درخت حوزه‌های تخصصی

ماهیت اکثر اشکال و فرایند‌های بیرونی زمین اساسا تابع شرایط اقلیمی حاکم بر یک منطقه در طی زمان می ‌باشد. از این رو آثار و شواهد تغییرات اقلیمی دوران چهارم که مهم‌ ترین آنها وجود آثار باقی مانده از این دوره است، تنوع ویژه و قابل توجهی در مطالعات ژئومورفولوژی ایجاد نموده و با توجه به این آثار می ‌توان شواهد اقلیمی را بازسازی نمود. اگرچه مطالعه یخچال شناسی در ایران به سال 1933 و کارهای بوبک نسبت داده می ‌شود، اما محققاق برجسته ایرانی بویژه در ده سال گذشته تحقیقات عملی خوبی در رابطه با شرایط اقلیمی ایران در دوران چهارم به عمل آورده و دستاوردهای ارزشمندی نیز داشته‌اند. در پژوهش حاضر که به بررسی وضعیت حوضه آبخیز سخوید واقع در 80 کیلومتری جنوب غربی یزد می‌پردازد، سعی شده با تعمق در داده ‌های آماری، شواهد اقلیمی، زمین ‌شناختی، آب‌ شناختی، زمین ریخت شناختی، زیست محیطی، ویژگی ‌های اقتصادی، اجتماعی، فرهنگی و بویژه دانش بومی منطقه سخوید و اثرات متقابل و تعاملی شاخص‌های مختلف مطالعات لازم انجام و با بهره ‌مندی از جدیدترین نرم افزارهای موجود ArcView GIS و حل معضل مهم مقیاس‌دار کردن نقشه‌های Scan شده و توجیه مختصاتی آنها در نرم‌افزار مذکور و نیز نرم‌افزار Surfer محاسبات مربوط، به دقت اجرا گردد تا در نهایت با بررسی تطبیقی اطلاعات مذکور و تبیین وضعیت و شرایط منطقه، مبنا و الگویی برای برنامه‌ریزی توسعه پایدار به دست‌ آید. در بررسی های تطبیقی این پژوهش از روش رایت استفاده شده و برای اولین بار وجود آثار یخچالی (سیرکها و مورنها) را در دره‌ های برآفتاب - شکل (11)- حوضه رشته کوه‌های شیرکوه همراه با یک معبر بزرگ یخچالی در دوران چهارم اثبات می ‌کند. آغاز مدنیـت از پایین‌ترین خط صفر 6 ماه سرد سال و تطابق آن با منطقه زفره اصفهان نیز از نکات به دست آمده در این پژوهش می ‌باشد.

امروزه استفاده از شاخص های اقلیمی برای ارائه گروه بندی های مستدل نواحی کشت محصولات کشاورزی مورد توجه پژوهشگران قرار گرفته است. بر این اساس، در ناحیه بندی مناطق کشت انگور نیز عوامل آب وهوایی، به ویژه در کیفیت محصول ثابت شده است. هر چند که تاکیدات در این زمینه عمدتاً مبتنی بر شاخص حرارتی بوده است ولی اصولاً استفاده از روش های تک پارامتری کفایت لازم را برای ناحیه بندی ندارد. بر این مبنا از مقادیر ماهانه دمای حداقل، دمای حداکثر، مقدار بارش، درصد رطوبت نسبی، میانگین سرعت باد، تعداد ساعات آفتابی، و همچنین مقادیر تبخیر و تعرق پتانسیل پنمن در 45 ایستگاه هواشناسی کشور طی ماه های ژانویه تا سپتامبر از 2005-1985 ـ که مطابق با سایت مرکز آمار ایران نواحی کشت انگور بودند ـ مقادیر 3 شاخص حرارت خورشیدی هاگلین، خنکی شبانه، خشکی (تراز آبی ریو) محاسبه شد. شاخص های مذکور تنوع اقلیم کشت انگور را در ایران نشان داد. آنگاه 16 گروه اقلیمی نواحی کشت انگور مطابق با روش تونیتو و کاربونئو (2004) به تفکیک مشخص شدند و سپس مشخصات آنها مورد بررسی قرار گرفت. در این گروه بندی، مناطق مرکزی و شرق ایران در گروه مناطقِ خیلی گرم با هوای گرم شبانه و نیز با خشکی خیلی زیاد قرار گرفت، در صورتی که سایر مناطق کشور دارای تنوع اقلیمی بود. با تکیه بر الگوهای ارائه شده در پژوهش حاضر، می توان مناطق جدید با پتانسیل رشد انگور را همراه با در نظر گرفتن کیفیت محصول شناسایی کرد و با استفاده از گونه های کشت شده در نواحی مختلف اقلیمی، حداکثر موفقیت را در کشت محصول در مناطق جدید به دست آورد.

