بتول سبزه

با توجه به ضرورت آموزش کارآفرینی و اهمیت دوران کودکی در ایجاد نگرش عمیق و پایدار درباره کارآفرینی، آموزش های دوره کودکی باید در راستای شکل گیری و تقویت نگرش کارآفرینانه هدف گذاری و اجرا شوند. یکی از روش های مناسب برای آموزش کارآفرینی به کودکان، بازی های خلاق است. این تحقیق با هدف بررسی تأثیر بازی های خلاق بر شکل گیری و تقویت نگرش کارآفرینانه کودکان مقطع ابتدایی صورت گرفت. این تحقیق از نوع تحقیقات کاربردی و به روش کمی نیمه تجربی در جامعه آماری دانش آموزان پایه چهارم دبستان پسرانه امام رضا (ع) در شهرستان ری بر روی نمونه ای به تعداد 30 نفر (15 نفر گروه کنترل و 15 نفر گروه آزمایشی) انجام گرفت. میزان نگرش کارآفرینانه و ابعاد آن قبل و پس از یک دوره یک ماهه آموزشی در هر دو گروه آزمایش و کنترل به وسیله پرسشنامه نگرش سنج رابینسون و همکاران (1991)، اندازه گیری شد. پس از تحلیل داده ها با استفاده از تحلیل واریانس و آزمون تی، نتایج نشان داد آموزش کارآفرینی با روش بازی های خلاق در زمینه کارآفرینی، مورد توجه و استقبال زیاد کودکان قرار گرفته و سبب تقویت نگرش کارآفرینانه در تمامی ابعاد آن شامل کنترل درونی، میل به موفقیت، خلاقیت، نوآوری و عزت نفس شده است. این یافته ها می تواند در آگاه سازی مربیان و معلمان در زمینه آموزش کارآفرینی و همچنین، در تدوین برنامه های آموزشی براساس رویکرد یادگیری خلاق و کارآفرینانه مؤثر باشد.

گسترش فناوری های نوین ارتباطی و شبکه های اجتماعی مجازی در دو دهه اخیر، تحولات ایده ای و نگرشی را به ویژه در میان نسل جوان رقم زده است. در این راستا، مقاله پیش رو با هدف بررسی عوامل موثر برگرایش به شبکه-های اجتماعی مجازی در میان دانشجومعلمان دانشگاه فرهنگیان انجام گرفت. روش تحقیق مورد استفاده کمی پیمایشی است که داده ها به روش پیمایش و با استفاده از ابزار پرسشنامه محقق ساخته بر روی نمونه ای با حجم 900 نفر و به شیوه نمونه گیری خوشه ای چندمرحله ای احتمالی در سال 1398 گردآوری شد. نتایج تحلیل چندمتغیره نشان داد مهمترین متغیرهای تأثیرگذار بر میزان گرایش دانشجومعلمان به شبکه های اجتماعی، به ترتیب، شامل عوامل نگرشی به شبکه های اجتماعی، دینداری، و میزان اعتماد به شبکه های اجتماعی است. سایر متغیرها نظیر جنسیت، سن و مدت زمان عضویت در شبکه های اجتماعی تأثیر معنادار اما اندکی بر گرایش به شبکه های اجتماعی داشته اند. در مجموع، متغیرهای مذکور توانسته اند حدود 43 درصد واریانس گرایش به شبکه های اجتماعی مجازی را تبیین کنند.

هدف این پژوهش «آموزش کارآفرینانه به عنوان رویکردی جدید در آموزش کودکان پیش دبستانی» است. پژوهش حاضر از نوع تحقیقات کیفی است. روش انجام آن «نظرورزی» یا «جستار نظرورزانه» است. اطلاعات مورد نیاز پژوهش حاضر با استفاده از ابزار بررسی مستندات جمع آوری شده است و برای تجزیه و تحلیل اطلاعات از روش تاملی «کرسول» بهره گرفته شده است. طبق یافته های این تحقیق سه دسته از روش های یاددهی-یادگیری شامل : دسته اول: روشهای یاددهی-یادگیری مبتنی بر بازی و فعالیت کودک، دسته دوم: روش های یاددهی-یادگیری مبتنی بر انجام پروژه، کسب تجارب مبتنی بر زندگی واقعی، اکتشاف و کاوشگری و دسته سوم: روش های یاددهی-یادگیری مبتنی بر خلاقیت و هنر به عنوان روش های مطلوب رویکرد «آموزش کارآفرینانه» انتخاب و معرفی شده است. رویکردی که از رشد همه جانبه کودکان در راستای گسترش توانمندی های آنان در قالب یک سبک زندگی کارآفرینانه به عنوان آنچه که لازمه زندگی کنونی و بزرگسالی آنان است، حمایت می کند.

