امیررضا اصنافی

پژوهش حاضر ازنظر هدف کاربردی و ازنظر روش، پیمایشی-توصیفی است. جامعه آماری پژوهش کتابداران شاغل در کتابخانه های مرکزی دانشگاه های سطح یک ایران می باشد که تعداد آن 298 نفر است. نمونه گیری به روش تصادفی ساده انجام گرفت. حجم نمونه به وسیله فرمول کوکران 168 نفر شد اما کمی بیشتر از این حجم یعنی 180 پرسشنامه توزیع شد. از میان پرسشنامه های توزیع شده، 113 پرسشنامه جمع آوری شد. روایی پرسشنامه محقق ساخته توسط اساتید هیئت علمی دانشگاه شهید بهشتی سنجیده شد و بررسی پایایی پرسشنامه حاضر از طریق محاسبه ضریب آلفای کرونباخ انجام شده است. تحلیل آماری داده های جمع آوری شده با استفاده از نرم افزار Spss صورت گرفت. یافته های پژوهش گویای این مسئله بود که فناوری اینترنت اشیاء در بسیاری از فرایندهای کتابخانه و در فعالیت های بخش های خدمات عمومی، خدمات فنی، خدمات جنبی کتابخانه قابل استفاده است. یافته ها نشان داد که گرچه بهره گیری از فناوری اینترنت اشیاء هزینه هایی را به کتابخانه ها تحمیل خواهد کرد اما از سویی دیگر به دلیل ارزش افزوده بالای استفاده از این فناوری و همچنین سرعت و سهولتی که در فعالیت های اجرایی و مدیریتی کتابخانه به وجود خواهد آمد، بهره گیری از این فناوری در کتابخانه مطلوب است. نتایج حاکی از آن است که بر اساس نگرش کتابداران کتابخانه های مرکزی دانشگاه های مورد بررسی و مطالعات انجام شده، اینترنت اشیاء می تواند در بخش های مختلفی چون مدیریت، امانت، مرجع، ساختمان و تجهیزات کتابخانه استفاده شده و موجب سهولت، دقت و افزایش سرعت فرایندهای کاری وصرفه جویی در هزینه ها و ارائه خدمات مطلوب شود. درنهایت حاصل مطالعه صورت گرفته ارائه الگوی کاربرد اینترنت اشیاء در کتابخانه دانشگاهی بود.

هدف: پژوهش حاضر به منظور تعیین نقش تبلیغات در جذب مخاطب به کتابخانه های وابسته به نهاد کتابخانه های عمومی کشور بر اساس مدل آیدا در شهر تهران در بازه زمانی مهرماه 1394 تا مهر ماه 1395 انجام گرفته است. روش: پژوهش حاضر به لحاظ هدف، کاربردی و از نظر روش اجرا توصیفی- پیمایشی از شاخه مطالعات میدانی است. پژوهش براساس مدل آیدا انجام و جامعه آماری پژوهش اعضای کتابخانه های عمومی وابسته به نهاد کتابخانه های عمومی شهر تهران است. تعداد کل اعضا برابر با 39085 نفر بود. براساس فرمول کوکران تعداد 379 نفر به عنوان نمونه پژوهش انتخاب شدند. روش نمونه گیری به صورت تصادفی طبقه ای براساس مؤلفه تحصیلات است. داده ها با استفاده از پرسشنامه محقق ساخته با الگوبرداری از پرسشنامه ربیعی، محمدیان و برادران جمیلی (1390) گردآوری شد. داده های حاصل از پرسشنامه ها با استفاده از نرم افزار SPSS نسخه 24 در دو سطح آمار توصیفی و استنباطی مورد تحلیل قرار گرفت. یافته ها: نتایج پژوهش نشان داد که تبلیغات نهاد کتابخانه های عمومی کشور در شهر تهران نتوانسته است مراحل مدل آیدا را با موفقیت طی کند. در مورد مراحل چهارگانه مدل آیدا، نقش تبلیغات در مرحله علاقه از وضعیت بهتری نسبت به سایر مراحل برخوردار و در مرحله اقدام دارای کم ترین میانگین (اثربخشی) بوده است. اصالت/ارزش: ارزش پژوهش به منظور آشکار ساختن اثر تبلیغات انجام شده در کتابخانه های عمومی شهر تهران است. همچنین از ویژگی های پژوهش حاضر به کارگیری مدل آیدا برای سنجش نقش تبلیغات در کتابخانه های عمومی کشور است.

