مهناز علی اکبری دهکردی

وجود رابطه جنسی مطلوب به­نحوی که بتواند موجب تامین رضایت طرفین شود، نقش بسیار مهم و اساسی در موفقیت و پایداری کانون خانواده دارد. با شناخت چگونگی عملکرد جنسی و مولفه های آن می توان به رضایت جنسی و در نهایت به رضایت زناشویی که در سازگاری همسران تاثیر بسزایی دارد رسید. هدف پژوهش حاضر شناسایی عملکرد جنسی زنان و بررسی رابطه عملکرد جنسی زنان با سازگاری زناشویی آنان و همسرانشان بود. روش­: این پژوهش همبستگی در سال 1388 روی 60 زوج از ساکنان خوابگاه متاهلان دانشگاه تربیت مدرس که به­شیوه نمونه­گیری تصادفی انتخاب شدند، انجام شد. اطلاعات به­وسیله پرسش­نامه عملکرد جنسی زنان و پرسش­نامه سازگاری زناشویی که از اعتبار و روایی بالایی برخوردارند، جمع آوری شد. تحلیل آماری داده ها با نرم­افزار SPSS 14 و با استفاده از ضریب همبستگی پیرسون و رگرسیون چندگانه انجام شد. یافته ها: بین عملکرد جنسی و مولفه­های آن در زنان با سازگاری زناشویی آنان و همسرانشان همبستگی مثبت معنی­دار وجود داشت. همچنین مولفه­های عملکرد جنسی زنان 25% واریانس سازگاری زناشویی آنان و 34% واریانس سازگاری زناشویی همسرانشان را تبیین ­نمود. نتیجه گیری: عملکرد جنسی در پیش­بینی­ سازگاری زناشویی نقش دارد. با توجه به عملکرد جنسی زنان و دادن اطلاعات صحیح و آموزش­های لازم در این خصوص، می توان به تداوم زندگی و رضایت زناشویی آنان کمککرد.

این پژوهش با هدف بررسی نقش نگرش مذهبی در احساس تنهایی و احساس معنا در زندگی سالمندان انجام شد. 221 نفر از سالمندان به پرسش نامة نگرش مذهبی خدایاری فرد و همکاران، پرسش نامة احساس تنهایی راسل و پرسش نامة معنا بخش بودن صالحی پاسخ دادند. نتایجی که از روش تحلیل واریانس چند متغیری و روش پیگیری شفه به دست آمد، نشان داد که هرچه سالمندان در سطح قوی تر نگرش مذهبی قرار داشته باشند، احساس معنا در زندگی در آنها نیز بیشتر است (05/0 p< ). همچنین سالمندانی که در سطح نگرش مذهبی قوی قرار دارند، کمتر از سالمندانی که سطوح نگرش مذهبی ضعیف و متوسط دارند، احساس تنهایی می کنند. نگرش مذهبی، یک عامل پیشگیری کننده جهت کاهش مشکلات سالمندان به شمار می رود و بر این اساس، مسئولان مربوط می توانند با برنامه ریزی های مناسب، به تقویت باورهای مذهبی سالمندان بپردازند و زمینه های لازم جهت شرکت در فعالیت های مذهبی را برای سالمندان فراهم کنند؛ که این موارد در بهبود وضعیت روان شناختی سالمندان می تواند بسیار مؤثر باشد.