در نظام آموزشی، معلم نقش تاثیر گذاری بر میزان یادگیری دروس مختلف دارد و در این بین دانش آموزان دارای اختلال یادگیری نیازمند حمایت و توجه بیشتر معلمان هستند. هدف پژوهش حاضر، بررسی تاثیر توجه و بازخورد معلم، بر میزان یادگیری مباحث ریاضی دانش آموزان دارای اختلال ریاضی پایه سوم است. تحقیق حاضر به لحاظ هدف، کاربردی است و برای انجام آن از روش تحقیق آزمایشی با طرح پیش آزمون، پس آزمون با گروه کنترل استفاده شده است. جامعه آماری شامل کلیه ی دانش آموزان پایه سوم مدرسه امام حسین (ع) منطقه 5 شهر تهران درسال تحصیلی 98-1397 است. آزمودنی های پژوهش شامل ۳۰ نفر از دانش آموزانی بودند که در درس ریاضی دارای اختلال یادگیری بودند که به روش هدفمند انتخاب شدند و ۱۵ نفر در گروه کنترل و ۱۵ نفر در گروه آزمایشی جایگزین شدند. ابزار پژوهش، آزمون محقق ساخته بود که روایی صوری و محتوایی آن بدست آمد و سپس قبل و بعد از اعمال متغیر آزمایشی مورد استفاده قرار گرفت. نتایج تحقیق نشان داد که توجه و بازخورد معلم، سبب افزایش میزان یادگیری درس ریاضی دانش آموزان دارای اختلال یادگیری ریاضی می شود.

هدف از این مطالعه بررسی رابطه سبک مدیریت کلاس درس معلمان با خودتنظیمی و مسئولیت پذیری دانش آموزان پایه ششم ابتدایی بود. این مطالعه از نظر هدف کاربردی و از نوع توصیفی-همبستگی بود. جامعه آماری این پژوهش شامل کلیه دانش آموزان پسر و معلمان آن ها در پایه ششم ابتدایی منطقه 4 شهر تهران که مشتمل بر 4000 نفر بودند که با استفاده از فرمول کوکران و روش نمونه گیری در دسترس تعداد 310 دانش آموز و 35 نفر از معلمان آن ها به عنوان نمونه پژوهش انتخاب شدند. در این پژوهش از سه پرسشنامه سبک مدیریت کلاس ولفگانگ و گلیکمن (1986)، پرسشنامه مسئولیت پذیری نعمتی (1386) و پرسشنامه خودتنظیمی بوفارد و همکاران (1995) استفاده شد. برای تجزیه و تحلیل داده ها از آزمون آماری همبستگی پیرسون و رگرسیون خطی همزمان استفاده شده است. نتایج نشان داده است که بین سبک مدیریت کلاس درس با خودتنظیمی دانش آموزان رابطه معنی داری وجود دارد (01/0p<). همچنین، نتایج نشان داده است که، سبک مدیریت معلم در کلاس درس، خودتنظیمی را در دانش آموزان 17 درصد، تبیین می کند. همچنین یافته ها نشان داد بین سبک مدیریت کلاس درس با مسئولیت پذیری دانش آموزان، رابطه معنی داری وجود دارد (01/0p<). سبک مدیریت معلم در کلاس درس، مسئولیت پذیری را در دانش آموزان به میزان 23 درصد، تبیین می نماید.