پژوهش حاضر، با هدف شناسایی نقش آموزگاران در بهبود کتابخوانی دانش آموزان مقطع ابتدائی استان مازندران صورت گرفت. روش پژوهش، پیمایشی و از نظر هدف کاربردی است. برای جمع آوری داده ها از پرسشنامه محقق ساخته استفاده شد. روش آماری پژوهش آزمون تی استیودنت تک نمونه بود .جامعه آماری پژوهش، آموزگاران مدارس ابتدائی استان مازندران که شامل 9115 نفر است و حجم افراد نمونه، با استفاده از جدول کرجسی و مورگان 374 نفر و نمونه گیری به صورت خوشه ای تصادفی انجام گرفت. از نظر آموزگاران مقطع ابتدائی استان مازندران 5 شاخص ترویجی کتاب خوانی(قصه گویی و شعرخوانی، جلسات معرفی و نقد کتاب، خواندن گروهی، برگزاری نمایشگاه کتاب و نمایش فیلم و انیمیشن) در بهبود کتاب خوانی دانش آموزان تأثیر زیادی دارد. آموزگاران مقطع ابتدائی استان مازندران از شاخص های «قصه گویی در کلاس»، «معرفی و نقد کتاب در کلاس»، «داستان نویسی و مشارکت دانش آموزان در برگزاری نمایشگاه»، «آزاد گذاشتن دانش آموزان در انتخاب منبع برای پژوهش و کار گروهی»، «استفاده از انیمیشن» در بهبود کتاب خوانی دانش آموزان استفاده می کنند. استفاده از قصه گویی و شعرخوانی و نمایش فیلم و انیمیشن در بهبود کتاب خوانی دانش آموزان مقطع ابتدائی استان مازندران تأثیر زیادی داشت و استاده از سه عامل خواندن گروهی، برگزاری نمایشگاه کتاب و برگزاری جلسات نقد و بررسی کتاب تأثیر چندانی نداشت. بنابراین، به آموزگاران مقطع ابتدائی توصیه می شود از این شاخص ها در محیط مدرسه و کلاس درس دانش آموزان بهره گرفته شود تا هم جذابیت کلاس بالا رود و هم دانش آموزان از همان ابتدای تحصیل به کتاب خوانی و مطالعه کتاب ترغیب شوند.

رایانش ابری و خدمات ابر به عنوان یک راه حل فناورانه برای توسعه خدمات آموزشی می تواند در تسریع و توسعه خدمات این دسته از فعالیت ها بسیار سودمند باشد. هدف از انجام پژوهش حاضر ارائه مدلی منسجم برای طراحی و عرضه خدمات یادگیری توسط ارائه دهندگان خدمات یادگیری (LSPs) مبتنی بر امکانات رایانش ابری به منظور آموزش و یادگیری منابع انسانی می باشد. رویکرد پژوهش حاضر آمیخته و روش مورد استفاده، پژوهش نظریه ای می باشد. برای شناسایی عناصر مدل طراحی و عرضه خدمات یادگیری مبتنی بر امکانات رایانش ابری با متخصصین حوزه های آموزش سازمانی و کسب و کار مصاحبه های نیمه ساختار یافته سازماندهی شد. شرکت کنندگان در فرآیند مصاحبه با روش نمونه گیری نظری انتخاب شدند. مصاحبه ها با روش کدگذاری باز سازماندهی شدند. در این پژوهش به منظور محاسبه پایایی کدگذاری های انجام شده در مصاحبه های تخصصی، از روش پایایی بازآزمایی استفاده شد. سطح توافق (PAQ) مساوی با عدد 0.83 می باشد که نشان دهنده سطح بالایی از توافق درونی دارد. در مرحله دوم برای انسجام بخشی به داده ها و تعیین ارتباط عناصر مدل از ساختار و روش مدیریت تعاملی (IM) و نرم افزار الگوسازی ساختاری تفسیری (ISM) استفاده شد. و در بخش سوم که مرتبط با بخش کمی پژوهش می باشد از روش تحلیل سلسله مراتبی (AHP) و نرم افزار (Expert Choice) برای وزن دهی به عناصر مدل طراحی و عرضه خدمات یادگیری مبتنی بر امکانات رایانش ابری استفاده گردید. براساس نظر اجماعی مدل جامعی موسوم به BOM برای ارائه خدمات یادگیری مبتنی بر رایانش ابری ارائه گردید که عناصر اصلی مدل به ترتیب اهمیت و وزن عناصر در مدل، شامل ابزارها و مکانیزم های یادگیری فناورانه (0.215)، استقرار نظام برنامه ریزی درسی (0.208)، طراحی خدمات یادگیری (0.151)، خدمات پشتیبانی یادگیری (0.105)، ارزیابی عملکرد نظام یادگیری (0.074)، مکانیزم ها و ابزارهای انگیزشی بهره برداری از فضای ابر برای یادگیری (0.068)، ابعاد حقوقی بهره برداری از فضای ابر (0.046)، مدیریت کسب و کار خدمات یادگیری (0.040)، ارزشیابی برنامه درسی (0.038) و بازاریابی، تبلیغات و فروش خدمات یادگیری (0.033) می باشد.

