زهره میرحسینی

هدف: پژوهش حاضر به بررسی نقش کارگاه های آموزشی در ارتقا مدیریت کتابخانه ها در دانشگاه آزاد اسلامی منطقه 8 پرداخته است. روش پژوهش: روش پژوهش پیمایشی است. برای گردآوری داده ها از پرسشنامه سازمان یافته استفاده شد و میزان ضریب اعتماد یا پایایی با محاسبه ضریب آلفای کرونباخ  96/0 است. روایی صوری-محتوایی ابزار نیز توسط چند تن از متخصصان علم اطلاعات مورد تأیید قرار گرفت. جامعه آماری این پژوهش به طور جمع 19 واحد دانشگاهی از کلیه کارکنان و مدیران کتابخانه های دانشگاه آزاد منطقه 8 به تعداد 100 نفر است که 94 نفر به پرسشنامه پاسخ دادند. از نرم افزار اس.پی.اس.اس. برای تجزیه و تحلیل آماری استفاده شده است. یافته ها: طبق نتایج، آموزش های ضمن خدمت موجب افزایش مهارت شغلی با میانگین 26/3 ، دانش شغلی با میانگین 46/3 و نظم و دقت با میانگین 09/3، ایجاد علاقه مندی نسبت به شغل خویش با میانگین 22/3، افزایش میزان استقلال در انجام وظایف شغلی با میانگین 19/3 و رفع مشکلات با میانگین00/3  می شود. یافته ها همچنین نشان می دهد که آموزش ضمن خدمت، انگیزه های نیروی انسانی را برای رسیدن به اهداف سازمان با میانگین20/3 را تقویت می کند. در زمینه ارتقا شغلی مشاهده گردید که دوره های آموزشی با میانگین 11/3 مطلوب بوده و و باعث ایجاد انگیزه در ارتقا شغلی می شود، اما لزوماً منجر به گرفتن امتیاز برای ارتقا با توجه به میانگین 74/2 نیست. نتیجه گیری : نتایج نشان داد که از دیدگاه مدیران مشارکت و یادگیری مهارت های مورد نیاز ارتقا شغلی، سرعت، دقت و نظم، روحیه احترام گذاشتن، برنامه ریزی و کنجکاوی، قدرت ارائه نظر و اطاعت پذیری، انگیزه و مسئولیت پذیری از طریق شرکت در دوره های آموزشی در سطح متوسط و نسبتا مطلوب افزایش یافته است.

هدف: تعیین این نکته که سازمان اسناد و کتابخانه ملی ایران تا چه حد توانسته است بستر مناسب برای تحقق اهداف سازمان یادگیرنده را فراهم نماید. روش شناسی: پیمایش با استفاده از پرسشنامه پژوهشگرساخته براساس مدل ویک و لئون در 5 مؤلفه انجام شد. جامعه آماری تمامی کارکنانی بودند که حداقل مدرک تحصیلی کارشناسی و 10 سال سابقه کار داشتند. یافته ها: آمادگی سازمان اسناد و کتابخانه ملی ایران برای تبدیل شدن به سازمان یادگیرنده از حیث رهبری مبتنی بر چشم انداز در حد بالایی بود. اما، داشتن انتظارات غیرواقعی و غیرمنطقی مدیران در خصوص نتایج کار افراد با میانگین 62/3 و وجود برنامه های مدون و روشن برای تحقق اهداف و مأموریت سازمان با میانگین 32/3 در مقیاس 5 ارزیابی شد. تمایل کارکنان به افزایش و روزآمد کردن دانش خود با میانگین 63/3 در بالاترین و جریان اطلاعات بدون کاغذبازی و قواعد بوروکراتیک در پایین ترین سطح ارزیابی قرار داشت. این سازمان از نظر نوآوری و ابتکار در حد پایین و از نظر امور اجرایی در حد متوسط ارزیابی شد. نتیجه گیری: سازمان اسناد و کتابخانه ملی ایران برای تبدیل شدن به سازمان یادگیرنده از آمادگی متوسطی برخوردار است. دو گزینه نوآوری و ابتکار و اجرا در سازمان بیش از سایر مؤلفه ها نیازمند بهبود و توجه است؛ گرچه سایر مؤلفه ها نیز به طور صد درصد تحقق نیافته اند.