مطالعه حاضر به بررسی رابطه جهتگیری مذهبی با ازخودبیگانگی، افسردگی و اضطراب مرگ دانشجویان دانشگاه پیام نور استان تهران پرداخته است. به همین منظور، تعداد 400 نفر از دانشجویان دختر و پسر به روش طبقهای تصادفی انتخاب شدند و مقیاسهای جهتگیری مذهبی آلپورت و راس، از خودبیگانگی دین، افسردگی بک و اضطراب مرگ تمپلر اجرا شد.: نتایج نشان داد که در دانشجویان دختر بین جهتگیری مذهبی درونی با انزوا، احساس ناتوانی، بیهنجاری و از خودبیگانگی، همبستگی منفی و معنیدار؛ بین جهتگیری مذهبی بیرونی با احساس ناتوانی، بیهنجاری و از خودبیگانگی، همبستگی مثبت و معنیدار؛ و در دانشجویان پسر بین جهتگیری مذهبی درونی با انزوا، احساس ناتوانی، بیهنجاری و از خودبیگانگی، همبستگی منفی و معنیدار؛ بین جهتگیری مذهبی بیرونی با انزوا، احساس ناتوانی، بیهنجاری و از خودبیگانگی، همبستگی مثبت و معنیدار وجود دارد. همچنین نتایج نشان داد که جهتگیری مذهبی درونی و بیرونی دو متغیر قوی برای پیش بینیِ از خودبیگانگی است که میزان این پیشبینی در پسران بیشتر است و بین جهتگیری مذهبی درونی با افسردگی و اضطراب مرگ، همبستگی منفی و بین جهتگیری مذهبی بیرونی با افسردگی و اضطراب مرگ، همبستگی مثبت و معنیدار وجود دارد. همچنین در دختران و پسران، جهت گیری مذهبی درونی به صورت منفی و جهتگیری مذهبی بیرونی به صورت مثبت، افسردگی و اضطراب مرگ را پیشبینی کرده است. (05/0=p) نتایج حاصل، تلویحات مهمی درباره نقش پیشبینی کننده جهتگیری مذهبی بر اضطراب مرگ و از خود بیگانگی در دانشجویان را ارائه میدهد و موید تاثیر جهتگیری مذهبی درونی بر کاهش اضطراب مرگ، احساس افسردگی و از خودبیگانگی است.

با توجه به نقش مهم معیارهای همسرگزینی در ازدواج و تشکیل خانواده، پژوهش حاضر برآن بوده است که به دو سؤال زیر پاسخ دهد: 1- دختران جوان شهر اهواز جهت امر ازدواج به چه معیارهایی بیش تر اهمیت می دهند؟ 2- آیا ملاک ها و معیارهای همسر گزینی دختران جوان شهر اهواز با توجه به سن، زبان مادری، ترتیب تولد، اندازه خانواده، سواد والدین و ناحیه تحصیلی آن ها تفاوت دارد؟ جامعه مورد پژوهش را دانش آموزان مدارس پیش دانشگاهی شهر اهواز تشکیل می دادند که به طور تصادفی طبقه ای 500 نفر از بین آنان انتخاب شدند. ابزار تحقیق عبارت بود از مقیاس ملاک های همسرگزینی دختران شهر اهواز (Mate- Selection Criteria of Ahwaz Girl Scale) (MSS-AGA) که در این پژوهش از طریق تحلیل عوامل ساخته شد و از اعتبار و پایایی بالایی برخوردار بود. هم چنین یک پرسشنامه جمعیت شناختی، مورد استفاده قرار گرفت که هر دو توسط نمونه مورد پژوهش تکمیل شد. یافته های این تحقیق در رابطه با سؤال اول نشان داد که، دختران جوان با معیارهای صحیح همسر گزینی و میزان اهمیت به آن ها آشنایی دارند. به طوری که نمونه مورد پژوهش به طور معناداری به معیارهای زیر خیلی اهمیت می داد. این معیارها عبارتند از: معیار توافق، معیار خانواده، معیار پزشکی، استقلال خانواده جدید، خصوصیات اخلاقی و مذهبی. نتایج مرتبط با سؤال دوم نشان داده که بین معیارهای همسر گزینی دختران جوان با توجه به سن، زبان مادری، ترتیب تولد، اندازه خانواده و سواد واالدین آنان تفاوت معناداری وجود ندارد تنها بین معیارهای همسرگزینی دختران نواحی تحصیلی چهارگانه، تفاوت معنادار وجود دارد. با توجه به یافته های به دست آمده در رابطه با شناخت صحیح معیارهای همسرگزینی توسط دختران جوان، و وقوع برخی از ازدواجهای قومی وغلط در خانواده ها، به نظر می رسد که وظیفه همه رسانه های گروهی، نهادهای فرهنگی و تربیتی، مسئولین و دست اندرکاران دولتی است که علاوه بر آموزش و مشاوره قبل از ازدواج جوانان، به آموزش خانواده ها و والدین آنان در این زمینه نیز مبادرت ورزند.

