قاسم سلیمی

 امروزه، دانشگاهها و مؤسسات آموزش عالی نیازمند زیر ساختهایی هستند که به طور اساسی در ایجاد و انتقال دانش بر پایه اصول مدیریت دانش و یادگیری سازمانی به آنان کمک کند. مدیریت دانش یکی از ابزارهای کارآمد خلق، انتقال و تسهیم دانش در دانشگاه یادگیرنده است. در پژوهش حاضر دیدگاههای اعضای هیئت علمی در ارتباط با مؤلفه های اصلی خلق، انتقال، مدیریت و تبدیل دانش در تعامل فعالیتهای اعضای هیئت علمی و دانشجویان و در یک محیط یادگیری، در یک دانشکده فنی و مهندسی بررسی شده است. روش پژوهش توصیفی از نوع زمینه یابی، ابزار پژوهش پرسشنامه و جامعه آماری اعضای هیئت علمی بوده است. با توجه به محدود بودن جامعه آماری سعی شده است تا کل اعضای هیئت علمی به عنوان نمونه در نظر گرفته شوند. برای تجزیه و تحلیل سؤالات پژوهش از آمار توصیفی و آمار استنباطی استفاده شده است. یافته های پژوهش نشان داد که مؤلفه های راهبری دانشگاهی، زیر ساختهای فناوری اطلاعات و ارتباطات، فرهنگ و توسعه و طراحی موتور پژوهش از دیدگاه اعضای هیئت علمی در خلق، انتقال، مدیریت و تبدیل دانش مؤثرند. در پایان، بر مبنای نتایج پژوهش در خصوص تبیین زیر ساختهای مورد نیاز مدیریت دانش در دانشکده یادگیرنده، پیشنهادهایی به منظور کاربست مدیریت دانش در دانشکده های فنی و مهندسی ارائه شده است.

پژوهشهای اخیر نشان داده اند که فنّاوری ویدئو کنفرانس، هم اکنون به عنوان راهبردی سودمند برای ارتباط استاد با دانشجو در محیطهای یاددهی و یادگیری در دانشگاهها و مراکز آموزش عالی کاربرد دارد. هدف مقاله کنونی، کاوشی پیرامون عوامل اثر گذار بر ارتقای کیفیت بهره گیری از فناوری ویدئو کنفرانس در آموزشهای مهندسی است. روش پژوهش مورد استفاده در این پژوهش، مطالعه موردی بوده است. به منظور تحقق هدف پژوهش، با 10 دانشجوی تحصیلات تکمیلی یکی از رشته های مهندسی که از فنّاوری ویدئو کنفرانس در کلاس بهره برده بودند به شیوه گروه کانونی مصاحبه شد و سپس مصاحبه ها با استفاده از روش تحلیل مضمون، تجزیه و تحلیل شد. یافته های پژوهش بیانگر آن است که عوامل اثر گذار بر کیفیت بهره گیری از فناوری ویدئو کنفرانس را می توان در سه مقوله اصلی نقشها، تعاملات یاددهی یادگیری و ساختار جای داد. بر این اساس، در پایان مقاله پیشنهاداتی برای برنامه ریزی و سیاست گذاری کاربرد این فنّاوری در محیطهای یاددهی و یادگیری مهندسی ارائه شده است که تامّل در این پیشنهادات می تواند در تعالی کیفیت آموزشهای مهندسی اثر گذار باشد.

پژوهش حاضر با هدف مقایسه رفتار سرقت علمی و عوامل مؤثر بر سرقت علمی در دانشجویان استعداد درخشان با سایر دانشجویان در دانشگاه شیراز انجام گرفت. روش پژوهش از نوع علی- مقایسه ای بود. جامعه آماری پژوهش حاضر، تمامی دانشجویان دانشگاه شیراز بودند که از بین آنها نمونه ای به حجم 156 نفر (78 نفر دانشجوی استعداد درخشان به روش هدفمند و 78 نفر از سایر دانشجویان به روش تصادفی) انتخاب شدند. یافته های مطالعه نشان داد که از نظر رفتار سرقت علمی میانگین نمره سایر دانشجویان به طور معنی داری بالاتر از دانشجویان استعداد درخشان بود (01/0P<). افزون بر این، یافته های پژوهش نشان داد که از نظر عوامل مؤثر بر سرقت علمی در خرده مقیاس های نگرش مثبت دانشجویان در مورد سرقت علمی، فقدان خودکارآمدی دانشجویان، مدرک گرایی، فقدان آموزش مناسب در رابطه با سرقت علمی و نداشتن ترس از تنبیه و مؤاخذه شدن، میانگین نمره سایر دانشجویان به طور معنی داری بالاتر از دانشجویان استعداد درخشان بود (01/0P<). همچنین در دو خرده مقیاس نبود قوانین و ساز و کار مناسب برای سرقت علمی و وجود فضاهای الکترونیکی و مجازی بین دو گروه تفاوت معنی داری مشاهده نشد (05/0P>).