ادبیات کودک و نوجوان، گونه ی نوظهور ادبی است که در قرن حاضر به عنوان یک نحله ی مستقل مطرح شده است. نویسندگان و شاعران ادبیات کودک و نوجوان تلاش کرده اند تا آثاری خاصّ مخاطب کودک و نوجوان خلق کنند؛آثاری که از نظر زبان و بیان، مضمون و محتوای با زیبایی شناسی دریافت و دنیای کودک و نوجوان متناسب باشد. به واسطه ی شرایط سنی مخاطب این گونه آثار، تنوع، داشتن جاذبه و فضایی مفرح و پرکشش از الزامات این آثار به شمار می رود و طنز یکی از عناصری است که می تواند سازوکارهای مورد اشاره را در این آثار پدید آورد. فرهاد حسن زاده از جمله شاعران و داستان نویسان طنزپردازی که به این نوع ادبی توجه کرده است و می توان طنز را یکی از عناصر برجسته و تاثیرگذار در آثار وی دانست. این تحقیق که به شیوه ی تحلیل محتوا صورت گرفته، به بررسی و تحلیل شیوه های طنزپردازی در مهمترین آثار طنزآمیز فرهاد حسن زاده در حوزه ی ادبیات کودک و نوجوان می پردازد. بر اساس نتایج تحقیق حسن زاده در طنزپردازی از شیوه هایی چون طنزگفتاری، طنز موقعیت، بازی زبانی، نقیضه پردازی، اغراق، اسم مستعار، جناس، بذله گویی و لطیفه پردازی بهره برده است وازاین میان، طنزگفتاری وطنزموقعیت درآثاراوازبسامد بیشتری برخوردار است. واژههای کلیدی: ادبیات کودک و نوجوان، شیوه های طنزپردازی ، فرهاد حسن زاده.

هدف: تعیین وضعیت استفاده و ارزیابی کاربران از تالار رقومی کتابخانه ملی و میزان رضایت آنها از خدمات ارائه شده با این فرض که قوانین و سیاست گذاری های جاری بر رضایتمندی کاربران تأثیرگذار خواهد بود. روش / رویکرد پژوهش:در این پیمایش از طریق پرسشنامه پژوهشگرساخته ای که برمبنای مدل لایب کوال تدوین شده بود، نظرات 300 نفر از کاربران اینترنت در تالار رقومی کتابخانه ملی ایران گردآوری شد. یافته ها: بیش از 70% کاربران، پایین بودن سرعت جستجو را از معضلات اصلی دانسته اند و پس از آن، تعداد تجهیزات، سرعت اتصال به شبکه، و مشکل مربوط به انتقال اطلاعات را مطرح کرده اند. 64% کاربران مهارت کتابداران را در راهنمایی کاربران، متوسط به پایین ارزیابی کرده اند. نتیجه گیری: در مجموع، خدمات تالار رقومی به کاربران در حد متوسط ارزیابی شده است.قوانین جاری و سیاست گذاری های کتابخانه رابطه معناداری با رضایتمندی کاربران ایجاد می کند.

هدف بررسی امکانات تدوین اصطلاح نامه مطالعات زنان و خانواده می باشد. با توجه به گسترش اطلاعات در حوزه زن و خانواده، و گستردگی واژه ها و تدوین فهرست ها و کتابشناسی ها؛ اصطلاح نامه مطالعات زنان و خانواده ابزاری حرفه ای برای نمایه سازی و بازیابی اطلاعات زنان در پایگاه های داده، در مجموعه های کتابخانه ها، بایگانی ها و مراکز مستندسازی و اینترنت است. با استفاده از این اصطلاح نامه یک سامانه نمایه سازی مدون تهیه خواهد شد که بتوان با آن پایگاه های داده در موضوع جایگاه زنان و خانواده را نمایه سازی، ذخیره و بازیابی کرد. روش تحقیق در این پژوهش سندی است. و ابزار گردآوری اطلاعات یادداشت برداری بوده است.از طریق جستجو در منابع چاپی و الکترونیکی شامل کتاب ها، پایان نامه ها، مقالات و همچنین گفتگو با برخی از صاحب نظران رشته مطالعات زنان و خانواده اطلاعات اولیه مربوط به واژگان حوزه زنان و خانواده به دست آمد، و سپس واژه ها وارد نرم افزار اکسل شد و بعد از نمونه گیری از واژه ها، 243 واژه در نرم افزار تزاروس بیلدر[1] وارد شده است. در این پژوهش از طریق ایجاد شبکه مفهومی بین اصطلاحات براساس استاندارد BS ISO 25964-1، ابتدا با استفاده از روش قیاسی ساختار کلی اصطلاح نامه را تعیین و سپس ساختار جزئی آن طراحی شده است. با استفاده از این شبکه مفهومی، اصطلاحات این حوزه در نظامی خاص مشخص و روابط مفهومی میان آنها منعکس شده است. پس از بررسی های به عمل آمده در حدود 6000 واژه شناسایی شدند که نشان می دهد پشتوانه واژگانی غنی در این حوزه وجود دارد. در ضمن، در حیطه مطالعات زنان و خانواده شاخه های اصلی اصطلاح نامه مطالعات زنان و خانواده در حوزه های زیر شناسایی شد:

