سعید غیاثی ندوشن

در سال های اخیر، نواحی نوآوری به عنوان محرک های اصلی توسعه منطقه ای، با توسعه زیادی همراه بوده اند. در چنین بافتاری، استقرار ناحیه نوآوری با محوریت دانشگاه، در بهترین فرم ساختاری، رفتاری و عملکردی خود که توانایی پاسخگویی به نیازهای ناحیه نوآوری با هدف توسعه منطقه ای را داشته باشد، به نگاهی چندجانبه، تعاملی و دقیق به اجزا و عناصر و شیوه های طراحی نیاز دارد. این مقاله سعی دارد تا نگرشی ریزبینانه را در خصوص فرایندهای شکل گیری ناحیه نوآوری با محوریت موسسه لنگرگاهی (دانشگاه) فراهم آورد. در این پژوهش 680 منبع در مرحله اول و 162 منبع در مرحله پایانی، در یک فرایند چهار مرحله ای مورد بررسی قرار گرفت. روش پژوهشی مورد استفاده از نوع مرور نظام مند و با در نظرگرفتن نگاه جهانی، ابعاد و افق های مختلف در یک مطالعه بین رشته ای است. نتایج پژوهش بیان می دارد که به منظور استقرار ناحیه نوآوری با هدف توسعه منطقه ای در رهیافت مدل لنگرگاهی دانشگاه نسل چهارم، 5 لایه مختلف زیر متصور می شود. 1- نهادی: هاله لنگرگاهی نسل چهارمی (شتابدهی و تسهیلگری)، 2-لایه اجتماعی-جامعه مبتنی بر فرهنگ، نوآوری و داده های باز 3- لایه زیرساختی و شهری 4- لایه جغرافیایی ناحیه نوآوری 5- موسسه لنگرگاهی (دانشگاه نسل چهارمی). این پژوهش همچنین به گسترده شدن افق دید پژوهشگران و متولیان اجرایی بوم سازگان نوآوری، مطالعات شهری، تجاری و دانشگاهی کمک می کند.  

این پژوهش با هدف، تحلیل محتوای مقالات تدوین شده در زمینه دانشگاه سازگارشونده در پژوهش های داخلی و خارجی جهت ارائه الگوی دانشگاه سازگارشونده تدوین شده است. روش پژوهش حاضر کیفی و از نوع فراترکیب بوده است. جامعه آماری پژوهش کلیه منابع پژوهشی این قلمرو 38 منبع بود. از این میان، 26 منبع گزینش شد. برای تحلیل داده ها از راهبرد کدگذاری باز و محوری استفاده شده است. یافته های این پژوهش همسو با دو پرسش؛ 1) مولفه های تشکیل دهنده دانشگاه سازگارشونده چیست؟ و 2) عوامل موثر بر پیچیدگی شرایط در آموزش عالی کدامند؟ ارائه شده است. در پاسخ به پرسش اول؛ در مطالعات داخلی با 6 مقوله فرعی اولیه (علمی آکادمیک، حکمرانی، محیطی، پیچیدگی، ظرفیت های نرم و مالیه دانشگاهی) در قالب 18 مقوله فرعی ثانویه با 175 مفهوم کلیدی دسته بندی شدند. در مطالعات خارجی 6 مقوله فرعی اولیه (علمی آکادمیک، حکمرانی، محیطی، پیچیدگی، ظرفیت های نرم و مالیه دانشگاهی) در قالب 13 مقوله فرعی ثانویه با 160 مفهوم کلیدی طبقه بندی شدند. در پاسخ به پرسش دوم، عوامل موثر بر پیچیدگی شرایط در آموزش عالی با 7 مقوله فرعی اولیه (جهانی شدن، تکنولوژی دیجیتالی، تداخل، مشارکت، دسترسی و فرصت برابر، بازاریابی، رقابت و ارزیابی و تضمین کیفیت) در قالب 11 مقوله ثانویه با 50 مفهوم کلیدی جمع بندی شدند. سپس یافته های دو پرسش با یکدیگر ادغام شدند و در قالب الگوی شماتیک به تصویر کشیده شدند. در پایان بر اساس یافته ها، پیشنهادات سیاستی برای آموزش عالی ایران بیان شده است

هدف تحقیق حاضر شناسایی نقاط قوت، ضعف، تهدید و فرصت های دانشگاه جامع علمی کاربردی شهرستان زاهدان و انتخاب بهترین راهبرد برای عملکرد بهتر این دانشگاه می باشد. با مطالعه محیط داخلی و خارجی مهم ترین نقاط قوت و ضعف، فرصت ها و تهدیدهای مراکز شناسایی شدند. با استفاده از این عوامل راهبردی ماتریس SWOT تشکیل و راهبردهای مناسب برای توسعه و عملکرد بهتر مراکز تدوین گردیده است. به منظور تعیین اولویت راهبردهای پیشنهادی و انتخاب بهترین راهبرد تلفیقی از مدل SWOT و ANP استفاده شده است. با توجه به نتایج به دست آمده راهبرد های ST با وزن 399/0 بالاترین اولویت را به خود اختصاص داده اند. راهبردهای WT، WO، SO به ترتیب با وزن های 324/0 و 131/0 و 123/0 اولویت های دوم، سوم و چهارم می باشند؛ بنابراین، دانشگاه جامع علمی کاربردی شهرستان زاهدان باید بر روی راهبردهای ST (با وزن 399/0 به عنوان اولویت اول) تمرکز نماید.  

