مطالب

ترتیب بر اساس: جدیدترینمرتبط ترین
فیلتر های جستجو: نهج-البلاغه حذف فیلتر ها
نمایش ۶۰۱ تا ۶۲۰ مورد از کل ۱٬۲۷۵ مورد.
۶۰۱.

در ترجمه دو نامه امام علی (ع) در نهج البلاغه(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: پژوهش های قرآن و حدیث سال چهل و نهم بهار و تابستان ۱۳۹۵ شماره ۱

کلید واژه ها: ارزش اخلاقی امر به معروف و نهی از منکر نهج البلاغه امام علی (ع) تواضع

حوزه های تخصصی:
  1. حوزه‌های تخصصی علوم اسلامی حدیث و علوم حدیث حدیث معارف حدیثی حکومت وسیاست در روایات
  2. حوزه‌های تخصصی علوم اسلامی حدیث و علوم حدیث حدیث معارف حدیثی اخلاق و تربیت در روایات
  3. حوزه‌های تخصصی علوم اسلامی حدیث و علوم حدیث حدیث کلیات موارد دیگر متون حدیث نهج البلاغه پژوهی
تعداد بازدید : ۱۶۰۶ تعداد دانلود : ۶۶۴
فرصتی برای ترجمه دو نامه بسیار معروف امام علی (ع) در نهج البلاغه، یکی از متون مقدس شیعه پس از قرآن، از عربی به ژاپنی برای من دست داد. یکی نامه امام به امام حسن، پسر ارشد او و دومین امام است، و دیگری نامه او به مالک اشتر به عنوان فرماندار مصر است. در این مقاله، ابتدا جزئیات ترجمه و انتشار آنها در دو جزوه در ایران و ژاپن توضیح و نشان داده شده که توصیه موسسه نهج البلاغه در قم و کمک محققان ژاپنی در این راستا سودمند بوده است. سپس، مطالب اخلاقی آنها، به ویژه با استفاده از کتاب حکمت معیشت، تجزیه و تحلیل شده است. در نامه اول، امام علی(ع) بر ضعف انسان در تمایل به بدی اشاره شده است، و امام به انسان ها سفارش می نماید که با ابتکار خود و با کسب حکمت از طریق آموزه های او به انجام اعمال خوب بپردارند و در برابر خدا فروتن باشند. در این زمینه، در نامه دوم، بر امام حکمرانان توصیه می کند که مردم را امر به معروف و نهی از منکر نموده و ارزش های بنیادی اخلاقی اسلام را ترویج نموده و برای محافظت از رفاه مردم عادی و جلوگیری از ظلم و ستم در جامعه اقدام نماید.
۶۰۲.

ساختار مفهومی سلامت معنوی در منابع اسلامی (قرآن و نهج-البلاغه)(مقاله پژوهشی وزارت بهداشت)