هدف: هدف پژوهش حاضر، تعیین وضعیت سرمایه فکری در سازمان کتابخانه ها، موزه ها و مرکز اسناد آستان قدس رضوی است. روش پژوهش: پژوهش از نوع توصیفی است و به روش «پیمایشی تحلیلی» انجام شده است. جامعه آماری شامل تمامی کارکنان دارای مدرک کارشناسی ارشد و دکتری و همچنین کارشناسان مسئول سازمان کتابخانه ها، موزه ها و مرکز اسناد آستان قدس رضوی به تعداد 106 نفر است . یافته ها: نتایج آزمون t تک نمونه ای نشان داد که وضعیت سرمایه فکری به طور معناداری در حدّ مطلوب نیست ( p< 0/05 ). نتایج آزمون تحلیل واریانس یک راهه نشان داد بین سرمایه فکری بر اساس سابقه خدمت ، میزان تحصیلات و سن، تفاوت معناداری وجود دارد. در ادامه، نتایج تحلیل واریانس چندمتغیره نشان داد بین کارکنان با گروه های سنّی متفاوت از لحاظ مؤلفه های سرمایه فکری در خرده مؤلفه سرمایه انسانی؛ بین کارکنان با سابقه خدمت متفاوت در خرده مؤلفه سرمایه مشتری؛ بین کارکنان با جنسیت متفاوت در خرده مؤلفه سرمایه انسانی، تفاوت معناداری وجود دارد. نتیجه گیری: کتابخانه آستان قدس رضوی در چشم انداز بیست ساله خود به دنبال غنی ترین و فعال ترین کتابخانه در منطقه و جهان اسلام است. ازاین رو، بهتر است به مقوله سرمایه فکری اهمیت بیشتری داده شود و برای بهبود عملکرد و نیل به وضعیت مطلوب، گام های مؤثرتری بردارند.  

هدف: با توجه به اهمیت درمان مشکلات روانی کودکان و اهمیت روش های درمانی رشد مدار، هدف بررسی میزان تأثیر کتاب درمانی بر کاهش علائم افسردگی دانش آموزان پایه چهارم و پنجم دبستان دخترانه شهید توانا در تبریز بوده است. روش پژوهش: پژوهش آزمایشی و از نوع پیش آزمون- پس آزمون با گروه کنترل و پیگیری 2 ماهه بدون گروه کنترل بوده و با استفاده از روش نمونه گیری در دسترس، و استفاده از پرسش نامه افسردگی کودکان ماریاکواکس، 24 نفر از دانش آموزان افسرده پایه چهارم و پنجم ابتدایی به صورت تصادفی به دو گروه تقسیم شدند. کتاب درمانی در 12 جلسه 60 دقیقه ای هفته ای یک بار اجرا شد و گروه کنترل هیچ مداخله ای دریافت نکردند. برای بررسی پایداری اثر بخشی درمان، گروه آزمایش بعد از دو ماه آزمون افسردگی را مجدداً تکمیل کردند. محقق با استفاده از روش مصاحبه نیمه ساخت یافته اقدام به جمع آوری داده های کیفی نمود و داده ها را با استفاده از آزمون t ﺍﺳﺘﻮﺩﻧﺖ وابسته مورد بررسی قرار داد. یافته ها: مقایسه ها نشان داد که افسردگی تمام آزمودنی ها کاهش یافت و این کاهش در پیگیری دو ماهه نیز پایدار ماند. بر اساس یافته های حاصله، مادران نگرش مثبتی به کتاب درمانی از خود نشان دادند. نتیجه گیری: کتاب درمانی نه تنها علایم افسردگی را کاهش می دهد؛ بلکه با توجه به علاقه و استقبال مادران، می توان از آن در بسیاری از موقعیت های درمانی و آموزشی بهره جست.

هدف پژوهش: هدف از انجام این پژوهش، شناسایی میزان پراکندگی موضوعی کتاب های موجود در کتابخانه عمومی سازمان اسناد و کتابخانه ملی ایران در رده های موضوعی مختلف و میزان استفاده مراجعان از این منابع است. روش شناسی روش / رویکرد پژوهش: در این پژوهش، از روش های تحلیل مجموعه و ارزیابی کاربران و استنتاج بر مبنای اصول معتبر استفاده شده است. یافته ها: یافته ها نشان می دهد بیش از 50.3535/50 درصد کتاب ها فقط به دو رده موضوعی فلسفه و دین (B ) و زبان و ادبیات (P) اختصاص یافته است. میانگین کل امانت کتاب های مجموعه عدد 0.6161/0 هست که رقم بسیار پایینی را نشان می دهد. 74.8383/74 درصد کتاب های مجموعه حتی یکبار به امانت نرفته و فقط 17.43 43/17درصد اعضای فعال حداقل یک بار کتاب به امانت گرفته اند. سرانه امانت عدد 1.3434/1 به ازای هر نفر از جمعیت 51262 نفری را نشان می دهد. شاخص در دسترس بودن مجموعه کتابخانه عمومی نیز 96.1111/96 درصد برآورد گردیدشد. درنهایت مشخص شد بین تعداد کتاب ها با تعداد امانت همبستگی مثبت و بین تعداد کتاب ها با میانگین امانت همبستگی منفی وجود دارد. بین میانگین استفاده از کتاب ها در رده های موضوعی مختلف نیز تفاوت معنا داری وجود دارد. نتیجه گیری: نتایج نشان دهنده عدم توازن لازم در مجموعه کتابخانه عمومی بر حسب علایق مراجعان بوده، لذا تغییرات بنیادی در بخش انتخاب منابع، مدیریت مجموعه، ارزیابی و وجین و در کل نظام مجموعه سازی کتابخانه عمومی ضروری به نظر می رسد.