روان شناسی مثبت گرا طیف وسیعی از مفاهیم روان شناختی از جمله شادکامی را در بر می گیرد. در این پژوهش به منظور شناخت پیشایند هایی که با شادکامی پیوند نزدیکی دارد، جهت گیری مذهبی و شخصیت بررسی شد. نوع پژوهش توصیفی- تحلیلی و روش همبستگی بود، برای بررسی رابطه شادکامی با جهت گیری مذهبی و ساختار شخصیت در دانشجویان، 324 دانشجوی مقطع کارشناسی از میان دانشجویان پیام نور شمال استان فارس با روش تصادفی طبقه ای انتخاب شدند. برای سنجش شخصیت، جهت گیری مذهبی و شادکامی به ترتیب از پرسشنامه فرم کوتاه الگوی پنج عاملی کاستا و مک کرا، مقیاس جهت گیری مذهبی بهرامی احسان و پرسشنامه شادکامی آکسفورد آرجیل و لو استفاده شد. نتایج همبستگی و تحلیل رگرسیون نشان داد که بین شادکامی و مؤلّفه های مقیاس جهت گیری مذهبی همبستگی مثبت وجود دارد و مؤلّفه های مذهب گرایی و ارزنده سازی مذهبی بیش از سایر مؤلّفه ها قادر به تبیین شادکامی دانشجویان است. در ضمن مؤلّفه های کامجویی و سازمان نایافتگی مذهبی با شادکامی همبستگی منفی دارند. همچنین شادکامی با برون گرایی، وظیفه شناسی و پذیرندگی نسبت به تجربه همبستگی مثبت و با روان رنجورخویی رابطه منفی دارد.

زمینه و هدف: پژوهش حاضر با هدف بررسی نقش باورهای فراشناختی، تیپ شخصیتی D و بهزیستی روانی در پیش بینی شدت علایم بیماری پسوریازیس انجام شد. مواد و روش ها: این مطالعه، یک پژوهش توصیفی از نوع همبستگی بود. جامعه مورد مطالعه را تمامی افرادی تشکیل داد که برای درمان بیماری پسوریازیس به درمانگاه های پوست شهر کرمانشاه در زمستان سال 1393 مراجعه کرده بودند. برای انتخاب نمونه، تعداد 115 نفر به صورت در دسترس انتخاب شدند. از بین این تعداد، 51 نفر مرد بودند. پس از تکمیل مقیاس درجه بندی شدت علایم پسوریازیس توسط پزشک، پرسش نامه های مورد نظر شامل مقیاس تیپ شخصیتی D، پرسش نامه بهزیستی روانی، پرسش نامه فراشناخت Cartwright-Hatton و Wells اجرا گردید. روش ضریب همبستگی Pearson و معادلات ساختاری برای تحلیل داده ها به کار گرفته شد. یافته ها: یافته ها نشان داد که باورهای فراشناختی و تیپ شخصیتی D رابطه منفی و معنی داری با بهزیستی روانی داشت. همچنین، باورهای فراشناختی و سنخ شخصیتی D، از طریق کاهش بهزیستی روانی، شدت علایم بیماری پسوریازیس را پیش بینی نمود. نتیجه گیری: کمک در غنی سازی بهزیستی فردی در تمامی مؤلفه های آن از طریق مدخلات آموزشی روان شناختی متناسب می تواند کمکی در جهت تسریع درمان مبتلایان به این بیماری باشد.