پرفشار سیبری از توده های هوای بزرگ مقیاس جهان است که روی پهنه وسیعی از سیاره زمین اثر می گذارد و به دلیل نقش دوگانه آن در سواحل شمالی ایران و سایر قسمت های کشور اهمیت زیادی دارد. در پژوهش حاضر مسیر ورود پرفشار سیبری به ایران در فصل سرد با روش سینوپتیکی مطالعه شد. در این مطالعه، نقشه های فشار سطح متوسط دریا (slp)، طی دوره آماری 2000 تا 2010 برای شش ماه سرد سال با قدرت تفکیک مکانی 5/2 درجه از پایگاه داده (NCEP/NCAR) دریافت شد. به منظور سنجش اعتبار داده ها، سال 2000 به منزله سال نمونه ارزیابی و تأیید شد. سپس داده ها وارد نرم افزار GIS شد و در سه بخش شناسایی هسته، محور گسترش و مسیر ورود، تجزیه و تحلیل شدند. نتایج پژوهش نشان داد، هسته مرکزی سلول پرفشار سیبری در اوایل پاییز روی تبت شکل گرفته و با نزدیک شدن به فصل زمستان، به محدوده بین دریاچه بایکال و بالخاش منتقل می شود. زبانه پرفشار سیبری در ابتدای پاییز از سمت شرق وارد ایران می شود و تا دامنه های شرقی البرز گسترش می یابد، ولی با شروع فصل زمستان و انتقال هسته های مرکزی به عرض های بالاتر، پشته فشاری این سامانه از شمال شرق وارد ایران می شود و گاهی تا دریای عمان گسترش می یابد؛ روند کلی گسترش پرفشار سیبری نیز شرقی- غربی است و در زمستان گسترش هسته ها به عرض های بالاتر بیشتر است، به گونه ای که تا 40 درجه طول جغرافیایی را دربرمی گیرد؛ در حالی که در فصل پاییز هسته ها روی فلات تبت قراردارند و به دلیل توپوگرافی خاص منطقه، توده پرفشار محدود می شود و قلمرو عملکرد آن کاهش می یابد.

عنصر بارش یکی از مهم‌ ترین شاخص ‌های تعیین کننده اقلیمی هر ناحیه جغرافیایی محسوب می ‌گردد. در سال‌ های اخیر منطقه آذربایجان بویژه شهرستان مرند شاهد نوسانات قابل توجهی در نزول بارش‌ های سالانه بوده است. این فرایند اقلیمی با حاکمیت پدیده خشکسالی و تبعات بسیار منفی هیدرولوژیکی، بیولوژیکی، کشاورزی و اقتصادی همراه گردیده است. به منظور درک اولیه شرایط اقلیم بارش شهرستان مرند، کلیه مشاهدات بارندگی (جمع آوری شده از ایستگاه‌ های محلی، کلیماتولوژی و سینوپتیک موجود در منطقه) توصیف و مدل سازی شدند. با توجه به اهداف اصلی تحقیق، در مرحله اول، کلیه داده های موجود در یک پایگاه اطلاعات اقلیمی منطقه ‌ای سازماندهی گردید. در مرحله دوم، با استفاده از نرم افزارهای کامپیوتری امکان استخراج متغیرهای آماری و گرافیکی به آسانی میسر شد. در مرحله نهایی، به منظور مدل‌ سازی توزیع مکانی مقادیر بارش در محدوده شهرستان مرند، از سیستم اطلاعات جغرافیایی استفاده گردید. نتایج حاصله نشان می ‌دهد که توزیع زمانی مقادیر بارش دارای نوسانات قابل توجهی است. ضمنا توزیع مکانی بارش ‌های فصلی و سالانه نیز دارای تغییرات مشخصی در محدوده مورد مطالعه است و به نظر می ‌رسد متاثر از شرایط توپوگرافیک منطقه بوده باشد