هدف: مقایسة وبگاه کتابخانة ملی کودک و نوجوان ایران به لحاظ ساختاری و محتوایی با سایر نمونه های مشابه در دنیا است. روش شناسی: در این پژوهش، از روش مطالعه مقایسه ای استفاده شد. بدین منظور، سیاهه ای از عناصر مفید بر پایه پژوهش های پیشین و متون مرتبط گردآوری و پربسامدترین آنها تهیه و با استفاده از روش دلفی اعتبارسنجی شد و سرانجام 8 مقوله و 69 معیار مورد تأیید اهل فن قرار گرفت. یافته ها: از بین 12 وبگاه، وبگاه کتابخانه ملی کودک و نوجوان ایران 57/58 درصد معیار های مورد نظر را دارا بوده است. این وبگاه در بخش سرگرمی هیچ امتیازی نداشته و در بخش معیار های مربوط به راهنمایی کاربر تنها 17 درصد معیارها را داراست. این دو بخش، ضعیف ترین بخش ها در بین 8 مقوله مورد بررسی قرار داشته است. نتیجه گیری: وبگاه های IPL2با 75/68 درصد، کتابخانه بین المللی دیجیتال کودکان با 14/67 درصد، و وبگاه کودکان کتابخانه کنگره امریکا با 85/68 درصد در رتبه های اول تا سوم قرار دارند. وبگاه کتابخانه ملی در قیاس با سایر وبگاه های هم نقش در حد متوسط ارزیابی شده است.

هدف: پژوهش حاضر میزان گرایش به توزیع اینترنتی کتاب از سوی ناشران عمومی استان تهران با توجه به موانع و مشکلات پیش رو از طریق راهکار توزیع مناسب  و مطمئن کتاب در محیط اینترنتی را بررسی می کند. روش پژوهش: روش این پژوهش پیمایش تحلیلی است. جامعه آماری این پژوهش، کلیه ناشران عمومی شرکت کننده در بیست و ششمین نمایشگاه بین المللی کتاب تهران در سال 1392 است، که تعداد آنها بالغ بر تقریباً 1500 ناشر عمومی است و به صورت تصادفی ساده بین 150 ناشر عمومی شرکت کننده توزیع شده است. ابزار گردآوری اطلاعات پرسشنامه و مصاحبه سازمان یافته است. یافته ها: دراین مطالعه از زوایای مختلف به بررسی توزیع اینترنتی کتاب با دو دیدگاه اصلی پرداخته شده است: 1. بررسی شاخص های «عرضه اینترنتی کتاب» از سوی ناشران با محوریت عوامل (اقتصادی، فرهنگی و دولتی). یافته ها نشان می دهد از بین شاخص های مؤثر در عرضه اینترنتی کتاب، 73% از ناشران عمومی استان تهران معتقدند که اولین و مهم ترین معیار در عرضه اینترنتی کتاب، حمایت های دولت شامل حمایت های نظارتی، ترویجی  و مالی است. همچنین دومین شاخص مهم در این مقوله، عوامل اقتصادی با میانگین 68% و پس از آن عوامل فرهنگی، اجتماعی و سیاسی با میانگین 66% است. 2. شاخص های «تقاضا و خرید کتاب از اینترنت» از سوی مردم و نهادهای مختلف. یافته ها نشان می دهد از دید ناشران، مهم ترین عامل در این بخش عوامل اقتصادی با میانگین 51% و عوامل فرهنگی، اجتماعی و سیاسی با میانگین 45% و عوامل دولتی با میانگین 29% در تقاضا و خرید کتاب از طریق اینترنت دخیل بوده اند. نتیجه گیری: نتایج به دست آمده بیانگر آن است که میزان گرایش ناشران به توزیع اینترنتی کتاب با توجه به مشکلات و موانع موجود در شرایط مطلوبی قرار ندارد. اما نتایج حاصل از نظرسنجی می تواند صنعت نشر کشور را در راستای ارتقای این رویکرد یاری رساند.

