بررسی ماهیت صوت شناختی واکه های فارسی در هجا های CVگفتار اظهاری(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزه‌های تخصصی:
در این مقاله، واکه های زبان فارسی معیار را بر حسب متغیر های سازه های اول و دوم (F1و F2)، بسامد پایه (F0)، شدت (انرژی) و دیرش در هجا های CVگفتار اظهاری (همخوان ها و واکه های زبان فارسی)، به لحاظ صوت شناختی بررسی کرده ایم. برای تحقیق، پنج گویشور فارسی زبان را از دادگان آوایی فارس دات تلفنی برگزیده ایم که هر یک، واکه های فارسی را در بافت همخوانی (23 همخوان)، با سرعت ثابت تولید کرده اند؛ بدین صورت، در مجموع، 690 داده (23*6*5 =690) را به دست آورده ایم. با توجه به اینکه ارتفاع واکه ها با F1، از نوع عکس و رابطه F2با محل تولید واکه (پسین یا پیشین)، از نوع مستقیم است، فضای واکه های فارسی را بر حسب میانگین متغیر های F1و F2- F1نشان داده ایم و میانگین مقادیر به دست آمده از بسامد پایه و شدت در واکه ها را به صورت مستقل از همخوان ها نیز تعیین کرده ایم. F0در واکه ها، با ارتفاع، نسبت مستقیم دارد و انرژی با آن، نسبت عکس دارد. در این بررسی، میانگین دیرش واکه ها را نیز محاسبه کرده ایم. نزدیک بودن مقدار میانگین برخی واکه ها به یکدیگر بر اساس دست کم یکی از متغیر های F1وF2 می تواند دلیلی قانع کننده برای کاهش و نیز گرایش واکه هایی ناپایدار مانند /a/به واکه های پایدار مانند [ɑ]باشد. در این پژوهش، متغیر های بسامد پایه و انرژی در واکه ها را در بافت همخوانی، شامل همخوان های گرفته واک دار و بی واک، و همخوان های گرفته واک دار و رسا نیز محاسبه کرده و دریافته ایم که بافت همخوانی مجاور پیشین، در F0و انرژی واکه ها اثری ندارد.