با توجه به تاثیر دما در شرایط اقلیمی هر منطقه و اهمیت پیش بینی آن در برنامه ریزیهای محیطی، استفاده از روشهای آماری به منظور مطالعه تغییرات و پیش بینی دما، کاربرد وسیعی پیدا کرده است. یکی از روشهای مذکور، بررسی متوسط دمای ماهانه بر اساس مدل آریمای باکس- جنکینز است. در این تحقیق با استفاده از مدل فوق، متوسط دمای ماهانه ایستگاه تبریز برای یک دوره آماری 40 ساله (98-1959) بر اساس روش خود همبستگی و خود همبستگی جزیی و کنترل نرمال بودن باقی مانده ها با به کارگیری آزمون کولموگروف اسمیرنوف مورد بررسی قرار گرفته است. پس از مقایسه معیار آکاییک (AIC)، الگوهای آزمایشی مدل (0,0,1), (0,1,1) 12 ARIMA که ترکیبی از دو بخش غیر فصلی (q=1,d=0,p=0) و فصلی (SQ=1,SD=1,SP=0) می باشند، به عنوان مدلهای محاسباتی انتخاب گردیده و بر اساس آنها، تغییرات متوسط دمای ماهانه ایستگاه تبریز تا سال 2010 پیش بینی شده است.

در این مقاله به کمک داده های بارش روزانه 333 ایستگاه سینوپتیک و کلیماتولوژی 366 نقشه هم بارش کشور به روش کریگینگ روی یاخته های 18´18 کیلومتر محاسبه و یک ماتریس 5214´366 حاصل شد. انجام یک تحلیل خوشه ای بر روی فواصل اقلیدسی این ماتریس به روش ادغام وارد نشان داد که برحسب مقدار و زمان دریافت بارش در ایران هشت ناحیه بارشی متمایز وجود دارد. آرایش جغرافیایی این نواحی آشکار می سازد که هرچند مقدار بارش تا اندازه ای به ناهمواری ها وابسته است اما زمان دریافت بارش بیشتر آرایش مداری دارد و با پیشروی و پسروی سامانه های همدید وابستگی دارد

هدف این مطالعه بررسی روند تغییرات برخی از پارامترهای هواشناسی (میانگین سرعت باد، حداقل، حداکثر و میانگین دما، اختلاف دمای حداقل و حداکثر هوا، تبخیر از تشت، میانگین رطوبت نسبی، ساعات آفتابی، مقدار بارش، تعداد روزهای همراه با بارش بیش از 1، 5 و10 میلی متر، تعداد روزهای همراه با گرد و غبار، تعداد روزهای برفی، تعداد روزهای با دید کم تر از 2 کیلومتر و درجه روز بر مبنای دمای 18 و 21 درجه سانتی گراد) در ایستگاه تبریز در دوره آماری 2005-1970 در سه مقیاس زمانی ماهانه، فصلی و سالانه با استفاده از روش ناپارامتریک مان-کندال (MK) م ی باشد. تحلیل روند با دو روشMK مرسوم (برای سری های با ضرایب خود همبستگی غیرمعنی دار) و MK اصلاح شده (برای سایر سری ها) در سه سطح معنی داری 1%، 5% و 10% انجام شد. شیب خط روند با روش سن به دست آمد. نتایج نشان داد که در مقیاس سالانه پارامترهای تبخیر از تشت، حداقل، حداکثر و میانگین دما و درجه روز بر مبنای 21 درجه سانتی گراد دارای رون د افزایشی معنی دار در سطح 5% بوده ولی بارش، تعداد روزهای همراه با بارش بیش از 1 و 5 میلی متر و درجه روز بر مبنای 18 درجه سانتی گراد دارای روند کاهشی معنی دار (در سطح 5%) بودند. بقیه متغیرها در مقیاس سالانه روند معنی دار نشان نداده اند. شیب خط روند بارش سالانه 28/2- میلی متر در سال و شیب نظیر برای هر سه عنصرمیانگین، حداقل و حداکثر دما معادل 06/0 درجه سانتی گراد در سال بود. روند مشاهده شده در پارامترهای مورد بررسی بیانگر تغییرات اقلیمی روی داده در تبریز می باشد.

