سید حسین شرف الدین

سید حسین شرف الدین

سمت: کارشناس ارشد
مدرک تحصیلی: دانشیار مؤسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی ره
پست الکترونیکی: sharaf@qabas.net

مطالب
ترتیب بر اساس: جدیدترینپربازدیدترین

فیلترهای جستجو: فیلتری انتخاب نشده است.
نمایش ۴۱ تا ۶۰ مورد از کل ۹۷ مورد.
۴۱.

اسلام هراسی در غرب: واقعیت یا توهم؟(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مطالعات انقلاب اسلامی سال پانزدهم تابستان ۱۳۹۷ شماره ۵۳ 149-170

کلیدواژه‌ها: اسلام هراسی نژادپرستی شرق شناسی غرب

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۵۷۷ تعداد دانلود : ۷۹۵
جریان اسلام هراسی از نوعی ترس و تعصب بی اساس و غیرمنطقی علیه اسلام، در غرب مسلم انگاشته می شود. جمعی از پژوهشگران وجود چنین معضلی را با استناد به شواهد فراوان، تأکید کرده اند. از سویی، برخی نیز شدیداً مدعای اسلام هراسی را ناشی از تئوری توطئه و ساخته ذهن وهم آلود مسلمانان جهت مقابله با هرگونه نقد علمی می خوانند. استنباط نویسندگان این است که عدم توجه و پرداخت به نظرات منتقدان اسلام هراسی، یکی از نقاط ضعف پژوهش های موجود در این زمینه به شمار می رود. نوشتار حاضر با استفاده از روش توصیفی تحلیلی و بررسی اسناد، مهمترین نظریات و دیدگاه های منتقدان و یا منکران وجود جریان اسلام هراسی را در سه بخش مجزا، مورد واکاوی قرار می دهد: الف) برخی محققان در عین تأیید واقعیت تجربی (وجود جریانی مخالف اسلام و مسلمین در غرب)، اطلاق واژه اسلام هراسی را مناسب نمی دانند؛ ب) عده ای اسلام هراسی را نه یک پدیده نوظهور، که شکل جدیدی از نژاد پرستی (فرهنگی) می پندارند؛ ج) برخی دیگر اساساً وجود اسلام هراسی و همه نمادهای آن را انکار و توجیه می سازند.
۴۲.

بررسی انتقادی مبانی انسان شناختی نظریه ماتریالیسم تاریخی(مقاله پژوهشی حوزه)

نویسنده:
منبع: معرفت فرهنگی اجتماعی سال دهم زمستان ۱۳۹۷ شماره ۱ (پیاپی ۳۷)

کلیدواژه‌ها: ماتریالیسم ماتریالیسم تاریخی مبانی انسان شناختی ازخودبیگانگی کمونیسم کارل مارکس

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۲۰۴ تعداد دانلود : ۷۰۰
عصر جدید با ظهور و درخشش انسان به معنای مدرن آن، در عرصه معرفت شناخته می شود. اندیشه و تکاپوی شناختی انسان تعیین کننده آرایش معرفتی این عصر است و همه مقولات علم مدرن به نوعی بر محور و مدار انسان می چرخد. نظریه ماتریالیسم تاریخی مارکس، علاوه بر مبانی هستی شناختی، مبنای انسان شناختی پررنگی دارد و بر مبنای تلقی خاصی از انسان پی ریزی و صورت بندی شده است. مارکس، وجهی از هستی اجتماعی انسان؛ یعنی «کار» را محور و مبنای تحلیل دیالکتیکی خود قرار داده که هم مادی و هم اجتماعی تاریخی است. بر اساس نظر مارکس، جهان انسانی، یعنی همه نماد ها و نمود ها، اشکال آگاهی و نهادهای اجتماعی تاریخی، با همه اشکال و صور مختلف آن، صرفاً محصول و برایند عمل و کار انسانند؛ جلوه ها و تبلوراتی که در هر مرحله از تاریخ به گونه ای عینیت یافته و مختصات هر دوره تاریخی و اجتماعی را شکل داده است. این نوشتار، ضمن تقریر اجمالی نظریه ماتریالیسم تاریخی مارکس، سعی دارد مهم ترین مفروضات انسان شناختی آن را مورد بررسی تحلیلی و انتقادی قرار دهد.
۴۳.

نقد و بررسی الگوهای حل بحران هویت و تطبیق آن بر افغانستان معاصر(مقاله پژوهشی حوزه)

نویسنده:
منبع: معرفت سیاسی سال دهم بهار و تابستان ۱۳۹۷ شماره ۱ (پیاپی ۱۹)

