محمود کریمی

محمود کریمی

مدرک تحصیلی: دانشیار دانشکده الهیات، معارف اسلامی و ارشاد دانشگاه امام صادق(ع)، تهران، ایران
پست الکترونیکی: karimiimahmoud@gmail.com

مطالب
ترتیب بر اساس: جدیدترینپربازدیدترین

فیلترهای جستجو: فیلتری انتخاب نشده است.
نمایش ۲۱ تا ۴۰ مورد از کل ۴۱ مورد.
۲۱.

بررسی تاثیر خصوصی سازی بر سود تقسیمی و عملکرد مالی شرکت های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار

نویسنده:
منبع: چشم انداز حسابداری و مدیریت دوره دوم پاییز ۱۳۹۸ شماره ۱۲ (جلد ۱) 108 - 118

کلیدواژه‌ها: عملکرد مالی خصوصی سازی سود تقسیمی شرکت های پذیرفته شده در بورس تهران

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۵۸۳ تعداد دانلود : ۴۴۳
خصوصی سازی فرآیندی اجرایی، مالی و حقوقی است که دولتها در بسیاری از کشورها برای انجام اصلاحات در اقتصاد و نظام اداری کشور به اجرا در می آورند. طبق ادبیات خصوصی سازی، هدف خصوصی سازی در سه حوزه مالی، اقتصادی و اجتماعی سیاسی شامل افزایش کارایی بنگاه ها، توزیع مناسب درآمد، کوچک سازی دولت، توانمندسازی بخش خصوصی، گسترش بازار سرمایه، افزایش رقابت، تأمین منافع مصرف کنندگان از طریق واگذاری مالکیت و مدیریت بنگاه های اقتصادی دولتی به بخش غیردولتی است، در این پژوهش سعی شده است تاثیر خصوصی سازی برسود تقسیمی و عملکرد مالی شرکت ها در ایران مورد بررسی قرار گیرد. پس از اطلاعات معاملات انجام شده در دوره پژوهشی هفت ساله 1390 تا 1396 از سازمان بورس اوراق بهادار جمع آوری گردید. در این تحقیق از روش حذف سیستماتیک استفاده شده است که نمونه آماری مشتمل بر 62 شرکت می باشد که ۳۱ شرکت، بیشتر از 50% سهام آنها خصوصی سازی شده و تعداد ۳۱ شرکت، کمتر از 50% سهام آنها خصوصی سازی شده است، همچنین برای تجزیه و تحلیل داده ها از نرم افزار SPSS و روش آزمون t زوجی استفاده شده است. آنچه در جمع بندی ونتیجه گیری کلی آزمون فرضیه های تحقیق میتوان عنوان کرد، این است که میانگین عملکرد مالی و سود تقسیمی شرکتها قبل از خصوصی سازی با میانگین عملکرد مالی و سود تقسیمی شرکتها بعد از خصوصی سازی تفاوت معنی داری وجود دارد.
۲۲.

نقش انتظار در تحقق ارزش های امنیت اجتماعی

نویسنده:
منبع: مطالعات مهدوی سال دهم تابستان ۱۳۹۸ شماره ۴۴ 61-86

کلیدواژه‌ها: انتظار ارزش ها امنیت امنیت اجتماعی

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۵۱ تعداد دانلود : ۳۰۷
از ضروریات و لازمه هر جامعه، امنیت است که همه افراد باید از آن برخوردار باشند. خواه امنیت فرهنگی، اقتصادی، سیاسی، اخلاقی و اجتماعی باشد، که در اینجا به امنیت ارزش های اجتماعی پرداخته شده است. یکی از تأثیرگذارترین مباحث مهدوی4 که به امنیت اجتماعی جامعه کمک فراوانی می کند، بحث فرهنگ انتظار است. یکی از اثرگذاری های انتظار بر امنیت اجتماعی این است که انتظار درست به منتظِر، روحیه مسئولیت پذیری، خداباوری و مقاومت، ایستادگی در برابر ضد ارزش ها و تقویت پیشرفت ارزش هایی که باعث امنیت اجتماعی می شوند می دهد که در اینجا به تأثیرگذاری فرهنگ انتظار بر تحقق ارزش های امنیت اجتماعی که سبب ایجاد جامعه ای سالم و بانشاط و معنوی می شود پرداخته شده است. اگر افراد جامعه دارای فرهنگ انتظار باشند ناخودآگاه به خودسازی و دگرسازی و به فکر زمینه سازی ظهور حضرت4 هستند، این مقاله از نگاه مهدویت به امنیت اجتماعی پرداخته است تا بتواند از این منظر به امنیت اجتماعی جامعه کمکی کرده باشد. این مقاله به روش تحلیلی و توصیفی نوشته شده است.
۲۳.

