کوروش گودرزی

مقدمه : پژوهش حاضر با هدف تعیین اثربخشی بسته ی پیشگیری از طلاق بر آشفتگی زوجین متقاضی طلاق توافقی شهر اصفهان انجام شده است. روش : این پژوهش نیمه آزمایشی با استفاده از طرح پیش آزمون-پس آزمون با گروه کنترل انجام شد. جامعه آماری پژوهش را تمام زوج های ارجاعی به مراکز مشاوره بهزیستی، جهت انجام مشاوره طلاق توافقی شهر اصفهان در سال 1398 تشکیل داده اند. از این جامعه 30 زوج به روش نمونه گیری در دسترس انتخاب و به طور تصادفی به دو گروه آزمایش و کنترل تقسیم شدند. آزمودنی ها پرسشنامه آشفتگی زناشویی (ویشمن و همکاران، 2009) را در دو مرحله پیش آزمون و پس آزمون تکمیل کردند. گروه آزمایش تحت مداخله پیشیگری از طلاق محقق ساخته طبقه رساله دکترا تحت عنوان تدوین بسته پیشگیری از طلاق در 14 جلسه 120 دقیقه ای در 5 هفته قرار گرفتند. داده ها با استفاده از آزمون تحلیل واریانس با اندازه گیری مکرر تحلیل شدند. یافته ها : نتایج نشان داد که نمره آشفتگی زناشویی در زوج های گروه آزمایش در پس آزمون و پیگیری به طور معنی داری کمتر از گروه گواه شده بود (05/0>p). بحث و نتیجه گیری : با استناد به یافته های به دست آمده از این پژوهش، می توان نتیجه گرفت که بسته پیشگیری از طلاق می تواند به عنوان یک روش مداخله ای، در کاهش آشفتگی زناشویی زوجین متقاضی طلاق توافقی مورد استفاده قرار گیرد.

هدف: پژوهش حاضر با هدف تعیین اثربخشی شناخت درمانی با تکیه بر فراخوانی افکار و مفروضه ها بر افزایش سرسختی روانشناختی دانشجویان دختر بود. روش: پژوهش حاضر نیمه آزمایشی با طرح پیش آزمون- پس آزمون با گروه کنترل نابرابر است، جامعه ی آماری مورد مطالعه شامل کلیه دانشجویان دختر در تمامی مقاطع دانشگاه آزاد اسلامی واحد همدان، در سال تحصیلی 93-94 به تعداد 1636 نفر بود. برای انتخاب نمونه از روش نمونه گیری غیر تصادفی داوطلبانه استفاده شد. بدین صورت که از بین کسانی که به صورت داطلبانه پرسشنامه پر کردند، 30 نفر که کمترین نمره را در سرسختی روانشناختی نشان داده بودند، انتخاب شدند و سپس به صورت تصادفی در دو گروه آزمایش و کنترل جایگزین شدند. شناخت درمانی مبتنی بر فراخوانی افکار و مفروضه ها به صورت گروهی در 9 جلسه و هر جلسه به مدت 1 ساعت و نیم برای گروه آزمایش ارائه شد و گروه کنترل هیچ گونه درمانی دریافت نکردد. ابزار اندازه گیری داده ها، پرسشنامه ی سرسختی روانشناختی(نجاریان، کیامرثی و مهرابی زاده هنرمند، 1377) اهواز بود. یافته ها: تحلیل کواریانس نتایج نشان داد که مداخله موثر بوده و منجر به بهبود سرسختی روانشناختی گروه آزمایش گردیده است(p <0/05). نظر به اثربخشی شناخت درمانی با تکیه بر فراخوانی افکار و مفروضه ها بر افزایش سرسختی روانشناختی دانشجویان دختر گروه آزمایش در مقایسه با گروه کنترل، استفاده از این روش در بهبود سرسختی روانشناختی پیشنهاد می شود. نتیجه گیری: نتایج پژوهش حاضر، نشان داد که شناخت درمانی با تکیه بر فراخوانی افکار و مفروضه ها بر افزایش سرسختی روانشناختی دانشجویان دختر همراه است