پژوهش حاضر باهدف سنتز ادبیات گسترده در مورد دانشگاه کارآفرین صورت گرفته تا چارچوب جامع و یکپارچه ای از دانشگاه را در قالب پارادایم کارآفرینی ارائه نماید. این پژوهش ازنظر هدف کاربردی است و با روش کیفی فراترکیب[1] یا سنتز پژوهی انجام شده است. جامعه آماری، کلیه مطالعات انجام شده در بازه زمانی 1998-2017 می باشد، در این راستا 183 پژوهش در زمینه موضوع موردنظر ارزیابی و درنهایت 58 مقاله به صورت هدفمند انتخاب گردید و با تحلیل محتوا و ترکیب ادبیات مربوطه با روش کدگذاری باز، محوری و انتخابی، درمجموع 94 کد 22 مفهوم، 9 مقوله کلیدی طی فرآیند جستجو و ترکیب نظام مند انتخاب و مورد تحلیل قرار گرفت و اعتبار آن از طریق آزمون کاپای کافمن تأیید گردید. نتایج تحلیل نشان داد مهم ترین مقوله های کلیدی شناسایی شده شامل؛ استراتژی نوآورانه، رهبری کارآفرینانه، فعالیت های اقتصادی کارآفرینانه، فرهنگ کارآفرینانه، ساختار منعطف، سیاست های آموزشی- حمایتی، تأمین منابع، سازگاری با محیط نوآورانه و شبکه سازی است که در سه رده عوامل اصلی، زمینه ای و محیطی دسته بندی شدند و درنهایت پس از طی مراحل هفت گانه پژوهش الگوی جامع دانشگاه کارآفرین تدوین گردید. این پژوهش درک عمیق از ادبیات موجود در مورد دانشگاه کارآفرین را با سازماندهی عوامل مؤثر بر آن ارائه می دهد و می تواند در سیاست گذاری آموزش عالی جهت گذر از دانشگاه های تحقیقاتی به کارآفرین مورداستفاده قرار گیرد. [1] . Meta-synthesise

مسئله و هدف: الزامات قانونی و توجه روزافزون به آموزش های مهارتی؛ ایده های استارت آپی را در این بستر برانگیخته است ولی حمایت مالی دولتی یا بخش خصوصی برای آن ها وجود ندارد و یا در ثمردهی آن ها کفایت نمی کند. این مطالعه با هدف ارائه و اعتبار یابی مدل سرمایه گذاری در استارت آپ های دانشگاه های مهارت محور (دانشگاه جامع علمی کاربردی و دانشگاه فنی حرفه ای) صورت پذیرفت. مواد و روش ها: مطالعه کاربردی و از نوع آمیخته و اکتشافی بوده است. در بخش کیفی، داده ها از طریق مصاحبه با 14 نفر از خبرگان آشنا به سرمایه گزاری استارت آپ های دانشگاه های مهارت محور گردآوری شد. با توجه به داده های اولیه و انجام تحلیل پدیدارشناسی، مدل سرمایه گذاری ارائه گردید. در بخش کمی، با توجه به یافته های بخش کیفی، پرسشنامه طراحی و مورداستفاده قرار گرفت. جامعه آماری بخش کمی مدیران ستادی و استانی دانشگاه جامع علمی کاربردی و دانشگاه فنی و حرفه ای و مدیران انجمن صنفی سرمایه گذاری خطرپذیر کشور بوده اند که به صورت تصادفی طبقه ای مورد نظرسنجی قرار گرفتند. تحلیل داده های کمی از طریق مدل معادلات ساختاری و نرم افزار PLS صورت پذیرفت. یافته ها: طبق یافته های 14 مقوله به عنوان شاخص های مدل شناسایی شد. مقوله ها عبارت اند از ارزش گذاری استارت آپ ها، ریسک پذیری سرمایه گذاری، پذیرش و مقبولیت جامعه و اعتماد سرمایه گذاران به دانشگاه های مهارت محور، شرایط کلان اقتصادی، کیفیت کاری دانشگاه، حمایت های قانونی، پایداری، نوآوری و توان کارآفرینانه استارت آپ، بازدهی سرمایه گذاری، گروه کاری در راه اندازی و بازاریابی کارآفرینانه. تمامی مقوله های بخش کیفی پس از انجام تحلیل کمی و برازش مدل پژوهش، دارای سطح معنی داری و ضرایب تأثیر قابل پذیرش بوده و مدل مورد تائید قرار گرفت نتایج: نتایج نشان داد ضمن اینکه سرمایه گذاری در استارت آپ های دانشگاه های مهارت محور امری مثبت و توسعه گراست؛ شاخص های مدل، به استثنای شاخص نوآوری در ایده های استارت آپی دانشگاهی و پذیرش و مقبولیت جامعه و اعتماد سرمایه گذاران به دانشگاه های مهارت محور تا حدودی مشابه با چالش های سرمایه گذاری عمومی و موجود در بستر شرایط سیاسی و اقتصادی خاص ایران هستند.

