این مقاله فرهنگ عرب پیش از اسلام را براساس دلالت هاى موجود در زبان عربى بررسى مى کند لکن پیش از پرداختن به دلألت هاى لغوى به تحلیل این نمادها از بعد نظرى مى پردازد. در فتح باب این بخش به معرفى خاستگاه زبان عربى و قوم عرب آنگاه به تحلیل ریشه و پیشینه زبان و خط و پیدایش عربى فصیح دست یازیده است سپس معناى جاهلیت را مى شکافد و این پرسش را مطرح مى سازدکه این نام و مفهوم مستفاد از آن در نزد همگان چقدر با واقعیت موجود در این سرزمین تطابق دارد. محدودهء عصر جاهلى را مى نمایاند و به تحلیل ادیان و علوم و معارف آن دوره مى پردازد. آنگاه با نگرشى تحلیلى در شعر و نثر جاهلى تأمل و در معناى شعر و شاعر غور مى نماید و به روند تکامل شعر که چقدر زمان پشت سرگذاشته و چه آزمونهایى دیده اشاره مى کند و سخن از محافلى به میان مى آوردکه بسان آکادمى هاى امروزى علوم به نقد و بررسى شعر عنا یت مى ورزیدند.
در این مقاله حرکت دورانی، مارپیچ و اسلیمی از نظر علمی و زیبایی شناسی، تاریخی و نمد شناسی مورد بررسی قرار گرفته است.در این بررسی با استفاده از روش آرشیوی و مشاهده ای منشع و مفاهیم نمادین و هنری اسلیمی توصیف شده است. از مطالعات انجام شده چنین بر میآید که : ماهیت حرکت دورانی، به ویژه مارپیچ با تعاریف شاخص زیبایی و در نهایت با کیفیت های مطرح در مبانی هنرهای تجسمی از جمله تعادل، توازن ریتم و … تطابق دارد. نگاه مارپیچ، به ویژه در اسلام و مسیحیت نماد تزئینی مقدسی است. تکرار این نماد مفهوم رهایی از عالم اسفل را ذکر میکند و نوع وحدت و اشتراک بیان هنری، بیان هنرهای اسلامی و هنر مسیحی را می نمایاند.
یکی از مهم ترین مباحث کلام اسلامی مسأله امامت و رهبری است، به گونهای که اختلاف دیدگاه مسلمانان در آن نخستین انشعاب را در بین شان در پی داشته است و آنها را به دو گروه بزرگ شیعه و سنی تقسیم کرده است. از نظر متکلمان شیعه مشروعیت امامت و جانشینی پیامبر بر اساس نصی الهی است، گرچه امامت در بعضی از ابعادش نیازمند به بیعت و مقبولیت مردمی است. یکی از مهمترین دلائل متکلمان شیعه بر امامت امیرمؤمنان علی (ع)، حدیث غدیر است که از حیث سند حدیثی است متواتر، و اگر اختلافی هست در دلالت آن است که اهل سنت دلالت آن را بر خلاف انکار می کنند. شیعه که دلالت آن را بر امامت تمام می دانند باید به این سؤال پاسخ دهند که چرا صحابه رسول خدا پس از آن حضرت به آن عمل نکرده اند؟ مقاله حاضر بررسی موقعیت سیاسی و اجتماعی جامعه اسلامی مدینه در آخرین سالهای عمر پیامبر و نقش تأثیر گذار قبائل مختلف، به علل نادیده گرفتن حدیث غدیر پرداخت است، و ضمنا دیدگاه متفکران اهل سنت را پیرامون حدیث غدیر روشن ساخته است. امید آنکه بتوان از رهگذر بررسی های تاریخی به پاسخ های درخور و شایسته برای پرسش های کلامی دست یافت.
سرزمینهای حوزه شرقی خلافت اسلامی مقارن تهاجم مغول با اوضاع و احوال ناخوشایندی روبرو بود. فقدان حکومت مرکزی مقتدر‘تعدد قدرتها‘درگیریهای فراوان امیران بلاد برای کسب قدرت بیشتر‘ ستم والیان و حاکمان شهرها به مردم‘ افزون خواهیهای سلطان محمد خوارزمشاه‘ قصد خلیفه الناصر برای تجدید مجد و عظمت از دست رفته عباسی ‘ رویارویی و درگیری خلیفه و سلطان ‘ فتنه های اسماعیلیه‘ خرافیگری صوفیان ‘ تعصبها و مشاجره های مذهبی ‘ افزونی پی در پی مالیاتها‘ قحطی‘ زلزله و بیماریهای گوناگون از جمله مشکلاتی بود که مردم این سرزمینها با آن روبرو بودند. همچنین برآمدن حکومت تازه نفس و مقتدر چنگیزخان در دشتهای مغولستان مسئله ای بود که موجب تحولات عمده در جهان اسلام‘ و به ویژه شرق اسلامی گردید.
در محافل اجتماعی، سیاسی و اقتصادی و فرهنگی جهان همواره به عظمت جهان اسلام و کشورهای اسلامی تأکید می شود،زیرا این بعد عظیم اجتماعی و اقتصادی که حدود 22 درصد جمعیت دنیا و 25 درصد کشورهای جهان را در 19 درصد خشکی های کره زمین تشکیل می دهد، در صحنه های جهانی نقش عمده و پایگاه بسیار مستحکمی را دارا میباشد. مسلما مطالعه، تحلیل موقعیت های اجتماعی، ایدئولوژی و اقتصادی این جامعه و سیمای آینده آن از نظر ما بسیار حائز اهمیت است.از پیروزی انقلاب اسلامی در ایران این کشور را به عنوان یکی از مهمترین نقاط عظمت جهان اسلام در قرن 20 مطرح کرده است. از این رو روابط چند جانبه و متقابل جمهوری اسلامی ایران با سایر سرزمین ها و ملل اسلامی یکی از سیاست های مهم آن به شمار میرود. بنابراین برای آشنایی با سرزمین ها، کشورها به ویژه جمعیت اسلامی و نحوه ضروری به نظر می رسد در این مقاله سعی شده است این مطالب به طور بسیار فشرده و مختصر در قالب 8 ناحیه و 49 کشور اسلامی و سه قاره آسیا، آفریقا و اروپا مورد بحث و ارزیابی قرار گیرد
در عصر امویان مراکز علمی وادبی فعال دوگونه بود:1- مراکزی که پیش از اسلام توسط اقوامی چون یونانیان‘ایرانیان و سریانیان درسرزمینهای همچون مصر ‘ ایران و شهرهای نصیبین و رها تأسیس شده بود وغالبأ به علوم عقلی و پزشکی می پرداخت . این مراکز در دوران اسلامی نیز تا سالها همچنان فعال بود وبدون هرگونه اتکایی به دستگاه خلافت اسلامی به رونق علمی وتحقیقات خود ادامه داد. 2- مراکزی که در اثر تلاشهای مسلمانان در دوره اسلامی رونق علمی پیدا کردو به مراکز علم و تمدن اسلامی تبدیل شد . در این مراکز بیش از هر چیز علوم اسلامی خصوصأ علوم قرآن (قرائت وتفسیر ) وفقه و حدیث تدریس می شد وعلوم دخیله کمتر موردتوجه بود. این مقاله به بررسی هردو دسته می پردازد.