در این پژوهش به کمک داده های بارش روزانه 169 ایستگاه سینوپتیک و کلیماتولوژی و باران سنجی منطقه غرب و شمال غرب کشور از تاریخ 1951 تا 2004 که طول دوره آماری آنها دست کم 10 سال بود، نقشه هم بارش ترسیم شد و یک ماتریس 169×19724 حاصل شد که بر روی سطرها روز و بر روی ستون ها، ایستگاه ها قرار گرفتند. سپس میانگین بارش برای هر روز محاسبه شد و یک ماتریس جدید 169×366 حاصل شد. با استفاده از روش کریجینگ جهت درون یابی بارش کل پهنه مورد نظر اندازه یاخته ها 14×14 کیلومتر در نظر گرفته شد و برای هر روز نقشه بارش جداگانه ای ترسیم شد. نتایج حاصل از تحلیل خوشه ای بر روی فواصل اقلیدسی این ماتریس به روش وارد نشان داد که بر حسب مقدار و زمان دریافت بارش در منطقه مورد مطالعه سه ناحیه بارشی متمایز وجود دارد. مناطق مذکور با توجه به وضعیت بارشی آنها شامل منطقه کم بارش، پربارش و متوسط می باشد.

اردستان و زمینهای اطراف آن در حوضه ای که بهمین نام معروف است قرار داشته و جزو آبریزهای داخلی کشور می باشد و از حوضه مجاور خود یعنی یزد بوسیله آبخیز مرز پست و وسیعی جدا می گردد. این ناحیه از نظر تقسیمات اداری جزو استان اصفهان بوده، در اصطلاح محلی به قسمت های گرمسیری و سردسیری تقسیم می گردد. بخش گرمسیری: نواحی کم ارتفاع را که به ریگستان معروف است تشکیل می دهد، ولی بخش سردسیری از ناهمواری های و تپه ماهوریهائی تشکیل یافته است که کوهستان گفته می شود. کویر اردستان شامل یک سطح رسی و یک پوشش نمکی و یک چین طاقدیسی کوچک "میوسن" در درون پوشش نمکی می باشد (Krinsley 1970). پهنه رسی در انتهای شمال غرب و جنوب شرق کویر گسترش بیشتری داشته و در کناره های شمال شرق و جنوب غرب بصورت یک نوار باریک درآمده است. از پدیده های جالب توجه در سطح رسی اردستان تل های نباتی است که به ارتفاع 5 متر می رسند چون این گیاه درمقابل وزش باد و گل و لای و ماسه یک مانع طبیعی محسوب می شود، رسوبات بدور شاخ و برگ آن جمع می شوند و در نتیجه تراکمی از کربنات و نمک و ماسه ریز بدور ساقه گیاه بوجود می آید. پوشش سطحی کربنات و نک در کند کردن عمل فرسایش و تحلیلات تدریجی آب سهمی بسزا دارد. تل نباتی با گسترش ریشه خود بالا آمده و رشد آن ارتباط نزدیک با میزان رطوبت دارد، هنگامیکه ریشه اش به آب نرسد و یا در میزان آب کاهش ناگهانی بوجود آید گیاه از بین می رود. در هر جای این منطقه می توان به مراحل رشد این گیاه برخورد کرد. در بعضی نواحی گیاهان واقع بر پشته های مختلف الارتفاع از بین رفته و جای آنها را گیاه تازه ای نگرفته است، این امر می رساند که باحتمال در میزان آب کاهش ناگهانی صورت پذیرفته است. اثرات تغییرات اقلیمی بویژه نوسان در میزان بارندگی بوضوح در از بین رفتن و زایش مجدد این تل های نباتی مشاهده می گردد، بطوریکه در بعضی از نواحی دسته ای از گیاهان نزدیک بهم بدون شاخه که برسطح باقیمانده اند، حکایت از یک دوره خشکسالی دارد.