برجسته ترین عامل فروپاشی خانواده، آسیبی تحت عنوان طلاق است که برای فرد، خانواده و اجتماع آثار ویرانگری دارد، بر این اساس این پژوهش با هدف بررسی اثربخشی زوج درمانی به روش شناختی- رفتاری بر امید به زندگی و شفقت به خود در زوجین متقاضی طلاق صورت گرفت. برای اجرای پژوهش، از طرح آزمایشی تک موردی (SCED)از نوع آزمایش بالینی استفاده شد. جامعه پژوهش شامل کلیه زوج های مراجعه کننده به مراکز مشاوره شهرستان ملایر در سال 1398 بود. نمونه پژوهش شامل 6 زوج (12نفر) متقاضی طلاق بودند که با استفاده از روش نمونه گیری هدفمند انتخاب شده و به صورت تصادفی در دو گروه گمارده شدند (هر گروه 3 زوج). پروتکل زوج درمانی شناختی- رفتاری برای زوجین گروه آزمایش طی 12 جلسه اجرا گردید و آزمودنی ها 3 مرتبه قبل از درمان، 3 مرتبه میانه درمان، 2 مرتبه در پایان درمان، در مرحله پیگیری به پرسشنامه امید به زندگی و شفقت به خود پاسخ دادند. نتایج نشان داد که زوج درمانی شناختی- رفتاری بر امید به زندگی و شفقت به خود زوجین متقاضی طلاق تأثیر معناداری داشته است. چنانکه این درمان توانسته منجر به افزایش نمرات امید به زندگی و شفقت به خود زوجین متقاضی طلاق در مرحله درمان و پیگیری شود.

زمینه: شناسایی درمان های فراتشخیصی، با توجه به همبودی بسیار بالای آسیب های زندگی زوجی می تواند در جلوگیری از تحمیل هزینه های درمانی زیاد و اتلاف وقت، به دلیل پرداختن به هر یک از این آسیب ها به طور مجزا، مؤثر باشد. اما آیا آموزش بسته آموزشی فراتشخیصی زوجی بر الگوهای ارتباطی و پیوند ایمن زوجین اثربخش است؟ هدف: پژوهش حاضر با هدف بررسی اثربخشی بسته آموزشی فراتشخیصی زوجی بر الگوهای ارتباطی و پیوند ایمن زوجین انجام شد. روش: در این پژوهش، روش پژوهش نیمه آزمایشی از نوع پیش آزمون، پس آزمون با گروه کنترل نابرابر و پیگیری دو ماهه بود. جامعه پژوهش شامل کلیه زوجین مراجعه کننده به مراکز مشاوره خانواده آموزش و پرورش شهر اصفهان در سال 1396 بود که 20 زوج با نمونه گیری دردسترس انتخاب شدند و به صورت غیرتصادفی در دو گروه آزمایش و گواه جایگزین شدند. ابزار پژوهش شامل پرسشنامه الگوهای ارتباطی زوجین کریستنسن و سالاوی (1984) و پرسشنامه پیوند ایمن جانسون (2008) بود و جهت انجام مداخله از بسته آموزشی فراتشخیصی زوجی محقق ساخته (1398) استفاده شد. داده های حاصل از پژوهش به شیوه تحلیل کوواریانس چند متغیری تجزیه و تحلیل شدند . یافته ها: نتایج نشان داد که آموزش محتوای بسته آموزشی فراتشخیصی زوجی بر الگوهای ارتباطی و پیوند ایمن زوجین تأثیر دارد (0/01 p< ). نتیجه گیری: بر اساس یافته های پژوهش، آموزش محتوای بسته آموزشی فراتشخیصی زوجی الگوهای توقع کناره گیری و اجتنابی را کاهش و الگوی رابطه سازنده و پیوند ایمن را در زوجین افزایش می دهد.