کلیدواژه‌ها: چندفرهنگی گرایی یکسان سازی هویت بحران هویت ملت افغانستان

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۶۲۱ تعداد دانلود : ۵۵۴
این مقاله، به «نقد و بررسی الگوهای حل بحران هویت و تطبیق آن بر افغانستان معاصر» می پردازد. افغانستان یک کشور چندقومی- فرهنگی است که تقریباً سه دهه کامل از جنگ ویرانگر سراسری آن می گذرد. این نوشتار، بدون انکار نقش آفرینی مداخلات بیرونی، علل و عوامل و نیز راه حل های اصلی این جنگ طولانی مدت را در درون خود جامعه افغانستان می جوید و آن را با «بحران هویت ملی» مرتبط می داند. برای حل بحران هویت، دو الگوی نظری وجود دارد: یکسان سازی و چندفرهنگی گرایی. با توجه به تجربه شکست الگوی یکسان سازیِ حل بحران هویت در کشورهای چندقومی فرهنگی، الگوی چندفرهنگی گرایی برای حل این مسئله در این گونه کشورها کارسازتر از الگوی قبلی به نظر می رسد. البته موفقیت این الگو، در گرو استفاده مناسب از ظرفیت های فرهنگی خود جامعه افغانستان است که باید مطابق مختصات قومی فرهنگی و نیازهای عینی و ضرورت های حیاتی این جامعه صورت بندی و بومی سازی شود. در این راستا می توان از مفاهیم اصیل دینی، مانند برابری انسانی، کثرت قومی فرهنگی، کرامت ذاتی بشر و عدالت اجتماعی کمک گرفت.
۴۴.

بررسی دیدگاه های منتقدین وجود اسلام هراسی رسانه ای(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مطالعات قدرت نرم پاییز و زمستان ۱۳۹۶ شماره ۱۷ 86 - 115

کلیدواژه‌ها: اسلام اسلام هراسی غرب رسانه های غربی منتقدین اسلام هراسی

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۵۵۷ تعداد دانلود : ۴۵۵
غالباً این گونه تصور می شود که در وجود جریانی به نام «اسلام هراسی رسانه ای» و یا «تزریق ترس، نفرت و تعصب علیه اسلام و مسلمانان در افکار عمومی غرب از طریق رسانه ها»، هیچ گونه تردیدی وجود ندارد و مخالف و منکری برای آن نمی توان یافت، لکن چنین نیست. با وجود اینکه بسیاری از پژوهشگران با ارائه دلایل و شواهد کافی، بر وجود این معضل در غالب جوامع غربی به ویژه در دو سه دهه اخیر تأکید دارند، برخی محققان پس از بررسی و تحلیل روشمند رسانه های گوناگون گفتاری، نوشتاری و تصویری، در وجود معضل و جریانی با عنوان «اسلام هراسی رسانه ای» مناقشه کرده، آن را ناشی از تئوری توطئه و ساخته ذهن وهم آلود برخی مسلمانان جهت مقابله با هرگونه نقد و خرده گیری از باورها و معتقدات مذهبی شان می دانند. در این نوشتار تلاش شده است تا با استناد به شش پژوهش مهم، دیدگاه های منتقدان اسلام هراسی مورد نقد، بررسی و واکاوی قرار گیرد و صحت و سقم ادعای آن ها ارزیابی و تحلیل شود. ازاین رو، سؤال اصلی مطالعه حاضر این است: منتقدان وجود اسلام هراسی رسانه ای در غرب، برای اثبات مدعای خود به چه شواهدی استناد جسته اند؟ روش مطالعه در مقام گردآوری، اسنادی و استنادی (بررسی منابع و گزارشات رسانه ای) و در مقام ارزیابی و داوری، تحلیلی و انتقادی است. نتیجه آنکه تقریباً هیچ یک از پژوهش ها به طور قطع وجود «اسلام هراسی رسانه ای» را رد نکرده اند، بلکه تنها بخش هایی از ادعای مذکور را مردود می دانند؛ بنابراین بیشتر تلاش ها معطوف به خدشه دار کردن این مدعا و شواهد آن معطوف بوده است و هیچ محققی به ضرس قاطع وجود جریان اسلام هراسی را رد نمی کند؛ چراکه تعصب گسترده ضد اسلامی در غرب به ویژه در وسایل ارتباط جمعی چنان عیان گشته که به هیچ عنوان قابل انکار و چشم پوشی نیست.
۴۵.

جریان شناسی سینمای پس از انقلاب اسلامی ایران(مقاله پژوهشی حوزه)

نویسنده:
منبع: معرفت فرهنگی اجتماعی سال هشتم تابستان ۱۳۹۶ شماره ۳ (پیاپی ۳۱)

کلیدواژه‌ها: سینما جریان انقلاب اسلامی روشن فکری جهان های اجتماعی

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۵۶۹ تعداد دانلود : ۱۳۹۴
هر جریان فکری و هنری برای حیات خود، نیازمند استفاده از ابزارهای فرهنگی ایدئولوژیک است تا عناصر اصلی خود را در میان مخاطبان خویش درونی سازد. جایگاه جریان های غالب و مغلوب نیز به مقدار زیادی وابسته به عملکرد ابزارهای فرهنگی و مهم تر از آن، برنامه ریزی های فرهنگی و اجتماعی است. پس از گذشت سه دهة پرفراز و نشیب از انقلاب اسلامی ایران، ترسیم جریان های سینمایی موجود و ارزیابی آنها، با جریان هنری مطلوب انقلاب اسلامی، می تواند به درک هنر انقلاب کمک کند. این پژوهش، با روش تحلیل نشانه شناسی جریانی بر آن است که می توان با بازخوانی سینما، بر اساس دو جهان اجتماعی اسلام و سکولار، مبنایی نظری برای تحلیل جریان های فرهنگی سینما در ایران فراهم آورد. پس از بازخوانی سینمایی این دو جهان، خرده جریانات و فراز و فرودهای سینمای پس از انقلاب تحلیل شده است. در پایان، تلاش شده است با انتخاب فیلم های متناسب با هر جریان، تحلیلی از آثار شاخص هر جریان در هر دوره فرهنگی سیاسی پس از انقلاب اسلامی ارائه شود.
۴۶.