هدف: هدف اصلی در این پژوهش بررسی و تعیین نوع و فراوانی مشاغل مطرح شده در کتاب های داستان اجتماعی و دانش اجتماعی کودکان (گروه سنی الف، ب و ج) طی سال های 90-1380 می باشد. همچنین تعیین فراوانی مردان و زنان در مشاغل مطرح شده در این کتاب ها مورد نظر است. روش پژوهش: برای تعیین جامعه پژوهش، لیست عناوین کتاب های داستان اجتماعی از سایت کتابخانه مرجع کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان و لیست عناوین کتاب های دانش اجتماعی از کتابشناسی های توصیفی و تحلیلی تهیه شده توسط شورای کتاب کودک، استخراج شد. تعداد کتاب های داستان اجتماعی 219 عنوان و کتاب های دانش اجتماعی 359 عنوان بود. بر اساس نمونه گیری به وسیله جدول مورگان، 140 کتاب داستان اجتماعی و 186 کتاب دانش اجتماعی انتخاب شد. به عبارتی نمونه آماری متشکل از 326 کتاب می باشد. با توجه به ماهیت موضوع تحقیق، روش تحلیل محتوای توصیفی به کار گرفته شد. برای تجزیه و تحلیل داده های به دست آمده از طبقه بندی استاندارد بین المللی مشاغل، استفاده شد و مشاغل استخراج شده از کتاب های مورد پژوهش، در گروه های عمده شغلی این طبقه بندی قرار گرفت. یافته ها: به طور کلی نتایج حاصل نشان می دهد؛ در کتاب های داستان اجتماعی، گروه شغلی «متخصصان» با 38.9 درصد دارای بیشترین فراوانی و گروه «کارکنان امور اداری و دفتری» با 4.1 درصد و دارای پایین ترین فراوانی می باشند.همچنین در کتاب های دانش اجتماعی، گروه شغلی «متخصصان» با 48.2 درصد دارای بیشترین فراوانی و گروه های «کارکنان امور اداری و دفتری» و «کارگران ساده»  با 2.1 درصد دارای پایین ترین فراوانی هستند. (گروه «نیروهای مسلح» در همه جداول دارای فراوانی صفر بود). نتیجه گیری: بررسی ها حاکی از آن است که در این کتاب ها به همه مشاغل به یک میزان توجه نشده و تأکید بیش از حد بر روی گروه «متخصصان»، فراوانی بیشتر مشاغل نیازمند به تحصیلات دانشگاهی را در این گروه از کتاب ها به دنبال دارد. فراوانی بیشتر گروه متخصصان، به علت فراوانی بالای مشاغل مربوط به معلم و پزشک می باشد.

هدف: هدف پژوهش حاضر، بررسی تأثیر منابع مطالعاتی در افزایش نرخ مطالعه کودکان و نوجوانان از طریق کتابخانه تلفنی شهرداری سمنان، که شیوه ای جدید در کشور است، می باشد. روش: روش پژوهش حاضر، آزمایشی یا تجربی با استفاده از طرح تک گروهی بوده است که شامل طرح گروه پیش آزمون- پس آزمون می باشد. ابزار تحقیق شامل 2 پرسشنامه است: پیش آزمون با هفت سؤال و پس آزمون با 13 سؤال. جامعه آماری شامل 69 نفر اعضای جدید کتابخانه در شهریور 89 می باشد. برای بررسی تفاوت جواب ها در دو پرسشنامه و بررسی فرضیه، ازآزمون t استفاده شد. یافته ها: طبق نتایج، بررسی میزان علاقه مندی کودکان و نوجوانان به مطالعه کتاب توسط اعضای جدید کتابخانه تلفنی با تحلیل پاسخ در پیش آزمون، تعداد (٣٤ نفر ، 3/49 درصد)، گزینه بسیار زیاد را انتخاب کردند. این تعداد در پس آزمون تغییر کرده و تعداد (41 نفر، 4/59 درصد)، در مقایسه با پاسخ دهندگان در پیش آزمون علاقه مندی بیشتری را نشان دادند و این روند سیر صعودی داشت. در پیش آزمون و پس آزمون درخصوص مطالعه در 24 ساعت شبانه روز، یکی از گزینه ها مطالعه از 60-129 دقیقه بود که 11 نفر (15.9%) در پیش آزمون به آن پاسخ دادند در حالی که در پس آزمون این تعداد به 21 نفر (30.45%) رسید یعنی کتابخانه تلفنی در افزایش میزان مطالعه اعضا تاثیر داشته است. فرضیه پژوهش مبنی بر نقش مثبت کتابخانه تلفنی در افزایش نرخ مطالعه کودکان و نوجوانان مورد تأیید قرار گرفته و تفاوت معنی داری بین پاسخ ها در پیش آزمون و پس آزمون دیده می شود. اصالت/ارزش: نخستین پژوهش در زمینه کتابخانه تلفنی در ایران است و نتایج حاصل از آن می تواند به مسئولان نهاد کتابخانه های عمومی کشور، سازمان فرهنگی-هنری شهرداری و کتابخانه های کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان در استفاده از این تجربه و اشاعه آن در سطح کشور به منظور ارتقاء فرهنگ مطالعه در کودکان و نوجوانان یاری نماید.