Earning Quality and Investment Efficiency; Do Board Characteristics Matter? Evidence from Tehran Stock Exchange(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: Iranian Journal of Finance, Volume ۳, Issue ۱, Winter ۲۰۱۹ 1 - 23

کلیدواژه‌ها: Board Independence Earning quality Executive Duality Financial expertise Investment efficiency

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۴۰ تعداد دانلود : ۲۷۰
This study postulates the relationships between earning quality and investment efficiency among Tehran Stock Exchange-listed companies with an emphasis on the moderating role of board characteristics including independence, the duality of executives and the financial expertise of members. The research is applied in terms of purpose and takes a correlative-descriptive approach. The statistical population is comprised of TSE listed companies from 2008 to 2018 and, the final sample consisting of 78 companies was selected using systematic (purposeful) elimination. To test the hypotheses, two regression models were estimated using Ordinary Least Squares method through Eviews software. The empirical results revealed a positive and significant relationship between the quality of earning and investment efficiency in TSE publicly-traded companies. As well as, the board members' independence and financial background can significantly exaggerate such a relationship. Based on our findings, capital market legislators, regulators, and policymakers may reinforce the governance role of the board of directors in monitoring the behavior of firms, and as a result, increase the efficiency of allocating capital among companies listed in TSE and also in macroeconomic levels. The findings can persuade corporate shareholders to pay more attention to the degree of independence and expertise of their board of directors to gain more return on their investment opportunities.
۲۴.

Shirā’, an Unfair Barter Exchange in the Holy Qur’an: A Linguistic Study(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: پژوهش های زبان شناختی قرآن سال هشتم بهار و تابستان ۱۳۹۸ شماره ۱ (پیاپی ۱۵) 83 - 92

کلیدواژه‌ها: Shirā’ Barter Economic Exchanges Selling and Buying Economic Anthropology Quran and Linguistics

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۸۵ تعداد دانلود : ۱۳۲
Shirā’ is one of the most important economic exchanges in Arabian Peninsula at the age of revelation of the Holy Qur’an. Taking critical approach towards the idea of synonymy between Shirā’ and other economic exchanges like Bayʿ and Tijāra, this essay identifies its unique entity and functions. According to evidences, Shirā’ denotes the direct exchange of goods for each other without the medium of money. Moreover, linguistic evidences indicate two origins for the term "Shirā’" merged with each other throughout a linguistic contact. Therefore, "Shirā’" signifies a special type of barter exchange which is described by economic anthropologists as "zero-sum game barter". These results have been strengthened by (a) anthropological data on barters, (b) environmental data on Arabian Peninsula, and (c) Qur’anic usages of this term. Eventually, the reason for metaphorical usages of this term in the Holy Qur’an is also examined.
۲۵.

شیوه های کارآمد نظارت اجتماعی در نهج البلاغه(مقاله پژوهشی حوزه)

نویسنده:
منبع: اسلام و علوم اجتماعی سال دهم بهار و تابستان ۱۳۹۷ شماره ۱۹ 125-145

کلیدواژه‌ها: نهج البلاغه امر به معروف نهی از منکر امر و نهی غیرمستقیم نظارت اجتماعی

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۷۱۰ تعداد دانلود : ۳۶۶
اهمیت نظارت اجتماعی به منظور جلو گیری از انحراف افراد و گروه ها در جامعه اسلامی است و با توجه به توصیه های موجود در متون دینی و تنوع طرق آن، اعم از نظارت الهی، فردی، سازمانی و همگانی روشن می گردد. نظارت همگانی که برخاسته از مسئولیت آحاد جامعه در قبال یکدیگر می باشد، در قالب دو فریضه «امر به معروف و نهی از منکر» تبلور یافته است. به رغم اهمیت بحث و تلاش فراوان در این زمینه، به نظر می رسد منحصر بودن امر و نهی به روش سنتی تأثیر لازم به خصوص در میان نسل جوان را ندارد؛ از این رو پژوهش حاضر به دنبال یافتن شیوه هایی بدیع و کارآمد، با توجه به آموزه های نهج البلاغه است. با واکاوی در نهج البلاغه درمی یابیم افزون بر امر و نهی مستقیم به عنوان یکی از شیوه های نظارت اجتماعی، امام(ع) به شکل غیرمستقیم، افراد را به خوبی ها دعوت و از بدی ها منع می کند. روش غیرمستقیم براساس زمان، مکان، و مخاطب، به گونه های مختلف ترغیب، توبیخ، دعا، نفرین، ابراز شگفتی، بیان پرسش، موعظه و... توسط امام علی(ع) مورد استفاده قرار گرفته است. این پژوهش به روش توصیفی−تحلیلی و بر مبنای تجزیه و تحلیل اطلاعات، شیوه های مختلف نظارت اجتماعی را در نهج البلاغه مورد بررسی قرار داده است.
۲۶.