هدف: این پژوهش با هدف تعیین اثربخشی مداخله مبتنی بر واکاوی مشکلات خانواده های ازدواج مجدد بر روابط فرزند با والدخوانده انجام شد. روش: این مطالعه نیمه آزمایشی با طرح پیش آزمون و پس آزمون با گروه کنترل بود. جامعه پژوهش همه خانواده های ازدواج مجدد شهر خرم آباد در سال 1398 بودند. نمونه پژوهش 20 خانواده بودند که پس از بررسی ملاک های ورود به مطالعه با روش نمونه گیری هدفمند انتخاب و با روش تصادفی در دو گروه مساوی (هر گروه 10 خانواده) جایگزین شدند. گروه آزمایش 12 جلسه 2 ساعته (هفته ای دو جلسه) تحت مداخله مبتنی بر واکاوی مشکلات خانواده های ازدواج مجدد قرار گرفت و گروه کنترل آموزشی ندید. داده ها با فرم اطلاعات جمعیت شناختی و مقیاس تعارض والد- نوجوان (پرینز و همکاران، 1979) جمع آوری و با روش های آزمون تی مستقل و تحلیل کوواریانس تک متغیری در نرم افزار SPSS-26 تحلیل شدند. یافته ها: نتایج آزمون تی نشان داد که گروه های آزمایش و کنترل در مرحله پیش آزمون از نظر روابط فرزند با والدخوانده تفاوت معناداری نداشتند (05/0P>)، اما در مرحله پس آزمون از نظر آن تفاوت معناداری داشتند (05/0p <). نتایج آزمون تحلیل کوواریانس نشان داد که مداخله مبتنی بر واکاوی مشکلات خانواده های ازدواج مجدد باعث بهبود معنادار روابط فرزند با والدخوانده شد (001/0p <). نتیجه گیری: با توجه به اثربخشی مداخله مبتنی بر واکاوی مشکلات خانواده های ازدواج مجدد بر بهبود روابط فرزند با والدخوانده، استفاده از این شیوه در کنار سایر روش های آموزشی و درمانی جهت بهبود روابط فرزند با والدخوانده ضروری است. در نتیجه، متخصصان سلامت و درمانگران می توانند از روش مداخله مبتنی بر واکاوی مشکلات خانواده های ازدواج مجدد برای بهبود ویژگی های روانشناختی از جمله روابط فرزند با والدخوانده استفاده کنند.

هدف: این پژوهش با هدف مقایسه اثربخشی درمان به کمک حیوان خانگی وبازی درمانی برمولفه های اختلالات رفتاری کودکان دبستانی انجام شد. روش: پژوهش حاضر به لحاظ هدف کاربردی و به لحاظ ماهیت نیمه آزمایشی با طرح سه گروهی با پیش آزمون پس آزمون بود. جامعه آماری در این پژوهش عبارت بود از کلیه دانش آموزان پسر دبستانی مراجعه کننده به هسته مشاوره آموزش و پرورش و مرکز مشاوره ماهان شهرستان ملایر که تشخیص اختلال رفتاری داشتند. اعضای نمونه در این پژوهش در قالب گروه کنترل و دو گروه آزمایش هرکدام به تعداد 15 نفر از میان افراد دارای ملاک های ورود به این پژوهش به روش تصادفی جایگزین شدند. برای ارزیابی اختلالات رفتاری آزمودنی ها از پرسشنامه راتر (مقیاس معلم) استفاده شد. جلسات درمان به کمک حیوان خانگی برای گروه آزمایش1 بر اساس محتوای پیشنهادی پاریش-پلاس (2016) و فاین (2015) در ده جلسه ارائه شد. محتوای جلسات بازی درمانی برای گروه آزمایش2 بر اساس بازی های پیشنهادی کداسن و شفر (2010) در ده جلسه ارائه شدند. برای آزمون فرضیه ها از تحلیل واریانس چندمتغیره استفاده شد. یافته ها: نتایج نشان داد تأثیر درمان به کمک حیوان خانگی بر مؤلفه های اختلالات رفتاری معنی دار نبود. همچنین نتایج نشان داد تأثیر بازی درمانی بر مؤلفه های اختلالات رفتاری معنی دار بوده است. نتایج آزمون تعقیبی بونفرونی نشان داد که دو روش درمانی در همه مؤلفه ها تفاوت معنی داری با هم نداشتند. نتیجه گیری: با توجه به یافته های پژوهش، به نظر می رسد بازی درمانی و درمان به کمک حیوان خانگی، در کاهش اختلالات رفتاری کودکان دبستانی، نقش مهمی داشته اند.