هدف پژوهش حاضر، ساخت و اعتباریابی مقیاس شایستگی های گروه آموزشی به عنوان ارشادگر حرفه ای یادگیری معلمان بود. جهت ساخت و اعتباریابی مقیاس از روش توصیفی – پیمایشی از نوع روش شناختی(پایلت و هانگلر،1999) استفاده شد. در مرحله اول از رویکرد مرور نظام مند پژوهش استفاده شد. منبع گردآوری اطلاعات در بخش ساخت مقیاس، کلیه مقالات مرتبط که در محدوده سال های 2000 تا2021 به چاپ رسیده بودند. بر این اساس و با تحلیل مطالعات انجام شده، مقیاس اولیه با 3 زیر مقیاس، 19 بعد و 93 گویه، ساخته شد. در مرحله دوم برای اعتباریابی مقیاس؛ ابتدا اعتبار صوری آن با استفاده از نظر چند متخصص مرتبط سنجیده و سپس با روش نمونه گیری تصادفی طبقه ای بر حسب نواحی/ مناطق 260 نفر از سرگروه های آموزشی دوره متوسطه استان فارس انتخاب و مقیاس بین آنها توزیع شد. برای محاسبه روایی همگرا از ضریب همبستگی اسپیرمن، روایی سازه از تحلیل عامل تاییدی مرتبه اول و دوم و برای محاسبه پایایی نیز از ضریب آلفای کرونباخ استفاده شد. 12گویه به دلیل ضریب همبستگی پایین فاقد روایی بوده و حذف شدند و 81گویه همبستگی بالا با نمره کل و زیرمقیاس های خود داشته و روایی آنان تایید شد. همچنین، با توجه به بار عاملی بالای زیرمقیاس های دانش(78/0)، نگرش(70/0) و مهارت(94/0)، اعتبار سازه مقیاس تایید و همچنین، ضرایب آلفای کرونباخ مقیاس شایستگی سرگروه ها (84/0) و زیرمقیاس های دانش (88/0)، نگرش (84/0) و مهارت(94/) ، پایایی مقیاس و زیرمقیاس های آن نیز مورد تأیید قرار گرفت. مقیاس نهایی با 3 زیرمقیاس دانش با ابعاد؛ دانش مربوط به ارزشیابی معلمان، ارزشیابی دانش آموزان، یادگیری دانش آموزان، بهسازی و توانمندسازی معلمان، نظارت و راهنمایی آموزشی، و دانش محتوایی؛ زیرمقیاس نگرش با ابعاد نگرش شخصی و جمعی؛ و زیرمقیاس مهارت با ابعاد ارتباط موثر با ذی نفعان، فناوری، پژوهشی، تصمیم گیری و حل مسئله و تعارضات، نظارت بر پیشرفت تحصیلی دانش آموزان، تدریس حرفه ای، مهارت توسعه فرهنگ یادگیری در کل مدرسه، ایجاد یادگیری فراگیر محور، هدایت و راهنمایی معلم برای مدیریت رفتار دانش آموزان، ایجاد انگیزه برای معلمان، و نظارت بر تجهیز و استفاده بهینه از وسایل آموزشی، و 81 گویه، ساخته شد.

هدف از اجرای این پژوهش، بررسی ادراک اعضای هیئت علمی از نقش هویت سازمانی در پیش بینی و ارتقای نوآوری دانشگاهی بود. روش پژوهش از نظر هدف، کاربردی و از لحاظ گردآوری داده ها، توصیفی-همبستگی است. جامعه آماری پژوهش شامل 282 عضو هیئت علمی دانشکده های علوم انسانی و علوم پایه دانشگاه شیراز بود که با استفاده از روش نمونه گیری خوشه ای ساده انتخاب شدند. پس از گردآوری داده ها و برگشت پرسشنامه ها، 134 پرسشنامه تحلیل شد. برای گردآوری داده ها از مقیاس هویت سازمانی (میلر و همکاران، 2000) و پرسشنامه نوآوری دانشگاهی (کشاورز، 1392) استفاده شد که روایی و پایایی آنها به ترتیب با آزمون تحلیل گویه و آلفای کرونباخ، و به ترتیب پایایی 88/0 و 82/0 تأیید شد. داده های حاصل از پرسشنامه ها با آزمون های آماری تی تک نمونه ای، ضریب همبستگی پیرسون و رگرسیون چندمتغیره به کمک مدل سازی معادلات ساختاری تحلیل شد. نتایج پژوهش نشان داد از دیدگاه اعضای هیئت علمی دانشگاه شیراز، هویت سازمانی آنان، پیش بینی کننده مثبت و معنی دار ادراک آنان از نوآوری دانشگاهی آنان است.