لایه ها و سطوح معنایی فیلم و سنجش تأثیرات اخلاقی آن بر تماشاگر(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: پژوهشنامه اخلاق سال دهم تابستان ۱۳۹۶ شماره ۳۶

کلیدواژه‌ها: فیلم اخلاق رسانه معنای ساختاری معنای محتوایی تأثیرات اخلاقی سینما تماشاگر اخلاق سینما

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۸۱۱ تعداد دانلود : ۵۰۶
فیلم به جهات متعددی صفات و رفتارهای اخلاقی تماشاگر را دست خوش تأثیر و تغییر می نماید، یکی از کلیدی ترین این جهات اشتمال فیلم بر انبوهی از «محتوا» و «معنا»ست. در نوشتار پیشِ رو در مرحله ی اول با تفکیک میان «معنای ساختاری» و «معنای محتوایی» نشان می دهیم فیلم (به طورخاص فیلم روایی) به دلیل وجود عناصری چون تصویر و تخیل آبستن موارد و لایه های معنایی پرشماری است؛ آنگاه در مرحله ی دوم براساس معانی طرح شده، لوازم و تبعات و تأثیرات اخلاقی حاصله بر تماشاگر ترسیم می گردد و مشخص می شود تبعات و تأثیراتی چون «دستکاری در نگرش زیبایی شناختی»، «خوگرفتن با کم عمقی اندیشه» و ... از دل آن معانی حاصل می شود.
۴۷.

سبک زندگی با رویکرد معنوی(مقاله پژوهشی حوزه)

نویسنده:
منبع: پژوهشنامه سبک زندگی سال سوم بهار و تابستان ۱۳۹۶ شماره ۴ 73-97

کلیدواژه‌ها: دین معنا معنویت عرفان اخلاق نیاز سلوک سبک زندگی

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۲۱۷ تعداد دانلود : ۱۰۰۵
معنویت جویی و عرفان گروی یکی از اصیل ترین و پرجاذبه ترین کشش های فطری انسان است که در مظاهر متنوعی جلوه نمایی کرده و غایاتی را جستجو می کند. ادیان الهی همواره یکی از منابع غنی، مطمئن و بی بدیل برای تأمین نیاز و تقاضای معنوی بشر بوده اند و تدیّن متکی به پشتوانه های معرفتی قویم و مبتنی بر سلوک عملی هدایت شده و هدفمند، همواره مطمئن ترین مسلک و شیوه برای شکوفایی قابلیت ها و ظرفیت های معنویت خواهانه انسان و رسیدن وی به غایات مقصود بوده است. وقوع برخی تحولات بنیادین در جامعه مدرن، به تشدید تمایل معنویت جویانه از یک سو؛ کاهش موقعیت و مرجعیت ادیان الهی در تأمین انحصاری این مهم از سوی دیگر؛ و ظهور بدیل های کارکردی و مدعیان متعدد و متنوع ترویج معنویت های سکولار، از سوی سوم؛ منجر شد. این نوشتار درصدد است تا جایگاه و نقش معنویت اصیل در سبک زندگی دینی (اسلامی) را با استناد به منابع دینی و معرفت دینی، مورد بازخوانی و تحلیل قرار دهد. روش مطالعه دربخش گردآوری داده ها، اسنادی و استنادی و در بخش تشریع یافته ها، توصیفی، تحلیلی و تفسیری است.
۴۸.

زمینه ها و نقاط عطف اسلام هراسی رسانه ای(مقاله پژوهشی حوزه)

نویسنده:
منبع: معرفت فرهنگی اجتماعی سال هشتم بهار ۱۳۹۶ شماره ۲ (پیاپی ۳۰) 5-30

کلیدواژه‌ها: اسلام هراسی اسلام غرب یازدهم سپتامبر رسانه های غربی

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۶۲۲ تعداد دانلود : ۷۰۲
شهروندان غربی عموماً، نه از مجاری مطالعاتی و پژوهشی که عمدتاً از طریق رسانه های جمعی و در ارتباط با برخی حوادث و رویدادهای خاص، با اسلام و فرهنگ و جوامع اسلامی آشنا شده اند. عدم توجه جدی به این حوادث زمینه ای، یکی از ضعف های مطالعات و اظهارنظرها در خصوص موضوع اسلام هراسی به ویژه بعد رسانه ای آن بوده است. نقطه ضعف دیگر، نامشخص بودن تاریخ توجه رسانه های غربی به اسلام و سیر تحول آن در این پژوهش هاست. ازاین رو، برای وصول به درکی صحیح از نحوه «بازنمایی اسلام» در رسانه های غرب، توجه به سیر تاریخی طرح این موضوع و تحول آن اجتناب ناپذیر به نظر می رسد. در این مقاله، با استفاده از روش توصیفی- تحلیلی و با گردآوری اطلاعات از منابع معتبر کتابخانه ای، به مقاطع عمدتاً بحرانی توجه به اسلام و اسلام هراسی رسانه ای ناشی از آن، در قالب سه جریان پیوسته خصوصاً واقعه 11 سپتامبر 2001 اشاره شده است.
۴۹.