هدف پژوهش: هدف اصلی پژوهش حاضر شناسایی وضعیت نرم افزارهای کتابخانه ای درون سازمانی در ایران است.   روش شناسی پژوهش: پژوهش حاضر از نظر هدف کاربردی است و برای انجام آن از روش پژوهش پیمایشیِ ارزیابانه استفاده شده است. روش گردآوری داده ها، مصاحبه با صاحب نظران و ارزیابی با استفاده از سیاهه وارسی است. جامعه پژوهش 23 نرم افزار کتابخانه ای درون سازمانی بوده است که به صورت سرشماری مطالعه شده اند. یافته های پژوهش: یافته های پژوهش نشان داد از مجموع 23 نرم افزار کتابخانه ای درون سازمانی، 9 نرم افزار در حال حاضر در حال فعالیت هستند. همچنین، دلایل عمده روی آوردن کتابخانه ها یا سازمان های ذینفع به تدوین نرم افزارهای درون سازمانی، کاهش هزینه ها، تعریف کارکردهای ویژه برای مؤسسه، یکپارچگی محیط نرم افزاری مؤسسه و ارتباط نرم افزار کتابخانه با سایر نرم افزارهای مؤسسه و یا مانند سازمان های نظامی، مسایل امنیتی بیان شده است. دیدگاه کتابداران از نرم افزاهای درون سازمانی در دو بخش عملکردی و فنّی، نشان داد که از لحاظ شاخص های عملکردی، بخش امانت نرم افزار پند با 4/64%، بخش امانت نرم افزار پروان با 1/70%، بخش امانت نرم افزار تهران با 2/56%، بخش امانت نرم افزار ماوا با 80% و بخش مدیریت اطلاعات (امانت و سفارش ها) نرم افزار سیماد با 7/72%، نسبت به سایر شاخص های بخش عملکردی در وضعیت مطلوبی قرار دارند. همچنین، از لحاظ شاخص های فنّی، بخش عملیاتی نرم افزار پند 6/46%، قابلیت اطمینان نرم افزار سیماد 100 %، بخش عملیاتی نرم افزار دانشگاه تهران 3/33%، بخش نگهداری نرم افزار تهران 53/61%، بخش کارایی نرم افزار مأوا 100% نسبت به سایر شاخص های فنّی در وضعیت مطلوبی قرار دارند. نتیجه گیری: نتایج به دست آمده از این پژوهش نشان داد از بُعد شاخص های فنّی، نرم افزارهای درون سازمانی استانداردهای فنّی نرم افزارها را کامل رعایت نکرده اند. چنانچه این نرم افزارها بخواهند همگام با تغییرات در استانداردهای فراداده ای و مدل های مفهومی جدید حرکت کنند و ارتقا یابند، اصلاح آنها هزینه های هنگفتی را  بر سازمان تحمیل می کند و در نهایت به دلیل عدم پشتیبانی و به روز نشدن با تغییر و تحولات، نرم افزارهای موجود به بن بست می رسند و سبب اتلاف وقت و هزینه می شوند.

هدف: هدف از پژوهش حاضر مقایسه توان مدیریتی مدیران کتابخانه های دانشگاهی و عمومی شهر تهران بر اساس رشته تحصیلی است. روش: پژوهش حاضر از لحاظ هدف کاربردی و از لحاظ نحوه گردآوری و تحلیل داده ها از نوع پیمایشی است. جامعه پژوهش شامل همه کارمندان شاغل در کتابخانه های عمومی شهر تهران (وابسته به نهاد کتابخانه های عمومی کشور و سازمان فرهنگی هنری شهرداری تهران) و کتابخانه های دانشگاه های دولتی وابسته به وزارت علوم، تحقیقات و فناوری شهر تهران به تعداد 780 نفر بود که 256 نفر (100 نفر کتابدار عمومی و 156 نفر کتابدار دانشگاهی) به عنوان نمونه انتخاب شد. داده ها از طریق پرسشنامه محقق ساخته که بر اساس پرسشنامه امیری (1385) تهیه شده بود گردآوری شد و پایایی و روایی آن بررسی و تأیید گردید. در نهایت 196 پرسشنامه تکمیل شده دریافت گردید و از نرم افزار اس .پی.اس.اس برای تحلیل توصیفی و استنباطی داده ها استفاده گردید. یافته ها: نتایج نشان داد که از نظر کتابداران، بین مهارت های عمومی مدیریت در مدیران کتابدار و غیرکتابدار تفاوت معناداری وجود دارد و مدیران دارای تخصص کتابداری و اطلاع رسانی از نظر کتابداران عملکرد بهتری نسبت به مدیران فاقد تخصص کتابداری و اطلاع رسانی داشته اند. همچنین بین توان مدیریتی مدیران کتابخانه ها بر اساس جنسیت و نوع کتابخانه نیز تفاوت معناداری وجود داشت و از نظر کتابداران، مدیران زن نسبت به مدیران مرد و مدیران کتابخانه های عمومی نسبت به مدیران کتابخانه های دانشگاهی عملکرد بهتری داشته اند. اصالت/ارزش: ارزش مقاله حاضر در نشان دادن عملکرد بهتر کتابداران متخصص کتابداری و اطلاع رسانی نسبت به کتابداران متخصص در رشته های دیگر از نظر کتابداران است.