نویسنده:
منبع: پژوهش در دین و سلامت دوره ۳ زمستان ۱۳۹۵ شماره ۱ 91-101

کلید واژه ها: سلامت مذهبی سلامت معنوی سلامت وجودی قرآن نهج البلاغه

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۴۳ تعداد دانلود : ۱۵۶
از زمان مطرح شدن سلامت معنوی در عرصه ی سلامت، پژوهشگران نتوانسته اند به مفهومی واحد از آن دست یابند؛ به طوری که حتی در میان پژوهشگران یک دین و فرهنگ هم در این باره اختلاف نظر وجود دارد. ازاین رو، شایسته است ساختار مفهومی سلامت معنوی از دیدگاه دین مبین اسلام بررسی شود تا بتوان به تعیین شاخص های آن اقدام کرد. مواد و روش ها: این پژوهش از نوع تحلیلی - توصیفی است که برای تحلیل داده ها، از روش تحلیل محتوای آشکار و ضمنی؛ و برای استخراج ویژگی های ساختاری مفهوم سلامت معنوی در متون دینی اسلام (قرآن و احادیث)، از بررسی محتوایی آیه ها و روایت های مطرح شده درباره ی سلامت معنوی استفاده شده است. این پژوهش تمام موارد اخلاقی مرتبط را رعایت نموده است. یافته ها: یافته های پژوهش عبارت است از نسبی بودن سلامت معنوی، مقدمه بودن سلامت معنوی، جامعیّت و اصالت مفهوم سلامت، برتری رتبه ی سلامت معنوی ، سه بُعدی بودن مفهوم سلامت معنوی (نگرشی، عاطفی و رفتاری)، پیوستگی ابعاد مختلف سلامت با سلامت معنوی، تأثیر متقابل این ابعاد بر یکدیگر، غایت محور بودن سلامت معنوی و اینکه در اسلام، سلامت وجودی لازمه ی سلامت مذهبی است. نتیجه گیری: یافته ها نشان می دهد که بدون توجه به ساختار مفهومی سلامت معنوی نمی توان به مفهومی روشنی از آن دست یافت و شاخص های آن را تعریف کرد. ویژگی های ساختاری مفهوم سلامت معنوی حتی در محتوای آن از نگاه اسلام نیز نقش آفرینی می کند. این تأثیر به حوزه ی آموزش و درمانگری معنوی نیز کشیده خواهد شد.
۶۰۳.

نهج البلاغه؛ پیام آور سلامت

نویسنده:
منبع: پژوهش در دین و سلامت دوره ۲ پاییز ۱۳۹۵ شماره ۴ 1-4

کلید واژه ها: نهج البلاغه سلامت امام علی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۷۶ تعداد دانلود : ۵۷
امام علی(ع)، باب علم حضرت محمد(ص) و برجسته ترین شاگرد مکتب وحی است و پس از پیامبر(ص) کسی را توان پرواز بر قله ی فضایل و کمالاتش نیست. رسول خدا(صلی الله علیه و آله) در وصف او فرموده است: «آن چه را من می بینم، تو می بینی و آن چه را من می شنوم، تو می شنوی جز آن که تو پیامبر نیستی
۶۰۴.

مصداق شناسی قانون گریزی خلیفه سوم و تاثیر آن در انحطاط جامعه از منظر نهج البلاغه(مقاله ترویجی حوزه)

نویسنده:
منبع: حدیث و اندیشه بهار و تابستان ۱۳۹۵ شماره ۲۱

کلید واژه ها: نهج البلاغه قانون گریزی انحطاط عثمان امام علی

حوزه های تخصصی:
  1. حوزه‌های تخصصی علوم اسلامی تاریخ اسلام و سیره تاریخ و سیره شناسی تاریخ اسلام و عرب تاریخ خلفای نخستین
  2. حوزه‌های تخصصی علوم اسلامی تاریخ اسلام و سیره تاریخ و سیره شناسی تاریخ اسلام تاریخ فرهنگی و اجتماعی اسلام
  3. حوزه‌های تخصصی علوم اسلامی حدیث و علوم حدیث حدیث کلیات موارد دیگر متون حدیث نهج البلاغه پژوهی
تعداد بازدید : ۱۳۶۹ تعداد دانلود : ۱۱۰۸
قانون گریزی، از مهم ترین عواملی است که جامعه را به سوی انحطاط، سوق می هد. لذا امام علی علیه السلام در نهج البلاغه مصادیق آن را مورد اشاره و بررسی قرار داده اند. واکاوی قانون گریزی های دوران عثمان،از این جهت که تصویری از زمینه ها و عوامل انحراف جامعه و انحطاط آن را نشان می دهد، اهمیت دارد. عثمان از اجرای بعضی از قوانین خودداری نمود،یا قانون را به صورتی که مطابق منفعت و خواست خود می دید تفسیر کرد. او، در انتخاب کارگزاران و تقسیم بیت المال و توجه به اعتراضات مردم، قوانین پذیرفته شده اسلامی که منبعث از احکام قرآن وسنت پیامبرﷺ بود را کنار نهاد.اقدامات او، باعث بروز نشانه های انحطاط و ایجاد نارضایتی عمومی شد. پژوهش حاضر با هدف تبیین نقش قانون گریزی در انحطاط جامعه از منظر نهج البلاغه تدوین شده و موضوع، به روش توصیفی-تحلیلی مورد بررسی قرار گرفته است.نتایج پژوهش، وجود رابطه معنا دار بین قانون گریزی های عثمان و انحطاط جامعه را نشان می دهد.
۶۰۵.