علم اجتماعی بومی (چیستی و چرایی)(مقاله پژوهشی حوزه)

نویسنده:
منبع: اسلام و علوم اجتماعی سال نهم بهار و تابستان ۱۳۹۶ شماره ۱۷ 43-72

کلیدواژه‌ها: جامعه شناسی علم بومی علم دیئی جامعه ایران راهکارها موانع

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۷۲۸
علم اجتماعی و مشخصا جامعه شناسی بومی یا ایرانی با رویکردهای مختلف آن، عمدتا به نظام یا منظومه ای معرفتی که بررسی روشمند توصیفی، تفسیری، تبیینی، توجیهی و انتقادی مسائل فرهنگی، اجتماعی، تاریخی، زبانی جامعه ایران با روش های خاص را موضوع مطالعه، تحقیق و نظریه پردازی خویش قرار داده باشد، اشاره دارد. بدیهی است که این دانش در شکل ایده آل خود برغم تعلقات سرزمینی، نسبتی ارگانیگ نیز با جریان جهانی علم جامعه شناسی دارد. امکان تحقق چنین دانشی با مختصات ویژه، هر چند مورد وفاق اکثریت جامعه شناسان و عالمان علوم اجتماعی ایرانی معاصر است اما فعلیت و تحقق آن در وضعیت و موقعیت کنونی، محل بحث و گفت و گوی جدی قرار دارد. این نوشتار با روش اسنادی در صدد شناسایی دیدگاههای مختلف در این خصوص و ارزیابی تحلیلی و انتقادی آنها براساس معیارهای مالوف است.
۵۰.

نظریه معنا، مطالعه تطبیقی پرس و علّامه طباطبایی (ره)(مقاله پژوهشی حوزه)

نویسنده:
منبع: اسلام و علوم اجتماعی سال نهم پاییز و زمستان ۱۳۹۶ شماره ۱۸ 29-52

کلیدواژه‌ها: معنا نشانه شناسی علامه طباطبایی پرس مکتب اصالت عمل اعتباریات

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۷۳۱ تعداد دانلود : ۶۶۹
«معنا» از پردامنه ترین موضوعات علوم اجتماعی مدرن و پست مدرن است. یکی از بدیع ترین و جامع ترین تفسیر ها درباره معنا را چارلز ساندرز پرس در زمان حیات خود ارائه نموده است. این مقاله می کوشد به بررسی ویژگی های نشانه شناسی پرس، ازجمله فرایند نشانگی، تولید معنا، کاربرد نشانه ها، دلالت و نگاه عملی به نشانه و ساخت معنا بپردازد. از آنجایی که، نظریه نشانه شناختی پرس در بعد معرفت شناختی و وجودشناختی، بر تحلیل تفکّر و ساخت معنا استوار شده است، به نظر وی، جهان و هر آنچه در آن است، از منظر نشانه و معنا شناخته می شود، و برداشت وی از نشانه، در نگرش او به جهان، تعیین کننده است. زیربنای نشانه ای پرس تمایز پیچیده از مقوله هاست. پرس نشانه را در ارتباط با این سه مقوله تعریف کرده و آن را در فرایندی سه گانه به نام دلالت نشانه ای قرار می دهد. به نظر پرس، دلالت بر سه رکنِ نشانه، تعبیر (تفسیر) و شئ تکیه می کند و بر پایه سه طرف استوار شده است و نظریه معنایش از فرایند این سه رکن ایجاد می شود. پرس از جمله منتقدان و فیلسوفان مغرب زمین است که به نظریه معنا اهتمام نشان داده است و این نظریه را در فرایند نشانه شناختی خود مطرح کرده است. در میان فیلسوفان مسلمان، علامه طباطباییe نیز در این باب مطالبی ارائه کرده است. در این مقاله تلاش می شود با طرح نظریه معنا از منظر ایشان، امکان مقایسه نظریه معنای پرس با نظریه معنای علامه طباطباییe، فراهم گردد. نظریه معنا نزد علامه در معرفت حضوری و حصولی و در امتداد مباحث اعتباریات ایشان طرح می گردد. در نظر ایشان، نظام اعتباری انسانی و معنا قائم به یک نظام طبیعی و حقیقی است؛ که به حسب باطن و در حقیقت با نظام طبیعی و حقیقی به سر می برد؛ زیرا در نظر وی هر اعتباری ناگزیر یک تکیه گاه حقیقی دارد و نظام اعتباری انسانی تنها در ظرف اجتماع و تمدن موجود می شود.
۵۱.