هدف: پژوهش حاضر با هدف بررسی رابطه هوش هیجانی و رضایت شغلی کتابداران کتابخانه های مرکزی دانشگاه های وابسته به وزارت علوم، تحقیقات و فناوری در شهر تهران انجام شد. روش پژوهش: روش پژوهش، توصیفی از نوع پیمایشی بوده است. جامعه آماری این پژوهش 300 نفر از کتابداران کتابخانه های مرکزی دانشگاه های وابسته به وزارت علوم، تحقیقات و فناوری شهر تهران بودند که از این تعداد با استفاده از جدول نمونه گیری مورگان 170 نفر به روش تصادفی ساده به عنوان نمونه انتخاب شدند. جهت جمع آوری داده های پژوهش از پرسشنامه استاندارد هوش هیجانی سیبریاشرینک و پرسشنامه رضایت شغلی فیلد و روث استفاده شد. جهت تجزیه و تحلیل داده های گردآوری شده از آزمون های همبستگی پیرسون، t تک نمونه ای و مستقل و واریانس یکراهه استفاده گردید. یافته ها: یافته های پژوهش نشان داد که رابطه معنی داری بین هوش هیجانی و رضایت شغلی کتابداران کتابخانه های مرکزی دانشگاه های وابسته به وزارت علوم، تحقیقات و فناوری شهر تهران وجود دارد. در این پژوهش مشخص شد هوش هیجانی و رضایت شغلی کتابداران بالاتر از حد متوسط بوده است. اما تفاوت معنی داری در بین کتابداران در برخورداری از هوش هیجانی و رضایت شغلی بر حسب جنسیت، مدرک تحصیلی و سابقه خدمت یافت نشد.  نتیجه گیری : هوش هیجانی و رضایت شغلی شاخص های مهمی در جهت ارتقای سطح کیفی خدمات کتابداران در کتابخانه های دانشگاهی محسوب میشوند. بنابراین، اهمیت دارد که کتابخانه های مرکزی دانشگاه های وابسته به وزارت علوم، تحقیقات و فناوری شهر تهران شرایط ایجاد رضایت شغلی را برای کتابداران خود بدون در نظر گرفتن جنسیت، مدرک تحصیلی و سابقه خدمت فراهم نمایند و از سوی دیگر، از کتابدارانی استفاده شود که از مهارتهای هوش هیجانی بهره مند باشند.  

هدف:مطالعه طولی و مصوّرسازی تحول شبکه مشارکت بین المللی پژوهشگران ایرانی در تولید علم. روش شناسی:با استفاده از شاخص های علم سنجی و تحلیل شبکه های اجتماعی، همه مقاله های حاصل از همکاری های بین المللی پژوهشگران ایرانی تا انتهای سال 2013 میلادی نمایه شده در پایگاه وب آوساینس (879,36 مقاله) مطالعه شد. یافته ها:87/20% از کل تولیدات علمی کشور از طریق مشارکت پژوهشگران ایرانی با پژوهشگران از سایر کشورهای جهان انجام شده است. همکاری های بین المللی کشور از نرخ متوسط رشد سالانه 06/63% برخوردار بوده است. پژوهشگران ایرانی با همکارانی از 179 کشور جهان همکاری داشته اند که از این میان، بیش از 64% از تولیدات مشارکتی حاصل همکاری با پژوهشگرانی از پنج کشور ایالات متحده امریکا، کانادا، انگلستان، آلمان، و استرالیا بوده است. بیشترین میزان همکاری های بین المللی پژوهشگران ایرانی به حوزه های موضوعی مهندسی الکترونیک، علم مواد چندرشته ای، و ریاضیات کاربردی تعلق داشت. نتیجه گیری:براساس داده های وب آوساینس، شبکه همکاری های بین المللی پژوهشگران ایرانی در سال 1969 متولد شده و در طول زمان، تحولات رشد یافتن (در هشت بازه زمانی) و کوچک شدن (در یک بازه زمانی) در این شبکه به وقوع پیوسته است. همچنین، در بررسی بازه های زمانی مختلف مشاهده شد که فقط تغییر ساختاری مهمی که در شبکه رخ داده، کاهش چگالی شبکه در طول زمان بوده است.

هدف: هدف اصلی پژوهش حاضر، شناسایی و تعیین تفاوت های پورتال های نهاد کتابخانه های عمومی کشور و سازمان فرهنگی هنری شهرداری تهران بر اساس معیارهای ارزیابی پورتال است. روش: پژوهش توصیفی و به روش پیمایشی انجام شده است. جامعه پژوهش 646 نفر از کتابداران شاغل در نهاد کتابخانه های عمومی استان تهران در 16 شهرستان و سازمان فرهنگی هنری شهرداری در مناطق 22 گانه تهران است. ابزار گردآوری اطلاعات پرسشنامه بوده و برای تجزیه وتحلیل داده ها از روش های آمار توصیفی و استنباطی و نرم افزار GAMS استفاده شده است. با استفاده از روش نمونه گیری تصادفی– طبقه ای تعداد 242 پرسشنامه در بین کتابداران توزیع گردید که در نهایت 170 پرسشنامه دریافت و مورد بررسی قرار گرفت. یافته ها: در وب پورتال نهاد کتابخانه های عمومی مؤلفه ناوبری بیشترین کارایی و مؤلفه اعتبار اطلاعات کمترین کارایی را دارا هستند. همچنین بعد از ناوبری، به ترتیب دسترس پذیری، صحت، سطح پوشش و مخاطبان خاص، روزآمد بودن، کیفیت و عینیت اطلاعات در رتبه های دوم تا هفتم قرار می گیرند. در وب پورتال سازمان فرهنگی هنری شهرداری تهران، کیفیت اطلاعات بیشترین کارایی و اعتبار اطلاعات کمترین کارایی را دارا است. همچنین مؤلفه های ناوبری، عینیت، صحت، سطح پوشش و مخاطبان خاص، روز آمد بودن و دسترس پذیری اطلاعات رتبه های دوم تا هفتم را به خود اختصاص می دهند. در نهاد کتابخانه های عمومی، بالاترین میزان کارایی اختصاص به ناوبری اطلاعات دارد؛ در حالی که در سازمان فرهنگی هنری کیفیت اطلاعات بالاترین میزان کارایی را به خود اختصاص می دهد. میزان کارایی سطح پوشش و مخاطبان خاص، روزآمد بودن و اعتبار اطلاعات به ترتیب با رتبه چهارم، پنجم و هفتم در یک سطح قرار دارند. اصالت/ارزش: مقاله حاضر به ارزیابی پورتال دو سازمان مسئول در حوزه کتابخانه های عمومی پرداخته و با توجه به نتایج، توجه بیشتر به مؤلفه اعتبار اطلاعات را پیشنهاد نموده است.