هدف: پژوهش حاضر به شناسایی و تعیین میزان بکارگیری فناوریهای اطلاعاتی و موانع بهره گیری از آن در کتابخانه های دانشگاهی شهر گرگان می باشدروش شناسی: پژوهش به روش « توصیفی پیمایشی » انجام گرفته است. جامعه آماری پژوهش شامل 14 کتابخانه دانشگاهی وابسته به 6 دانشگاه علوم پزشکی، گلستان، علوم کشاورزی و منابع طبیعی، آزاداسلامی، پیام نور و تربیت معلم گرگان است. تعداد کتابداران شاغل در این کتابخانه ها73 نفر می باشد. با استفاده از روش سرشماری و از طریق دو نوع پرسشنامه تمام جامعه مورد سوال قرار گرفت. پس از جمع آوری پرسشنامه ها، تجزیه و تحلیل داده ها با استفاده از نرم افزار آماری SPSS16 صورت پذیرفت. یافته ها: یافته ها نشان می دهد که از نظر سخت افزارها و نرم افزارهای مورد استفاده در کتابخانه های دانشگاهی شهر گرگان، تمامی کتابخانه ها رایانه وسخت افزارهای مرتبط با آن را در اختیار دارند. همچنین در مورد بکارگیری فناوریهای اطلاعاتی بطور کلی میزان بکارگیری این فناوریها زیاد بیان شده است. در مورد پایگاههای اطلاعاتی بیشترین میزان استفاده از پایگاههای اطلاعاتی به لحاظ موضوعی مربوط به پایگاههای علوم پایه، مهندسی و تکنولوژی و علوم پزشکی می باشد. میزان بکارگیری فناوری اطلاعات در بخشهای مختلف کتابخانه ها در حد زیاد تا بسیارزیاد است. نتیجه گیری: 100درصد کتابخانه ها، رایانه وسخت افزارهای مرتبط با آن را دراختیار دارندو 100 درصد کتابخانه ها نرم افزار های کتابخانه ای و نرم افزار های کاربردی را دراختیار دارند. ولی به طور کلی بیش از 95 درصد کتابداران اصلی ترین مانع بهره گیری از فناوری اطلاعات در کتابخانه های دانشگاهی را نداشتن خط مشی مدون اعلام کرده اند.همچنین عمده ترین مشکلات استفاده از انواع فناوریهای اطلاعاتی از نظر کتابداران، عدم برخورداری از آموزش کافی، عدم شناسایی و فراهم آوری منابع و عدم تسلط کتابداران به زبان انگلیسی می باشد.

مقدمه: افزایش تولیدات علمی در سطح بین المللی، یکی از شاخص های ارزیابی کشورها در دنیای امروز است. هدف پژوهش حاضر، تعیین وضعیت کمی تولیدات علمی اعضای هیأت علمی دانشکده های داروسازی تیپ یک کشور (دانشکده های واقع در شهرهای اصفهان، تبریز، تهران، شیراز و مشهد) در پایگاه اطلاعات علمی ISI (Institute for scientific information) در سال های 2006 الی 2008 می باشد تا سهم تولیدات علمی آن ها و نقشی که در فعالیت های پژوهشی در سطح بین المللی دارند، مشخص گردد. روش بررسی: در این پژوهش به منظور کشف داده ها از روش علم سنجی استفاده شد. تولیدات علمی کلیه ی اعضای هیأت علمی دانشکده های داروسازی تیپ یک کشور که در زمان انجام تحقیق 2006 تا 2008 در دانشگاه مشغول فعالیت بودند (261 نفر)، مورد بررسی قرار گرفتند. برای به دست آوردن داده های پژوهش، با توجه به این که تمام تولیدکنندگان اطلاعات، جزو اعضای هیأت علمی دانشکده های داروسازی تیپ یک کشور بودند، ابتدا نام تک تک افراد در پایگاه مؤسسه ی اطلاعات علمی وارد و از طریق جستجوی نشانی، نام دانشکده داروسازی و نام دانشگاه مورد نظر داده های مربوط جمع آوری شدند. سپس با استفاده از نرم افزار تحلیلی موجود در پایگاه ISI، مورد تحلیل قرار گرفتند و جداول مورد نظر استخراج شدند. یافته ها: از کل جامعه آماری، 16 درصد زن و 84 درصد مرد بودند. به همین نسبت نیز تولیدات علمی مردان بیشتر و بالای 80 درصد است. تولیدات علمی اعضای هیأت علمی دانشکده های داروسازی تیپ یک کشور در پایگاه مؤسسه ی اطلاعات علمی در سال 2006، 362 مقاله (50/89 درصد مردان و 52/10 درصد زنان)، در سال 2007، 409 مقاله (48/89 درصد مردان و 52/10 درصد زنان) و در سال 2008، 411 مقاله (94/92 درصد مردان و 06/7 درصد زنان) بودند. نتیجه گیری: نتایج نشان می دهند که سهم دانشکده ی داروسازی دانشگاه علوم پزشکی تهران در کل تولیدات علمی در دوره زمانی مورد پژوهش 42 درصد، سهم دانشکده ی داروسازی دانشگاه علوم پزشکی تبریز 18 درصد، سهم دانشکده ی داروسازی دانشگاه علوم پزشکی مشهد 13 درصد، سهم دانشکده ی داروسازی دانشگاه علوم پزشکی شیراز 11 درصد، سهم دانشکده ی داروسازی دانشگاه علوم پزشکی اصفهان 10 درصد و سهم دانشکده ی داروسازی دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی 6 درصد می باشند. رشد تولیدات علمی نیز 4 درصد می باشد.