رفتارشناسی مخاطب دیندار در مواجهه با ابعاد موسیقایی برخی برنامه های سیمای ملی(مقاله پژوهشی حوزه)

نویسنده:
منبع: معرفت فرهنگی اجتماعی سال نهم زمستان ۱۳۹۶ شماره ۱ (پیاپی ۳۳)

کلیدواژه‌ها: موسیقی سیمای ملی مخاطب دیندار سه شو خندوانه شب کوک دورهمی

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۵۶ تعداد دانلود : ۳۱۹
رسانه های جمعی، به ویژه تلویزیون به دلیل گستردگی مخاطبان و قدرت تأثیرگذاری عمیق و نافذ، از جمله مهم ترین عوامل انتقال ارزش ها و هنجارهای اجتماعی در جوامع جدید به شمار می روند. با توجه به وجود «موسیقی»، به عنوان یکی از مؤلفه های اصلی و جدایی ناپذیر برخی برنامه های سیمای ملی، واکنش طیف مخاطبان چنین برنامه هایی درخور بررسی است. این نوشتار، برای آگاهی از رفتار مخاطب متدین، سعی دارد با بهره گیری از روش مشاهده میدانی و مصاحبه عمیق، رفتار مخاطب را در مواجهه با ابعاد موسیقایی سیمای ملی شناسایی، با روش توصیفی بدون هیچ گونه دخل و تصرفی گزارش کند. در نهایت، با رویکردهای خاص مورد واکاوی و تحلیل قرار دهد. یافته های پژوهش حاکی از این است که مخاطب متدین در مواجهه با آمیزه موسیقی، در برنامه های سیمای ملی به سه شیوه مقابله، همراهی مشروط و منتقدانه و رویکرد همراهی رضایتمندانه، واکنش نشان می دهد. هرچند طیف گسترده ای از مخاطبان متدین، نیز تغییری در رفتار خود نمی دهند، اما گرایش طیفی از آنها نیز در خصوص موسیقی تغییر یافته است. رسانه ملی با هدف جذب حداکثری مخاطبان، با تقلید و الگوگیری از شبکه های ماهواره ای، موسیقی کمی و کیفی را در ضمن برنامه ها افزایش داده، ترویج خوانندگی در جامعه را در دستور کار خود قرار داده است.
۵۲.

مفهوم کاوی اوقات فراغت با رویکرد اخلاق اسلامی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: پژوهشنامه اخلاق سال دهم بهار ۱۳۹۶ شماره ۳۵

کلیدواژه‌ها: اوقات فراغت کار ورزش اخلاق اسلامی فراغت اخلاقی

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۷۲۱ تعداد دانلود : ۴۲۹
سؤال اصلی پژوهش این است که اوقات فراغت در اخلاق اسلامی چه مفهومی دارد؟ سطوح و گونه های فراغت، و اقسام آن کدام است؟ در این نوشتار با توجه به بهره وری از منابع مختلف کتابخانه ای و با روش توصیفی تحلیلی، این نتیجه دست داد که از منظر اخلاق اسلامی فراغت بخشی از وقت تحت اختیار فرد است که پس از انجام دادن کلیه تعهّدات اجتماعی و برخی ضرورت های پایه ای چون کار و خواب باقی می ماند، مفاهیم اوقات فراغت، تفریح و بازی دارای مضامین مشترکی بوده و بینشان ارتباط تنگاتنگی وجود دارد. این که فراغت با عناوین متعدّد قابل تقسیم می باشد از جمله فراغت فعال و منفعل، فراغت مثبت و منفی، فراغت سالم و ناسالم، فراغت جدّی و سطحی، فراغت مولّد و غیرمولّد، فراغت گوارا و ناگوار، فراغت واقعی و مجازی، فراغت مؤثر و مخدّر، فراغت خلاق و غیرخلاق، که اکثر آن عناوین در راستای تبیین نکته واحد هستند. در پایان با این نگرش که انسان در گذران اوقات فراغت، آزاد و مختار می باشد، ضروری است تا فراغتش را به شیوه مطلوب طی نماید و آرامش جسمی و روحی، رضایت خاطر، و رفع خستگی ناشی از کار را برای خود و اطرافیانش به ارمغان آورد.
۵۳.

اسلام هراسی در رسانه های مکتوب غربی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: معرفت سال بیست و ششم مهر ۱۳۹۶ شماره ۲۳۸ «ویژه جامعه شناسی»

کلیدواژه‌ها: اسلام هراسی اسلام غرب رسانه های مکتوب مطبوعات غربی

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۳۰ تعداد دانلود : ۴۵۸
«اسلام هراسی» عبارت است از: «ترس یا تنفر از اسلام، و در نتیجه، ترس و تنفر از همة مسلمانان» که به شکل ساختمند و از طریق ایجاد محرومیت در زندگی اقتصادی، اجتماعی و سیاسی مسلمانان، هر روز جلوة بارزتری می یابد. یکی از مهم ترین ابزارهای پیشبرد این هدف در غرب، بهره گیری از رسانه های جمعی و قدرت اثرگذاری شگرف آنهاست. رابطة سیاست رسانه ای غرب با جریان اسلام هراسی به حدی است که برخی تحلیل گران رسانه های غربی را منشأ اصلی اسلام هراسی می دانند. از میان انواع گوناگون رسانه ها، حوزة رسانه های مکتوب و چاپی، به ویژه مطبوعات، زمینة آغازین پژوهشگران برای بررسی «اسلام هراسی رسانه ای» بوده است. به همین روی، پژوهش حاضر درصدد است با استفاده از روش توصیفی - تحلیلی و بررسی منابع متعدد، ادعای وجود «اسلام هراسی در رسانه های مکتوب غربی» را واکاوی کند. طی چند دهة اخیر، تحقیقات بسیاری در رابطه با این موضوع انجام شده که بر اساس یافته های بیشتر آنها، وجود نوعی تبعیض آشکار و پنهان علیه اسلام و مسلمانان، در نحوة بازنمایی رسانه های مکتوب غربی، مسلم و مشهود به نظر می رسد.
۵۴.