مسئله و هدف پژوهش بررسی انتظارات دانشجویان از دانشگاه و سنجش میزان برآورده شده آن است. روش کار پژوهش حاضر از نوع پژوهش ها زمینه یابی با طرح مقطعی است. جامعه آماری، دانشجویان مقطع کارشناسی دانشگاه علامه طباطبائی ورودی های 1390 و 1393 بوده اند. با توجه به جامعه آماری پژوهش که به دانشکده ها، رشته ها و ورودی های مختلف تقسیم شده بودند، محقق از روش نمونه گیری خوشه ای چند مرحله ای استفاده کرده است و با استفاده از جدول مورگان تعداد 600 نفر نمونه انتخاب شدند. ابزار پژوهش پرسشنامه ای محقق ساخته به صورت دوسویه با شش خرده مقیاس شامل فرایند آموزش و خط سیر یادگیری، تعاملات و تجارب بیرونی با استاد، جو و محیط دانشگاهی، مدیریت و سازمان دانشگاه، امکانات و جلوه های ملموس، رفتار دانشگاهی استفاده شد که روایی ابزار مورداستفاده در حد بسیار مطلوب گزارش شده است. یافته ها بیانگر آن است که در وضع موجود میانگین مؤلفه تعاملات و تجارب بیرونی با استاد (43/48) بالا ترین و مؤلفه مدیریت و سازمان دانشگاه (25/39) پایین ترین بوده است؛ اما در وضع مطلوب میانگین مؤلفه رفتار دانشگاهی (39/83) بالا ترین و میانگین مؤلفه تعاملات و تجارب بیرونی با استاد (68/81) از سایر مؤلفه ها پایین تر بوده است. در وضعیت شکاف میان واقعیت های موجود با انتظارات مطلوب نیز مؤلفه سازمان و مدیریت دانشگاه دارای بالاترین شکاف (84/26) و تعاملات و تجارب بیرونی با استاد دارای پائین ترین شکاف (43/17) هستند. در نتیجه لازم است، سیاست گذاران در اتخاذ سیاست ها و تصمیمات با شناخت از وضعیت مؤلفه های تشکیل دهنده انتظارات دانشجویان از دانشگاه و برنامه ریزان و مدیران در برنامه ریزی و اجرا متناسب با انتظارات دانشجویان از دانشگاه عمل نمایند.

هدف: امروزه دانشگاه ها از جایگاه ویژه ای در جوامع برخوردار هستند و به عنوان یکی از بازیگران اصلی هرم قدرت نقش کلیدی در توسعه جوامع ایفا می کنند. محوریت دانشگاه در جامعه کنونی به واسطه نقش مستقیم دانشگاه در تولید دانش جدید حاصل شده است چرا که تولید دانش، جایگزین دارایی های سرمایه ای و عنصر اصلی رشد اقتصادی شده است. طبق مطالعات اخیر، حکمرانی دانشگاه امری مهم، بنیادی و یک عنصر کلیدی در روند اصلاحات آموزش عالی در سراسر جهان موردتوجه قرار گرفته است. فهم مؤلفه ها و شاخص های حکمرانی آکادمیک مستلزم پژوهش های گسترده است تا بتوان از نتایج آن برای سیاست گذاری در آموزش عالی ایران بهره گرفت. این پژوهش با هدف بررسی مطالعات انجام شده در جهت شناسایی ابعاد و مؤلفه های حکمرانی آکادمیک در آموزش عالی صورت گرفته است. روش شناسی: این پژوهش از نظر هدف کاربردی و با روش کیفی از نوع فراترکیب انجام شده است. جامعه آماری این پژوهش شامل منابع معتبر علمی منتشرشده در بازه زمانی 2000 تا 2023 می باشد که از پایگاه های علمی داخلی و بین المللیNoormags ،Magiran ، SID ، Scopus ، Science Direct ، Google scholar, Taylor & Francis و پایگاه نشریات با دسترسی آزاد گردآوری شده است. در این پژوهش از روش هفت مرحله ای سندلوسکی و باروسو (2007) استفاده شد؛ بنابراین، از میان منابع موردنظر با راهبرد جستجوی هدفمند، با مقایسه عنوان، چکیده، روش و یافته های پژوهش مرحله به مرحله تعداد 48 مقاله از دایره مطالعاتی حذف شد و در نهایت 45 منبع مبنای کدگذاری و تحلیل قرار گرفت. یافته ها: مؤلفه های حکمرانی آکادمیک در 77 کد، 16 مؤلفه و 9 بعد طبقه بندی شدند. ابعاد اصلی شامل: استقلال گرایی، چارچوب گرایی، جامعه گرایی، شمول گرایی، هدایت گری، آینده گرایی، فرهنگ گرایی، کیفیت محوری و دانش محوری است. نتیجه گیری: یافته های پژوهش در قالب ابعاد و مؤلفه های حکمرانی آکادمیک در آموزش عالی ایران می تواند به عنوان یک منبع ارزشمند در تدوین، توسعه و اجرای سیاست های حکمرانی در دانشگاه های ایران توسط سیاست گذاران آموزش عالی مورداستفاده قرار گیرد. علاوه بر این، از مدل ارائه شده می توان به عنوان مبنایی برای ارزیابی و بهبود شیوه های حکمرانی آکادمیک در دانشگاه های ایران و نقشه راهی برای تغییر، تحول و توسعه دانشگاه ها بهره گرفت.