Purpose: records catalogues at the National Archives of Iran and the level of their conformity with the International Standard Archival Description (ISAD). e present research is aimed at identifying descriptive elements of the archival Methodology: standards, and interviews are employed for gathering research data. e results are presented in tables and -gures through descriptive statistical methods (frequency and percentage). e research community included researchers and experts in arrangement and description of records, manuals, and cataloging worksheets of the archival records existing in National Library and Archives of Iran. is research was based on analytical survey. A checklist, the rules of archival Findings: with ISAD. e research -ndings also show that information elements including “Author Name” (16.62%) and “Descriptors” (91.26%) are consistent with documentation tools. 8.8% of these information elements are not documented at all. In the eyes of the experts of arrangement and description of documents, cataloging of archival documents based on ISAD has improved the methods of organizing documents. Conclusion: Applying this standardized method of archival description has led to better retrieval of the related documents. is research displays the conformity of descriptive elements in the studied worksheets

هدف: هدف از این پژوهش امکان سنجی ارائه خدمات مرجع الکترونیکی در کتابخانه های دانشگاهی شهر همدان است. وطی آن سعی شده است که با بررسی وضعیت و  امکانات موجود در  کتابخانه های دا نشگاهی و ملزومات مورد نیاز جهت ارائه خدمات مرجع الکترونیکی برای برنامه ریزی آتی  در کار توسعه خدمات مرجع الکترونیکی  مورد استفاده قرار گیرد. روش شناسی: روش پژوهش پیمایشی تحلیلی می باشد. ابزار گرد آوری  اطلاعات از طریق پرسشنامه  سازمان یافته است. جامعه آماری مورد مطالعه 22 کتابخانه دانشگاهی و دانشکده ای در شهر همدان  است. بررسی های آماری توسط نرم افزار spss و آزمون های t و خی دو (کای اسکوئر) جهت تجزیه و تحلیل یافته های پژوهش انجام  شده است. یافته ها: یافته های پژوهش نشان می دهد که کتابخانه های دانشگاهی مورد بررسی از نظر وسایل الکترونیکی و فناوری اطلاعات  برای گردآوری، پردازش، ذخیره، بازیابی و اشاعه اطلاعات شفاهی و تصویری و نوشتاری در وضعیت مطلوبی قرار ندارند. همچنین مشخص شد که کتابخانه های دانشگاهی مورد مطالعه در ارایه خدمات مرجع %59 درصد در حد کم یا خیلی کم از خدمات اینترنت استفاده می کنند. یافته های دیگر تحقیق حاکی از آن است که بیش از 14 کتابخانه معادل 7/63 درصد به شیوه سنتی ارائه خدمات می کنند. همچنین ویدئو کنفرانس به عنوان ابزار ارتباطی مرجع در کتابخانه های مورد نظر کاربردی ندارد و از پست الکترونیکی و اتاق گفتگوی دیجیتالی (چت)،در ارائه خدمات مرجع  هیچ خدمات مطلوبی ارائه نمی شود. از نظر نیروی انسانی ماهرنیز در ارائه خدمات مرجع در حد متوسطی قرار دارند. نتیجه گیری: رویهم رفته از نظر منابع مالی و همچنین حمابت سازمان مادر و مسئولین مربوطه،%82 درصد کتابخانه ها علی رغم موافقت سازمان مادر با ارائه این خدمات،از حمایت مالی و بودجه ای مجزا برای این خدمات برخوردار نیستند.  

هدف: تعیین سازگاری قواعد توصیف و دسترسی به منبع(RDA) مربوط به ثبت ویژگیهای موجودیتهای گروه اول و دوم الگوی ملزومات کارکردی پیشینه های کتابشناختی ، با طرح فراداده ای توصیف شیء (MODS)می باشد. روش شناسی: جامعه مورد پژوهش شامل الف- اجزاء اصلی، فرعی و ویژگیهای طرح فراداده ای توصیف شیء(مودس) و ب - قواعد توصیف و دسترسی به منبع که مربوط به ثبت ویژگیهای موجودیتهای گروه اول و دوم اف.آر.بی.آر. در آر.دی.ای. می شود. روش این پژوهش، روش تطبیقی برای بررسی سازگار کردن قواعد مذکور با اجزاء مختلف طرح فراداده ای توصیف شیء(مودس) است که در نهایت به ارائه برچسبهای مبتنی بر زبان نشانه گذاری گسترش پذیر(ایکس.ام.ال.) به منظور ارائه اطلاعات توصیفی منابع مختلف بر اساس قواعد آر.دی.ای. منجر خواهد شد. یافته ها: به طور کلی 440 قاعده از فصلها ی 2 تا 11 در آر.دی.ای. شناسایی و تحلیل شد که تعداد 440 ترکیب مبتنی بر طرح فراداده ای توصیف شیء(مودس) با این قواعد سازگار گردید و از 296 جزء اصلی مودس استفاده شد. با توجه به یافته های این پژوهش، تمامی قواعد مورد نظر در آر.دی.ای. با طرح فراداده-ای توصیف شیء(مودس) سازگار بوده و می توان برای اطلاعات استخراجی از محتوای همه این قواعد، معادلی در مودس به دست آورد. در بعضی از قواعد که معمولا به منظور ایجاد نقاط دسترسی به موجودیتهای گوناگون کاربرد دارند، برای سازگار کردن قواعد با اجزاء مودس باید از بیش از یک جزء اصلی استفاده نمود. نتیجه گیری: مطابق 3 سئوال اساسی این پژوهش از بین 20 جزء اصلی طرح فراداده ای توصیف شیء(مودس)، 16 جزء با توجه به محتوای قوانین فصلهای مبتنی بر ثبت ویژگیهای موجودیتهای گروههای اول و دوم اف.آر.بی.آر. که تا کنون کامل شده است، در این سازگاری مورد استفاده قرار گرفته است. با توجه به یافته های پژوهش، میان قواعد مورد نظر این پژوهش در استاندارد توصیف و دسترسی به منبع(آر.دی.ای.) و طرح فراداده ای توصیف شیء(مودس)، سازگاری صد در صد و کامل وجود دارد و می توان تمامی اطلاعاتی را که برای منبع مورد توصیف با استفاده از قواعد آر.دی.ای. به دست می آید را در قالب طرح فراداده ای توصیف شیء(مودس) توصیف کرد. همچنین می توان از یافته های این پژوهش که ترکیباتی از اجزاء اصلی، فرعی، ویژگیها و مقادیر طرح فراداده ای توصیف شیء(مودس) سازگار شده با محتوای قواعد آر.دی.ای. هستند، برای توصیف منابع استفاده کرد.