هدف: در مطالعه حاضر اثربخشی مداخلات زوج درمانی مبتنی بر واقعیت درمانی با رویکرد هیجان مدار بر کیفیت زندگی زناشویی زوجین مورد بررسی قرار گرفت. روش: پژوهش از نوع نیمه آزمایشی تک موردی از نوع خط پایه ی چندگانه همزمان و جامعه آماری، زوجین ناسازگار مراجعه کننده به مرکز زوج درمانی طلیعه مهر در شهر تهران (149 زوج) بود، که با روش نمونه گیری هدفمند و داوطلبانه 6 زوج به عنوان نمونه انتخاب شد. تحلیل داده های پژوهش با روش تحلیل نمودار، شاخص تغییر پایا (RCI) و معناداری با استفاده از فرمول درصد بهبودی انجام گرفت. یافته ها: نتایج نشان دهنده این بود که بین درصد کل بهبود زوجین اول تا ششم بر اساس زوج درمانی مبتنی بر واقعیت درمانی و هیجان مدار تفاوت وجود دارد در مرحله مداخله اختلاف میانگین بهبود 78/48-72/61= 94/12% بود که سطح آن در واقعیت درمانی بیشتر بود همچنین از نظر آماری مقدار z برابر 1/4 (96/1<Z) است که نشان دهنده این است که اختلاف معنی دار است و اثر واقعیت درمانی کمتر از زوج درمانی هیجان مدار است. نتیجه گیری: با توجه به یافته های پژوهش، استنباط می شود که زوج درمانی مبتنی بر واقعیت درمانی و هیجان مدار می توانند نقش قابل توجهی در بهبود کیفیت زندگی زوجین ناسازگار داشته باشند.  

هدف از این پژوهش تعیین اثربخشی شناخت درمانی با تکیه بر فراخوانی افکار و مفروضه ها بر کاهش تحریف های شناختی دانشجویان دختر بود. روش پژوهش حاضر نیمه آزمایشی با طرح پیش آزمون- پس آزمون با گروه کنترل نابرابر است، جامعه ی آماری مورد مطالعه شامل کلیه دانشجویان دختر در تمامی مقاطع دانشگاه آزاد اسلامی واحد همدان، در سال تحصیلی 93-94 به تعداد 1636 نفر بود. برای انتخاب نمونه از روش نمونه گیری غیر تصادفی داوطلبانه استفاده شد. بدین صورت که از بین کسانی که به صورت داطلبانه پرسشنامه پر کردند، 30 نفر که بیشترین نمره را در تحریف شناختی نشان داده بودند، انتخاب شدند و سپس به صورت تصادفی در دو گروه آزمایش و کنترل جایگزین شدند. شناخت درمانی مبتنی بر فراخوانی افکار و مفروضه ها به صورت گروهی در 9 جلسه و هر جلسه به مدت 1 ساعت و نیم برای گروه آزمایش ارائه شد و گروه کنترل هیچ گونه درمانی دریافت نکردد. ابزار اندازه گیری داده ها، پرسشنامه ی تحریف های شناختی (آلبرت الیس،) بود. تحلیل کواریانس نتایج نشان داد که مداخله موثر بوده و منجر به بهبود تحریف شناختی گروه آزمایش گردیده است(p