این پژوهش به منظور بررسی اثر آموزش روش درمانی پاسخ محور به مادران کودکان اتیستیک بر عملکرد خانواده صورت گرفته است. جامعه آماری شامل کلیه مادران کودکان مبتلا به اتیسم شهر تهران می شود. از بین مادران با استفاده از روش نمونه گیری در دسترس 20 نفر به عنوان نمونه مورد پژوهش انتخاب شدند و به طور تصادفی در دو گروه کنترل و آزمایش جای داده شدند. طرح پژوهش، طرح پیش آزمون ـ پس آزمون با گروه کنترل و پیگیری بود. به گروه آزمایش روش درمانی پاسخ محور، در طول سه-ماه آموزش داده شد. از پرسشنامه خودکارآمدی والدین، مقیاس استرس والدین، پرسشنامه کارکرد خانواده و مقیاس رضایت مندی خانواده در این پژوهش به عنوان ابزاری جهت سنجش عملکرد خانواده استفاده گردید. یافته ها نشان دادند که آموزش روش درمانی پاسخ محور در کاهش استرس مادران، افزایش خودکارآمدی و کارکرد خانواده در سطح (05/0p<) معنادار بوده است، البته در مقیاس رضایت مندی خانواده تأثیر معناداری دیده نشد. از آن جایی که آموزش روش پاسخ محور در کاهش استرس و افزایش خودکارآمدی و کارکرد خانواده مؤثر بوده، پیشنهاد می شود این روش-درمانی در کنار روش های مرسوم در زمینه اتیسم به مادران آموزش داده شود که می تواند در بهبود عملکرد خانواده مؤثر باشد.

تحقیق درباره ی تفاوت های جنسیتی در ترس کودکان، عموماً نشان دهنده ی این بوده است که دخترها ترسوترند و نسبت به پسرها اضطراب بیشتری را تجربه می کنند. فرض پیشنهاد شده برای این یافته ها این است که جهت گیری نقش جنسیتی و یا انتظارات عاملی مهم در ایجاد این مسأله باشد. اما این فرضیه مستقیماً درباره ی کودکان مورد بررسی قرار نگرفته است. مطالعه ی حاضر از نوع توصیفی-همبستگی است و رابطه ی میان داده های به دست آمده از پرسشنامه ی نقش های جنسیتی (مردانگی و زنانگی) و اضطراب آشکار کودکان را در یک نمونه ی عادی از کودکان (شامل 234 نفر، 115 دختر و 119 پسر 9-12 ساله)، بررسی کرده است. نتایج نشان داد که میان نقش جنسیتی مردانه و اضطراب کودکان رابطه ی منفی وجود دارد. اما در مقابل، ارتباط معناداری میان زنانگی و اضطراب کودکان یافت نشد. این یافته ها نشان می دهند که جهت گیری نقش جنسیتی، به ویژه مردانگی، احتمالاً نقش مهمی در رشد و یا ابقاء اضطراب کودکان بازی می کند

این پژوهش با هدف بررسی تأثیر سبک های دلبستگی و انطباق پذیری و پیوستگی در خانواده بر میزان تاب آوری و رابطه آن با احساس غم غربت در میان دانشجویان سال اول مقیم خوابگاه دانشگاه الزهرا(س) در سال تحصیلی 1392- 93 انجام شد. پژوهش حاضر مطالعه ای توصیفی و از نوع همبستگی چند متغیره بود. جامعه آماری این پژوهش با استفاده از فرمول کرجسی و مورگان(1972)، از میان دانشجویان مقطع کارشناسی ورودی 92 مستقر در خوابگاه های دانشگاه الزهراء(س)، نمونه ای به تعداد 121نفر بودند. ابزارهای به کارگرفته شده شامل پرسشنامه تاب آوری کانرو دیویدسون، مقیاس انطباق پذیری و پیوستگی خانواده (FACE-3)،پرسشنامه سبک های دلبستگی بزرگسالان (RAAS)و پرسشنامه احساس غم غربت (HQ) بود. به منظور بررسی فرضیه ها، از همبستگی پیرسون و رگرسیون چند متغیره از نوع گام به گام استفاده شد. نتایج پژوهش نشان داد که بین تاب آوری و سبک دلبستگی اجتنابی رابطه معناداری وجود دارد و می توان تاب آوری دانشجویان را با توجه به سبک دلبستگی اجتنابی آن ها پیش بینی کرد، انطباق پذیری و پیوستگی در خانواده، در تاب آوری دانشجویان مؤثر نیست، بین تاب آوری و احساس غم غربت دانشجویان رابطه معنادار وجود دارد.