در دهه کنونی فرایند تسهیم دانش بین اعضای هیئت علمی به عنوان یک موضوع و حوزه مطالعاتی جذاب در ادبیات مدیریت آموزش عالی مطرح شده است. در این مطالعه تلاش شده است تا از منظر اعضای هیئت علمی عوامل مؤثر بر رفتار تسهیم دانش آنان بررسی شود. جامعه آماری پژوهش شامل اعضای هیئت علمی دانشگاههای فنی و مهندسی و غیر فنی و مهندسی شهر تهران بود. نمونه ای با حجم 227 نفر بر اساس روش نمونه گیری تصادفی نسبتی انتخاب شد. ابزار پژوهش پرسشنامه محقق ساخته بود که پایایی آن 903/0 محاسبه شد. برای تحلیل داده ها از آزمون همبستگی پیرسون، آزمون تی مستقل و آزمون تحلیل واریانس یک راهه استفاده شد. نتایج به دست آمده از پژوهش نشان داد که در محیطهای دانشگاهی کیفیت ارائه دانش اعضای هیئت علمی با همدیگر، بهتر از دریافت دانش اعضای هیئت علمی از سوی همکاران است. اعضای هیئت علمی گروه فنی و مهندسی نسبت به سایر گروهها تعاملات نوشتاری سازنده تری دارند. اعضای هیئت علمی گروه فنی و مهندسی نسبت به اعضای هیئت علمی گروه علوم انسانی تعاملات فردی، نوشتاری و شبکه ساز بهتری با همکاران داشته اند. 

 سرمایه فکری محرک پیش برنده کلیدی برای رقابت و بهبود عملکرد دانشگاهی است. در این جستار که با روش پژوهش کیفی تحلیل محتوا درصدد بازخوانی مفاهیم و رویکردهای ارزیابی سرمایه فکری در آموزش عالی صورت گرفته، تلاش شده است تا با توجه به چالشهای پیش روی متخصصان آموزش عالی در ارتباط با ارزیابی سرمایه فکری دانشگاهها و مراکز آموزش عالی به نسبت داراییهای مادی دانشگاهها و ضرورت پیوند برنامه های شناسایی و ارزیابی سرمایه فکری و دانشی با جهت دهی استراتژیک دانشگاه، چارچوب مفهومی بازشناسی شاخصهای ارزیابی سرمایه فکری و دانشی در آموزش عالی ارائه شود که راهنمای عملی اجرای مدیریت سرمایه فکری بخش آموزش عالی باشد. از این رو، در این مقاله نخست برای درک اهمیت ارزیابی سرمایه فکری در آموزش عالی مفهوم سرمایه فکری در دانشگاهها و مراکز آموزش عالی بررسی شده است. واکاوی مدلها و چارچوبهای ارزیابی سرمایه فکری در کشورهای توسعه یافته و دانشگاههای پیشرو در بخش بعدی مقاله مورد توجه قرار گرفته است. در پایان به منظور کاربردی تر ساختن یافته های این پژوهش با رویکرد تطبیقی و با نگاه تصمیم سازی، با توجه به این موضوع اساسی که دانشگاهها و مؤسسات آموزش عالی نمی توانند فقط با تکیه بر داراییهای ملموس موفق شوند، بلکه بلوغ سرمایه فکری درون دانشگاهی سبب ساز تولید دانش است، طی یک مدل مفهومی فرایند ارزیابی سرمایه فکری و دانشی در حوزه آموزش عالی ارائه شده است.