هدف پژوهش حاضر بررسی رابطه صفات شخصیتی و انگیزه مشارکت ورزشی با واسطه گری تنظیم هیجان در کارکنان بود. در این پژوهش مقطعی، 261 کارمند شرکت نفت (98 مرد) شرکت و پرسشنامه های پنج عاملی بزرگ شخصیت (کاستا و مکگری، 1989)، تنظیم شناختی هیجان (گارنفسکی و کرایج، 2006) و انگیزه مشارکت ورزشی (گیل و همکاران، 1983) را تکمیل کردند. برای تجزیه و تحلیل داده ها از مدل یابی معادلات ساختاری استفاده شد. نتایج پژوهش نشان داد که برون گرایی و گشودگی علاوه بر اثر مستقیم بر انگیزه مشارکت ورزشی به طور غیرمستقیم و از طریق نقش واسطه ای راهبردهای تنظیم هیجان بر انگیزه مشارکت ورزشی اثر دارند. توافق پذیری نیز از طریق افزایش تنظیم هیجان سازگار و کاهش تنظیم هیجان ناسازگار با انگیزه مشارکت ورزشی رابطه مثبتی داشت. در نهایت، روان رنجورخویی، با انگیزه مشارکت ورزشی از طریق افزایش تنظیم هیجان ناسازگار و کاهش تنظیم هیجان سازگار رابطه منفی داشت. براساس یافته های پژوهش، ویژگی های شخصیتی نقش مهمی بر انگیزه مشارکت ورزشی کارکنان و راهبردهای تنظیم هیجان نیز نقش واسطه ای دارند.

هدف این پژوهش تعیین اثربخشی زوج درمانی رفتاری تلفیقی و زوج درمانی گاتمن بر کیفیت روابط زناشویی و صمیمیت زناشویی زوجین متعارض بود. در این پژوهش، از طرح آزمایشی تک موردی، از نوع خط پایه چندگانه ناهم زمان استفاده شد. جامعه آماری شامل زوج های مراجع کننده به مرکز مشاوره شمیم در سال 1399 بود. نمونه شامل شش زوج بودند که با روش نمونه گیری غیرتصادفی در دسترس انتخاب شدند و با توجه به نتایج پرسش نامه کیفیت روابط زناشویی (فلچر و همکاران، 2000)، جزء زوج های متعارض قرار گرفتند. آن ها به صورت تصادفی در دو گروه دسته بندی شدند. مشارکت کنندگان به پرسش نامه های صمیمیت زناشویی (السون، 1981) و کیفیت روابط زناشویی در مراحل پیش آزمون، پس آزمون و پیگیری پاسخ دادند. سپس، با استفاده از پروتکل های درمانی گاتمن (گاتمن، 1397) و رفتاری تلفیقی (پورسردار، 1398)، در دو تا چهار مرحله خط پایه، مداخله 14 و 16جلسه ای و پیگیری دوماهه اجرا گردید. داده ها به روش ترسیم دیداری، شاخص تغییر پایا و درصد بهبودی تجزیه وتحلیل گردید. یافته ها نشان داد اثربخشی روش گاتمن در مقایسه با روش رفتاری   تلفیقی، از نظر اندازه تغییر، کلیت و ثبات، فراگیری و پایداری بیشتری داشته و تراز بهبودی زوج های متعارض در گروه گاتمن و رفتاری    تلفیقی در مراحل پس از درمان و پیگیری، در متغیرهای کیفیت رابطه زناشویی به ترتیب 53/49 و 68/43 و در صمیمیت زناشویی 65/39 و 56/38 بوده است.