ه دف این پژوهش تعیین رابطه بین تاب آوری و پیشرفت ت حصیلی در دانش آموزان کم شنوا مقطع راهنمایی شهرستان قروه بود. مطالعه حاضر از نوع همبستگی است. در این مطالعه 280 نفر از دانش آموزان کم شنوا (143 پسر و 137 دختر) به روش نمونه گیری در دسترس انتخاب شدند. از آزمودنی ها خواسته شد مقیاس تاب آوری کانرو دیویدسون را تکمیل کنند و از معدل کل سال تحصیلی 93-92 آنها استفاده شد. جهت تحلیل داده ها از روش تحلیل رگرسیون استفاده شد. نتایج نشان داد که بین تاب آوری و پیشرفت تحصیلی، رابطه مثبت و معنی دار وجود دارد. تاب آوری می تواند پیشرفت تحصیلی را پیش بینی کند و با افزایش میزان تاب آوری، میزان پیشرفت تحصیلی نیز افزایش می یابد.

هدف: این پژوهش با هدف بررسی خصوصیات روانسنجی مقیاس عامل­های مردانگی و زنانگی مقیاس نقش جنسی بم فرم کوتاه با تأکید بر تحلیل عاملی در جمعیت ایرانی انجام شد. روش اجرا: 1000 زن و مرد شاغل در شرکتها، ادارات و سازمانهای دولتی شهر تهران به روش خوشه ­ای چند مرحله­ای از جامعه آماری انتخاب شدند. برای گردآوری داده­ ها از مقیاس نقش جنسی بم فرم کوتاه استفاده شد. جهت بررسی پایایی مقیاس از ضریب آلفای کرونباخ و جهت بررسی روایی مقیاس از روش تحلیل عاملی تأییدی و اکتشافی استفاده شد. یافته ­ها: یافته­ ها نشان داد که ضرایب آلفای کرونباخ به دست آمده حاکی از پایایی بالای مقیاس در دو عامل مردانگی و زنانگی بود و نتایج تحلیل عاملی تأییدی نشان­دهنده برازش ضعیف مدل در تعیین عاملها به شکل اولیه بیان شده توسط بم بود، در حالی که نتایج تحلیل عاملی اکتشافی در 30 گویه بیانگر سه عامل مردانگی، زنانگی و خنثی با تغییراتی در برخی از گویه های اصلی بود. نتیجه­گیری: نتایج به دست آمده بیانگر آن است که نه تنها برخی از صفات زنانگی و مردانگی تحت تأثیر فرهنگ و ارزش­های حاکم بر جامعه ایرانی تغییر کرده است، بلکه اهمیت صفات مردانه یا زنانه نیز تحت تأثیر فرهنگ حاکم بر جامعه است.