هدف: هدف این پژوهش، بررسی چالش ها و پیامدهای بین المللی شدن برنامه های درسی از دیدگاه دانشجویان تحصیلات تکمیلی بود. روش پژوهش: پژوهش کنونی با رویکرد کمّی و با استفاده از راهبرد پیمایش انجام گردید. جامعه آماری پژوهشی 2779 نفر از دانشجویان تحصیلات تکمیلی دانشگاه شیراز بودند که از این تعداد 338 نفر با استفاده از روش نمونه گیری تصادفی طبقه ای نسبتی انتخاب و مطالعه شدند. ابزار پژوهش، پرسشنامه پژوهشگر ساخته با اقتباس از پژوهش فتحی واجارگاه(1388) و بوستروم(2010) بود.یافته ها: نتایج پژوهش نشان داد که از دیدگاه دانشجویان تحصیلات تکمیلی مشکلات تجهیزاتی، انسانی، محتوایی و روش های تدریس از مهم ترین چالش های بین المللی شدن برنامه های درسی دانشگاه مورد مطالعه می باشد. همچنین از دیدگاه دانشجویان تحصیلات تکمیلی مثبت ترین پیامد بین المللی شدن برنامه های درسی دانشگاهی، ارتقا کیفیت دانشگاه، منفی ترین پیامد به زعم دانشجویان تحصیلات تکمیلی گرایش بیش از حد به تجاری سازی برنامه های آموزشی و درسی دانشگاهی می باشد.نتیجه گیری: مطالعه موجود نشان داد به زعم دانشجویان تحصیلات تکمیلی، دانشگاه در فرآیند بین المللی شدن برنامه های درسی، بیشتر با پیامدهای مثبت روبرو خواهد شد. دانشجویان بر این باوربودند که توسعه و بین المللی شدن برنامه های درسی ایجاد فرصت برای جذب نخبگان خارجی، تغییر رویکرد آموزش به سمت تغییر شهروند جهانی، فراهم آوردن امکان نوآوری در برنامه های درسی دانشگاهی، دسترسی به نظریات و پژوهش های جدید، نوآوری در تدریس و پژوهش، تنوع بخشی به برنامه های آموزشی و صلاحیت ها، افزایش رقابت پذیری، جبران کمبود آموزش مهارت ها، افزایش اعتبار نظام های آموزش عالی ملی.

جهان، در حال عبور سریع از اقتصاد صنعتی به اقتصاد دانش است و دانشگاه ها محور اساسی انواع فعالیت های دانشی ازجمله، تولید دانش، توزیع دانش، ترویج دانش، تبدیل دانش و استفاده از دانش هستند. ایفای چنین نقشی توسط دانشگاه ها در کشورهای درحال توسعه، مستلزم برنامه ریزی توسعه ای دانشگاهی است. در این مسیر، توانمندسازی به عنوان یک فرایند هوشمندانه و برنامه هدفمند برای توسعه و به کارگیری ظرفیت های دانشگاه در ابعاد و زمینه های مختلف فردی، گروهی و سازمانی، به مثابه یک استراتژی کلیدی مطرح می شود. براین اساس این پژوهش در یک مطالعه موردی کیفی به تدوین چارچوبی برای توانمندسازی دانشگاه پرداخت. مشارکت کنندگان پژوهش 26 نفر از اعضای هیئت علمی و 6 نفر از کارکنان دانشگاه بامیان افغانستان و 18 نفر متخصصان مجرب از اعضای هیئت علمی دانشگاه های شیراز به عنوان آگاهی دهندگان کلیدی بودند که با استفاده از روش نمونه گیری هدفمند از نوع معیار با در نظر گرفتن بحث اشباع نظری انتخاب شدند. روش جمع آوری داده ها شامل مصاحبه نیمه ساختمند با مشارکت کنندگان و نیز مطالعه ی اسناد بود. با استفاده از روش تحلیل مضمون و تشکیل شبکه ی مضامین تحلیل شد. براین مبنا، شبکه مضامین توانمندسازی دانشگاه بامیان مشتمل بر 56 مضمون پایه و 4 مضمون سازمان دهنده و یک مضمون فراگیر صورت بندی گردید. نتیجه این پژوهش نشان می دهد که توسعه و اِعمال برنامه توانمندسازی در سه سطح فردی، گروهی و سازمانی با رویکرد راهبردی زمینه رشد و توسعه دانشگاه بامیان را فراهم می سازد.

