عناصر قواعد عرفی در پرتو گزارش سال2014 گزارشگر ویژه کمیسیون حقوق بین الملل (مقاله علمی وزارت علوم)
درجه علمی: نشریه علمی (وزارت علوم)
آرشیو
چکیده
قواعد عرفی به خاطر دارابودن ویژگی هایی هم چون پویایی و انطباق پذیری وسیع با تحولات روز و تحول همیشگی دامنه موضوعی رویه که انعکاسی از توسعه روابط بین الملل است، از منزلتی متمایز و برتر در میان منابع حقوق بین الملل برخوردارند. فرایند شکل گیری و شناسایی قواعد عرفی اساساً فرایندی مبهم و نا مشخص است و ضوابط و معیار های دقیقی در این رابطه وجود ندارد. مسأله تعیین حقوق بین الملل عرفی از دیرباز مورد توجه علمای حقوق بین الملل بوده است ، صاحب نظران و نهادهای حقوق بین المللی مختلفی به این موضوع پرداخته اند، اما دیدگاه های مختلف و مغایری در این خصوص ارائه شده است. سوال اساسی مطرح شده در این مقاله آن است که از میان تئوری های مختلف در تبیین شکل گیری و تعیین قواعد عرفی، کدام تئوری مورد نظر گزارشگر کمیسیون در تبیین و احراز قواعد عرفی بوده و چه معیارهایی را در تعیین این قواعد به کار برده است؟ رویکرد گزارشگر ویژه کمیسیون حقوق بین الملل با تکیه بر رویه قضایی بین الملل این بوده است: عرف و قاعده عرفی، یک نظام دو عنصری مشتمل بر عنصر مادی(رویه) و عنصر ذهنی(پذیرش به عنوان قانون) است که هر دو عنصر برای ایجاد هر قاعده از حقوق بین الملل عرفی تفکیک ناپذیر می باشند. نظر به اینکه عموماً تئوری مورد نظر گزارشگر نهایتاً به تصویب مجمع عمومی کمیسیون هم می رسد و مورد استناد دیوان بین المللی دادگستری قرار می گیرد، لذا بررسی رویکرد گزارشگر کمیسیون می تواند معیاری راهگشا در تعیین قواعد عرفی برای پژوهشگران حقوق بین الملل باشد.Elements of Customary Law in the light of the 2014 Report of the Special Rapporteur of the International Law Commission
Customary rules have the special position in international law due to characterstic such as wide dynamic and adaptability with update developments of ratione materiae of practice. The process of identification and determination of customary rules is basically vague and uncleare and there is no exact formula and criteria. The problem of determining customary international law has long been of interest to scholars of international law, Experts and several international law institutions have addressed this topic but different and contrary views on this issue is presented. The basic question have arised in this article is that among the various theories to explain the formation and determination of customary rules, which theory to explain the Commissions Rapporteur and customary rules have been met and what criteria are used in determining these rules? The Special Rapporteur approach has been relying on case law: Custom is twocomponent system consisting of a material element (practice) and subjective element (opinio juris) that both elements to create a rule of customary international law are inseparable. As the general theory of special Rapporteur eventually approved by the commission itself and will be referred by the International Court of Justice, therefore, it can be helpful the analysis of Special Rapporteur`s approach for researchers in determining the customary rules of international law.