هدف این مقاله ارزش یابی، نقد و تحلیل کتابی در حوزه تدریس است. در ارزش یابی کتاب از روش تحلیلی استفاده شده است. نمونه بررسی شده کتاب مهارت های آموزشی و پرورشی( روش ها و فنون تدریس) جلد اول، تالیف حسن شعبانی است. کتاب مورد مطالعه براساس شاخص های ظاهری و محتوایی فرم نقد کتب درسی دانشگاهی، شورای بررسی متون و کتب علوم انسانی مورد بررسی قرار گرفته است. براساس یافته های تحقیق، این کتاب با داشتن امتیازات و نکات مثبتی چون بیان مقدمه و اهداف در ابتدای هر فصل؛ استفاده از جداول و نمودارها؛ ارائه مدل مفهومی در ابتدای هر بخش؛ سلیس و قابل فهم بودن اثر؛ مرتبط بودن عنوان کتاب با نیازهای حرفه ای دانشجومعلمان؛ و همچنین کاستی ها و نقاط ضعفی نظیر: فاقد الگوی آموزشی اقناع کننده؛ عدم برخورداری از یافته های علمی جدید، عدم تناسب در ارائه مطالب؛ عدم طرح سئوال های مبتنی بر ایجاد انگیزه و تفکر انتقادی، تکرار مخل برخی از مباحث کتاب با سایر دروس وابسته و کاستی هایی در نحوه استناددهی، عدم استفاده از منابع جدید، تنظیم چکیده، حجم و طرح جلد نامناسب کتاب است.

آموزش های پیش دبستان می توانند تأثیر بسزایی در جنبه های مختلف رشد و ابعاد شخصیتی کودکان به خصوص در ابعاد روانی و زندگی فردی و اجتماعی آنان داشته باشد. مطالعه حاضر با هدف بررسی تأثیر آموزش های پیش دبستانی بر میزان احترام به خود دانش آموزان پایه اول ابتدایی به روش پس رویدادی بر روی 100 نفر از دانش آموزان پیش دبستانی رفته و نرفته پایه اول شهرستان ساوه انجام شد. ابزار پژوهش پرسشنامه استاندارد احترام به خود پوپ و همکاران (1989) بود. داده های پژوهش با استفاده از آزمون های توصیفی و استنباطی (tمستقل، تحلیل واریانس یکطرفه و آنوا)، مورد تحلیل قرار گرفت یافته های بدست آمده حاکی از آن بود که میانگین احترام به خود در ابعاد تحصیلی، جسمانی و اجتماعی در کودکانی که دوره پیش دبستانی را گذارنده اند نسبت به گروهی که این دوره را نگذرانده اند، بالاتر است و تفاوت معنی داری بین میزان احترام به خود خانوادگی و همچنین احترام به خود در دانش آموزان دختر و پسر یافت نشد.

عزت نفس یکی از مهم ترین مولفه های شخصیت انسان است و عامل مهمی در رشد و شکوفایی او به شمار می رود.توجه به این مولفه، به ویژه در کودکان دارای اختلالات یادگیری اهمیت دارد.هدف این مطالعه بررسی رابطه ی اختلال یادگیری ریاضی و عزت نفس دانش آموزان پسر دوره ابتدایی است.روش این پژوهش توصیفی از نوع همبستگی است. جامعه ی آماری این پژوهش شامل 301 دانش آموز پسر دوره ی ابتدایی است که در سال تحصیلی ۹۷-۹۸ در مدرسه ی امام حسین واقع در منطقه ی ۲ تهران مشغول به تحصیل است و نمونه ی آن 30 نفر از این دانش آموزان است که ۱۵ نفر از آن ها دارای اختلال یادگیری ریاضی و ۱۵ نفر بدون اختلال بوده و در گروه کنترل جاگماری شدند.گروه دارای اختلال شامل کلیه ی دانش آموزان دارای اختلال این مدرسه می باشد که از طریق پرونده ی روانشناختی و توسط متخصص اختلالات یادگیری تشخیص داده و به روش هدفمند انتخاب شدند و گروه کنترل نیز به صورت تصادفی از جامعه انتخاب شدند و ابزار جمع آوری داده ها پرسشنامه ی عزت نفس پوپ و همکاران(۱۹۸۹) است.تجزیه و تحلیل نتایج با استفاده از آمار توصیفی و استنباطی (آزمونt استیودنت) انجام شد. نتایج نشان داد که بین اختلال یادگیری ریاضی و عزت نفس رابطه ی معنادار وجود دارد. یعنی اختلال یادگیری ریاضی باعث کاهش عزت نفس در گروه دانش آموزان دارای اختلال شده و عزت نفس در گروه بدون اختلال بالاتر است.با توجه به نتایج پژوهش حاضر و اهمیت افزایش عزت نفس در کودکان دارای اختلالات یادگیری، می توان با شناسایی این کودکان و بهبود این اختلالات، عزت نفس آن ها را ارتقا نمود.