تحلیل شخصیت تاریخی معاویه از دیدگاه ابن ابی الحدید(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: پژوهشنامه تاریخ تمدن اسلامی سال پنجاه و یکم بهار و تابستان ۱۳۹۷ شماره ۱ 77 - 98

کلیدواژه‌ها: امام علی (ع) نهج البلاغه تاریخ اسلام ابن ابی الحدید معاویه شخصیت شناسی صدر اسلام

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۸۸۹ تعداد دانلود : ۴۶۷
معاویه شخصیتی بحث برانگیز است: در حالی که بنا بر برخی منابع، وی از صحابه بوده و نقش مهمی در فتوحات اسلامی داشته، در دسته ای دیگر از منابع، نه تنها از صحابه نبوده بنا بر تعریف آن منابع نبوده، بلکه باور وی به اسلام با سؤال های جدّی مواجه است. معاویه به عنوان یکی از سرسلسله های امویان، نقش برجسته ای در تاریخ داشته، و چهل و دو سال عملکرد و فعالیت سیاسی او در قلمرو اسلامی قابل توجه است. در این مقاله، کوشش شده تا شخصیت معاویه در ابعاد اعتقادی، سیاسی و نیز چگونگی مواجهه با سنّت پیامبر(ص)، از منظر ابن ابی الحدید بررسی شود. اهمیت دیدگاه ابن ابی الحدید از آن روست که او در ادب و کلام و تاریخ از سرآمدان عصر خویش بود.
۲۷.

شیوه های کارآمد نظارت اجتماعی و زمینه های آن در نهج البلاغه(مقاله پژوهشی حوزه)

نویسنده:
منبع: معرفت فرهنگی اجتماعی سال نهم بهار ۱۳۹۷ شماره ۲ (پیاپی ۳۴)

کلیدواژه‌ها: نهج البلاغه نظارت اجتماعی روش مستقیم نظارت روش های غیرمستقیم نظارت

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۶۲۵ تعداد دانلود : ۳۸۸
اهمیت نظارت اجتماعی به منظور جلو گیری از انحراف افراد و گروه ها در جامعه اسلامی، با توجه به توصیه های موجود در متون دینی و تنوع طرق آن، اعم از نظارت الهی، فردی، سازمانی و همگانی روشن می گردد. بخشی از نظارت همگانی که برخاسته از مسئولیت آحاد جامعه در قبال یکدیگر است، در قالب دو فریضه «امر به معروف و نهی از منکر» تبلور می یابد. به رغم اهمیت بحث و تلاش فراوان در این زمینه، به نظر می رسد امر به معروف و نهی از منکر به طرق فقهی و سنتی تأثیر لازم و کافی را بخصوص در میان نسل جوان ندارد. ازاین رو، این پژوهش با توجه به آموزه های نهج البلاغه، به دنبال یافتن شیوه هایی بدیع و کارآمد در نظارت اجتماعی، در کنار امر به معروف و نهی از منکر به مفهوم فقهی آن است که البته آثار و نتایج مورد انتظار از امر به معروف و نهی از منکر را نیز با خود دارد. با واکاوی در نهج البلاغه درمی یابیم، علاوه بر امر و نهی مستقیم به عنوان یکی از شیوه های نظارت اجتماعی، امام علیه السلام به شکل غیرمستقیم، افراد را به خوبی ها دعوت و از بدی ها منع می کند. روش غیرمستقیم بر اساس زمان، مکان، و مخاطب، به انحای مختلف ترغیب، توبیخ، دعا، نفرین، ابراز شگفتی، بیان پرسش، موعظه و... توسط امام علی علیه السلام استفاده شده است. این پژوهش به روش توصیفی- تحلیلی، شیوه های مختلف نظارت و کنترل اجتماعی را در نهج البلاغه بررسی کرده است.
۲۸.

ظرفیت ادعیه اهل بیت در مبانی انسان شناختی علوم انسانی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مطالعات معرفتی در دانشگاه اسلامی سال ۲۲ پاییز ۱۳۹۷ شماره ۳ (پیاپی ۷۶) 447 - 470