هدف: تعیین میزان و نوع همکاری پژوهشگران ایرانی با نشریات علمی نامعتبر. روش شناسی: این پیمایش با رویکرد علم سنجی انجام شده است. جامعه پژوهش از نشریات موجود در فهرست نشریات نامعتبر جفری بیل انتخاب شد. با توجه به روزآمد شدن مداوم این فهرست، نسخه ای که در دی ماه 1394 تهیه شده بود، ملاک انجام کار قرار گرفت. در تاریخ فوق این فهرست شامل 910 مجله بود. همه مجله های مذکور بدون نمونه گیری مورد بررسی قرار گرفتند. یافته ها:تعداد 649 پژوهشگر ایرانی با 276 نشریه نامعتبر همکاری داشته که بیشتر آنها در مرتبه استادی بوده اند. 35% از این افراد، وابسته به وزارت علوم، تحقیقات و فناوری هستند. از نظر رشته تحصیلی، علوم پزشکی با 17% در بالاترین و هنر در پایین ترین رده به لحاظ همکاری با این نشریات  قرار دارد. بیشتر مجلاتی که پژوهشگران ایرانی با آنها همکاری داشته اند متعلق به قاره آسیا بوده است. نتیجه گیری: حضور پژوهشگران ایرانی در مجلات نامعتبر روندی رو به رشد دارد. معرفی، شناسایی، و ارائه فهرست این مجلات به صورت دوره ای و مستمر به دانشگاه ها و سازمان ها و تأکید بر اهمیت مسئله در جامعه علمی از راه های گوناگون امری ضروری به نظر می رسد؛ زیرا زمینه آشنایی، آگاهی، و استقبال نکردن از این مجلات را فراهم می کند.

هدف پژوهش: هدف از پژوهش حاضر بررسی تأثیر دریافت جایزه پرایس بر عملکرد پژوهشی دریافت کنندگان این جایزه از طریق مقایسه دستاوردهای علمی آنان در یک بازه زمانی یازده ساله (پنج سال قبل و بعد از دریافت جایزه) است. روش شناسی: پژوهش حاضر از نظر هدف کاربردی و از نظر رویکرد نوعی مطالعه توصیفی است که با استفاده از شاخص های علم سنجی صورت گرفته است. جامعه پژوهش شامل کلیه بروندادهای پژوهشی تألیف شده توسط 25 نفر از برندگان جایزه پرایس است که تا پایان سال2016 در پایگاه وب علوم نمایه شده اند. داده های پژوهش از پایگاه وب علوم و گزارش استنادی نشریات گردآوری شد. همچنین آزمون های تی تست دوطرفه و ویلکاکسون به منظور مقایسه عملکرد پژوهشی برندگان مدال پرایس در بازه های زمانی پنج سال قبل و بعد از دریافت جایزه، مورد استفاده قرار گرفت. یافته ها: یافته های پژوهش نشان داد اگرچه در چهار شاخص از پنج شاخص مورد مطالعه در این پژوهش شامل تعداد بروندادهای پژوهشی، استنادهای دریافتی، کیفیت مجله های منتشرکننده مقاله ها و تعداد همکاران، عملکرد برندگان مدال پرایس در بازه زمانی پنج سال بعد از دریافت جایزه در مقایسه با پنج سال قبل با افزایش مواجه بود، اما این افزایش از لحاظ آماری در سطح معناداری قرار نداشته است. از سوی دیگر، گرایش برندگان جایزه پرایس به همکاری های علمی بین المللی، پس از دریافت جایزه به میزان چشم گیری افزایش یافته است. نتیجه گیری: دریافت مدال پرایس در حوزه اطلاع سنجی، تأثیر آماری معناداری بر رفتار تولید، استناد و مشارکت علمی برندگان این جایزه نداشته است.  به بیان دیگر، برندگان این مدال پس از دریافت آن، رفتارهای پژوهشی خود را تغییر نداده اند.

هدف از پژوهش حاضر ترسیم و تحلیل شبکه هم نویسندگی مقالات کنگره ملی «آسیب شناسی خانواده» با بهره گیری از شاخص های تحلیل شبکه اجتماعی است. این پژوهش به روش توصیفی، با رویکرد علم سنجی و با استفاده از شاخص های خرد و کلان تحلیل شبکه های اجتماعی انجام شده است. ترسیم و تحلیل شبکه هم تألیفی با استفاده از نرم افزار یو.سی.آی.نت و ترسیم شبکه چگالی هم تألیفی با استفاده از نرم افزار وس. وی.یو.ئر بوده است. کنگره ششم با بیشترین مقاله و کنگره پنجم دارای کمترین تعداد مقالات است. الگوهای دونفره و سه نفره بیشترین الگوهای تألیف گروهی را به خودش اختصاص داده است، البته الگوی تألیف مقالات در طول شش دوره این کنگره اکثراً به صورت گروهی و مشارکتی بوده است. شبکه از انسجام پایینی برخوردار است و دارای گره های منزوی بسیاری است. مرکزی ترین و مشارکت پذیرترین پژوهشگران، «صادقی»، «محمدعلی مظاهری» و «دهقانی»، «زرداموی» و «یاریاری» هستند که بیشترین درجه مرکزیت (هم تألیفی) را دارند که نوعی سرمایه اجتماعی در این شبکه محسوب می شوند.