هدف از انجام این پژوهش شناسایی ابعاد و عوامل مؤثر بر سیستم کیفیت آموزش و بررسی روابط پیچیده بین آن ها در دانشگاه شیراز است تا ازاین طریق بتوان ضعف های کیفی و کاستی های ساختاری در این حوزه را تا حد زیادی کاهش داد. روش پژوهش این مطالعه ازنظر ماهیت داده ها، آمیخته اکتشافی (کیفی-کمّی) است. جمع آوری داده های این پژوهش ازطریق بررسی مستندات و مطالعات موجود در حوزه کیفیت آموزش عالی، پرسش نامه و مصاحبه با خبرگان مربوطه صورت گرفته است. برهمین اساس با بررسی نظام مند ادبیات و مصاحبه با خبرگان، مدلی متشکل از ابعاد مؤثر بر سیستم کیفیت آموزش با استفاده از مدل سازی تفسیری ساختاری فراگیر در 10 بعد و 5 طبقه استخراج گردید. نتایج پژوهش نشان داد که در بین مجموعه ابعاد مدل، الزامات مبتنی بر فناوری به عنوان بعد زیربنایی سیستم کیفیت آموزش تشخیص داده شده است و این بدین معنا است که برای دستیابی به سیستم کیفیت آموزشی مطلوب ابتدا باید به این بعد توجه شود و با تدوین سیاست های آموزشی ویژه، بحث به کارگیری فناوری اطلاعات و ارتباطات در آموزش عالی به عنوان یک راهبرد اساسی بهبود کیفیت آموزشی مورد توجه قرار بگیرد. همچنین تدوین دوره های آموزشی مستمر ضمن خدمت برای مسئولان، کارمندان و اساتید، بهبود عوامل محیطی و زیرساخت ها نظیر توسعه خطوط ارتباطی اینترنتی و اینترانتی پیش نیازهای مهمی در این زمینه هستند.      

آموزش و پژوهش، پیش نیاز توسعه پایدار هر جامعه ای محسوب می شود. تحقق توسعه پایدار، منوط به برخورداری نظام آموزش عالی کارآمد با تربیت نیروهای کیفی-علمی و افزایش سهم تحقیق و پژوهش در جامعه است. هدف پژوهش حاضر، بررسی نگرش دانشجویان تحصیلات تکمیلی رشته های مهندسی، به تناسب برنامه درسی اجراشده با چارچوب برنامه درسی پایدار بود. طرح پژوهش، کمی از نوع توصیفی، پیمایشی و جامعه آماری آن شامل کلیه دانشجویان دوره های تحصیلات تکمیلی رشته های مهندسی دانشگاه شیراز بود. گروه نمونه 242 نفری با استفاده از روش نمونه گیری تصادفی طبقه ای نسبتی، انتخاب گردید. ابزار پژوهش، مقیاس برنامه درسی پایدار بود که پس از محاسبه روایی و پایایی بین دانشجویان نمونه توزیع گردید. برای تحلیل داده ها، از روش آزمون تی تک نمونه ای و از نرم افزار SPSS 19 استفاده گردید. نتایج پژوهش نشان داد که منطق برنامه درسی اجراشده دوره های تحصیلات تکمیلی رشته های مهندسی دانشگاه شیراز، هدف کلی این برنامه درسی و سرفصل های محتوایی دانشی، سرفصل مهارتی و سرفصل نگرشی آن، با منطق برنامه درسی پایدار متناسب ند. اما براساس دیدگاه دانشجویان، نقش مدرس در یاددهی و یادگیری و روش های یاددهی و یادگیری به کاررفته در برنامه درسی اجراشده، منابع آموزشی و کمک آموزشی، فعالیت های یادگیری دانشجویان مهندسی، زمان دوره، فضای آموزشی برای اجرای برنامه درسی، شیوه های گروه بندی دانشجویان و روش های ارزشیابی به کاررفته، با عناصر برنامه درسی پایدار همخوانی ندارند. بر اساس نتایج پژوهش به دست آمده می توان دریافت با توجه به این که آموزش مهندسی پایدار یک مؤلفه حیاتی در مقابله با تغییرات آب و هوایی و ترویج آینده ای سبزتر است، با افزایش تقاضا برای زیرساخت های پایدار، منابع انرژی تجدیدپذیر و فناوری های سازگار با محیط زیست، برنامه درسی مهندسی دانشگاه شیراز باید با این نیازها سازگار شود.

