این مقاله عوامل اساسی مؤثر بر انتقال فن آوری اطلاعات در کشورهای در حال توسعه و مشکلات آن را بررسی می کند و راه حل هایی عملی برای طراحی سیستمی منطبق با منابع و نیازهای این قبیل کشورها را ارائه میدهد. در این مقاله مشکلاتی که یک سازمان هنگام بهره گیری از فن آوری اطلاعات با آن روبرو است در سطح بینالمللی مورد بررسی قرار گرفته است. شناسایی و توصیف این مشکلات عمدتاً از مطالعات موردی مربوط به کشورهای در حال توسعه به دست آمده است. این مقاله بعضی از عوامل جامعه شناختی را که کشورهای در حال توسعه برای انتقال فن آوری اطلاعات با آن دست به گریبان اند بررسی می کند و به منظوره بهره وری کامل از اختراعات، رهنمودهایی را برای غلبه بر این موانع ارائه می دهد.
امروزه حجم اطلاعات بسیار زیاد است, اما آنچه برای سازمانها اهمیت دارد اطلاعات بیشتر نیست, بلکه اطلاعات دقیق و واقعی است. در این مقاله نویسنده سعی کرده به شیوهای عینی و بر اساس هدف سازمان, روش نوینی را در راستای تعیین و تشخیص نیازهای واقعی اطلاعات طراحی کند. در پایان این روش, نگاشت میحط خارجی سازمان به دست میآید و از آن برای هدایت سازمان در آینده پر تلاطم استفاده میشود.
مقاله حاضر تعریف، وجه تسمیه و علل ریزش کاذب، ریزش کاذب در نمایه سازی کویک، کواک و پس همارا، شیوه های جلوگیری از ریزش کاذب، بویژه استفاده از ربط و نقش، و ارتباط ریزش کاذب با جامعیت و مانعیت را بیان می دارد. در پایان نیز ریزش کاذب در بانک های اطلاعاتی مورد بحث و بررسی قرار می گیرد.
جان کلام در این مقاله این است که رعایت استاندارد در تولید فرآورده های اطلاعاتی یک اصل است. هرقدر توجه به خواست های مشتری بیشتر مدنظر باشد, هماهنگی با استانداردهای جهانی قطعاً بیشتر است. دراین راستا استفاده از مجموعه استانداردهای ISO 9000 سبب جلب رضایت مشتری و متقاعد نمودن وی میگردد. نکته دیگر اینکه به کارگیری روش های استاندارد برای هرچه کمتر کردن کاستی های فرآورده های اطلاعاتی و نیز تضمین رضایت مشتری ضروری است. به علاوه, استفاده از استانداردها میزان خطرپذیری در فرآورده های ناقص را به حداقل می رساند.
در موقعیت کنونی با توجه به تحول فن آوردی جدید و سرعت گرفتن خط مشی (فضای) باز و اصلاحات و نیز ساختار اقتصادی قوی در چین، ضرورت رفع نیازهای موجود در توسعه مطالعات زلزله، و پیشگیری و کاهش خطرات زلزله اجتناب ناپذیر است، و همه اینها امروزه در گرو کار اطلاع رسانی علمی و فن آوردی زلزله با یک مفهوم نوین است. برای تبدیل خدمات سنتی اطلاع رسانی علمی و فن آوردی به خدمات پیشرفته ای که با پیشرفت جامعة اطلاعاتی همخوان باشد، قوانین، محتوا و فرمت این خدمات نیز باید تغییر کند و دستخوش اصلاح اساسی گردد، به نحوی که پاسخگوی نیازهای توسعه ای لرزه شناختی، مصونیت از زلزله و کاهش خطرات آن باشد.
بخش اصلی عملیات هر مرکز فعال در زمینه اطلاع رسانی را عملیات مربوط به سازماندهی اطلاعات تشکیل میدهد. فرایند این عملیات, پس از گردآوری مدارک, آغاز و تا تولید پایگاههای اطلاعات ادامه می یابد. این پژوهش به طراحی فرایند سازماندهی و تولید پایگاههای اطلاعات برای 7 نوع مدرک اختصاص دارد. این فرایند به گونه ای طراحی شده است که از دوباره کاری و اتلاف منابع پیشگیری کند و امکان کنترل, هماهنگی, بودجه بندی, برنامه ریزی و کنترل تولید و شبیه سازی کامپیوتری را فراهم سازد. مورد پژوهی این فرایند, مرکز اطلاعات و مدارک علمی ایران بوده و به گونه ای طراحی شده است که می تواند در مراکز مشابه نیز استقراریابد. برای طراحی, پس از دسته بندی انواع مدارک, ابتدا مدل مفهومی و سپس مدل فیزیکی فرایند مربوط به هر دسته از مدارک تدوین وارائه شده است.