کلیدواژه‌ها: ادعیه مأثوره تفسیر مبانی انسان شناختی علوم انسانی اسلامی

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۵۵ تعداد دانلود : ۵۱
امتیاز ادعیه نسبت به سایر سخنان اهل بیت(ع) را می توان در سه محور گستردگی مخاطبان، غنای محتوا و ظرفیت سازی در تفسیر قرآن کریم ملاحظه کرد.   هدف: در این پژوهش تلاش شد دلالتهای ادعیه اهل بیت(ع) در رابطه با تعریف انسان و کشف و تبیین مبانی انسان شناختی علوم انسانی استخراج و بررسی شود. روش: این مقاله با اتخاذ روش توصیفی تحلیلی اثبات می کند که دسته ای از مبانی انسان شناختی علوم انسانی را می توان از نفس صدور فعل دعا از انسان و اینکه نوع انسانی با مقوله ای به نام دعا با خدا ارتباط برقرار می کند، استنباط کرد. دسته ای دیگر از مبانی نیز با اتخاذ همین روش، از محتوا و مضامین ادعیه قابل استخراج اند. یافته ها و نتیجه گیری: با تحلیل مضامین و محتوای ادعیه، مهم ترین مبانی انسان شناختی علوم انسانی؛ یعنی مبنای تألّه، مبنای مسئولیت، مبنای امانتداری انسان در برابر خدا، مبنای تربیت پذیری انسان و مبنای کثرت و اختلاف انسانها و حالات آنان، استخراج شد.
۲۹.

کاربست رکن کارکردگرایی تریز در فرایند طراحی معماری(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: هنرهای زیبا - معماری و شهرسازی دوره ۲۳ پاییز ۱۳۹۷ شماره ۳ 83 - 94

کلیدواژه‌ها: فرایند طراحی معماری تئوری تریز تریز در معماری ارکان تریز کارکردگرایی تریز نوآوری در طراحی معماری

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۸۱ تعداد دانلود : ۱۳۹
تکنیک ها و متدهای مورد استفاده در طراحی معماری را می توان به 2 دسته ی مرتبط با دانش معماری و مستقل از آن تقسیم نمود. یکی از قسمت های مربوط به دسته ی دوم، خلاقیت و نوآوری است. در این حوزه، یکی از به روزترین و جامع ترین زمینه های دانشی، تئوری تریز است. استفاده از تریز در معماری، طی سال های اخیر رشد زیادی داشته است، اما نبود روش مشخصی برای استفاده از تریز در طی فرایند معماری، همچنان به چشم می خورد. در این پژوهش، در راستای پوشش این خلاء، بر رکن کارکردگرایی تریز در فرایند طراحی معماری تمرکز شده است. هدف از این پژوهش، ارائه روشی برای استفاده از رکن کارکردگرایی تریز در فرایند طراحی معماری و آزمون کارآمدی آن است. کارآمدی این روش، با استفاده از یک طرح تحقیق شبه آزمایشی پیش آزمون پس آزمون با گروه گواه و آزمون، ارزیابی شد. داده های تحقیق با روش سنجش عملکردی و نمره دهی هیئت داوران مجرب، گردآوری شد. این داده ها با استفاده از نرم افزار SPSS و آزمون تحلیل واریانس یک راهه، مورد آزمون قرار گرفت. نتایج آزمایش نشان می دهد روش طراحی با استفاده از کارکردگرایی تئوری تریز، عملکرد طراحی دانشجویان را در کارکرد بنیادین، به شکل معناداری بهبود می دهد. به عبارتی کارکردگرایی تریز با کمک به فعالیت فرموله کردن، موجب بهبود عملکرد آزمودنی ها در کارکرد بنیادین طراحی آنها می شود.
۳۰.

مؤلفه های معنایی «یهود» در قرآن بر اساس روابط همنشینی(مقاله پژوهشی حوزه)

نویسنده:
منبع: قرآن شناخت سال دهم بهار و تابستان ۱۳۹۶ شماره ۱ (پیاپی ۱۸)

کلیدواژه‌ها: یهود بنی اسرائیل اهل کتاب معنا شناسی یهود

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۸۶۱ تعداد دانلود : ۶۲۷
یهود قومی است که در قرآن کریم در مقایسه با اقوام دیگر بیش از همه کانون بحث قرار گرفته و بارها به مخالفت و دشمنی آنها با اسلام اشاره شده است. با توجه به فراوانی ذکر این قوم و نقل مکرر داستان بنی اسرائیل در قرآن کریم، شناخت دقیق آنها برای جامعة اسلامی ضروری می نماید. بدیهی است منبع اصلی در اسلام برای کسب این شناخت، قرآن کریم است. یکی از شیوه های نوظهور در کشف مقصود و معنای قرآن در موضوعات مختلف، معنا شناسی واژه ها و عبارات قرآنی است. بر این مبنا، معنا شناسی «یهود» در قرآن، می تواند شناخت دقیقی از این قوم ارائه دهد. در این مقاله، با کشف همنشین های هریک از واژه های دالّ بر «یهود» در قرآن و بیان فراوانی آنها، مؤلفه های معنایی «یهود» در قرآن اعم از مؤلفه های اعتقادی، اخلاقی و عملی به دست آمده است. این مؤلفه ها عبارت اند از: انکار خدا، تجاوزگری، پوشاندن حقایق، نافرمانی در برابر خدا و پیامبران، گرایش به مادیات، تکبر، پیمان شکنی، عداوت و دشمنی، استهزا، ضلالت و اضلال، اختلاف، جهالت، ترس، حسادت و نفاق.
۳۱.