در این پژوهش یکی از سنگین ترین و فراگیرترین بارش های کشور (روزهای 12/8/1373 تا 17/8/1373)، جهت آگاهی و شناخت سازوکارهای موثر بر رخداد این گونه رویدادهای فرین بررسی شد. در این دوره حدود نیمی از ایستگاههای کشور بارش چشمگیری داشتند. جهت تحلیل این رویداد، رویکرد محیطی به گردشی انتخاب شد. بعد از ترسیم نقشه های همبارش روزهای مورد مطالعه، نقاط اوج بارش و مراکز ثقل آنها به دست آمد و سپس الگوهای گردشی اصلی و منابع رطوبتی در زمان این رویدادها استخراج شد. تحلیل نقشه های فشار تراز دریا نشان داد که الگوی پرفشار اروپا - کم فشار عراق در رویداد این بارش ها موثر بوده است. در این زمان زبانه ای از پرفشار اروپا و دریای سیاه از شمال غرب کشور نفوذ کرده و با کم فشار عراق شیو شدیدی را موجب شده است. به نظر می رسد تحت این شیو شدید فشار و همچنین ادغام رودبادهای جنب حاره ای و جبهه قطبی بر روی عراق، فرود عمیق بر روی قبرس، تغذیه رطوبتی خلیج فارس در ترازهای 925 و 850 هکتوپاسکال، تغذیه رطوبتی دریای سرخ و مدیترانه و سیاه در ترازهای بالاتر، این بارش های سنگین اتفاق افتاده است.

در این تحقیق با استفاده از داده های ماهانة حاصل از محاسبة ضرایب مربوط به دما و بارش نقاط شبکه در مختصات ایستگاه تبریز و داده های ماهانة دما و بارش ایستگاه هواشناسی تبریز در یک دورة آماری 53 ساله از سال1951 تا 2003 اثرات دو برابر شدن میزان جو بر دما و بارش به عنوان مهم ترین عناصر اقلیمی شبیه سازی شده است. مدل های هایترگراف و آمبروترمیک ترسیمی برای تبریز مبین تغییرات ماهانة عناصر اقلیمی دما و بارش در شرایط دو برابر شدن جو هستند. با میانگین گیری داده های واقعی دما و بارش و داده های شبیه سازی شدة ماهانه مقادیر فصلی عناصر مذکور شبیه سازی و مورد مقایسه قرار داده شده است. نتایج حاصل از شبیه سازی عناصر دما و بارش به روش GISS مبین افزایش دمای تبریز در کلیة مقاطع ماهانه، فصلی و سالانه و کاهش بارش در ماه های فصول زمستان (فوریه و مارس) و بهار (آوریل و می) و افزایش آن در فصول تابستان، پائیز و نیز مقطع سالانه هستند. مدل هایترگراف فعلی و شبیه سازی شده تبریز در شرایط دو برابر شدن جو، تغییرات دما و بارش را مورد تأیید قرار داد. مدل های آمبروترمیک فعلی و شبیه سازی شده به وسیلة مدل GISS نیز در مقایسه با هم نشانگر تغییر اقلیم (دما و بارش) در تبریز هستند. با توجه به مدل های آمبروترمیک و هایترگراف ترسیمی در این پژوهش، تغییر اقلیم تبریز در شرایط دو برابر شدن به شکل کاهش مدت و شدت دوره سرد و کاهش روزهای همراه با یخبندان، کاهش بارش بهاره و زمستانی، تغییر بارش زمستانی از برف به باران، طولانی شدن دورة رشد گیاهان، افزایش دما و به تبع از آن خشکی، به منصة ظهور خواهد رسید.

با استفاده از مقادیرمیانگین حداقل دما و میانگین سرعت باد ماهانه در 32 ایستگاه هواشناسی در شمال غرب و غرب کشور با دوره آماری 15 ساله، مقدار دمای ناشی از سوز باد از نوامبر تا آوریل محاسبه شد. پس از استخراج نتایج، نقشه پراکندگی برای هر ماه ترسیم گردید. سپس با استفاده از تحلیل خوشه ای و به کمک تکنیک گروه بندی فاصله ای، نواحی سوزباد مشخص شدن.