استفاده از شبکه های اجتماعی مجازی در ایران به طور محسوسی افزایش یافته و ابعاد مختلف زندگی اجتماعی را تحت تأثیر قرار داده است. هدف از این مقاله، بررسی میزان استفاده از شبکه های اجتماعی مجازی و عوامل موثر بر آن در میان دانشجومعلمان دانشگاه فرهنگیان است. داده ها با استفاده از پیمایش تحت وب و به شیوه نمونه گیری چندمرحله ای با تعداد نمونه 900 نفر در سال 1398 گردآوری شد. نتایج نشان داد شبکه های اجتماعی تلگرام، واتس-آپ و اینستاگرام از جمله پرطرفدارترین شبکه های اجتماعی مجازی در بین پاسخگویان می باشند. اکثریت آنها با استفاده از تلفن همراه و دیتای گوشی شخصی در این شبکه های مجازی حضور پیدا می کنند. حدود نیمی از پاسخگویان بین دو تا چهار ساعت در شبانه روز زمان خود را صرف استفاده از شبکه های اجتماعی مجازی می کنند. نتایج رگرسیون چندگانه و تحلیل مسیر نشان داد که مهمترین متغیرهای تأثیرگذار بر میزان استفاده از شبکه های اجتماعی مجازی، به ترتیب، گرایش، نگرش، و اعتماد به شبکه های اجتماعی مجازی می باشند.

پژوهش حاضر با هدف بررسی شیوه های تدریس خلاق در بستر آموزش مجازی براساس تجارب معلمان دوره اول ابتدایی انجام شد. در این مطالعه، روش پژوهش کیفی با رویکرد پدیدارشناسی مورد استفاده قرار گرفت. ابزار پژوهش مصاحبه نیمه ساختارمند بود. اعتبار داده ها با استفاده از تکنیک های تأییدپذیری از طریق خودبازبینی پژوهش گران و اعتمادپذیری با هدایت دقیق جریان جمع آوری اطلاعات و هم سوسازی پژوهش گران تعیین شد.برای تعیین میزان پایایی از آلفای کریپندورف و بر اساس فرمول که در آن عدم توافق مشاهده شده و عدم توافق مورد انتظار استفاده شد. تجزیه و تحلیل داده ها با استفاده از روش تحلیل مضمون صورت گرفت. نتایج نشان داد که روش های تدریس خلاقانه شامل: ارائه کنفرانس توسط دانش آموز، تحقیق، بارش فکری، گردش علمی (استفاده از تورهای مجازی موزه و آثار باستانی) ، روش نمایش، روش حل مسئله، کار دستی؛ ابزارهای آموزشی شامل: ابزارهای چندرسانه ای، استفاده از انیمیشن، فیلم،استفاده از وسایل بازی، استفاده از مواد طبیعی؛ تکنیک های خلاقانه تدریس شامل: عکاسی توسط دانش آموزان، بازی های فردی و گروهی، سفرعلمی در خانه، قصه گویی و پرده خوانی؛ انگیزه معلمان در استفاده از روش تدریس خلاق شامل: حفظ و تقویت انگیزه یادگیری دانش آموزان در آموزش مجازی، ایجاد فضای شاد آموزش در دوران کرونا، تقویت حس خودآموزی در دانش آموزان، جذاب کردن کلاس درس، افزایش مشارکت دانش آموزان؛ و همچنین مهم ترین چالش و مشکلات معلمان در اجرای شیوه های تدریس خلاقانه شامل: ضعف نرم افزاری، کاهش تعاملات، کمبود امکانات، عدم همکاری اولیاء و ضعف ساختاری بود

پژوهش حاضر با هدف تحلیل تجارب معلمان در اجرای برنامه درسی هنر در بستر آموزش مجازی دوره اول ابتدایی انجام شد. بدین منظور از روش پژوهش کیفی با رویکرد پدیدارشناسی استفاده گردید. مشارکت کنندگان در پژوهش شامل معلمان دوره اول ابتدایی در سال تحصیلی 1399-1400 شهر پرند بود که به روش نمونه گیری هدفمند با تعداد 11 نفر به اشباع نظری رسید. ابزار پژوهش مصاحبه نیمه ساختارمند بود. داده های حاصل از مصاحبه به روش تحلیل محتوای استقرایی و با استفاده از تکنیک کدگذاری باز در بخش های مفهوم، زیر مقولات و مقولات اصلی استخراج گردید. مهم ترین مقولات استخراج شده شامل اهداف نوین، تکالیف خلاقانه، روش تدریس نوین، استفاده از انواع بازی، سایت های اینترنتی آموزش هنر، فایل صوتی (قصه گویی) بود. همچنین مهم ترین مزیت های استخراج شده شامل استفاده از منابع و مواد متنوع در آموزش، بهره گیری مناسب و بهینه از زمان آموزش، ارتباط بیشتر معلم با فرد فرد دانش آموزان، غنی تر شدن تجارب یادگیری بود.