پژوهش حاضر با هدف تدوین چارچوب کارکردهای ارشادگری پژوهشی دانشجویان دکتری و با روش کیفی فراترکیب یا سنتزپژوهی انجام گرفت. جامعه آماری شامل همه مطالعات مرتبط با موضوع پژوهش حاضر در پایگاه های اطلاعاتی خارجی در بازه زمانی سال های 2000 تا 2017 بود که از میان آنها پس از چند مرحله غربالگری با شاخص های بررسی عنوان، چکیده و محتوای پژوهش، 83 مطالعه انتخاب و بررسی شد. درنهایت 20 مطالعه به صورت هدفمند به عنوان نمونه پژوهش انتخاب شد. استخراج و تحلیل داده ها با روش تحلیل مضمون انجام گرفت که درنتیجه 128 مضمون پایه برای کارکردهای ارشادگری پژوهشی شناسایی و در قالب 22 مؤلفه فرعی، مقوله بندی و ارائه شد. درنهایت، مؤلفه های فرعی کارکردهای ارشادگری پژوهشی نیز در قالب پنج مؤلفه اصلی شامل 1- کارکرد رابطه ای؛ 2- کارکرد علمی پژوهشی؛ 3- کارکرد روان شناختی؛ 4- کارکرد اجتماعی و 5- کارکرد حرفه ای، طبقه بندی شد.

تحولات فناورانه پارادایم های نوینی را برای یادگیری و آموزش در دانشگاه ها و مراکز آموزش عالی ایجاد کرده است. پیشرفت شگرف فناوری اطلاعات، بسیاری از محدودیت ها، به ویژه محدودیت های زمانی و مکانی در امر آموزش و یادگیری را برطرف کرده و با ایجاد مفاهیمی از قبیل یادگیری مجازی، آموزش مجازی و دانشگاه مجازی، محیط آموزش را دستخوش تحول و گسترش پرشتابی کرده است. در این راستا، چند رسانه ای شدن، رویکردهای آموزش از راه دور را تقویت کرده است. دوگانگی آشکاری میان ابعاد یادگیری سنتی و آموزش های جدید ظهور کرده است. دانشگاه های «کلیکی» عرصه را بر دانشگاه های «آجری» تنگ کرده است. این مقاله، بر آن است تا در زمانه ای که فناوری اطلاعات به سرعت در حال رشد وگسترش است، به چالش ها و چشم اندازهای طراحی یادگیری الکترونیکی در دانشگاه ها بپردازد. این مقاله، ضمن بررسی عوامل مؤثر در موفقیت دوره های یادگیری آنلاین، با بررسی رویکردهای یادگیری دانشگاهی، بر رویکرد سازاگرایان و ضرورت استفاده از آن در توسعه فناوری های نوظهور آموزشی و طراحی دوره های آموزشی آنلاین در دانشگاه مجازی می پردازد.

هدف از این مطالعه، بررسی میزان توانمندی دانشگاه های دولتی برتر کشور در توسعه حرفه ای از منظر دانشجویان تحصیلات تکمیلی دانشگاه شیراز بود که به روش توصیفی-پیمای شی از نوع ارزیابی اجرا شد. جامعه آماری شامل تمامی دانشجویان تحصیلات تکمیلی دانشگاه شیراز بود که با استفاده از روش نمونه گیری تصادفی ساده، تعداد 236 نفر از آنها به عنوان نمونه، انتخاب و درنهایت داده های 218 نفر از آنها گردآوری و تحلیل شد. ابزار پژوهش شامل پرسشنامه توانمندی توسعه حرفه ای محقق ساخته است که روایی و پایایی آن، محاسبه و تأیید شد. به منظور تجزیه و تحلیل داده ها، نرم افزار SPSS23 و آزمون های تی تک نمونه ای، تحلیل واریانس اندازه گیری های مکرر و تحلیل واریانس ترکیبی بهره گرفته شد. یافته های پژوهش نشان داد که از دیدگاه دانشجویان تحصیلات تکمیلی، توانمندی دانشگاه شیراز در توسعه حرفه ای آنان پایین تر از حد متوسط است. تفاوت معنی داری میان ابعاد توسعه حرفه ای به طور کلی و نیز از دیدگاه دانشجویان دختر و پسر وجود دارد.