در این مقاله ال نینو و دوره های خشکسالی – ترسالی ایران بررسی شده است. ابعاد مطالعه به بارش های ایران و ارتباط آنها با ال نینوی نوسان جنوبی محدود می شود. بنابراین بی هنجاری ها و همینطور تغییرات سالانه و درون سالی (ماهانه‘ فصلی) بارش در ایران و ارتباط آنها با شاخص نوسان جنوبی مطالعه و بررسی شده و اجمالا نتایج زیر حاصل گشته است. ارتباط نسبتاً قوی ای بین بارش سالانه ایران و شاخص نوسان جنوبی (sol) وجود دارد. این ارتباط با ضریب همبستگی 37/0 که در سطح 5 درصد معنادار است‘ مشخص می شود. از 29 ایستگاه انتخابی جهت مطالعه بارش‘ ایستگاه قزوین از بالاترین ضریب همبستگی بین بارش سالانه و شاخص نوسان جنوبی همزمان آن برخوردار بوده است. در حالیکه این ضریب برای ایستگاه بیرجند 005/0 می باشد. در بررسی ماهانه ارتباط نیز مشخص گردید که بالاترین ضریب همبستگی بارش ماهانه و شاخص نوسان جنوبی همزمان آن‘ در ماه اکتبر دیده می شود.

در این مقاله ویژگی ‌های یکی از پدیده‌ های مهم اقلیمی تحت عنوان سرمایش بادی مطرح گردیده است. این پدیده از ترکیب عناصر اقلیمی درجه حرارت و باد در شرایط محیطی خاصی ایجاد و به مختل شدن راحتی انسان منجر می ‌گردد. در این شرایط، دمای پایین هوا باعث افزایش ناراحتی انسان شده و احتمال سرمازدگی و یخ زدن بافت‌ های بدن انسان افزایش می ‌یابد. در واقع درجه ‌ای از هوا که باعث یخ‌ زدگی بافت ‌های بدن می ‌گردد، تحت عنوان «شاخص سوزباد» نیز تعریف می ‌شود و تا به حال به منظور مدل‌ سازی آن، شاخص‌ های استاندارد متعددی ارائه شده است. در این تحقیق بری محاسبه و تخمین مقادیر سرمایش بادی دو شاخص معروف در سطح جهان مورد استناد قرار گرفته است؛ شاخص اول برای نخستین بار توسط «سایپل»و «پاسل» مطرح شده است. اما شاخص دوم، امروزه توسط سازمان‌های هواشناسی کشور‌های کانادا و ایالات متحده آمریکا به صورت کاربردی مورد استفاده قرار می‌گیرد. در این راستا، پس از ارائه مبانی تئوری، ابتدا هر کدام از شاخص‌های مذکور به اختصار معرفی و سپس مقادیر مورد محاسبه دمای معادل سرمایش بادی حاصل از هر دو روش به طور مجزا ارائه شده است. جداول و معادلات استاندارد، ترکیب عناصر اقلیمی دما و باد، در روند ایجاد پدیده سرمایش بادی در ایستگاه هواشناسی سینوپتیک شهر «اهر» و محدوده شمال‌غرب کشور را ارائه می دهند. مقایسه مدل‌های نهایی حاکی از این موضوع است که دما‌های هم ارز سوز باد شاخص اول نسبت به شاخص دوم اختلاف بیشتری با دمای واقعی هوا دارد. بر این اساس، در شرایط مشابه با آب و هوای شمال‌غرب کشور، در مطالعات کاربردی استناد به شاخص هواشناسی کانادا توصیه می گردد.