ظرفیت ادعیه اهل بیت علیهم السلام در تفسیر قرآن و نقش آن در مبانی انسان شناسی علوم انسانی

نویسنده:
منبع: مطالعات حدیث پژوهی سال دوم پاییز و زمستان ۱۳۹۶ شماره ۳ و ۴ 20 - 46

کلیدواژه‌ها: ادعیه مأثوره تفسیر مبانی انسان شناسی علوم انسانی اسلامی

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۴۳ تعداد دانلود : ۵۰۴
سخنان اهل بیت علیهم السلام که در مجموعه های حدیثی گردآمده، گنجینه ای است که می تواند بشریت را از ورطه هلاک نجات داده و به مسیر رشد هدایت نماید. در این میان ادعیه صادره از آن بزرگواران از جهات متعددی دارای امتیاز و برتری هستند. امتیاز ادعیه را می توان در سه محور گستردگی مخاطبان، غنای محتوا و ظرفیت سازی در تفسیر قرآن کریم ملاحظه کرد. از آن جا که ادعیه اهل بیت علیهم السلام آن گاه که به صورت الفاظ در می آیند، بیانگر شیوه ارتباط جلوه بشری آن حضرات با خداوند است؛ نیایش های مأثور از ایشان می تواند دلالت های مهمی در مبانی انسان شناسی علوم انسانی داشته باشد. مقاله حاضر ضمن تبیین قلمرو مخاطبان ادعیه به بررسی غنای محتوایی آن ها، و تأثیر این غنا و ظرفیت بر تفسیر قرآن کریم، و نیز دلالت های حاصله از این تأثیر بر کشف و تبیین مبانی انسان شناسی علوم انسانی می پردازد و به عنوان نمونه، نقش ادعیه در تبیین برخی مبانی انسان شناسی مانند: مسؤولیت، امانت داری، تربیت پذیری و تنوع انسانی را بررسی می کند.
۳۲.

مراحل آغازین آفرینش عالم از منظر تورات و بررسی آن در تطبیق با قرآن(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: الهیات تطبیقی سال هشتم بهار و تابستان ۱۳۹۶ شماره ۱۷

کلیدواژه‌ها: آغاز آفرینش مراحل خلقت تطبیقی تورات قرآن جهان

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۵۶۲ تعداد دانلود : ۷۴۸
در مقاله حاضر، با بررسی تطبیقی «چگونگی مراحل آغازین آفرینش عالم هستی» در قرآن کریم و تورات که با نام مشترک «آسمان ها و زمین» یاد شده، وجوه شباهت ها و البته تفاوت های در ساختار و محتوای دو کتاب بیان شده است. بی شک علت اصلی وجود شباهت بین محتوای قرآن و تورات، داشتن منشأ و مبدأ واحد است که هر دو ریشه در وحی الهی دارند. با مقایسه دو کتاب، علاوه بر پی بردن به شباهت ها و تفاوت های دیدگاهِ دو دین درباره آغاز پیدایش جهان، گامی درجهت فهم و تفسیر بهتر آیات هر دو کتاب برداشته شده است. در هر دو کتاب، خداوند، خالق اولیه جهان است و همه چیز را آفریده است و جهان مادی، مسبوق به ماده اولیّه نیست. هر دو کتاب از وجود «آب» در ابتدای خلقت نام برده اند که در نقل تورات از این آب، آسمان آفریده شده است؛ ولی طبق قرآن، آسمان ها از «دود» آفریده شده اند. در دو کتاب، آفرینش جهانِ مادی محصول شش روز است؛ با این تفاوت که در تورات از روز هفتم آفرینش و استراحت خدا در آن روز نیز یاد شده است؛ ولی در قرآن، چنین چیزی نیامده است. هر دو کتاب، برای مراتبی از آسمان، شأن معنوی و غیرجسمانی نیز قائلند و قرآن به صراحت از وجود هفت آسمان یاد کرده است؛ ولی در تورات چنین تصریحی نیامده است.
۳۳.

