مریم شفیعی سروستانی

هدف: اصلی این پژوهش، طراحی چارچوب دانشگاه استعداد ربا در نظام آموزش عالی است. روش شناسی: این پژوهش از نوع کاربردی، در زمره پژوهش های با رویکرد سنتز پژوهی و از نوع فراترکیب کیفی است. این روش، یک موقعیت سه جانبه از تحلیل داده ها، نظریه ها و روش شناسی پژوهش هاست و بسیار فراتر از خلاصه سازی یافته های پژوهشی و درواقع ترکیب و تفسیر یکپارچه ی یافته های حاصل از مطالعات کیفی است به گونه ای که تصویری کلی از وقایع، مفاهیم و پدیده ها ایجاد کند و با استفاده از روش هفت مرحله ای ساندلوسکی و باروسو انجام شده است. یافته ها: تجزیه وتحلیل داده ها با استفاده از روش تحلیل مضمون صورت پذیرفت. مضامین شناسایی شده مجدداً در جلسه بحث گروهی متمرکز با استفاده از شبکه اجتماعی مجازی موردبررسی قرار گرفتند تا درنهایت روی مقولات استخراج شده توافق حاصل گردید. تمام عوامل استخراج شده از پژوهش ها به عنوان مضمون در نظر گرفته شد که این مضامین بر اساس مفاهیم مرتبط با مفهوم دانشگاه استعداد ربا در 41 مضمون پایه و 9 مضمون سازمان دهنده طبقه بندی شدند. نتیجه گیری و پیشنهاد ها: بر اساس یافته های پژوهش می توان به ویژگی های خاصی از دانشگاه های استعداد ربا پی برد که آنان را برای اعضای هیئت علمی و دانشجویان با استعداد جذاب و خواستنی می نماید. این ویژگی ها فراتر از ویژگی های ساختاری و تجهیزاتی و مالی آنان که شاید بتوان در اکثر دانشگاه های مادر و جامع یافت، بر ویژگی هایی تأکید دارد که شاید در اکثر دانشگاه ها به فراموشی سپرده شده است. این دانشگاه های استعدادربا، برای اعضای هیئت علمی و دانشجویان با استعداد، آرامش فکری و روحی، احساس بهزیستی سازمانی و رضایت قلبی و درونی را به ارمغان می آورند و بنابراین می توانند ورای اندازه و محل جغرافیایی یک دانشگاه، آن را تبدیل به یک دانشگاه استعداد ربا نماید. نوآوری و اصالت: شاید بتوان گفت که پژوهش های انجام شده در حوزه ارزیابی درونی و بیرونی و مدیریت استعداد در آموزش عالی در ایران و خارج از کشور، بیشتر بر شیوه ها و تکنیک ها و راهبردهایی متمرکز شده اند که برای جذب و نگهداری اعضای هیئت علمی و دانشجویان با استعداد لازم است، اما پژوهش حاضر حرکت از نقش محوری دانشگاه ها در یافتن و جذب و نگهداشت اعضای هیئت علمی و دانشجویان با استعداد با در نظر گرفتن امتیازات و یا جوایز خاص، به تمرکز بر ویژگی های جذاب دانشگاه ها رسیده است که باعث می شود دانشجویان و اعضای هیئت علمی با استعداد بدون امتیازدهی خاصی برای رسیدن به این دانشگاه ها با هم رقابت نمایند.

این پژوهش با هدف شناخت چالش های نیکبودی در بین اساتید برای نیل به تدوین برنامه درسی تعالی حرفه ای استادان دانشگاه پیام نور فارس در قالب یک پژوهش کاربردی-توسعه ای با رویکرد آمیخته انجام شد. در بخش اول؛ با روش تحلیل مضمون چالش های نیکبودی آکادمیک برای نیل به تدوین برنامه درسی تعالی حرفه ای استادان شناسایی شد و در مرحله دوم با رویکرد کمی سوارا چالشهای شناسایی شده اولویت بندی گردید. در بخش کیفی پژوهش مشارکت کنندگان شامل اساتید دانشگاه پیام نور استان فارس بوده که فرایند نمونه گیری با رویکرد هدفمند و روش نمونه گیری معیار با 20 نفر از اساتید تا رسیدن به اشباع نظری مصاحبه نیمه ساختارمند انجام گرفت. تحلیل یافته ها نشان داد چالش های نیکبودی در قالب چالش های فزاینده و کاهنده در چهار محور چالش های مرتبط با تدریس، پژوهش، مشاوره و اجتماعی قابل بررسی است. در بخش کمی اقدام به تعیین وزن شاخص های الگوی نیکبودی آکادمیک برای تدوین برنامه درسی تعالی حرفه ای استادان گردید. به منظور تعیین وزن شاخص های موجود از روش تحلیل نسبت ارزیابی وزن دهی تدریجی (سوارا) استفاده شد. در میان چالش های مورد بررسی علاقه شخصی استاد به تدریس و پژوهش، پیشرفت علمی دانشجویان، ایجاد حس اعتماد در دانشجو و وجود شرایط و امکانات مناسب از بیشترین اولویت برخوردار بودند.