خلاقیت دارای ابعاد شناختی، انگیزشی و غیرشناختی است. پرورش خلاقیت در کودکان اغلب در ابعاد شناختی دنبال شده است؛ در صورتی که ابعاد انگیزشی و غیرشناختی نقش بسزایی در تحریک خلاقیت کودکان دارند. هدف پژوهش حاضر بررسی اثربخشی اجرای حرکات هماهنگ دودستی بر پرورش خلاقیت کودکان است. پژوهش به روش شبه آزمایشی با طرح پیش آزمون- پس آزمون با گروه گواه با دانش آموزان پسر پایه ششم مدرسه ابتدایی امام حسین(ع) در منطقه دو تهران در سال تحصیلی 1397-98 انجام گرفت. نمونه مورد مطالعه به روش نمونه گیریِ دردسترس از بین کلاس های پایه ششم انتخاب شد. برای این منظور به صورت تصادفی یک کلاس به تعداد (31 نفر) به عنوان گروه آزمایش و کلاس دیگر به تعداد (30 نفر) به عنوان گروه شاهد در نظر گرفته شد. به منظور سنجش خلاقیت از پرسشنامه سنجش خلاقیت تورنس- عابدی استفاده شد. پس از اجرای پیش آزمون بر روی هر دو گروه؛ گروه آزمایشی به مدت دو ماه طبق برنامه تنظیم شده به انجام حرکات هماهنگ دودستی پرداختند و سپس پس آزمون از هر دو گروه به عمل آمد. داده ها با استفاده از تحلیل کوواریانس چندمتغیری تجزیه و تحلیل شدند. نتایج نشان می دهد انجام مستمر فعالیت های هماهنگ دودستی به طور معناداری مؤلفه های خلاقیت همچون انعطاف پذیری، اصالت، سیالی و بسط را در دانش آموزان افزایش می دهد. 

هدف از انجام پژوهش حاضر اثربخشی فعالیت های نمایشی، شعرخوانی و داستان گویی در یادگیری مفاهیم کسر درس ریاضی دانش آموزان پایه چهارم ابتدایی است. روش انجام آن نیمه آزمایشی با سه گروه آزمایش و یک گروه گواه همراه با طرح پیش آزمون و پس آزمون است. جامعه آماری شامل کلیه دانش آموزان پسر پایه چهارم شهرستان کرج در سال تحصیلی 1403-1402 است که با استفاده از روش نمونه گیری تصادفی خوشه ای چندمرحله ای از بین 4 ناحیه شهرستان کرج، 2 ناحیه و از هر ناحیه 2 مدرسه و از بین کلاس های پایه چهارم هر مدرسه، یک کلاس به صورت تصادفی با حجم نمونه 120 نفر انتخاب و در چهارگروه (سه گروه آزمایش و یک گروه گواه جایگذاری شدند. ابزار جمع آوری داده ها آزمون محقق ساخته درس کسر ریاضی بود که روایی آن توسط متخصصان و پایایی آن با فرمول کودرریچاردسون 82/0 به دست آمد. داده های بدست آمده با استفاده از آمار توصیفی(میانگین و انحراف استاندارد) و استنباطی(آزمون کلوموگروف اسمیرنف و تحلیل کوواریانس یک راهه) تحلیل شد و با استفاده از آزمون تعقیبیLSD اثربخشی مداخلات بر مولفه های پژوهش با بهره گیری از نرم افزار SPSS-26 مورد مقایسه قرار گرفت. یافته ها نشان داد میانگین پس آزمون نسبت به پیش آزمون در گروه فعالیت های نمایشی، شعر خوانی و داستان گویی افزایش یافته است و میانگین نمرات پس آزمون مفهوم کسر به طور معناداری در گروه آزمایش بیشتر از گروه کنترل(001/0>p، 290/58=f) است.