ریسرچ گیت به عنوان یکی از مهمترین شبکه های اجتماعی پژوهشی شناخته شده در حمایت از فعالیت های علمی پژوهشگران نقش بسزایی دارد. قابلیت ه ایی که ریسرچ گیت در اختیار پژوهشگران قرار می دهد و اهمیت خدمات این شبکه جهت برقراری ارتباط، انجام کارهای علمی تیمی، اشتراک دانش و تجارب و ... در محبوبیت هرچه بیشتر این شبکه در بین پژوهشگران افزوده است. هدف مطالعه حاضر بررسی انتظارات پژوهشگران حوزه مهندسی از ریسرچ گیت در راستای حمایت گسترده تر از فعالیت های علمی پژوهشی آنها است. در این پژوهش پیمایشی توصیفی، از روش ترکیبی استفاده شد. نمونه آماری در بخش کیفی و مصاحبه شامل 12 پژوهشگر فعال در ریسرچ گیت و در بخش کمی و پرسشنامه شامل 144 پژوهشگر بود. نتایج نشان داد، پژوهشگران حوزه مهندسی بعد از ریسرچ گیت بیشترین میزان عضویت را در لینکداین و گوگل اسکالر دارند و هر پژوهشگر به طور متوسط در بیش از 2 شبکه اجتماعی پژوهشی فعالیت می کند. در ارتباط با انتظارات پژوهشگران از شبکه اجتماعی پژوهشی ریسرچ گیت، مؤلفه «ارتباط با پایگاه های استنادی و امکان استفاده از اطلاعات استنادی آنها» با بیشترین درصد فراوانی از اهمیت بسیار بالایی برخوردار است. آگاهی از تعداد استنادات دریافتی تالیفات پژوهشی برای پژوهشگران از اهمیت بسیار بالایی برخوردار است، بنابراین پژوهشگران انتظار دارند شبکه های اجتماعی پژوهشی بازخورد دقیق و معتبر از فعالیت های علمی و پژوهشی آنها را منعکس کنند. همچنین آنها انتظار دارند این شبکه ها بسترهای مناسب تری جهت تسهیل و تسریع فعالیت های پژوهشی ایجاد نمایند.

هدف: هدف پژوهش تعیین میزان همکاری نویسندگان در مقاله های فصلنامه روان شناسی کاربردی دانشگاه شهید بهشتی بود. روش: روش پژوهش ارزیابانه و جامعه آماری 686 نویسنده 235 مقاله فصلنامه مزبور از شماره 1 تا شماره 36 در سال های 1385 تا 1394 بود. ابزا گردآوری داده ها سیاهه محقق ساخته شامل مشخصات مقاله، تعداد، جنس و مقطع تحصیلی نویسندگان، موسسه و دانشگاه محل تحصیل آن ها بود. داده ها از طریق مراجعه به نسخه چاپ شده مقاله ها گردآوری و با استفاده از آمار توصیفی و فرمول محاسبه ضریب همکاری تحلیل شد. یافته ها : نتایج نشان داد میانگین تعداد نویسندگان در بازه زمانی 9 ساله، حدود 3 نفر و بیش ترین تعداد نویسندگان برای هم نویسندگی مقاله ها مربوط به سال های 1393 و 1394 برابر با 6 نویسنده است. از لحاظ سهم دانشگاه ها در انتشار مقاله، پژوهشگران دانشگاه شهید بهشتی در انتشار 33/33 درصد از مقاله ها و پژوهشگران سایر دانشگاه ها در انتشار 66/66 درصد از مقاله های فصلنامه روان شناسی کاربردی سهم داشته اند. ضریب همکاری نویسندگان در نوشتن مقاله های فصلنامه روان شناسی کاربردی در داخل دانشگاه شهید بهشتی برابر با 59/0 و در خارج دانشگاه 62/0 بود. نتیجه گیری: از آن جا که میزان همکاری گروهی بین تولیدکنندگان مقاله در مجله روان شناسی کاربردی در سطح متوسطی قرار دارد و برابر با 58/0 است؛ لازم است تاکید کلیه مجله ها بر افزایش تعداد نویسندگان در مقاله ها باشد تا این هم نویسندگی در این مجله و تمام مجله های وزارتین به سطح مطلوبی برسد.