هدف: این پژوهش باهدف مقایسه اثر بخشی آموزش گروهی شناختی- رفتاری  با واقعیت درمانی  گروهی بر کودک آزاری مادران و کیفیت زندگی کودکان انجام شد. روش: طرح پژوهش، نیمه آزمایشی از نوع پیش آزمون – پس آزمون با گروه کنترل و حجم نمونه 34 کودک به همراه مادرانشان در دو گروه آزمایشی واقعیت درمانی، شناختی رفتاری و گروه کنترل بود.مادران گروههای آزمایشی طی 8 جلسه 90 دقیقه ای آموزش های شناختی رفتاری و واقعیت درمانی را دریافت نمودند. ابزارهای استفاده شده شامل مقیاس کودک آزاری با پنج بُعد جسمی، جنسی، عاطفی، غفلت و سوء تغذیه (محمدخانی،2010) و پرسشنامه کیفیت زندگی کودکان دارای پنج عملکرد فیزیکی،اجتماعی،شناختی و هیجانی(فکس و همکاران، 2000) بود. برای تجزیه و تحلیل داده ها از تحلیل کوواریانس و آزمون بونفرونی استفاده شد. یافته ها: نتایج تحلیلها حاکی از کاهش معنی دار (05/0>P) میزان کودک آزاری مادران بعد از مداخلات در هر دو گروه آزمایشی نسبت به گروه کنترل بود. همچنین نمرات کیفیت زندگی کودکان در هردو گروه آزمایشی بعد از مداخلات نسبت به گروه کنترل افزایش نشان داد. نتیجه گیری: نتایج نشان داد که هر دو روش واقعیت درمانی و شناختی-رفتاری در کاهش کودک آزاری و بهبود کیفیت زندگی کودکان موثر هستند.

مقدمه: اختلال سلوک نوعی اختلال روانی شایع و بسیار آسیب پذیر است که معمولاً در کودکی یا نوجوانی بروز می کند و با رفتارهای ضد اجتماعی و پرخاشگرانه شدید مشخص می شود. این بیماری با اختلالات عصبی شناختی همراه است وغالبا به اختلال شخصیت ضد اجتماعی در بزرگسالی منجر می شود. روش: نیمه آزمایشی اندازه گیری مکرر(پیش آزمون،پس آزمون وپیگیری)با گروه کنترل جامعه آماری شامل، 45 پسر9-12 سال دارای اختلال سلوک به روش نمونه دردسترس انتخاب، و به صورت تصادفی به دو گروه آزمایش و یک گروه کنترل تقسیم شدند. دوگروه آزمایش طی 8 هفته تحت آموزش راهبردها قرارگرفتند،گروه کنترل هیج آموزشی دریافت نکرد داده های پژوهش با استفاده از پرسشنامه تشخیص اختلال سلوک و تفکرانتقادی ریتکس، با نرم افزار اس پی اس اس 22 تحلیل شد (0/05 >p) یافته ها: نشان داد اثربخشی مداخلات در گروه نورون های آینه ای نسبت بگروه کنترل در مراحل پس آزمون و پیگیری، افزایش معنا دارنشان داد. تفاوت مداخلات درگروه کارکردهای اجرایی و کنترل معنادارنبود. تفاوت مولفه های بالندگی و تعهد درگروه نورونهای آیینه ای درقیاس با گروه کنترل معناداربود و مولفه خلاقیت معنادار نبود درگروه کارکردهای اجرایی در هیچ یک از مولفه (p< 0/05) ها تفاوت معنادارنبود نتیجه گیری: آموزش راهبردهای نورون های آینه ای بر تفکر انتقادی ومؤلفه های بالندگی و تعهد تأثیر مثبت و معناداری داشت بر مؤلفه خلاقیت تأثیرگذار نبود مداخلات کارکردهای اجرایی مغز بر تفکر انتقادی و مؤلفه های آن بی تأثیربود. براین اساس استفاده از آموزش راهبردهای نورون های آیینه ای بعنوان مداخله موثر در بهبود عملکرد شناختی وارتباطی درکودکان دارای اختلال سلوک پیشنهاد می شود