استفاده کارا از نیروی انسانی, تجهیزات و دیگر منابع سازمانی امری ضروری است. بدین منظور شبیه سازی (Simulation) میتواند بعنوان یکی از تکنیکهای مؤثر و پرقدرت مدیران امروز مورد استفاده قرار گیرد. در این مقاله, روش جدیدی برای ارزیابی و بهبود فرایند تولید پایگاههای اطلاعات در مرکز اطلاعات و مدارک علمی ایران پیشنهاد شده است. بدین منظور از نرم افزار SERVICE MODEL به منظور تبدیل فرایند تولید پایگاههای اطلاعات به برنامه کامپیوتری و تجزیه و تحلیل این فرایند از طریق برنامه ایجاد شده استفاده شده است. اهداف این شبیه سازی, از روش دلفی (Delphi) حاصل گردیده است. در نهایت , با استفاده از این روش, درصد استفاده از نیروی انسانی و تجهیزات, بخشهای کارا و غیرکارای سازمان, میزان خروجی سازمان, مقایسه نیروهای هم تراز در بخشهای مختلف, مقایسه بهره وری تجهیزات مختلف, بهترین ترکیب منابع سازمان بمنظور افزایش بهره وری , تعداد تجهیزات مورد نیاز و ارزیابی سرمایه گذاریها مشخص شده است. در پایان این مقاله, به موارد استفاده دیگر این روش اشاره گردیده است.
موسسه اطلاع رسانی مهندسی اخیراً اصطلاحنامه ای برای نمایه سازی مواد پایگاههای اطلاعاتی خود تدوین کرده است. مدخلهای موجود در واژگان قبلی که بیشتر پیش همارا بودند، به توصیفگرهایی پس همارا تبدیل شدند. و در نتیجه تعداد زیادی از روابط ساختاری اصطلاحنامه به دست آمد. برای گسترش واژگان، مسائل زیر باید مورد توجه قرار میگرفت: میزان مناسب پس همارایی تعیین شود؛ تدوین اصطلاحنامه ای در دستور کار قرار گیرد که بتواند نظام نمایه سازی قدیمی را که امکان تبدیل نمایه واژههای آن وجود ندارد، قابل استفاده کند؛ نیاز به کارکنان داخلی موسسه در طول مدت روند تدوین و تبدیل اصطلاحنامه مدنظر باشد.
امروزه به دلیل کمبود منابع مالی و حجم روزافزون مدارک و اطلاعاتی که در جهان منتشر میشود، نه تنها هیچ کتابخانه تخصصی و دانشگاهی را نمیتوان یافت که در زمینه نیازهای مراجعان خود مدارک لازم را در اختیار داشته باشد بلکه چنین امکانی نیز برای هیچ یک از آنها متصور نیست. به این ترتیب همکاری بین کتابخانهها برای استفاده بهینه از منابع مالی، مواد کتابخانه ای و.... موجود در کل کشور الزامی مینماید که این مهم با مکانیزمهای اشتراک منابع امکانپذیر است. تنها راهکار جامع موجود در این زمینه « امانت بین کتابخانهها است» که حتی با فرض اجرای صحیح و فراگیر، بخشی از مساله را حل میکند. بخش دیگری از مساله با فراهم کردن تمهیدات لازم برای استفاده مستقیم و بدون واسطه از خدمات کتابخانهها برای افرادی که به مواد کتابخانهای موجود در آنها نیاز دارند حل میشود. این راهکار مکمل «امانت بین کتابخانهها» است که با اجرای آن میتوان بهرهوری خدمات کتابخانههای تخصصی و دانشگاهی را افزایش داد.
اطلاعات و ارتباطات در عصر کنونی تاثیرات شگرف و بی مانندی پدید آورده اند. این تاثیرات به گونهای مشخص در صنایع اطلاعاتی و ارتباطی، که به منظور مهار جریان اطلاعات و نیز استفاده هر چه بهتر از آن برای مقاصد گوناگون به وجود آمده، کاملاً مشهود است. نوآوریها و اختراعات دانشمندان در دوران کنونی، حاصل همین تکنولوژیهای نوین جمع آوری، انباشت و اشاعه اطلاعات علمی و فنی است. در واقع این وسایل، اطلاعات را به منزله ماده خام، همچون یک کالای با ارزش برای تولید سایر فرآورده های صنعتی و علمی مبادله می کنند. در این نوشته، به سه مقوله مهم در حوزه اطلاعات و ارتباطات، یعنی تکنولوژیهای نوین و نظم نوین اطلاعات و ارتباطات اشاره می شود.