هدف: هدف از این پژوهش، بررسی میزان تأثیر نگرش استفاده کنندگان واقعی و استفاده کنندگان غیرواقعی بر نتایج سنجش سطوح مختلف کیفیت خدمات کتابخانه ای در ابزار لایب کوال (نسخه آزمایشی) و نیز میزان رضایت مندی مراجعه کنندگان از خدمات ارائه شده کتابخانه ملی جمهوری اسلامی ایران است. روش پژوهش: جامعه آماری این پژوهش تمام مراجعه کنندگان به کتابخانه ملی است. از آنجایی که اعضای کتابخانه ملی، از یک نگاه، تمام جامعه دانشگاهی و پژوهشی ایران بوده، از طرف دیگر، تعداد محدودی به طور روزمره از خدمات آن استفاده می نمایند؛ لذا برای انجام این پژوهش 400 نفر به عنوان نمونه آماری انتخاب شدند که از این تعداد 306 پرسش نامه مفید برای تجزیه وتحلیل داده ها مورد استفاده قرار گرفت. تحقیق حاضر از نوع کاربردی بوده و به روش پیمایشی تحلیلی انجام گرفته است. برای محاسبه پایایی ابزار پژوهش، از ضریب آلفای کرونباخ استفاده شد که عدد 938/0 به دست آمد. برای تحلیل داده از نرم افزارهای آماری اکسل و اس پی اس اس و برای آزمون سؤال ها، از آزمون تی مستقل دو گروه استفاده شد. یافته ها: یافته ها نشان داد که بین نگرش استفاده کنندگان واقعی و غیرواقعی از نظر آماری تفاوت معناداری وجود دارد؛ بدین معنی که نگرش استفاده کنندگان غیرواقعی بر کل نتایج ابزار لایب کوال در سنجش کیفیت خدمات کتابخانه ای تأثیر معناداری دارد. همچنین یافته ها نشان دادند که میانگین نمره کل مراجعه کنندگان در سطوح کیفیت خدمات «ادراک شده»، «مطلوب» و «حداقل سطح قابل قبول» به ترتیب برابر 7865/5، 3125/8 و 7365/6 است. طبق تعریف نمره شکاف، برتری یا حد رضایت برابر 526/2- است که نشان می دهد مراجعه کنندگان کتابخانه ملی ایران از خدمات آن رضایت ندارند. نتیجه گیری: وقتی از ابزار لایب کوال برای سنجش کیفیت خدمات کتابخانه استفاده می شود و تنها بر یافته های آن تأکید گردد؛ نتایج درست به دست نخواهد آمد. چون کاربران در استفاده و آشنایی با کتابخانه و خدمات آن همگن نیستند، نمی توان نظرهای استفاده کننده واقعی را به دست آورد.

هدف: در سال های اخیر، شمار کاربران شبکه های اجتماعی مانند فیس بوک، توییتر، گوگل پلاس، اینستاگرام و سایر شبکه های اجتماعی به سرعت در حال افزایش است؛ بنابراین، پژوهش حاضر در نظر دارد ضمن بررسی متون در خصوص آرشیوسازی رسانه های اجتماعی به عنوان ابزارهای جدید و تعاملی انتقال اطلاعات به معرفی برخی از نرم افزارهای ویژة آرشیوسازی محتوا بپردازد و درنهایت به عنوان یک مطالعة موردی، بعضی از رسانه های اجتماعی موردِ استفادة کاربران داخلی را در پایگاه آرشیو اینترنتی ارزیابی کند. روش/رویکرد پژوهش: در مقالة حاضر از روش بررسی متون دربارة آرشیوسازی وب، برداشت داده از نرم افزارهای رسانه های اجتماعی و نیز برای بررسی رسانه های اجتماعی از روش توصیفی با رویکرد پیمایشی استفاده شده است. یافته های پژوهش: پژوهش حاضر نشان داد که بیش از ده نرم افزار برای آرشیوسازی رسانه های اجتماعی وجود دارد که اکثر آن ها هزینه دار هستند اما هنوز در ایران نرم افزاری برای برداشت محتوای رسانه های اجتماعی و آرشیوسازی آن ها وجود ندارد. نتیجه گیری: داشتن برنامة راهبردی در این زمینه اهمیت دارد. بااین حال، خروجی و محتوای این منابع زودگذر است و برای طولانی مدت دسترس پذیر نیست. درواقع می توان از این منابع، استفادة آنی کرد و برای استفاده های آتی باید تدبیری اندیشید.

هدف: با توجه به اهمیت بازاریابی در جذب مخاطبان و بهره وری بیشتر کتابخانه ها، هدف این پژوهش مطالعه وجود ابزارهای بازاریابی در وب سایت ها و پورتال های کتابخانه های تخصصی حوزه علوم انسانی شهر تهران در ارائه راه کارهایی به منظور توسعه و بالابردن خدمات به کاربران می باشد. روش پژوهش: این پژوهش به روش ارزیابی اکتشافی انجام شده است. ارزیابی اکتشافی یکی از پرکاربردترین روش های ارزیابی است که مبتنی بر سیاهه وارسی بوده و برای تعیین کاربردپذیری سیستم های تعاملی به کار می رود. جامعه پژوهش شامل 26 وب سایت کتابخانه تخصصی حوزه علوم انسانی، متمرکز در شهر تهران است که میزان تطابق ابزارهای بازاریابی موجود در وب سایت های مورد بررسی با معیارها و مؤلفه های تعیین شده، براساس سیاهه وارسی محقق ساخته، به عنوان ابزار سنجش به کار گرفته شده است. این سیاهه وارسی دارای پنج شاخص کلی (شخصی سازی، توزیع، ترویج، محصول و قیمت) و هیجده زیرشاخص است که برخی از زیرشاخص ها دارای مؤلفه های خاص تری نیز هستند. یافته ها: یافته های پژوهش نشان می دهد که وب سایت های کتابخانه های تخصصی در مجموع به میزان 40/47 درصد در شاخص شخصی سازی، 40/15 درصد در شاخص توزیع، 32/33 درصد در شاخص ترویج، 21/30 درصد در شاخص محصول و 32/24 درصد در شاخص قیمت از ابزارهای بازاریابی استفاده کرده اند. نتیجه گیری: نتایج نشان می دهد بیشتر کتابخانه های تخصصی بررسی شده در این پژوهش، گام های اولیه را در راستای اجرای بازاریابی اطلاعات در سازمان های متبوع خود برداشته اند؛ اما بسیار ابتدایی و ضعیف عمل کرده و نیاز به تلاش های بیشتری برای بهبود قابلیت های اجرایی در وب سایت های خود دارند. به طوری که بسیاری از شاخص های در نظرگرفته شده در این پژوهش در سطح مطلوبی قرار ندارند.