 پژوهش حاضر با هدف کاوشی بر ارزیابی کیفیت برون داد و دستاوردهای پژوهش دانشگاهی از منظر کنشگران تولید دانش در یکی از دانشگاه های دولتی بزرگ کشور اجرا شد. رویکرد پژوهش، کیفی و روش مطالعه موردی با تکنیک همسوسازی بود. بدین منظور، در مرحله اول به بررسی و مداقه در پیشینه نظری و پژوهشی مبحث ارزیابی کیفیت برون داد و دستاورد و دستاوردهای پژوهشی و در مرحله دوم، مصاحبه های عمیق با اعضای هیئت علمی دانشگاه شیراز اقدام شد. جامعه آماری این پژوهش در مرحله دوم، استادان دانشگاه شیراز مشتمل بر 610 نفر بود. بر اساس روش نمونه گیری ملاکی و تکنیک اشباع نظری، تعداد 24 نفر از استادان گروه های آموزشی فنی- مهندسی، کشاورزی، انسانی و علوم پایه که حداقل درجه دانشیاری در حوزه تخصصی خویش را داشته و در پنج سال اخیر به عنوان پژوهشگر برگزیده استانی و یا کشوری تعیین شده اند، برحسب مورد مطالعه، انتخاب شدند و با آنان مصاحبه عمیق به عمل آمد. مجموع یافته های به دست آمده از این پژوهش، کیفیت برون داد و دستاورد پژوهش دانشگاهی را در دو مؤلفه «کیفیت انتشارات حاصل» و «کیفیت ارائه و جایگاه پژوهش» و به ترتیب در پنج شاخص «کیفیت نشریه»، «هم راستایی با شاخص های علم سنجی»، «اعتبار پژوهش»، «نوآوری و کارآمدی» و «کاربردی و اصیل بودن» مجموعاً در 32 نشانگر شناسایی کرد.

هدف از اجرای پژوهش حاضر، بررسی نقش شناخت شغلی دانشجویان در پیش بینی جهت گیری آنانبهآیندهبود. روش پژوهش، توصیفی از نوع همبستگی و جامعه آماری شامل همه دانشجویان کارشناسی ارشد دانشکده علوم تربیتی و روان شناسی دانشگاه آزاد اسلامی واحد مرودشت بود که با استفاده از روش نمونه گیری خوشه ای مرحله ای، 200 نفر از آنها به عنوان نمونه انتخاب شدند. ابزار پژوهش شامل دو پرسشنامه شناخت شغلی (کویین، 2000) و جهت گیری دانشجویانبه آینده (پیس و کح، 2002) بود که روایی و پایایی آنها به ترتیب با استفاده از روش تحلیل گویه و آلفای کرونباخ محاسبه و تأیید شد. داده های پژوهش با استفاده از نرم افزار SPSS16 و به کارگیری روش های آزمون ضریب همبستگی پیرسون، آزمون فریدمن، آزمون تی تک نمونه ای و نیز مدل سازی معادلات ساختاری با کمک LISREL8.50تجزیه وتحلیل شد. نتایج نشان داد که شناخت شغلی دانشجویان از رشته تحصیلی، پیش بینی کننده مثبت و معنی دار جهت گیری دانشجویان به آیندهاست. این نتیجه نشان دهنده آن است که دانشگاه آزاد اسلامی باید همواره با ارتقای استراتژی های شناخت دانشجویان نسبت به آینده رشته شان در بازار کار بتواند مسیر هدفمندتری را برای دانشجویان تحصیلات تکمیلی خود و متخصصان آینده کشور رقم بزند تا آنها انتخاب های شغلی متناسب تر و مرتبط تری داشته باشند.

هدف پژوهش حاضر طراحی الگوی شایستگی های حرفه ای معلمان برای آموزش مبتنی بر استدلال فضایی بود. این پژوهش از نوع فراترکیب بوده که با استفاده از روش هفت مرحله ای سندولوفسکی و باروسو انجام شده است. تیم فراترکیب شامل سه  متخصص در حوزه مطالعات برنامه درسی، یک متخصص در حوزه مدیریت آموزشی و یک کارشناس آگاه به علم اطلاعات و دانش شناسی بود. پس از بررسی و در نظرگرفتن معیارهای شمول و خروج، 258 منبع، بررسی و درمجموع 19 مضمون پایه حاصل گردید. مضامین پایه، در سه مضمون سازمان دهنده دانش (شامل مضامین پایه ای مانند آگاهی از اصطلاحات مرتبط با استدلال فضایی، ابعاد و اجزاء، تاریخچه، گونه شناسی، فرایندها و متغیرهای اثرگذار، نظریه های روان شناختی بنیادی و فرایندهای شناختی و...)، مهارت (شامل مضامین پایه ای مانند  مهارت های بصری - فضایی، توانایی های استدلال فضایی و...) و نگرش (شامل مضامین پایه ای مانند تمایل به استدلال فضایی انتقادی، عادت استدلال فضایی و...) قرار گرفتند و در نهایت کلیه مضامین تحت مضمون فراگیر شایستگی های آموزش مبتنی بر استدلال فضایی قرار گرفتند و براساس آن شبکه مضامین شایستگی های آموزش مبتنی بر استدلال فضایی ترسیم شد. براساس یافته های پژوهش، ضروری است معلمان برای آموزش و طراحی دروس مبتنی بر استدلال فضایی، دانش، مهارت و نگرش مبتنی بر استدلال فضایی را در خود پرورش دهند. دستاوردهای پژوهش حاضر می تواند به درک صحیح و توسعه نگرش مثبت مفاهیم استدلال فضایی کمک کند و معیاری جهت سنجش میزان صلاحیت و شایستگی معلمان در تدریس اثربخش و همچنین راهنمایی برای آنان در طراحی و اجرای دروس باشد.