هدف کلی این پژوهش، مقایسه ادراک اعضای هیئت علمی گروه های فنی- مهندسی از سودمندی، سهولت، خودکارآمدی و چالش های یادگیری از طریق تلفن همراه بود. روش پژوهش، توصیفی از نوع پیمایشی و جامعه آماری پژوهش، شامل کلیه اعضای هیئت علمی گروه های آموزشی فنی- مهندسی دانشگاه شیراز (147) در سال تحصیلی 99-1398 بود که با روش نمونه گیری تصادفی طبقه ای 87 نفر انتخاب گردیدند. ابزار پژوهش مقیاس محقق ساخته پذیرش یادگیری از طریق تلفن همراه بود که پس از تأیید روایی و پایایی بین افراد نمونه توزیع و داده های جمع آوری شده با آزمون های آماری تحلیل واریانس اندازه گیری های مکرر، تحلیل واریانس یک طرفه و تی مستقل و با استفاده از نرم افزار SPSS21  تحلیل شدند. نتایج: 1- تفاوت معناداری بین ابعاد پذیرش یادگیری از طریق تلفن همراه در اعضای هیئت علمی فنی- مهندسی وجود دارد. بالاترین میانگین متعلق به چالش ها و پایین ترین آن، مربوط به سودمندی است. 2- تفاوت معناداری بین ابعاد پذیرش یادگیری از طریق تلفن همراه، میان دیدگاه اعضای هیئت علمی گروه های تحصیلی مختلف فنی- مهندسی و اعضای هیئت علمی با مراتب علمی مختلف وجود ندارد. 3- تفاوت معناداری میان پذیرش اعضای هیئت علمی «باتجربه» و «بدون تجربه» یادگیری از طریق تلفن همراه وجود دارد.

هدف پژوهش حاضر طراحی چارچوب سیستمی مدرسه مبتنی بر گیمفیکیشن بوده است. طرح این پژوهش کیفی، از نوع سنتز پژوهشی تبدیلی و با استفاده از روش شش مرحله ای ساندلوسکی و باروسو انجام شده است. در گام اول پس از انتخاب تیم فراترکیب، سوالات پژوهش برای استخراج چارچوب سیستمی مدرسه مبتنی بر گیمفیکیشن تنظیم و معیارهای شمول مقالات مشخص شدند. در گام دوم، به جستجوی نظام مند منابع در پایگاه های اطلاعاتی پرداخته شد؛ در این گام 71 مقاله اولیه در اختیار اعضای تیم فراترکیب قرار گرفت که بطور دقیق تمامی مقالات مورد بررسی واقع شد. در گام سوم ارزیابی کیفیت مقالات انجام و در نهایت با توجه به معیار خروج 37 مقاله اصیل به عنوان نمونه پژوهش انتخاب شدند. در گام چهارم با تکنیک دسته بندییافته ها و تکنیک فراچکیده نویسی، تم های باز استخراج شدند. در گام پنجم نیز ابتدا تمام عوامل استخراج شده به عنوان تم های اولیه درنظر گرفته، طبق قاعده تقلیل با درنظرگرفتن مفهوم تم ها، خلاصه شده و نهایتابه 125مضمون پایه تقلیل یافت. پس از کاوش در بین این مضامین18 مضمون سازماندهنده سطح اول و نهایتا3 مضمون سازمان دهنده سطح دوم(درونداد، فرایند و برونداد) بدست آمد.سپس مضامین بدست آمده در مضمون فراگیرمدرسه مبتنی بر گیمفیکیشن جادهی شدند.نهایتا در گام ششم با استفاده از تکنیک های اعتبارپذیری و انتقال پذیری، اعتباریابی یافته ها انجام شد. پس از انجام مراحل پژوهش فراترکیبچارچوب مدرسه مبتنی بر گیمیفیکشنمعرفی شد که می تواند سرلوحه سیاستگذاران آموزشی در سطح آموزش و پرورش جهت طراحی و آموزش مدارس مبتنی بر گیمیفیکیشن یا بازی انگاری در سطح ملی-منطقه ای قرار گیرد.  