تحلیل احادیث طینت از منظر فقه الحدیث(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: حدیث پژوهی سال نهم پاییز و زمستان ۱۳۹۶ شماره ۱۸

کلیدواژه‌ها: طینت جبر اختیار سعادت شقاوت خانواده حدیثی طینت

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۵۸۴ تعداد دانلود : ۸۴۴
احادیث طینت ازجمله روایات کلامی است که در کتب حدیثی شیعه همچون اصول کافی از شیخ کلینی، التوحید از شیخ صدوق و دیگر منابع معتبر آمده است. باتوجه به بحث های ریشه دار جبر و اختیار بین مذاهب و فرقه های مختلف مسلمانان، فهم صحیح این روایات می تواند به بخشی از اختلافات کلامی مسلمانان و نیز اختلاف کلامی بین مسلمین و پیروان ادیان دیگر پایان دهد یا دست کم تفسیر و دیدگاه جدیدی را در بین صاحب نظران مطرح کند. نگارنده دراین باره، پس از تبیین معنای طینت و اهمیت آن از نظر آموزه های دین اسلام، با استناد به منابع اسلامی به این نتیجه رسیده است که این احادیث را می توان براساس علم الهی تأویل کرد؛ زیرا اولاً چنین تأویلی منافی با اختیار نیست، ثانیاً آیات شریفه قرآن و خانواده حدیثی(احادیث مربوط به سعادت و شقاوت، فطرت، علم الهی و عدل الهی) آن را تأیید می کند.
۳۴.

نقد و تحلیل روایات «الأنزع البطین» در جوامع روایی فریقین(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: پژوهشنامه قرآن و حدیث دوره ۱۰ پاییز و زمستان ۱۳۹۵ شماره ۱۹ 101-124

کلیدواژه‌ها: علی (ع) أنزع أصلع عظیم البطن بطین

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۵۴۲ تعداد دانلود : ۳۷۶
در بیشتر آثاری که توسط بزرگان اهل سنت حول شخصیت أمیرالمؤمنین علی (ع) به رشته تحریر درآمده، قسمتی به ویژگی های ظاهری آن حضرت اختصاص یافته است. در این میان، آن حضرت فردی تاس با شکمی بزرگ توصیف شده است. البته الفاظ بیان شده در این زمینه، با هم متفاوتند و در برخی موارد حتی یکدیگر را نفی کرده و با هم تعارض دارند. نگارندگان در این نوشتار، ضمن واکاوی و نقد ویژگی های بیان شده، بر این اعتقاد هستند که اوصافی مانند: «أصلع»، «أجلح» و «عظیم البطن» با هدف مذمت آن حضرت و جوسازی در مقابل دو صفت «أنزع» و «بطین» که توسط رسول خدا (ص) به علی (ع) نسبت داده شده بود، رواج یافت. شایان ذکر است که دو صفت «أنزع» و «بطین» در تمام روایات مسندی که از رسول خدا (ص) نقل گردیده با تفسیر خاص آن حضرت از این دو صفت نقل شده است.
۳۵.

دوگان کلام محوری / انسان محوری؛ رویکردی نو در گونه شناسی تفاسیر قرآن کریم(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: پژوهش دینی دوره ۱۶ پاییز و زمستان ۱۳۹۵ شماره ۳۳ 31-50

کلیدواژه‌ها: تفسیر قرآن گونه شناسی تفاسیر قرآن کلام محوری انسان محوری تفاسیر معاصر

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۶۹ تعداد دانلود : ۳۲۸
گونه شناسی تفاسیر قرآن کریم با توجه به حجم انبوه متون تفسیریِ تولیدگشته در طول تاریخ اسلام، به یکی از مهمترین دغدغه های پژوهشگران قرآنی در سده اخیر تبدیل شده است. طبقه بندی تفاسیر بر اساس «روش ها و گرایش ها»ی تفسیری و نیز «ادوار تاریخی» که از سوی اندیشمندان مسلمان و همچنین مستشرقان پیشنهاد شده، به رغم نقاط مثبتی که دارد، از نقاط ضعفی رنج می برد و در نتیجه نیازمند ارائه گونه شناسی های تکمیلی است. از همین روی این نوشتار تلاش کرده است تا علاوه بر ذکر کاستی ها و نقایصِ طبقه بندی های رایج، طبقه بندیِ جدیدی مبتنی بر دو رویکرد کلانِ «انسان محوری» و «کلام محوری» پیشنهاد دهد. بر این اساس، تفاسیر انسان محور سعی در ارائه برداشت های تفسیری متناسب با نیازها و گفتمان های زمانه ی مخاطبان خویش دارند. این در حالی است که تفاسیر کلام محور به تولید متون تفسیری مبتنی بر میراث تفسیری گذشتگان و با اثرپذیری از سنت فهم قرآن کریم دست می زنند.
۳۶.