توانمندسازی معلمان فرایندی پیچیده و چندبعدی است که نیازمند سیاست گذاری پویا در ابعاد متعددی است. در پژوهش حاضر تلاش شد عوامل مؤثر بر پدیده توانمندسازی معلمان موردبحث و بررسی قرار گیرد. پژوهش با اعمال رویکرد ترکیبی و در دو گام مطالعه تطبیقی و تحلیل انتقادی انجام شد. در بخش نخست داده های مربوط به آموزش معلمان در کشورهای فنلاند، سنگاپور، ژاپن، اتریش، فرانسه و ایران در محورهای مشخص جمع آوری گردید و در گام دوم با (14) نفر از متخصصین تعلیم و تربیت، مدیران و اعضاء هیئت علمی دانشگاه فرهنگیان مصاحبه نیمه ساختاریافته انجام شد. یافته های پژوهش مبین آن است که توانمندسازی معلمان از دو بعد کلان و خرد با موانع متعددی مواجه است. ضعف جایگاه اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی معلمان از منظر کلان و ضعف آموزش های بدو خدمت، ضمن خدمت، حمایت از توسعه مستمر حرفه ای و فقدان سیاست جذب فراگیر مناسب از منظر خرد مانع توانمندسازی معلمان شده است؛ بنابراین توصیه می شود به منظور ارتقاء جامعه و حرکت در مسیر توسعه پایدار، دیدگاه مسئولین به آموزش وپرورش و این حرفه در ابعاد مختلف و به صورت عملی تغییر کرده و سیاست هایی متناسب با نیازهای جامعه معلمان و سطح بین المللی اتخاذشده و از ورود افرادی که استعداد، علاقه و شایستگی لازم را ندارند، جلوگیری شود.

کیفیت زندگی دانشگاهی از مؤلفه های کلیدی آموزش عالی کیفی و یادگیری محور است. دانشجویان از منظرهای متعددی نظیر مشتری، ذی نفع، کنشگر، محصول و پیامد در نظام آموزش عالی حائز اهمیت اند. در این مقاله باهدف ایجاد حساسیت و ارائه الگوی معین برای اندیشیدن و اقدام درباره کیفیت زندگی دانشگاهی، به روش نظریه داده بنیاد، با رویکرد استراس و کوربین، یک الگوی مبنایی برای کیفیت زندگی دانشگاهی دانشجویان کارشناسی دانشگاه های دولتی شهر تهران تدوین شده است. بر اساس تحلیل محتوای مصاحبه عمیق نیمه ساخت یافته با 35 دانشجوی منتخب به صورت شبه تصادفی، 110 مفهوم شناسایی شده است. این مفاهیم در 30 مقوله اصلی شامل 5 مقوله شرایط علّی، 4 مقوله شرایط زمینه ای، 7 مقوله شرایط میانجی، 5 مقوله راهبردها و 3 مقوله پیامدها تنظیم شده است. در الگوی مبنایی، رضایت کلی دانشجو از حضور در میدان تحصیل و احساس آرامش و آسایش از زندگی، به عنوان مقوله محوری انتخاب شده است. مقوله های آموزش و توسعه جامعه دانشگاهی، به روزرسانی و توسعه مستمر برنامه های درسی، طراحی، نگهداری و تجهیز امکانات آموزشی و عمومی پردیس، حمایت از فعالیت و تحرک دانشجویان و ارتقای خدمات رفاهی با جلب کمک سایر نهادهای اجتماعی- اقتصادی، مجموعه راهبردهای لازم برای تأمین کیفیت جامع زندگی دانشگاهی تعیین شده است. این راهبردها موجبات دستیابی به کنشگری، نشاط، مسئولیت پذیری و امیدواری به آینده، یادگیری متناسب و متوازن دانش، بینش و مهارت و رشد و توسعه فردی- اجتماعی دانشجو را فراهم می کند. اهتمام سیاست گذاران آموزش عالی به کیفیت زندگی دانشگاهی و تلاش برای ارتقای آن، یکی از معیارهای کلیدی برای ارتقای کیفیت آموزش عالی است.