تبیین سازه های اساسی مدیریت دانش بر اساس نهج البلاغه(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مطالعات مدیریت انتظامی سال یازدهم زمستان ۱۳۹۵ شماره ۴ 513 - 530

کلید واژه ها: نهج البلاغه مدیریت دانش مدیریت منابع انسانی محیط

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۰۹ تعداد دانلود : ۱۰۶
زمینه و هدف: در عصر نوین، دانش منبع اصلی توسعه سازمان هاست؛ مدیران سازمان ها در دنیای پرچالش رقابتی به دنبال استفاده از مدیریت دانش برای افزایش موفقیت خود هستند. کتاب شریف نهج البلاغه، در سه بخش خطبه ها، نامه ها و حکمت ها، در بردارنده آموزه های فراوانی است که می تواند در بهبود مدیریت دانش برای سازمان های اسلامی مفید باشد. روش: روش تحقیق مورد استفاده در این پژوهش از نظر هدف، کاربردی است. همچنین از نظر روش، از شیوه آمیخته اکتشافی (کیفی - کمی) استفاده شده است. در این روش ابتدا با استفاده از روش کمی، روایات مربوط به موضوع جمع آوری شد. سپس سه سازه اصلی ساخته شد و با بررسی تحلیلی و کیفی این روایات برای این سه سازه اصلی هشت بُعد شناسایی شد. بر این اساس، با ترکیب کردن دو دسته تحقیق کمی و کیفی به درک بهتری از پدیده پرداخته شد. یافته ها: با بررسی به عمل آمده در این پژوهش مشخص شد که مفهوم مدیریت دانش، در کتاب شریف نهج البلاغه تاییدکننده سازه های اساسی مدیریت دانش است. نتیجه گیری: نتایج پژوهش، نشان داد که آموزه های کتاب شریف نهج البلاغه درخصوص مدیریت دانش را می توان در سه سازه اساسی مدیریت، منابع انسانی و محیط تبیین کرد. هر کدام از اینها نیز دارای ابعاد و اجزاء متعددی هستند که با استناد به آموزه های نهج البلاغه قابل اثبات و به کارگیری هستند.
۶۰۶.

بررسی مقایسه ای سبک ادبی و علمی در خطبه ها و نامه های نهج البلاغه بر پایه معادله بوزیمان

نویسنده:
منبع: مطالعات ادبی متون اسلامی سال اول پاییز ۱۳۹۵ شماره ۳

کلید واژه ها: امام علی (ع) خطبه های نهج البلاغه نامه های نهج البلاغه سبک شناسی آماری معادله بوزیمان

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۲۹ تعداد دانلود : ۴۴۵
سبک شناسی آماری از عالمانه ترین و دقیق ترین مکاتب نقدی است که شواهد تجربی را جایگزین قضاوت شهودی قرار داده است. معادله بوزیمان یکی از روش های سبک شناسی آماری است که نخستین بار بوزیمان دانشمند آلمانی، آن را در سبک شناسی مطرح نمود. به عقیده بوزیمان کمیت ادبیت متن یا جداسازی متن ادبی از دیگر انواع متن، با مقایسه میزان کاربرد افعال نسبت به تعداد صفات قابل تبیین است؛ هر چه تعداد فعل ها بیشتر باشد، متن داری سبک ادبی و رویکرد انفعالی است. که این نسبت با تقسیم تعداد افعال بر صفات حاصل می شود. پژوهش حاضر بر آنست که با تکیه بر شیوه سبک شناسی آماری بوزیمان به مقایسه خطبه ها و نامه های نهج البلاغه بپردازد. براساس داده های حاصل از این معادله، خطبه های نهج البلاغه در مقایسه با نامه ها داری رویکرد انفعالی تر و در نتیجه ادبی ترند. د. براساس داده های حاصل از این معادله، خطبه های نهج البلاغه در مقایسه با نامه ها داری رویکرد انفعالی تر و در نتیجه ادبی ترند.
۶۰۷.