راهکارهای نهادینه شدن تقوا در رفتار کاربران ایرانی شبکه های اجتماعی اینترنتی(مقاله پژوهشی حوزه)

نویسنده:
منبع: دین و سیاست فرهنگی سال سوم بهار و تابستان ۱۳۹۵ شماره ۶ 111 - 135
تعداد بازدید : ۷۶۴ تعداد دانلود : ۶۷۷
امروزه بخش قابل توجهی از کابران اینترنت و شبکه های اجتماعی سایبری، مؤمنان و دین داران هستند و بالطبع ورود این فن آوری بر جهان بینی و کنش دین دارانه آنها تأثیرگذار است. به نظر می رسد اینترنت، جدای از محاسنی که دارد و فرصت هایی که به وجود آورده است، تفاوت هایی از نظر ساختاری با فضای حقیقی دارد که دینداری و رعایت تقوا را با چالش های اساسی روبرو کرده است. به دلیل همین تفاوت ها، فعالیت کردن در فضای مجازی و پاک ماندن در آن تقوای دو چندانی می خواهد. در این فضا مقاله حاضر پس از توصیف مختصر چالش ها، تلاش کرده توضیح دهد که چرا حفظ تقوا در محیط های سایبر نسبت به محیط حقیقی دشوارتر است. در این مقاله روش مردم نگاری مجازی شامل مشارکت مشارکتی و غیرمشارکتی، مصاحبه های عمیق و مصاحبه های گروه متمرکز به کار گرفته شده و در آن نظریه الگوی درونی کردن ارزش های اخلاقی، مورد بهره برداری قرار گرفته است. در نهایت مقاله توانسته بر اساس داده های به دست آمده، راهکارهایی را برای نهادینه کردن تقوا در رفتار کاربران ایرانی و تعامل بهتر با این جهان مجازی در سه بخش بینشی، گرایشی و ارادی ارائه نماید.
۵۵.

زمینه های روابط فرازناشویی در ایران؛ مطالعه موردی شهر تهران(مقاله پژوهشی حوزه)

نویسنده:
منبع: معرفت فرهنگی اجتماعی سال هفتم تابستان ۱۳۹۵ شماره ۳ (پیاپی ۲۷)

کلیدواژه‌ها: خیانت اباحی گری اباحی گری جنسی زمینه های خیانت جنسی

حوزه‌های تخصصی:
  1. حوزه‌های تخصصی مطالعات زنان آسیب شناسی مسایل زنان آسیب شناسی جنسی
  2. حوزه‌های تخصصی علوم اجتماعی جامعه شناسی جامعه شناسی خانواده
تعداد بازدید : ۲۸۵۶ تعداد دانلود : ۲۱۹۳
خیانت جنسی به عنوان یکی از مصادیق اباحی گری جنسی، از مسائل و معضلات فرهنگی جامعه ایران است که نگرانی اندیشمندان فرهنگی – اجتماعی، سیاستگذاران و مدیران را به دنبال داشته است. این پژوهش، با هدف بصیرت زایی و شناخت عمیق مسئله خیانت، در قالب مطالعه ای کیفی به جست وجوی زمینه های اجتماعی خیانت در جامعه ایران معاصر پرداخته است. این تحقیق با تحلیل مضمونی دیدگاه های زنان و مردانی که خواسته یا ناخواسته خیانت و بی وفایی را تجربه کرده اند، به مطالعه زمینه هایی همچون سطوح عینی، کنترل های درونی و بیرونی پرداخته است. وجود برخی محمل ها و قابلیت ها همچون زیبایی ظاهری، ثروت، توانایی در جذب احساسات طرف مقابل و نیز ویژگی های موقعیتی مثل فضای باز ابراز احساسات عاطفی، ارتباط عادی با جنس مخالف در کنار ضعیف بودن زمینه های کنترل درونی، مثل درون مایه های دینی و اخلاقی و کنترل های بیرونی، مثل ضعف عملکرد عوامل بازدارنده حقوقی و قانونی از جمله زمینه های تسهیل کننده ارتباط جنسی اباحه گرانه و خیانت می باشد که افراد مورد مصاحبه بدان اذعان کرده اند.
۵۶.