هدف از پژوهش حاضر مقایسه اثربخشی درمان فراشناخت و تمرینات پیلاتس بر احساس تنهایی و نگرش های ناکارآمد در دانشجویان دختر دارای سندرم پیش از قاعدگی بود. پژوهش حاضر نیمه آزمایشی با طرح پیش آزمون - پس آزمون و گروه کنترل با دوره پیگیری دو ماهه بود. جامعه پژوهش شامل تمامی دانشجویان دختر مبتلا به سندرم پیش از قاعدگی در دانشگاه آزاد اسلامی دورود بود که از بین آنها تعداد 45 نفر با روش نمونه گیری هدفمند انتخاب و در سه گروه فراشناخت، پیلاتس و گواه به صورت تصادفی جایگزین گردیدند. ابزارهای این پژوهش شامل پرسشنامه غربالگری پیش از قاعدگی استینر و همکاران PSST) ،2003)، مقیاس احساس تنهایی راسلUCLA LS3) ، 1996) و مقیاس نگرش های ناکارآمد وایزمن و بک DAS-26)، 1978) بود. روش تحلیل این پژوهش آزمون تحلیل واریانس با اندازه گیری مکرر بود. یافته ها نشان داد تفاوت معناداری بین پس آزمون گروه های آزمایشی با گروه کنترل در هر دو متغیر احساس تنهایی و نگرش های ناکارآمد ) 001/0p≤) وجود دارد. یعنی گروه های پیلاتس و فراشناخت به شکل معناداری نسبت به گروه گواه سبب کاهش احساس تنهایی و نگرش های ناکارآمد شده اند، همچنین گروه فراشناخت به شکل معناداری در دو متغیر احساس تنهایی) 001/0p≤) و نگرش های ناکارآمد (042/0p≤) نسبت به گروه پیلاتس بهتر عمل کرده بود. براین اساس می توان نتیجه گرفت که مداخله فراشناخت در بهبود احساس تنهایی و نگرش های ناکارآمد مؤثرتر بوده است.

زمینه: یکی از شایع ترین اختلالات که تأثیر منفی بر تمام ابعاد زندگی مبتلایان دارد،هراساجتماعی است.در دهه های اخیر، گرایش به سمت بررسی اثربخشی رویکردهای درمانی جدید در کاهش اختلال هراس اجتماعی نوجوانان افزایش یافته است و پروتکل های درمانی چون تمرینات استقامتی، درمان فراشناختی و درمان راه حل محور مورد بررسی قرار گرفته است که اثربخشی هر یک از این درمان ها در مطالعات مختلفی به اثبات رسیده است. اما خلاء پژوهشی که وجود دارد، این است که مطالعه ای به بررسی تفاوت های این درمان ها نپرداخته است. هدف: هدف پژوهش حاضر مقایسه اثربخشی درمان فراشناختی، درمان راه حل محور و تمرینات استقامتی بر باورهای خودکارآمدی دانش آموزان دختر دارای اختلال هراس اجتماعی بود. روش: روش پژوهش حاضر، شبه آزمایشی از نوع پیش آزمون - پس آزمون با گروه گواه و پیگیری یک ماهه بود. از بین دانش آموزان دختر مقطع دوم متوسطه نواحی سه گانه آموزش و پرورش شهر کرمانشاه در سال تحصیلی 1401-1402 تعداد 60 نفر به عنوان نمونه های پژوهش به صورت در دسترس و با توجه به ملاک های ورود به مطالعه انتخاب شدند و به صورت تصادفی در 4 گروه 15 نفری (سه آزمایش و یک گواه) گمارده شدند. ابزارهای پژوهش شامل پرسشنامه های هراس اجتماعی (کانور، 2000) و باورهای خودکارآمدی عمومی (شرر، 1982) بود. داده ها با نرم افزار SPSS23 و آزمون تحلیل واریانس مختلط تحلیل شدند. یافته ها: یافته ها نشان داد هر سه درمان موجب افزایش باورهای خودکارآمدی دانش آموزان دارای هراس اجتماعی شد (0/05 >P) و بین سه گروه مداخله درمان فراشناخت، راه حل محور و تمرینات استقامتی از لحاظ اثربخشی تفاوت معناداری مشاهده نشد (0/05 <P). نتیجه گیری: با توجه به این که درمان فراشناخت، راه حل محور و تمرینات استقامتی بر باورهای خودکارآمدی مبتلایان به اختلال اضطراب اجتماعی مؤثر بوده است، پیشنهاد می شود که از این دو شیوه جهت کاهش علائم اضطراب اجتماعی این افراد در راستای زندگی بهینه و رضایت از زندگی و مشکلات دیگر در مراکز مشاوره خصوصی استفاده گردد