پژوهش حاضر با هدف شناسایی عوامل موثر بر افزایش سنوات تحصیلی دانشجویان تحصیلات تکمیلی و پیامدهای این پدیده آموزشی انجام شده است. در این پژوهش، از روش کیفی تحلیل مضمون استفاده شده است. جامعه آماری پژوهش شامل دانشجویان تحصیلات تکمیلی دارای اضافه سنوات تحصیلی، اساتید راهنمای ایشان، مدیران گروه ها و معاونین آموزشی دانشکده ها بود که از میان آن ها تعداد ۳۳ نفر با استفاده از روش نمونه گیری هدفمند انتخاب شدند. به منظور گردآوری داده های پژوهش از سه ابزار مصاحبه ، بررسی اسناد و بررسی متن درخواست های دانشجویان استفاده شده است. به منظور تحلیل داده ها پس از آشنا شدن با داده ها، کدهای اولیه ایجاد و با جست وجو و شناخت مضامین، شبکه مضامین ترسیم و تحلیل و سپس گزارش آن تدوین شد و در قالب یک طبقه بندی فراگیر ارائه شدند. بررسی روایی و قابلیت اعتماد داده ها از طریق روش کنترل توسط اعضا انجام شد. یافته های بخش مصاحبه ها بیانگر 2 دسته عوامل برون سیستمی و درون سیستمی بودند که جمعاً 28 علت را در برگرفته است. عوامل برون سیستمی در سه دسته عوامل اقتصادی- اجتماعی ، فردی- خانوادگی و دغدغه های فرادانشگاهی و عوامل درون سیستمی در چهار دسته رفتار غیرحرفه ای استادان، مشکلات تحریر پایان نامه، مسأله مند نبودن دوره های آموزشی و ضعف علمی دانشجویان و ضعف فرایندها و سیستم آموزشی تقسیم شدند. همچنین در بررسی اسناد 18 علت به عنوان عامل تطویل سنوات مشخص شدند که مهم ترین آن مشکلات اجرایی پایان نامه ها و رساله ها، بیماری خود و نزدیکان و طولانی بودن فرایند تصویب و تأیید بوده است. 19 راهکار برای بهبود این پدیده شناسایی شد که در سه دسته ارتقا کیفی واحدهای درسی و همسویی با پایان نامه/ رساله، بهبود فرآیند آموزشی و علمی و تسهیل روند انجام رساله /پایان نامه نیز ارائه شده است. آنچه نتیجه می شود اینکه افزایش سنوات دانشجویان معلول عوامل متعددی است که برخی در اختیار دانشگاه است و برخی عوامل به خارج از سیستم دانشگاه و متأثر از مسائل اقتصادی و اجتماعی است. با نگاهی سیستمی می توان با رفع این چالش ها نسبت به کاهش سنوات تحصیلی و بهبود کیفیت اقدام نمود.

هدف این پژوهش تدوین الگوی تضمین کیفیت برای آموزش عالی افغانستان با تمرکز بر نقش فناوری های نوین بود. در این پژوهش از روش کیفی و رویکرد نظریه داده بنیاد استفاده شد. ابزار گردآوری داده ها مصاحبه نیمه ساختار یافته بوده و تا رسیدن به اشباع نظری با 16 تن از اعضای کمیته های تضمین کیفیت دانشگاه های دولتی شهر کابل مصاحبه عمیق انجام شد. روش نمونه گیری هدفمند بود و افراد به روش گلوله برفی انتخاب شد. بر اساس تحلیل یافته ها 487 کد اولیه، 187 مفهوم و 31 مقوله فرعی در مرحله کد گذاری باز شناسایی گردید، سپس در مرحله کد گذاری محوری ، مقوله های فرعی و مفاهیم باهم ارتباط داده شد و درنهایت کد گذاری گزینشی در قالب الگوی پارادایمی اشتراوس و کوربین انجام شد. مؤلفه های مسئولیت پذیری، رقابت پذیری، تحول علوم انسانی، بومی سازی، عوامل اقتصادی و تضمین کیفیت فرایند ارزشیابی به عنوان عوامل علّی ؛ ساختار اهداف و برنامه آموزشی، ظرفیت اعضای هیئت علمی، توانایی دانشجویان، فضای حاکم دانشگاه و تجهیزات ذیل شرایط زمینه ای ؛ کمبود منابع مالی، منابع مطالعاتی، بروکراسی اداری، وضعیت استاد/دانشجو، فناوری اطلاعات و الگوی بومی تضمین کیفیت به حیث عوامل مداخله گر ؛ ارزشیابی مستمر، برنامه ریزی درسی، توانمند سازی اعضای هیئت علمی، ارتباطات مؤثر، تحکیم روابط دانشگاه با جامعه و صنعت به مثابه راهبردها و پیامد های فردی، سازمانی و فراسازمانی به عنوان پیامد ها طبقه بندی شدند. درنهایت نتایج حاصل از این پژوهش نشان داد که موضوع تضمین کیفیت در آموزش عالی افغانستان بستگی به موجودیت افراد متخصص، تخصیص منابع موردنیاز، حمایت هیئت رهبری و میزان استقلال دانشگاه ها دارد.