هدف از این پژوهش، ارائه مدل ذهن آرایی در کودکان دوره پیش دبستان است. رویکرد این پژوهش سنتز پژوهی کیفی، از نوع فراترکیب نظریه ساز بود و با استفاده از روش شش مرحله ای ساندلوسکی و باروسو انجام شد. در گام اول و پس از انتخاب تیم فراترکیب، سوالات پژوهش برای استخراج مدل داده بنیاد ذهن آرایی کودکان، تنظیم و معیارهای شمول و خروج مقالات مشخص شدند. در گام دوم، به جستجوی نظام مند منابع در پایگاه های اطلاعاتی پرداخته شد. در گام سوم ارزیابی کیفیت مقالات انجام و در نهایت با توجه به معیار خروج 37 مقاله اصیل انتخاب شدند. در گام چهارم با تکنیک دسته بندی یافته ها و تکنیک کمی فراچکیده نویسی، کدهای باز استخراج شدند. در گام پنجم نیز ابتدا 119 کد باز (مانند پایش حواس و احساسات، ابراز قدردانی، عملکرد مغز و یادگیری، غوطه ور شدن در کاری) استخراج گردیدند و سپس داده ها، مفهوم پردازی، مقوله بندی و سپس براساس مشابهت ها ارتباط مفهومی و خصوصیات مشترک بین کدهای باز، 13 کد محوری (مانند کیفیت مربی/معلم، کیفیت کودک، زمینه)مشخص شدند و نهایتا این 13 کد محوری در 3 مقوله پیشایندها، فرایندها و پیامدهای ذهن آرایی کودک پیش دبستانی به عنوان کدهای انتخابی در مدل جایابی شدند. در گام ششم با استفاده از تکنیک های اعتبارپذیری و انتقال پذیری، اعتبار یافته های مدل انجام شد. شکل گیری ذهن آرایی کودکان در سطح پیش دبستانی اقدامی موثر جهت هدفمند نمودن برنامه های دوره ی پیش ازدبستان می باشد که نیازمند توجه برنامه ریزان و سیاست مداران به این مهم است.

در پژوهش حاضر با هدف "تحلیل بازار گرایی در آموزش عالی و واکاوی نقش و کارکرد بازاریابی " از روش کیفی تئوری داده بنیاد استفاده شد. شرکت کنندگان در پژوهش سیاست گذاران، خط مشی گذاران، برنامه ریزان، کارشناسان و پژوهشگران در حیطه آموزش عالی، بازاریابی و بازرگانی بودند. با استفاده از "رویکرد هدفمند" و روش "نمونه گیری گلوله برفی" و "معیار اشباع نظری"  داده های موردنیاز با استفاده از مصاحبه های عمیق با 30 نفر از مشارکت کنندگان جمع آوری و در قالب سه مرحله کدگذاری آزاد یا باز، محوری و انتخابی تجزیه وتحلیل شد. بر اساس نتایج پژوهش شرایط علی، مداخله ای و زمینه ای تأثیرگذار بر رویکرد بازارگرایی در آموزش عالی شناسایی شد که در این میان عوامل ساختاری، مدیریتی-اداری؛ عدم شفافیت و آگاهی نسبت به بازاریابی در آموزش عالی و عوامل آموزشی به عنوان شرایط علی و عوامل سیاسی؛ عوامل اقتصادی، عوامل فرهنگی-اجتماعی به عنوان شرایط مداخله ای و هماهنگی بین کارکردی؛ عناصر اثربخش بازاریابی به عنوان شرایط زمینه ای مشخص شد. بر این اساس بازتعریف سیاست گذاری و برنامه ریزی در آموزش عالی؛ مدیریت بازاریابی داخلی و بیرونی؛ بازار- محوری؛ مدیریت و برنامه ریزی؛ اصول قیمت گذاری و استفاده از فناوری های نوین به عنوان راهبردها و استراتژی های قابل اجرا ارائه گردید. که در صورت اجرای چنین فرآیندهایی استقرار نظام بازاریابی در آموزش عالی پیامدهایی نظیر تأمین منبع درآمد برای دانشگاه؛ بهبود تراز علمی مراکز دانشگاهی و بهره گیری از الگوی بومی مدیریت دانشگاه را در پی خواهد داشت.