بررسی روایات «احرف سبعه» در میراث روایی إمامیه(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: علوم حدیث سال ۱۹ تابستان ۱۳۹۳ شماره ۲ (پیاپی ۷۲) 104 - 132

کلیدواژه‌ها: جوامع روایی امامیه سبعه احرف صحیحه زراره بطون قرآن تقیه

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۶۵ تعداد دانلود : ۶۴
روایت نزول قرآن بر هفت حرف یکی از روایات مشهور در جوامع روایی اهل سنت بوده که به صورت های نزول، قرائت و تفسیر قرآن بر هفت حرف و به صورت نزول قرآن بر اقسام هفت گانه، در برخی جوامع روایی متقدم امامیه نیز نقل شده است. در حالی که در بدو امر به نظر می رسد این روایات با روایت زراره و فضیل بن یسار در الکافی مبنی بر نزول قرآن بر یک حرف در تعارض باشد، اما با واکاوی گونه های نقل روایات سبعه احرف در جوامع روایی امامیه و استناد به برخی از منابع لغوی و فقه الحدیثی و قراین درون متنی روایات و خانواده حدیث، می توان بر فرض مماشات در ضعف سندی روایات، وجه جمعی میان این روایات ارائه داد که قرآن دارای نص و قرائت واحد از ناحیه خداوند متعال است، لکن در نحوه قرائت عموم قرآن آموزان به زبان های گوناگون، نوعی تسهیل از ناحیه خداوند و پیامبر اکرم6 صورت پذیرفته است. تحلیل نحوه صدور اولیه این روایات و نیز بررسی دیدگاه ناقلان این حدیث در مصادر روایی امامیه، مانند شیخ صدوق، عیاشی، مجلسی و شیخ حر عاملی از دیگر مباحث مطرح شده در این نوشتار است.
۳۷.

واکاوی اصول و گونه های اعجاز در سیره امام رضا(ع)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: فرهنگ رضوی سال اول بهار ۱۳۹۲ شماره ۱ 88-134

کلیدواژه‌ها: امام رضا (ع) امامت معجزه کرامت علم غیب امامیه

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۷۰۲ تعداد دانلود : ۴۶۳
صدور معجزه از ناحیه معصومان، یکی از مهم ترین مباحث کلامی در موضوع امامت است که نمونه های بسیاری از آن در منابع روایی امامیه گزارش شده است. البته برخی همچون معتزله، معجزه را تنها مختص انبیا دانسته و امامت را بدون صدور معجزه نیز جایز دانسته ا ند. با توجه به اهمیت اعجاز در مباحث امامت از یک سو، صدور بسیاری از معجزه ها از ناحیه معصومان از سوی دیگر و نظر به دوران امامت امام رضا ( ع) و تعدد معجزه های ایشان، در نوشتار حاضر، اصول حاکم بر معجزه های امام رضا (ع) و گونه های اعجاز ایشان در میراث روایی امامیه بررسی و تحلیل می شود. خبر دادن از مافی الضمیر ، آینده و امور غیبی ، علم به انواع زبان ها و زبان حیوانات، استجابت دعا ، شفابخشی ، طی الارض ، معرفت حیوانات به امام ، آمدن به خوابِ برخی مردم و توصیه آنها ، دستیابی به گنج های زمین و عرضه ا عمال به ایشان از مهم ترین مصادیق اعجاز در سیره امام رضا (ع) است.
۳۸.

استدلال روایی شیخ صدوق بر نزول دفعی قرآن کریم و نقد ادلّه مخالفان(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: علوم حدیث سال ۱۶ زمستان ۱۳۹۰ شماره ۴ (پیاپی ۶۲) 22 - 43

کلیدواژه‌ها: شیخ صدوق نزول دفعی قرآن خبر واحد شهرت روایی حفص بن غیاث

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۵۹ تعداد دانلود : ۶۶
شیخ صدوق، با توجه به صبغه روایی اغلب آثار وی، در زمره محدثان قرار گرفته. یکی از ابتکارهای مهم وی ایجاد پیوند بین قرآن کریم و احادیث معصومان: است. یکی از مصادیق این پیوند، دیدگاه وی در باره نزول دفعی قرآن کریم مبتنی بر روایتی از امام صادق7 است. این دیدگاه از ناحیه بزرگانی همچون شیخ مفید، سید مرتضی و ابن شهرآشوب به شدت مورد نقد قرار گرفته است. بررسی ادله و شواهد این دانشمندان و پاسخ به آنها _ که هدف عمده این نوشتار است _ نشان می دهد که آن ادله تنها دلالت بر اثبات نزول تدریجی قرآن داشته و هیچ گونه دلالتی بر نفی نزول دفعی آن ندارد. از سوی دیگر، در برابر اشکال اصولی مخالفان، مبنی بر عدم حجیت خبر واحد، بزرگان دیگری همچون شیخ طوسی، علامه حلی، سید بن طاوس و علامه مجلسی بر حجیت خبر واحد ادعای اجماع کرده اند که شواهد و قراین بسیاری صحت این اجماع را تأیید می کند. علاوه بر آنچه گفته شد، بررسی سندی و دلالی روایت مورد استناد شیخ صدوق و بررسی احتمال تقیه در صدور آن بیانگر صحت استدلال روایی شیخ صدوق در باب نزول دفعی قرآن کریم است.
۳۹.