بررسی و تحلیل سبک شناسی آوایی خطبه های نهج البلاغه(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: زبان و ادبیات عربی سال هشتم پاییز و زمستان ۱۳۹۵ شماره ۱۵

کلید واژه ها: عناصر آوایی سبک شناسی آوایی خطبه های نهج البلاغه

حوزه های تخصصی:
  1. حوزه‌های تخصصی ادبیات علوم ادبی سبک شناسی مفاهیم کلی سنتی سطح زبانی آوایی
  2. حوزه‌های تخصصی علوم اسلامی ادبیات عرب نثر
تعداد بازدید : ۱۹۰۱ تعداد دانلود : ۱۹۸۸
سبک شناسی، یکی از رویکردهای نقدی است که در سده ی أخیر، توجه ویژه ای از طرف ادیبان و سخنوران به آن شده است. یکی از مهم ترین موضوعات مورد بررسی در سبک-شناسی، بررسی آوایی و یا موسیقایی متن ادبی و به عبارت دیگر سبک شناسی آوایی اثر ادبی است که نحوه ی کاربرد واحدهای آوایی (صدا و آهنگ) در یک موقعیت زبانی و نیز کارکرد بیانی آواهای زبان را بررسی می کند. از جمله متونی که ارزش و شایستگی بررسی و تحلیل سبک شناسی آوایی را دارد، خطبه های نهج البلاغه امیرمؤمنان علی(ع) است. این خطبه ها دارای موسیقی دلنشین و تأثیرگذاری می باشد که توجه ی بسیاری از اندیشمندان و ادیبان را به خود جلب نموده است، نوشتار حاضر بر آن است، تا عناصر سبک ساز آوایی خطبه های نهج البلاغه و میزان انسجام این عناصر با مفاهیم مورد نظر حضرت را با روش توصیفی تحلیلی مورد بررسی قرار دهد. نتایج حاضر از این نوشتار حکایت از آن دارد که سجع، جناس، نظم آهنگ درونی، تکرار، تضاد و مقابله به عنوان نمود های برجسته ی عناصر آوایی در خطبه ها هستند که علاوه بر موسیقی گوش نواز، امکان استنباط معانی و مفاهیم مورد نظر حضرت را فراهم می کنند.
۶۰۸.

طراحی الگوی مدیر شایسته مبتنی بر نهج البلاغه براساس روش داده بنیاد(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مطالعات مدیریت انتظامی سال یازدهم تابستان ۱۳۹۵ شماره ۲ 171 - 190

کلید واژه ها: الگوی مدیر شایسته امام علی (ع) حکمران صالح مدیریت و رهبری نهج البلاغه

