کُشته آن قدر فزون است کَفَن نتوان کرد: معرفی و نقد کتاب «مجموعه آثار ابن خفیف شیرازی»
آرشیو
چکیده
ابن خفیف شیرازی یکی از بزرگ ترین صوفیان سده چهارم هجری و شیخِ مشایخِ شیراز است. او در فقه و حدیث و کلام و تصوف نزد عالمان طراز اول عصر، از قبیل ابوالحسن اشعری و رُوَیم بغدادی و حلاج، شاگردی کرده است. ابن خفیف آثار متعددی داشته است که امروز جز چند رساله انگشت شمار چیزی از نوشته های او به دست ما نرسیده است. علاوه بر این آثار، صدها نقل قول از او در آثار عرفانی و تاریخی و کلامی وجود دارد. در هفت دهه گذشته تلاش هایی پراکنده برای تصحیح و ارائه آثار برجای مانده ابن خفیف صورت پذیرفته است. این تلاش ها ضرورتِ تدوین «مجموعه آثار ابن خفیف» را دوچندان کرده است. در سال گذشته (1402) کتابی در دو مجلد با عنوان مجموعه آثار ابن خفیف شیرازی به کوشش معین کاظمی فر به بازار علم ارائه شد. در مجلد نخست کتاب اوصاف القلوب با انتساب به ابن خفیف منتشر شده است و در مجلد دوم پنج رساله ابن خفیف و ترجمه های آن ها بازچاپ شده است. متأسفانه در این مجموعه کاستی های بسیاری راه یافته است، به گونه ای که به هیچ وجه نمی تواند خلأ وجود «مجموعه آثار ابن خفیف» را پُر کند و همچنان باید منتظر بمانیم که «دستی از غیب برون آید و کاری بکند». در مقاله حاضر بخشی از کاستی های این مجموعه بیان شده است.Introduction and Critique of the Book "Collected Works of Ibn Khafīf Shirazi"
Ibn Khafīf Shirazi was one of the greatest Sufis of the 4th century AH and the chief Sheikh of Shiraz. He studied under eminent scholars of his time in jurisprudence, hadith, theology, and mysticism, including Abu al-Hasan Ash'ari, Ruwaym Baghdadi, and Hallaj. Ibn Khafīf produced numerous works, but today only a handful of his writings have reached us in the form of a few treatises. In addition to these works, hundreds of quotations from him exist in mystical, historical, and theological texts. Over the past seven decades, scattered efforts have been made to authenticate and present the surviving works of Ibn Khafīf, which have underscored the need for compiling a comprehensive collection of his works. Last year (1402 AH), a two-volume book titled "Collected Works of Ibn Khafīf Shirazi," compiled by Moein Kazemi Far, was introduced to the scholarly community. The first volume of the book includes "Awṣāf al-Qulūb" attributed to Ibn Khafīf, while the second volume reprints five treatises by Ibn Khafīf along with their translations. Unfortunately, this collection has many shortcomings to the extent that it cannot adequately fill the void of the "Collected Works of Ibn Khafeef," and we must still await further discoveries and efforts. This article discusses some of the deficiencies found in this collection.