مقدمه: امروزه به واسطه­ی افزایش میزان ناباروری زوج­ها و بی­سرپرستی کودکان، فرزندخواندگی بیشتر در کانون توجه قرار گرفته است. این پژوهش با هدف بررسی اثربخشی آموزش مهارت های فرزندخواندگی برکاهش تنیدگی و تغییر سبک های مقابله ای زوجین متقاضی فرزندخواندگی انجام گرفته است. روش­کار: پژوهش حاضر از نوع طرح­های نیمه­آزمایشی است. جامعه­ی پژوهش شامل تمام زوجین متقاضی فرزندخواندگی بوده که از خرداد 88 لغایت خرداد 89 به سازمان بهزیستی خراسان رضوی مراجعه نموده­اند. زوجین واجد معیارهای پژوهش به شیوه­ی نمونه­ی در دسترس انتخاب و پرسش­نامه­ی اضطراب کتل و سبک های مقابله ای لازاروس و فولکمن را تکمیل نمودند. از بین ایشان تعداد 14 زوج دارای نمره ی خام بیشتر از 35 در تست اضطراب و سبک مقابله­ی هیجان­مدار در پرسش­نامه­ی سبک­های مقابله بودند، انتخاب و به روش تصادفی در دو گروه آزمون و شاهد جایگزین شدند. سپس 8 جلسه­ی آموزش مهارت­های فرزندخواندگی برای گروه آزمون اجرا گردید. گروه شاهد روند عادی مراحل اداری را سپری نمودند. بعد از اجرای مداخله، میزان تنیدگی و سبک­های مقابله­ی دو گروه مجددا اندازه­گیری و 6 هفته بعد آزمون پی­گیری روی گروه آزمون اجرا شد. داده­ها با استفاده از آزمون های آماری تحلیل کوواریانس یک سویه و تحلیل واریانس اندازه گیری مکرر تحلیل گردید. یافته­ها: بین دو گروه آزمون و شاهد، از نظر تفاوت نمرات در دو ﺁزمون اضطراب کتل (05/0P≤) و سبک­های مقابله (05/0P≤) تفاوت مثبت و معنی­داری وجود داشت. نتیجه­گیری: آموزش مهارت های فرزتدخواندگی می­تواند موجب کاهش میزان تنیدگی زوجین متقاضی فرزند گردیده و باعث شود که این افراد در مقابله با تنیدگی، بیشتر از سبک های مقابله­ی مسئله­مدار استفاده کنند.

مقدمه: طبق نظر ساندرا بم کودکان در تشکیل نقش های جنسیتی خود فعال هستند و حتی ممکن است کلیشه های جنسیتی قوی تری نسبت به والدین خود داشته باشند. همچنین، مطابق با نظر طرحواره جنسیتی رشد و تحول جنسیتی در کودکان نه تنها تحت تأثیر رشد شناختی آن ها می باشد، بلکه جامعه نقش بسیار مؤثری در شکل گیری آن دارد. لذا هدف پژوهش حاضر بررسی خصوصیات روان سنجی مقیاس نقش جنسی کودکان بولدیزار (1991) در کودکان ایرانی بوده است. روش: نمونه آماری این پژوهش عبارت بود از 483 دختر و پسر پایه های چهارم، پنجم و ششم ابتدایی شهر تهران که به روش خوشه ای چند مرحله ای از جامعه آماری انتخاب شدند. ابزار پژوهش عبارت بود از مقیاس نقش جنسی کودکان بولدیزار (1991) جهت بررسی پایایی مقیاس از ضریب آلفای کرونباخ و جهت بررسی روایی مقیاس از روش تحلیل عاملی تأییدی استفاده شد. یافته ها: ضرایب آلفای کرونباخ به دست آمده حاکی از پایایی بالای مقیاس در هر سه عامل مردانگی، زنانگی و خنثی و نتایج تحلیل عاملی تأییدی نشان دهنده برازش خوب مدل در تعیین عامل ها به شکل اولیه بیان شده توسط بولدیزار (1991) بود. همچنین، یافته های مربوط به هنجارسازی نشان داد که میانه نمرات مردانگی و زنانگی در کل نمونه ایرانی به ترتیب 8/2 و 7/2 می باشد. نتیجه گیری: براساس نتایج پژوهش، مقیاس نقش جنسی بولدیزار در بررسی نقش جنسی دانش آموزان دبستانی شهر تهران با توجه به تغییرات اجتماعی- شناختی جامعه ایرانی ابزاری پایا و رواست.