ریشه هاى تاریخى و علل اسلام هراسى معاصر(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: معرفت سال بیست و پنجم بهمن ۱۳۹۵ شماره ۲۳۰ «ویژه دین شناسی»

کلیدواژه‌ها: اسلام مسیحیت غرب اسلام هراسى جنگ هاى صلیبى دشمن سازى

حوزه‌های تخصصی:
  1. حوزه‌های تخصصی علوم اسلامی فقه و اصول فقه اندیشه و فقه سیاسی اندیشه سیاسی اسلام فلسفه سیاسی
  2. حوزه‌های تخصصی علوم اسلامی فقه و اصول فقه اندیشه و فقه سیاسی اندیشه سیاسی اسلام تاریخ سیاسی
تعداد بازدید : ۹۱۴ تعداد دانلود : ۶۷۳
اسلام هراسى، که در دو دهه اخیر، بیشتر به «ترس یا تنفر از اسلام و در نتیجه، ترس و تنفر از همه مسلمانان» تعریف مى شود، پدیده اى است متشکل از ابعاد گوناگون تاریخى، فرهنگى، اجتماعى و سیاسى که درک صحیح آن مستلزم نگاهى چندوجهى است. در این مقاله، با استفاده از روش توصیفى تحلیلى و با گردآورى اطلاعات از منابع متعدد کتابخانه اى، «ریشه هاى تاریخى و علل اسلام هراسى معاصر» بررسى شده است؛ از ریشه هاى مهم تاریخى، نظیر جنگ هاى صلیبى در قرون وسطا، کشورگشایى ترک هاى عثمانى پس از آن و نیز استعمارگرى ملل اروپایى در سده هاى 18 و 19 میلادى، تا تبیین و تشریح علل و زمینه هاى بروز این پدیده. به طور کلى، علل و عوامل بسیارى در شکل گیرى اسلام هراسى نقش داشته اند که جهل و ناآگاهى از اسلام و عدم شناخت دقیق آن یکى از مهم ترین آنهاست. علت عمده دیگر ترس ریشه اى از اسلام در غرب است. علاوه بر این دو مورد، در انتهاى مقاله، با بهره گیرى از منابع متعدد، یازده علت فرعى دیگر نیز به اختصار ذکر شده است.
۵۷.

نظریه برخورد تمدن ها؛ چارچوب مفهومی درک اسلام هراسی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: غرب شناسی بنیادی سال هفتم پاییز و زمستان ۱۳۹۵ شماره ۲ (پیاپی ۱۴)

کلیدواژه‌ها: اسلام هراسی اس‍لام و غ‍رب برخورد تمدن ها روابط بین الملل ساموئل هانتینگتون برنارد لوئیس

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۶۶۵ تعداد دانلود : ۴۵۰
اسلام هراسی (Islamophobia) غالباً به «خصومت و دشمنی بی اساس و غیرمنطقی با مسلمانان و مظاهر اسلامی» تعریف می شود. برخی محققان اصالت این تعریف خصوصاً قید "بی اساس و غیرمنطقی" آن را مورد مناقشه قرار داده اند و با استناد به برخی مبانی نظری و چارچوب های مفهومی شناخته شده و دواعی ایدئولوژیک ریشه دار، آن را خصومتی موجه، منطقی و تبیین پذیر ارزیابی کرده اند. جهت شناخت بهتر و بررسی دقیق تر این مبانی، مراجعه به متون کلاسیک و معاصر متضمن آن اجتناب ناپذیر می نماید. این نوشتار در صدد است تا با بهره گیری از روش اسنادی در مقام گردآوری اطلاعات و روش تفسیری و تحلیلی برای واکاوی محتوای یافته ها، یکی از مهم ترین مبانی نظری اسلام هراسی، یعنی نظریه یا پارادایم «برخورد تمدن ها» به ویژه قرائت های مشهور و رایج آن یعنی آراء ساموئل هانتینگتونو برنارد لوئیسرا به همراه شرح برخی شارحان و نقد منتقدان مورد بررسی و تحلیل قرار دهد. به ادعای بعضی اندیشمندان، این نظریه در دو دهه اخیر، نحوه برخورد افکار عمومی غرب، خطی مشی رسانه های جمعی، سیاست های دولت ها و مواضع مقامات کشورهای غربی را در رابطه با اسلام و مسلمانان شکل داده و تئوریزه کرده است.
۵۸.

کارکردهای مهمانی در سبک زندگی اسلامی(مقاله پژوهشی حوزه)

نویسنده:
منبع: پژوهشنامه سبک زندگی سال دوم پاییز و زمستان ۱۳۹۵ شماره ۳ 77 - 98

کلیدواژه‌ها: مهمانی سبک زندگی کارکرد انتخاب الگومندی نمادین بودن

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۵۷۹ تعداد دانلود : ۴۱۹
نوشتار پیش رو، کوششی است برای بررسی کارکردهای مهمانی در سبک زندگی اسلامی. این بررسی با ارجاع به منابع روایی و با تکیه بر روش تفسیری و تحلیل محتوای متون صورت گرفته و مشخص گردیده است که سبک زندگی به معنای مجموعه انتخاب های نمادین و دلالت مند، دارای عناصر و جلوه های گوناگونی است که در عرصه روابط اجتماعی، سنّت مهمانی، یکی از مهم ترین آن ها است. این سنّت علاوه بر تجلّیات عینی و صورت های نمادین که بازگو کننده سبک زندگی اسلامی است، دارای آثار و کارکردهایی می باشد که مجموع حیات اجتماعی مسلمین را تحت تأثیر قرار می دهد و سهم مؤثری در تمدّن سازی اسلامی به عهده می گیرد. این آثار که درواقع همان یافته های پژوهش به شمار می روند، در ارتباط با حیات اخروی انسان عبارتند از: «آمرزش الهی» و «ورود به بهشت و رهایی از جهنّم». امّا در حیات مادّی به تناسب ویژگی های سبک زندگی نظیر «انتخاب»، «الگومندی» و «نمادین بودن» ، «تعیین محدوده های انتخاب»، «ارائه الگوهای رفتار» نظیر رفتارهای پیوندجویانه، صمیمانه، عاطفی، و مبتنی بر اعتماد اجتماعی از جمله این کارکردها است. مضاف بر این که مهمانی از طریق پر کردن اوقات فراغت، جنبه های نمادین نیز پیدا نموده و از این طریق نیز اعمال کارکرد می نماید.
۵۹.