شهر سقز به دلیل واقع شدن در یک موقعیت خاص جغرافیایی، شرایط توپوگرافی و سامانه های جوی موثر بر منطقه شرایط زیست اقلیمی ویژه ای را به خود اختصاص داده است. به طوری که یخبندانهای طولانی مدت مشکلات عدیدهای را برای ساکنین این شهر ایجاد میکند، لذا لزوم بررسی شرایط اقلیمی در رابطه با طراحی فضاهای آزاد تلاشی است برای کاستن مشکلات مربوطه که در این رابطه با استفاده از داده های هواشناسی سینوپتیک وضعیت زیست اقلیمی شهر سقز مورد بررسی قرار گرفت و نتایج زیر حاصل شد: بر اساس شاخص دمای موثر مشخص گردید 54.9 درصد از سال مواقع سال هوا کاملا سرد میباشد و تنها 15.6 درصد از سال در سایه آسایش نسبی حاصل میگردد. حدود 29.8 درصد از مواقع نیز با بهره گیری از تابش آفتاب می توان شرایط مناسبی را در سقز ایجاد کرد. به منظور بهره گیری بهینه از شرایط اقلیمی در فضاهای باز و معابر موقعیت انواع مختلف حیاط و معابر بر روی دیاگرام مسیر حرکت خورشید عرض جغرافیایی سقزترسیم ومشخص گردید، در سقز جهت استقرار بهینه حیاط ساختمان جهت جنوب شرقی با کشدگی در راستای شرقی – غربی می باشد. جهت استقرار معابر نیز به منظور جلوگیری از ماندگاری یخ و برف در سطح خیابانها و معابر جهات شمالی – جنوبی و15 تا 30درجه انحراف از جنوب به سمت غرب با توجه به تداخل دو عامل درجه حرارت و تابش آفتاب و جلوگیری از ورود بادهای سرد مناسب ترین جهت می باشد.

واژه باد در ذهن شنونده غالبا تداعی کننده چشم اندازه ای عام در مناطق خشک و بیابانی است گرچه چنین ذهنیتی بخش مهمی از فراورده های مرفیک عملکرد باد تلقی می شود ولی نمی توان آن را همه صور فرایند باد در چنین حوزه ای دانست امواج آب دریا که بعضا خود معلول آزاد شدن انرژی باد در سطوح آب های راک د است بخش مهمی از چشم اندازهای رفت و روب و فرم های تراکمی ماسه ها را در محیط هایمجاور ساحلی بهوجود می آورد این محیط ها ازنظر اقلیمی دارای رطوبت نسبی بالائی نسبت به منتاطق خشک و بیابانی هستند و همین امر نقش مهمی در کنترل میزان جابجائی و تثبت ماسه ها دارد محیط های ساحلی تنها محیط های متضاد با شرایط محیط بیابانی و خشک که قلمرو اصلی فعالیت باد به شمار می آید قلمداد نشده و مناطق یخچالی و مجاور یخچالی نیز می تواند صحنه عملکرد باد محسوی گردد ÷دیده لس ها از جمله ره آوردهای عملکرد باد در چنین مناطقی است این مقاله که نتیجه و حاصل بشی از تحقیقات مربوط به رساله دکتری ژئومرفولوژی ساحلی در منطقه بندر عباس است ضمن ÷رداختن به نحوه عملکرد امواج و رابطه آن با فعالیت باد باتمسک بهتحلیل های آماری سعی بر آن دارد تا ارتباط مکانی فرم زائی های ناشی از باد و الگوهای فرمیک آن را با مکانیسم امواج در یا در نوار ساحلی منطقه بیان دارد از جمله نتایج شاخص به دست آمده در این ÷ژوهش عبارت است از صحت اصل اول ژیلوستروم در مورد عملکرد باد برای دانه های کمتر از 150 میکرون – تاثیر ÷ذیری بیشتر چهره ÷ردازی ÷دیده های مرفیک ساحلی از حاکمیت بادهائی با فرکانس کم و شدت زیاد به جای عملکرد بادهای غالب و معمول در منطقه