هدف پژوهش تعیین شاخص های مربوط به مرحله فرایند آموزش دانشگاه هاو برنامه ریزی جهت آن به منظور کاهش نابرابری های کیفی آنان و ارائه الگوی مفهومی جامع با استفاده از رویکرد کیفی از نوع تحلیل محتوای استقرایی می باشد. در این پژوهش، دانشگاه ها با نگاه سیستمی یعنی ورودی، فرایند و خروجی مورد بررسی قرار گرفت که مرحله فرایند آن به عنوان موضوع اصلی یکسان سازی کیفیت دانشگاه ها  مورد توجه واقع گردید . جامعه آماری این پژوهش، اعضای هیات علمی دانشگاه ها و صاحب نظران مراکز تحقیقاتی آموزش عالی بودند؛ که در ارتباط با کیفیت دانشگاه ها و نابرابری آن دارای سوابق اجرایی و علمی بوده اند. تعداد نمونه ها از طریق نمونه گیری هدفمندو با توجه به اشباع نظری به 21 نفررسید. برای جمع آوری اطلاعات از مصاحبه های نیمه ساختار یافته استفاده شد. روش تحلیل داده ها روش محتوای استقرایی بود. که به منظور تجزیه و تحلیل آن از سه مرحله کدگذاری استفاده گردید.  نتایج تحلیل داده ها، در فرایند کدگذاری به شناسایی 26 کد باز منجر شد که در نهایت در قالب 22 مقوله محوری و 5 کدانتخابی دسته بندی شد .   یافته های پژوهش نشان داد که در مرحله فرایند آموزش دانشگاه ها، پنج  شاخص  فرایند یاددهی _ یادگیری، منابع انسانی، منابع مالی، ساختار سازمانی و مدیریتی و امکانات وتجهیزات با 22 زمینه جزئی نیازمند برنامه ریزی و توجه به منظور یکسان نمودن کیفیت دانشگاه ها می باشد. 

هدف: هدف اصلی این پژوهش، بررسی عوامل مؤثر در بین المللی شدن در خانه برای دانشگاه های تخصصی است. بین المللی شدن از هرگونه تلاش پایدار و نظام مند با هدف پاسخگو کردن آموزش عالی در مقابل نیازها و چالش های مرتبط با جهانی شدن جوامع، اقتصاد و بازار کار اقدام نموده و به سیاست ها و اقدامات به عهده گرفته شده به وسیله نظام ها و مؤسسات آموزش عالی برای بهبود کیفیت، مشارکت گسترده و ارتقای همکاری بین المللی، افزایش رقابت و تولید درآمد از طریق ثبت نام دانشجویان بین المللی اشاره دارد. روش شناسی: مطالعه حاضر با هدف، بررسی عوامل مؤثر در بین المللی شدن در خانه برای دانشگاه های تخصصی انجام گردید. پژوهش حاضر از نوع مطالعه فراترکیب بوده که در سال 1403 انجام شده است. جامعه آماری موردمطالعه شامل کلیه تحقیقات و مطالعات فارسی و انگلیسی (مقاله) چاپ شده در خصوص بین الملل شدن در خانه برای دانشگاه های تخصصی در حوزه آموزش عالی در محدوده زمانی 2015 تا 2024 بود. در این راستا از طریق کلیدواژه ها و پایگاه های اطلاعاتی مرتبط اقدام به جستجو و استخراج مقالات گردید. در نهایت با توجه به معیارهای ورود و خروج 12 مقاله وارد مطالعه شدند. یافته ها: یافته های مطالعه در 6 مضامین فراگیر (برنامه و محتوای درسی، روش و فرآیند آموزشی، توسعه و پژوهش، فناوری اطلاعات، ساختار و زیرساخت و بعد فرهنگی)، 11 مضامین سازمان دهنده (برنامه ریزی درسی، محتوای دوره/درس، روش آموزش، مدرس، یادگیرنده/دانشجو، تحقیقات بین المللی، مهارت و تجهیزات، افزایش دسترسی، ساختار، فراهم سازی زیرساخت ها و اخلاق و فرهنگ) شناسایی و طبقه بندی شدند. فرآیند و رویکرد بین المللی شدن در خانه به طور چشمگیری در بسیاری از کشورهای جهان در حال انجام است. نتیجه گیری و پیشنهاد ها: حال با عنایت به چالش ها و موانع موجود در بین المللی شدن در خانه، ضروری به نظر می رسد بسته های ایجاد تحول و نوآوری در بین المللی شدن در خانه برای دانشگاه های تخصصی بالأخص آموزش عالی مورد بازبینی قرار گیرد.