پیوند اعضا در اشخاص مبتلا به مرگ مغزی(مقاله پژوهشی دانشگاه آزاد)

نویسنده:
منبع: مبانی فقهی حقوق اسلامی (پژوهشنامه فقه و حقوق اسلامی) سال سوم پاییز و زمستان ۱۳۸۹ شماره ۲ (پیاپی ۶) 111 - 131

کلیدواژه‌ها: مرگ مغزی برداشت عضو روح پیوند اعضا

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۴۵ تعداد دانلود : ۲۲۱
هدف از نگارش این مقاله بررسی فقهی حکم برداشت اعضا از بیمار مرگ مغزی است که از دو حیث موضوعی و حکمی به تحلیل آن پرداختهایم. در این مقاله سعی شده است با تعاریفی که از حیات و مرگ ارائه میدهیم وضعیت بیمار مرگ مغزی را روشن سازیم. در نهایت با اشاره به آن تعاریف، روایات و آرای فقها چنین شخصی در قید حیات تشخیص داده شده و قائل به عدم جواز برداشت اعضای وی میشویم. در سراسر این پژوهش به ادلهی قائلین به جواز پیوند اعضا تحت عنوان اشکال، اشاره کردهایم و با پاسخ به هر یک بر قوت ادلّهی خویش مبنی بر عدم جواز صحه گذاشتهایم.
۴۰.

پردازش انتخابی اطلاعات یا سوگیری حافظه در دانش آموزان دختر مبتلا به اختلال هراس اجتماعی(مقاله پژوهشی دانشگاه آزاد)

نویسنده:
منبع: پژوهشنامه تربیتی سال ششم پاییز ۱۳۸۹ شماره ۲۴

کلیدواژه‌ها: سوگیری حافظه پردازش انتخابی اطلاعات توجه آگاهانه هراس اجتماعی

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۵۰۴ تعداد دانلود : ۲۲۸
در سال های اخیر، پژوهش های مربوط به اختلال های هیجانی و پدیدار شناسی پیشرفت های قابل توجهی داشته است. یکی از این حوزه های پژوهشی شناخت فرایند پردازش اطلاعات در اختلال های روانی است. این پژوهش از نوع پژوهش های توصیفی و علّی مقایسه ای است که با هدف بررسی پردازش انتخابی اطلاعات و نقش توجه آگاهانه در این فرایند در بیماران مبتلا به هراس اجتماعی انجام شده است. بدین منظور دو گروه بیست نفری مبتلا به هراس اجتماعی و افراد بهنجار به صورت تصادفی جایگزینی و خوشه ای انتخاب و مورد مقایسه قرار گرفتند. آزمودنی ها با استفاده از آزمون استروپ، آزمون بازشناسی و سه پرسشنامه اختلال هراس اجتماعی، افسردگی بک و اضطراب حالت صفت اشپیلبرگر مورد آزمون قرار گرفتند. جهت تحلیل داده ها آزمون تحلیل واریانس یک عاملی و دو عاملی با اندازه گیری های مکرر و آزمون تعقیبی شفه مورد استفاده قرار گرفت. نتایج نشان داد که مبتلایان به اختلال هراس اجتماعی نسبت به گروه کنترل زمان بیشتری صرف پردازش نشانه ها می کنند، پردازش بیشتر نشانه های هراس نیز از نتایج حاصل از این پژوهش است. بین نمرات بازشناسی دو گروه نیز اختلاف معنی داری به دست آمد، که آگاهانه بودن فرآیند پردازش را مورد تایید قرار می دهد. در بررسی تاثیر سطوح مختلف اضطراب تفاوت معنی داری مشاهده نشد. اما بیماران مبتلا به اختلال هراس اجتماعی که سطح افسردگی بالاتری داشتند زمان بیشتری صرف پردازش نشانه ها می کردند. هم چنین، مشخص گردید که متغیرهای سن و تحصیلات در فرآیند سوگیری توجه هیچ تاثیری ندارند. با توجه به نتایج به دست آمده می توان گفت که محتوای نشانه ها درزمان تعیین رنگ موثر بوده اند. بنابراین، اثر تداخلی را نمی توان به عواملی چون طول لغات یا مشکل بودن آن ها و عوامل دیگر نسبت داد. هم چنین، عواملی به غیر از اضطراب در کندی عملکرد بیماران موثر بوده اند. وجود طرحواره های متناسب با نشانه های تهدید کننده در حافظه و اجتناب شناختی (توجه به محرک های مرتبط با نگرانی های هیجانی) سبب سوگیری و پردازش آگاهانه شده اند.

کلیدواژه‌های مرتبط

پدیدآورندگان همکار

تبلیغات

پالایش نتایج جستجو

تعداد نتایج در یک صفحه:

درجه علمی

مجله

سال

حوزه تخصصی

زبان