هدف: هدف از انجام این پژوهش، شناخت و مقایسه شرایط ایمنی کتابخانه های عمومی وابسته به نهاد کتابخانه های عمومی کشور و سازمان فرهنگی هنری شهرداری در شهر تهران به منظور شناخت و مقایسه نقاط قوت و ضعف، و اشتراک و افتراق آنها در رابطه با شاخص های ایمنی می باشد. روش پژوهش: روش پژوهش حاضر، پیمایشی است. جامعه آماری شامل 37 باب کتابخانه عمومی وابسته به نهاد و 72 باب کتابخانه وابسته به شهرداری شهر تهران می باشد که روی هم شامل 109 کتابخانه است. ابزار گردآوری داده ها در این پژوهش سیاهه وارسی محقق ساخته ای در قالب پرسشنامه است و شامل سؤالاتی در 8 شاخص ایمنی و حفاظت کتابخانه می باشد که توسط پاسخگویان تکمیل شد. یافته ها: یافته ها نشان داد که در شاخص اول (کیفیت ساختمان کتابخانه) در دو معیار و در شاخص چهارم (ایمنی کتابخانه در برابر آتش سوزی) در یک معیار تفاوت معنی داری میان کتابخانه های نهاد و کتابخانه های شهرداری تهران وجود دارد به طوری که این معیارها در کتابخانه های نهاد بیشتر رعایت شده و کتابخانه های نهاد از نظر کیفیت ساختمان بهتر از کتابخانه های شهرداری ارزیابی شدند. در مورد ایمنی در برابر آتش سوزی، به استثنای یک مورد تفاوت معنی دار که در کتابخانه های نهاد رعایت شده بود، تفاوت معنی داری مشاهده نشد. در شاخص دوم (ایمنی کتابخانه در برابر زلزله)، شاخص سوم (ایمنی کتابخانه در برابر طوفان و آب گرفتگی) و شاخص هشتم (حفاظت در برابر آسیب های ناشی از عوامل بیولوژیکی) تفاوت معنی داری بین دو جامعه پژوهش ارزیابی نشد و دو گروه تا حدود زیادی نزدیک به هم بودند. در شاخص پنجم (ایمنی کتابخانه در برابر سرقت و آسیب رسانی منابع) در چهار معیار، شاخص ششم (ایمنی کارکنان) در دو معیار و در شاخص هفتم (حفاظت در برابر آسیب های ناشی از عوامل فیزیکی و شیمیایی) در هفت معیار تفاوت معنی داری وجود داشت؛ به طوری که از جهت ایمنی در برابر سرقت و آسیب رسانی، ایمنی کارکنان، و حفاظت منابع در برابر آسیب های ناشی از دما، رطوبت، نور و... کتابخانه های شهرداری در شرایط بهتری ارزیابی شدند. در شاخص هفتم نیز در یک معیار تفاوت معنی داری وجود داشت که در کتابخانه های نهاد رعایت شده بود. در کل، کتابخانه های عمومی وابسته به نهاد و شهرداری از نظر رعایت شاخص های ایمنی در شرایط مناسبی قرار نداشتند. اصالت/ارزش: ارزش این مقاله که رویکرد تطبیقی جدیدی در حوزه مسائل ایمنی کتابخانه های عمومی است، در بازنمون نقاط ضعف و قوت به منظور آگاهی برنامه ریزان و مسئولان و ارائه راهکارهایی برای بهبود شرایط ایمنی کتابخانه ها می باشد.