جانشین پروری، راهبردی مؤثر در حفظ و توسعه منابع انسانی در سازمان هاست. به رغم آنکه جانشین پروری، راهبردی مؤثر برای تمرکز در ایجاد یک ساختار منظم برای سازمانها می باشد، لکن بسیاری از شرکت ها فاقد برنامه ریزی منظم جانشین پروری بوده به نحوی که افراد با مهارت ها و تخصص های لازم نمی توانند در سمت های مشخص استقرار یابند. بر این اساس هدف این مقاله، یافتن مؤلفه های مؤثر بر جانشین پروری با رویکرد جذب و توسعه استعدادهای دانشگاهی در شرکت های مهندسی است. در این پژوهش، از روش کیفی فراترکیب، استفاده شده است. پس از جس تج وی کلیدواژه های تخصصی پژوهش در پایگاه های معتبر مل ی و ب ین الملل ی در ب ازه زم انی 1997 ت ا 2023 نهایتاً از تعداد 2181 پژوهش در زمینه مطالعه 91 پژوهش برای تحلیل انتخاب و از اطلاعات آن ها استفاده شد. پس از تحلیل، جانشین پروری با رویکرد جذب و توسعه استعدادهای دانشگاهی در شرکت های مهندسی در 5 بعد اصلی شامل: ایجاد تعهد، تعیین خط مشی، جذب و توسعه استعدادهای دانشگاهی، برنامه بهسازی رهبری، ارزیابی برنامه و 11 مؤلفه و 30 زیرمؤلفه طبقه بندی گردید. با توجه به یافته های به دست آمده در شناسایی ابعاد و مؤلفه های جانشین پروری با رویکرد جذب و توسعه استعدادهای دانشگاهی سهم یاری این پژوهش، کمک به شرکت ها در تدوین و اجرای برنامه ریزی جانشین پروری با استفاده از جذب و توسعه استعدادهای دانشگاهی است.

هدف: هدف پژوهش، بررسی و تحلیل برنامه ها و اقدام های مربوط به نظام دانشگاه های تراز جهانی به صورت مطالعه تطبیقی بود.روش پژوهش: ماهیت و نوع مطالعه بررسی تطبیقی است که براساس رویکرد، کیفی؛ بر اساس هدف، کاربردی؛ براساس شیوه بررسی توصیفی-تحلیلی (اسنادی) بوده و برای این منظور کتب، پیشینه مطالعاتی و پژوهش های صورت گرفته و اسناد و مدارک موجود پیرامون دانشگاه تراز جهانی در کشورهای چین، ژاپن، سنگاپور، دانمارک، تایوان، هنک کنگ، کره جنوبی، کانادا، سوئد، آلمان، فرانسه، اسپانیا، روسیه، آمریکا مورد مطالعه، بررسی و تحلیل قرار گرفته است. انتخاب کشورها براساس نمونه گیری هدفمند و با هدف دستیابی به بیشترین اطلاعات صورت گرفت و دلیل انتخاب این کشورها برخورداری از نظام آموزشی پیشرفته و داشتن تجربه قابل بررسی در این حوزه، و امکان دسترسی به مدارک و اسناد کشورهای مذکور در این حوزه نیز وجود داشت. جهت تنظیم تحلیل داده ها، از روش سه مرحله ای تلخیص داده ها، عرضه داده ها و نتیجه گیری و برای تحلیل اسناد از روش تحلیل محتوا به شیوع مقوله بندی استفاده شد.یافته ها: یافته های پژوهش نشان داد اقدام های مربوط به ایجاد دانشگاه تراز جهانی در اغلب کشورها، شامل حمایت های مالی و سرمایه گذاری در دانشگاه های برتر و متمرکز بر حوزه های پژوهش، بهبود و تعالی پژوهشی، تعالی آموزشی و بین المللی شدن دانشگاه و در برخی از کشورها نیز تحول مدیریتی مانند استقبال مسئولین دولتی و دانشگاهی از مدل نوظهور دانشگاهی و قرار دادن آن به عنوان یکی از مهم ترین سیاست گذاری ها در حوزه نظام دانشگاهی است. همچنین در برخی از کشورها به نوسازی و بازسازی زیرساخت های آموزشی و پژوهشی دانشگاه ها و موسسات آموزش عالی تأکید شده است.نتیجه گیری: با توجه به نتایج پژوهش می توان اذعان داشت که توافق و تفاوت در اقدام های صورت گرفته برای ایجاد و توسعه دانشگاه تراز جهانی وجود دارد که با بهره گیری از این تفاوت ها و شباهت ها، نظام آموزش عالی ایران با توجه به شرایط و اقتضائات خود می تواند به انتخاب اقدام های و مولفه های مناسب و نیز تدوین برنامه های راهبردی جهت نیل به دانشگاه تراز جهانی بپردازد.