هدف: هدف پژوهش حاضر رواسازی و اعتباریابی پرسشنامه بهزیستی اجتماعی کیز (1998) در زنان و مردان تهرانی بوده است. روش: روش پژوهش حاضر از نوع زمینه یابی بود. جامعه آماری این پژوهش عبارت بود از زنان و مردان شهر تهران که 500 زن و مرد به روش خوشه ای چندمرحله ای از جامعه آماری انتخاب شدند. ابزار پژوهش عبارت بود از پرسشنامه بهزیستی اجتماعی کیز (1998). جهت بررسی پایایی مقیاس از روش بازآزمایی استفاده شد و جهت بررسی روایی مقیاس از روش تحلیل عاملی تأییدی استفاده شد. نتایج: ضریب همبستگی پیرسون میان نتایج دو بار اجرای پرسشنامه حاکی از پایایی بالای پرسشنامه بود و نتایج تحلیل عاملی تأییدی نشان دهنده برازش خوب مدل در تعیین عاملها به شکل اولیه بیان شده توسط کیز (1998) بود. همچنین، نتایج مربوط به میانگین حاکی از آن بود که میانگین نمرات شکوفایی اجتماعی در زنان، مردان و کل آزمودنیهای پژوهش بیشتر از میانگین نمرات سایر عوامل است. نتیجه گیری: بر اساس نتایج پژوهش، پرسشنامه بهزیستی اجتماعی ابزاری روا و پایا است و در جامعه ایرانی از برازش خوبی برخوردار است.

این پژوهش به بررسی تأثیر معنویت درمانی بر اضطراب مرگ سالمندان می پردازد. روش این مطالعه «نیمه آزمایشی» و با طرح «پیش آزمون، پس آزمون– پیگیری» با گروه کنترل است. جامعة آماری این پژوهش تمام سالمندان مقیم خانة سالمندان هستند. از بین سالمندانی که در مقیاس اضطراب مرگ نمرة بالای 7 کسب نمودند،20 نفر به صورت تصادفی در دو گروه 10 نفری آزمایشی و کنترل قرار گرفتند. گروه آزمایشی مداخلة مبتنی بر رویکرد معنویت درمانی را دریافت کردند. سپس پرسش نامة «اضطراب مرگ» در مراحل پس آزمون و پیگیری توسط نمونة پژوهش شده تکمیل گردید. تجزیه و تحلیل داده ها با روش «تحلیل واریانس» با اندازه گیری های مکرر انجام شد. یافته ها حاکی از آن است که معنویت درمانی به شیوة گروهی موجب اختلاف بارز در میانگین نمرات گروه آزمایش در مراحل پس آزمون و پیگیری نسبت به مرحلة پیش آزمون می گردد و در کاهش اضطراب مرگ سالمندان مؤثر بوده است. نتیجه آنکه معنویت درمانی روش مناسبی برای کاهش اضطراب مرگ سالمندان است.

هدف پژوهش حاضر بررسی اثر حمایت اجتماعی ادراک شده بر پیروی از درمان از طریق تاب آوری، و امید در بیماران مبتلا به دیابت نوع 2 بوده است. تعداد 234 بیمار مبتلا به دیابت نوع 2 از میان بیماران دیابتی دارای پرونده در شبکه بهداشت و درمان شهرستان لامرد به روش نمونه گیری تصادفی ساده انتخاب شدند. شرکت کنندگان مقیاس حمایت اجتماعی ادراک شده(MSPSS)، مقیاس امید (HS)، تاب آوری ( CD-RISC) و پرسشنامه ی پیروی کلی (GAS) در این پژوهش تکمیل کردند. تحلیل مدل بر اساس نرم افزار AMOS-16 انجام گرفت. تحلیل های الگویابی معادلات ساختاری نشان دادند که الگوی پیشنهادی برازنده داده ها نمی باشد و نیاز به بهبود دارد. در نتیجه، با حذف مسیرهای غیرمعنی دار برازش الگوی نهایی با داده ها تأیید گردید. تحلیل های دیگر نیز نشان دادند که دو مؤلفه حمایت دوستان و حمایت دیگر افراد مهم توانستند تاب آوری را پیش بینی نمایند و همچنین مؤلفه حمایت دوستان و حمایت دیگر افراد مهم به صورت غیر مستقیم پیروی را از طریق متغیر تاب آوری پیش بینی می کنند. متغیر امید نیز نقش واسطه ای در مدل نداشتند. از یافته های این پژوهش می توان این گونه نتیجه گیری کرد که سازه تاب آوری می تواند به عنوان متغیر واسطه ای تاثیر حمایت اجتماعی ادراک شده (مانند، حمایت دوستان و حمایت دیگر افراد مهم) بر پیروی از درمان در بیماران مبتلا به دیابت نوع 2 را تقویت نماید.