این پژوهش با هدف بررسی اثر نوع دوستی بر نوآوری سازمانی با تبیین نقش میانجی تعلق خاطر کاری در کارکنان دانشگاه علوم پزشکی شیراز  به شیوه کمی انجام شده است. روش پژوهش، توصیفی- همبستگی است. نمونه آماری شامل 132 نفر از جمعیت آماری 630 نفری کارکنان و مدیران دانشگاه مذکور که به روش نمونه گیری تصادفی ساده انتخاب شدند. ابزار گردآوری داده های پژوهش، دو پرسشنامه و یک مقیاس بود که پس از سنجش  و تأیید روایی و پایایی آنها مورد استفاده قرار گرفت. تحلیل نتایج داده های آماری پژوهش نشان داد که میانگین نوع دوستی کارکنان از حد کفایت مطلوب بالاتر است و تعلق خاطر کاری در کارکنان از حد کفایت قابل قبول بالاتر است. نوآوری سازمانی از حد کفایت قابل قبول پائین تر است. همچنین بر اساس یافته ها بین سه متغیر اصلی پژوهش همبستگی وجود دارد. متغیر تعلق خاطر کاری 47 درصد واریانس نوآوری را تبیین می کند و متغیر نوع دوستی 11 درصد واریانس تعلق خاطر کاری را تبیین می کند، ولی متغیر نوع دوستی به صورت مستقیم بر متغیر نوآوری اثرگذار نبوده و نوع دوستی به واسطه تعلق خاطر کاری، نوآوری سازمانی را پیش بینی می کند.

هدف: حوزه ی آموزش عالی و صنعت نسل چهارم به عنوان یکی از حوزه های شاخص توسعه در جهان که  در حوزه ی علم سنجی کمتر به آن پرداخته شده است، ازاین رو، این پژوهش باهدف ترسیم نقشه ی حوزه ی آموزش عالی و صنعت نسل چهارم تحلیل همایندی واژگان که بر اساس مدارک نمایه شده در نمایه استنادی وب آوساینس در کشورهای منتخب در طی سال های 2011 تا 2022شکل گرفته است.روش پژوهش: این پژوهش از نوع توصیفی و با استفاده از تکنیک علم سنجی و فن تحلیل همایندی واژگان انجام گردیده است. در این مطالعه، 14780 عنوان مقاله از پایگاه وب آو ساینسبررسی شدند. ابزار گردآوری داده ها سیستم جستجوی پایگاه وب آو ساینس است. تحلیل داده ها با سیستم تحلیل نتایج وب آو ساینس و نرم افزار سایت اسپیس انجام شد.یافته ها: بیشتر تولیدات این حوزه متعلق به کشور ایتالیا و به زبان انگلیسی هستند. اینترنت اشیاء، امنیت سایبری، داده های بزرگ، آموزش 4.0، کیفیت 4.0، فضای ابری و واقعیت افزوده از واژگان پرکاربرد و مباحث موضوعی داغ این حوزه هستندنتیجه گیری: روند رو به رشد این حوزه باعث گردیده است که حوزه های موضوعی متفاوت درزمینه ی آموزش عالی و صنعت نسل چهارم وارد شوند. با توجه به پربسامد بودن دیجیتالی شدن در این حوزه، می توان به اهمیت دیجیتال و اینترنت اشیاء پی برد؛ زیرا با استفاده از اینترنت  می توان بسیاری مهارت ها را ارتقا داد. این مطالعه می تواند به پژوهشگران آموزش عالی دریافتن حوزه های نوظهور پژوهشی رابطه آموزش عالی و صنعت نسل چهارم کمک نماید. در پایان این مطالعه نشان داد که مؤلفه های اصلی انقلاب صنعتی نسل چهارم  کدامند و دانشگاه ها و مراکز آموزش عالی چگونه می توانند در توسعه شایستگی ها و ایجاد مهارت ها در دانشجویان سرمایه گذاری نمایند.