تطورات اصل عینیت گرایی و بی طرفی در اخلاق حرفه ای رسانه ها(مقاله پژوهشی حوزه)

نویسنده:
منبع: دین و سیاست فرهنگی سال سوم پاییز و زمستان ۱۳۹۵ شماره ۷ 95 - 130
تعداد بازدید : ۱۱۴۶ تعداد دانلود : ۴۳۷
یکی از اولین اصول مورد نظر تدوین گران اخلاق رسانه، اصل عینیت و بی طرفی رسانه ها در انجام وظایف حرفه ای است. عینی گرایی از جمله هنجارهای اساسی در روزنامه نگاری غربی است که به الگوی غالب روزنامه نگاری حرفه ای در بیشتر نقاط جهان تبدیل شده است. عینی گرایی در سیرتاریخی خود، فراز و فرودهایی را تجربه کرده است؛ زمانی به عنوان اصلی مسلم، باوری همگانی و معیاری برای تعیین اصالت اخلاقی رسانه ها بوده است. و سپس با تعاریف، حاشیه زنی ها و چالش هایی مواجه شده و به تدریج بر لزوم طرد، بی فایده بودن و عدم امکان عملی تحقق آن تأکید رفت. پس از این مرحله نیز اصل  عینیت و بی طرفی با پذیرش برخی تغییرات در تعریف، مبانی معرفت شناختی و روش شناختی، همچنان بر باقی ماندن در ادبیات اخلاقی رسانه اصرار دارد. این مطالعه، با مرور فراز و فرودی این اصل، این فرضیه را مورد بررسی و تأیید قرار می دهد که گرایش به بی طرفی در رسانه و تلاش در جهت دستیابی به عینیت به عنوان یک غایت و هدف ایدئال برای یک گزارش رسانه ای مطلوب، تا حد زیادی شکل گرفته، متقارن و ناشی از تمایلات فکری در نظام معرفت شناختی بشری نسبت به عینی گرایی است. عینی گرایی رسانه ای با اوج گرفتن جنبش های مدرنیستی و معرفت شناسی های حس گرایانه اوج گرفت و متقابلاً به تبع واردشدن انتقادات گسترده به اثبات گرایی افراطی، مورد انتقاد قرار گرفته و افول کرد و مجدداً با بازگشت واقع گرایی مورد بازتأیید محتاطانه قرارگرفت.
۶۰.

نقد و بررسى مفهوم «سبک زندگى» در اندیشه بوردیو(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: معرفت سال بیست و پنجم اسفند ۱۳۹۵ شماره ۲۳۱ «ویژه جامعه شناسی»

کلیدواژه‌ها: عادت واره سرمایه سلیقه طبقه میدان سبک زندگى فضاى اجتماعى

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۱۳۲ تعداد دانلود : ۱۴۶۹
پى یر بوردیو، از نظریه پردازان تأثیرگذار و مطرح در حوزه سبک زندگى است که اندیشه و آثارش یکى از منابع اصلى در این زمینه شمرده مى شود. سؤال اصلى نوشتار حاضر، که به روش اسنادى و توصیفى تحلیلى انجام شده، این است که مفهوم «سبک زندگى» و عوامل و نیروهاى تأثیرگذار بر تولید، تثبیت و تغییر آن، در اندیشه بوردیو کدام است؟ یافته هاى این مطالعه نشان مى دهد که بوردیو سبک زندگى را در پیوند با مفاهیم «عادت واره، میدان، سرمایه، و ذوق و سلیقه» تحلیل مى کند. از دید وى، «سبک زندگى»، همان اعمال و رفتارهایى است که به شیوه اى خاص طبقه بندى شده و حاصل ادراک فرد به تبع فضاى اجتماعى و جایگاه او در میدان هاى گوناگون فعالیت اجتماعى است. همچنین «سبک زندگى» مجموع فعالیت هاى نظام مندى است که از عادت واره و ذوق و سلیقه فرد ناشى شده، بیشتر جنبه عینى و تحقق یافته دارد. در عین حال، به صورت نمادین به افراد و گروه هاى اجتماعى ملتزم بدان هویت مى بخشد و عامل تمایز اقشار گوناگون اجتماعى از یکدیگر محسوب مى شود.

کلیدواژه‌های مرتبط

پدیدآورندگان همکار

تبلیغات

پالایش نتایج جستجو

تعداد نتایج در یک صفحه:

درجه علمی

مجله

سال

حوزه تخصصی

زبان