درون یابی از جمله مهم ترین مسائل در علوم مکانی است؛ زیرا همیشه این نیاز وجود دارد که از یک حجم محدود داده، مجموعه ای از اطلاعات دقیق فراهم گردد. کریجینگ نیز از کاربردی ترین و دقیق ترین روش های درون یابی به شمار می آید که به زیر روش های مختلفی از جمله کریجینگ معمولی، کریجینگ شاخص و کریجینگ شاخص نرم تقسیم می شود. الگوریتم ژنتیک در زمرة الگوریتم های تکاملی است که برای یافتن یک جواب بهینه از مجموعه ای از جواب های بالقوه استفاده می شود. در این مقاله، از الگوریتم ژنتیک برای آموزش بهینه برخی از پارامترهای کریجینگ شاخص نرم با توجه به تابع هدف برای رسیدن به جواب بهینه استفاده می شود. در این تحقیق، از چهار روش کریجینگ معمولی، کریجینگ شاخص، کریجینگ شاخص نرم و کریجینگ شاخص نرم با الگوریتم ژنتیک بر یک مجموعه داده از 15 ایستگاه سینوپتیک استان مازندران استفاده گردید. داده های استفاده شده، مشاهدات بارندگی در این ایستگاه ها مربوط به بهمن ماه سال 1387 بود. با مقایسه مقادیر مشاهداتی و محاسباتی در دو حالت اعتبارسنجی متقابل و جکنایف در چهار روش ذکر شده، ثابت گردید که روش کریجینگ شاخص نرم با الگوریتم ژنتیک دقیق ترین روش است. به عنوان معیار این تصمیم گیری، از میانگین قدرمطلق اختلاف بین مقادیر مشاهداتی و محاسباتی هر روش استفاده گردید. این کمیت برای روش کریجینگ شاخص نرم با الگوریتم ژنتیک برابر با 3/10 میلی متر است که نسبت به سه روش اول (3/12، 3/13 و 8/12) کمینه است.

در این مطالعه شرایط آسایش اقلیمی کلان شهر تبریز در ارتباط با احساس گرمایی مورد بررسی قرار گرفته است. ارزیابی شرایط حرارتی بر اساس محاسباتی که بر مبنای تعادل انرژی انسان استوار است و برای شناخت عدم آسایش در برابر گرما و سرما برای افرادی که با پوشش مناسب لباس در هوای آزاد قدم می زنند، انجام گرفته است. ساعات گرم و سرد با توجه به دامنه و تداوم عدم راحتی در برابر گرما و سرما تعریف می شوند. روش مورد استفاده در این مطالعه ارزیابی شرایط زیست اقلیمی تبریز با استفاده از روشASHRAE Standard 55-2004 که مدل تغییریافته ی روش میانگین رأی پیش بینی شده (PVM) و انتقال آن بر روی نمودار سایکومتریک گیونی بوده و بر مبنای داده های ساعتی برای تحلیل های ماهانه، فصلی و کل دوره 44 ساله (2004-1961) انجام شده است. نتایج به دست آمده نشان می دهد که بیشترین میزان ساعات آسایش اقلیمی در ماه های آگوست، جولای و سپتامبر بوده و کمترین مقدار آن در ماه های نوامبر، دسامبر، ژانویه، فوریه و مارس متمرکز هستند. از نظر توزیع متوالی ماه های دارای بیشترین ساعات آسایش اقلیمی, دوره ی گرمایی آوریل تا اکتبر بالاترین میزان ساعات آسایش اقلیمی را به خود اختصاص داده اند و این در حالی است که دوره ی نوامبر تا مارس فاقد ساعت آسایش اقلیمی می باشد. از نظر توزیع فصلی ساعات آسایش اقلیمی، تابستان با مجموع متوسط 989 ساعت و با 64 درصد از توزیع فصلی بیشترین ساعات آسایش اقلیمی تبریز را به خود اختصاص داده و بعد از آن فصل بهار با متوسط بلندمدت 437 ساعت و با 28 درصد توزیع فصلی ساعات آسایش اقلیمی را دارا می باشد. در رده ی بعدی فصل پاییز با 123 ساعت و جمع فصلی 8 درصد از فصول 4 گانه قرار دارد و زمستان هیچ نقشی در توزیع ساعات آسایش اقلیمی ندارد و کل ساعات آن ساعات عدم ساعات آسایش اقلیمی محسوب می شوند. میانگین کلّ ساعات آسایش اقلیمی تبریز در طول دوره ی آماری نشان دهنده ی عدد 1549 ساعت از کل 8760 ساعت است که نشان می دهد نسبت ساعات آسایش اقلیمی تبریز به ساعات عدم آسایش اقلیمی عددی بالغ بر 7/17 درصد است و این یعنی این که در 3/82 مواقع برای ایجاد اقلیمی متعادل با شرایط فیزیولوژیک انسان بایستی انرژی مصرف شود که خود علاوه بر هزینه های گزاف بحث های تخصصی دیگری می طلبد.