تجربۀ دینی از منظر الهیات اعصاب؛ پیامدها و نقدها (مقاله علمی وزارت علوم)

چکیده

امروزه همبستگی تجربه دینی با فعالیت بخش هایی از مغز در حوزه ای از دانش با عنوان الهیات اعصاب بررسی می شود. به باور برخی از طرفداران تجربه دینی هدف الهیات اعصاب، فهم بهتر دین، دین داری بهتر و برقراری تعامل بین علم و دین است. اما مبانی فلسفی و روشی حاکم بر عصب شناسی تا حدودی نتایج تحقیقات عصب شناختی پیرامون تجربه دینی را به سمت تحویل گرایی سوق داده و با ایجاد چالش هایی برای دین و اعتبار باورهای دینی، الهیات عصب را از هدف خود دور ساخته است. همچنین برخی ملحدان از این یافته های علمی علیه اعتبار ادیان و تجارب دینی انبیاء استفاده کرده اند ازاین رو، این تحقیقات پیامدهایی را برای باورهای دینی و دین داری ایجاد کرده است و در برخی موارد نتیجه گیری های مادی انگارانه درباره تجربه دینی و انکار حقانیت دین را به دنبال داشته است. بنابراین نخست در این پژوهش این رویکرد را تبیین کرده، و در ادامه اشکالات مبنایی و روشی ای را بررسی می کنیم. ازجمله مهم ترین اشکالات تحقیقات عصب شناسی بی توجهی به واقعیت ورای مغز و برقراری رابطه استلزامی بین تحویل گرایی روش شناختی و تحویل گرایی هستی شناختی است.