هدف: در پژوهش حاضر به بررسی تطبیقی عناصر ایساد با فیلدهای یونی مارک، مارک ایران و مارک21 پرداخته شده است. روش/ رویکرد پژوهش: برای مقایسه عناصر ایساد با فیلدهای اصلی و فیلدهای فرعی موجود در یونی مارک و مارک ایران از جدول تطبیقی اولیه ای استفاده شد. این قیلدها در سال 1385 برای پیاده سازی مقدماتی عناصر ایساد در نرم افزار رسا تهیه شده بود. بر اساس این جدول و نیز جداول تطبیقی ایساد با ای ای دی و نیز مارک 21 با ای ای دی، عناصر ایساد با فیلدها و فیلدهای فرعی یونی مارک و مارک ایران تطبیق داده شد. یافته ها: در دستنامه های یونی مارک و مارک ایران، اکثر مواد آرشیوی وجود دارند و برای هریک برچسب های مورد نیاز طراحی شده است. نتیجه گیری: به نظر می رسد که مواد آرشیوی به عنوان منابع کتابخانه ای و غیرکتابی دیده شده اند. در واقع می توان بیان داشت که دستنامه های یونی مارک و مارک ایران مواد آرشیوی را به صورت مجزا و به عنوان یک واحد در نظر گرفته اند. یعنی محتوا و ساختار سلسله مراتبی مجموعه بازنمون می شوند.

هدف از پژوهش حاضر بررسی میزان فرسودگی شغلی در کتابداران کتابخانه های دانشگاه شهید بهشتی می باشد. روش: روش پژوهش حاضر از لحاظ هدف کاربردی و از لحاظ شیوه گردآوری داده ها تحلیلی پیمایشی است. جامعه پژوهش شامل تمام کتابداران کتابخانه های دانشگاه شهید بهشتی به تعداد 82 نفر است که نمونه پژوهش طبق جدول مورگان برابر با 66 نفر بود. ابزار گردآوری داده ها پرسشنامه محقق ساخته براساس کار مازلاک (1982) و پرسشنامه رضایت شغلی حریری و اشرفی ریزی (1388) بود. یافته ها: نتایج پژوهش نشان داد که فرسودگی شغلی کتابداران کتابخانه های دانشگاه شهید بهشتی در حد متوسط به بالا است، و میان فرسودگی شغلی کتابداران و سابقه کاری، وضعیت تاهل، جنسیت، مدرک تحصیلی، مقطع تحصیلی، وضعیت استخدام و رضایت شغلی تفاوت معنادار وجود دارد. نتیجه گیری: توصیه می شود تا مدیریت کتابخانه ها با تصمیمات و اقدامات مناسب در همه سطوح سازمان موجبات بهره وری نیروی انسانی را فراهم سازند.

هدف: شناسایی وضعیت مدیریت منابع خاکستری در کتابخانه های وابسته به سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی از سه جنبه مجموعه سازی، سازماندهی، و اشاعه است. روش/ رویکرد پژوهش: با استفاده از پرسشنامه نظر 52 مسئول کتابخانه مؤسسات پژوهشی و مراکز استانی وابسته به سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی درباره وضعیت مدیریت منابع خاکستری در این کتابخانه ها پیمایش شده است. یافته ها: 4/40% کتابخانه ها منبع خاکستری را با نام خود منبع می شناسند؛ فقط در 8/5% کتابخانه ها دستورالعمل مدون برای تهیه انواع منابع خاکستری وجود دارد؛ در هیچ کتابخانه ای کمیته انتخاب منابع خاکستری وجود ندارد؛ 9/26% کتابخانه ها فهرستی از منابع خاکستری موجود در کتابخانه خود دارند و 4/70 %آنها این منبع را در پایگاه سیمرغ معرفی کرده اند؛ 5/63% کتابخانه ها امکان دسترسی به منابع خاکستری از طریق امانت بین کتابخانه ای و یا اشتراک در خرید منابع خاکستری را ندارند؛ 6/59% کتابخانه ها منابع خاکستری خود را وجین نمی کنند؛ و بیشترین روش تهیه منابع خاکستری در کتابخانه ها (7/82%) از طریق اهدا صورت می گیرد. همچنین 2/73% کتابخانه ها منابع خاکستری را هم به شیوه دستی و هم به شیوه کامپیوتری سازماندهی می کنند. نتیجه گیری: در کتابخانه های مورد بررسی به اهمیت منابع خاکستری و مدیریت آنها توجه نمی شود. دلیل این امر شاید ناشناخته ماندن منابع خاکستری و بی توجهی به اهمیت مدیریت منابع خاکستری در این کتابخانه ها باشد. این نتیجه را می توان تا حدودی به وضعیت این منابع در سایر کتابخانه های کشور تعمیم داد.