هدف از اجرای این پژوهش، تدوین و اعتباریابی ابزار ارزشیابی عملکرد رؤسای دانشگاه های افغانستان بود. در این پژوهش از روش تحقیق آمیخته اکتشافی نوع توسعه ابزار استفاده شده است. جامعه آماری پژوهش شامل اعضای هیئت علمی دانشگاه های دولتی کابل به تعداد 1457 نفر بود که با روش نمونه گیری تصادفی طبقه ای 304 نفر انتخاب شدند. همچنین، مدیران عالی دانشگاه های دولتی کابل و مسئولان آموزش عالی افغانستان به تعداد 42 نفر که با روش نمونه گیری هدفمند 20 نفر انتخاب شدند. داده ها با مصاحبه نیمه ساختاریافته و پرسشنامه محقق ساخته گردآوری شد. برای تحلیل داده ها از روش تحلیل تماتیک و روش تحلیل عاملی تأییدی با استفاده از نرم افزار AMOS استفاده شد. نتایج تحلیل ها نشان داد که ابزار ارزشیابی عملکرد رؤسای دانشگاه های افغانستان از 16 مؤلفه با 56 نشانگر تشکیل شده است. همچنین شاخص های برازش کای اسکوئر بهنجار یا نسبی، ریشه دوم میانگین مجذورات خطای تقریبی، ریشه دوم میانگین مربعات باقی مانده، برازش تطبیقی و برازش افزایشی نشان می دهد، ابزار تدوین شده از برازش بسیار مطلوبی برخوردار است.

هدف: هدف از انجام پژوهش حاضر، سناریونگاری آموزش عالی ایران در دوره پساانبوهگرایی بود. مواد و روشها: ابتدا، به بررسی عوامل محیطی تأثیرگذار یا پیشرانهای کلیدی آموزش عالی در گذار پساانبوهگرا در ایران پرداخته شد. برای شناسایی گزارههای پرتکرار تعداد گزارههایی که به هر مضمون مربوط میشوند، مبنای کار قرار گرفتند. در ادامه، از خبرگان خواسته شد که به هر یک از این عوامل، بر اساس مقیاس لیکرت سهدرجهای، مطابق با دو شاخص (1) اهمیت و (2) عدم قطعیت، امتیاز دهند. در نتیجه، 26 عامل کلیدی مشخص شدند. در نهایت، در مجموع 36 وضعیت مختلف برای 8 پیشران طراحی شد. نتایج: ابتدای این پژوهش، منجر به شناسایی 43 مورد از عوامل کلیدی در شش بعد (1) آموزش، (2) جامعه، (3) دانشگاه، (4) تکنولوژی، (5) اقتصاد و (6) بازار کار، شد. در ادامه، پیشرانهای کلیدی مشخصشده، شامل هشت دسته کلی به این شرح بودند: (1) عدم تناسب بین فارغالتحصیلان دانشگاه و نیروی موردنیاز بازار کار، (2) سرمایهگذاری بخش خصوصی در آموزش عالی، (3) مشکلات سیاسی- اقتصادی و عدم استقلال، (4) مشکلات ساختاری دانشگاه در مدیریت و برنامهریزی آموزشی، (5) تغییر نگرشهای حاکم بر جامعه، (6) تأکید خانواده و اطرافیان بر تحصیلات دانشگاهی، (7) مشکلات نظام آموزشی موجود و (8) ظهور تکنولوژیهای جدید در آموزش عالی. در انتها، چهار سناریو مشخص شد که بیشترین سازگاری درونی را داشتهاند: (1): دانشگاههای بازارمحور (2): تحول تکنولوژیکی (3): محدودیت نهادهای سیاسی و اقتصادی و (4): آموزش پایدار و عادلانه. بحث: میتوان اظهار داشت که آینده نظام آموزش عالی ایران در گذار پساانبوهگرا را میتوان از طریق چهار سناریوی متمایز، متصور شد که هرکدام دیدگاه متفاوتی را بر اساس محرکها و اولویتهای کلیدی ارائه میدهند.

شورای فرهنگی به عنوان مهم ترین و اصلی ترین رکن سیاست گذاری و برنامه ریزی فرهنگی در دانشگاه ها از نقش و اهمیت بسیار زیادی برخوردار است. این مقاله، به بررسی ماهیت و عملکرد شورای فرهنگی دانشگاه ها و مراکز آموزش عالی کشور در سال 1385 پرداخته است. دستیابی به تصویری واقع نما از وضعیت موجود در حوزه فرهنگی، وضعیت سنجی جلسات تشکیل شده و آگاهی از کمیت و کیفیت مصوبات، همچنین رتبه بندی دانشگاه ها بر اساس عملکرد شوراها از جمله اهداف این مطالعه می باشد. این مطالعه به صورت تحلیل محتوا انجام شده که واحد تحلیل آن صورت جلسات ارسالی تمام دانشگاه ها و موسسات آموزش عالی کشور است. مصوبات شوراها در 16 مقوله دسته بندی شده اند و عملکرد شورای فرهنگی هر دانشگاه به صورت جداگانه محاسبه و رتبه هر دانشگاه مشخص شده است.