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۷۰ تعداد دانلود : ۴۳۰
زمینه و هدف: هر تمدن بالنده ای برای تداوم حیات سعادتمند خود نیازمند حکمرانی شایسته است تا تعالی فردی و اجتماعی جامعه خود را سرعت بخشد. مدیران و دیوان سالاران به عنوان سرمایه های اصلی نظام، مجرای تجلی اراده حکومت و تضمین کننده تحقق آرمان های یک تمدن هستند. بنابراین طراحی یک الگوی کارآمد پرورش مدیران و کارگزاران صالح و شایسته، مسئله اصلی هر حکومتی است که بدون شناخت باورهای اساسی بنیان گذاران و اسطور ه های آن حکومت قابل تحقق نیست. با توجه به شخصیت والای امیرالمؤمنین علی (علیه السلام) در شکل دهی به اندیشه های حکومت و مدیریت در نظام مقدس ایران اسلامی، این جستار، به دنبال استخراج و فهم الگوی مدیر شایسته از کتاب نهج البلاغه است.روش: این تحقیق ازنظر هدف کاربردی و ازنظر ماهیت کیفی است و رویکرد آن براساس نظریه داده بنیاد است.یافته ها: با مطالعه نهج البلاغه و با انجام فرایند های رویکرد داده بنیاد، 149 مفهوم مرتبط با مدیر شایسته به دست آمد. سپس این مفاهیم با موضوع و معانی مشترک با هم ادغام و دسته بندی و منجر به ظهور 39 مقوله فرعی شد. این مقوله ها نیز ادغام و در دسته های کلی تر قرار گرفت که حاصل کار، ظهور ابعاد شش گانه مدیر شایسته بود که عبارت اند از: بعد اعتقادی (خداباوری)، بعد مکتب علوی، نظام پایش اخلاق محور، بعد تربیتی، مقوله راهبردهای مدیریت و رهبری و درنهایت تحقق مدیر شایسته.نتیجه گیری: این ابعاد در الگوی «استراوس کربین » (1391) گنجانده شد. بدین ترتیب که بعد خداباوری به عنوان عامل علی، بعد مکتب علوی به عنوان عامل محوری، بعد تربیتی و نظام پایش اخلاق محور به ترتیب به عنوان عوامل زمینه ای و مداخله گر و منش مدیریت و رهبری زیر مقوله راهبردها جای گرفت که نتیجه و پیامد آن شکل گیری الگوی مدیر شایسته (حکمران صالح) است.
۶۰۹.

عدالت اجتماعی در نهج البلاغه(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: پژوهش های قرآن و حدیث سال چهل و نهم بهار و تابستان ۱۳۹۵ شماره ۱

کلید واژه ها: اسلام عدالت نهج البلاغه عدالت اجتماعی امام علی (ع)

حوزه های تخصصی:
  1. حوزه‌های تخصصی علوم اسلامی منطق، فلسفه و کلام اسلامی کلام دین پژوهی فلسفه دین
  2. حوزه‌های تخصصی علوم اسلامی اخلاق و تعلیم و تربیت اسلامی اخلاق اسلامی کلیات فلسفه‌ اخلاق
  3. حوزه‌های تخصصی علوم اسلامی فقه و اصول فقه اندیشه و فقه سیاسی اندیشه سیاسی اسلام فلسفه سیاسی
  4. حوزه‌های تخصصی علوم اسلامی حدیث و علوم حدیث حدیث کلیات موارد دیگر متون حدیث نهج البلاغه پژوهی
تعداد بازدید : ۵۸۸۳ تعداد دانلود : ۱۷۷۴
مقاله حاضر به بررسی عدالت اجتماعی در گفته ها و اعمال علی بن ابی طالب (ع) می پردازد. عدالت و حقیقت مادر همه ارزش های اجتماعی تلقی می شود. پس از حضرت محمد (ص)، امام علی (ع) بهترین نمونه اخلاق، از جمله عدالت بود. او برای عدالت زندگی کرد و بر این باور بود که هر کس باید از حق امنیت در زندگی برخوردار باشد. به نظر وی، عدالت قرار دادن هر چیزی در محل مناسب خود است. بنا به نظر امام علی (ع) ارتباطی عمیق بین عدالت و حقیقت وجود دارد. نقطه مقابل عدالت ظلم و ستم بوده و ستمگر دشمن خدا است. عدالت یکی از چهار ستون ""ایمان"" است. عدالت اجتماعی یکی از مهم ترین جنبه های عدالت است. عدالت اجتماعی به معنای دادن حق شایسته هر فرد در توزیع منافع در جامعه و برآوردن نیازهای اساسی افراد است. عدالت اجتماعی شامل چند عنصر است که مهم ترین آنها عبارتند از: (1) کرامت انسان و اهمیت جامعه، (2) برابری و توزیع عادلانه ثروت، (3) مقابله با ظلم و حفاظت از ضعیف در برابر قوی، (4) تامین امنیت اجتماعی و (5) رعایت حقوق اجتماعی انسان. همه این عناصر در گفتار و کردار امام علی (ع) مورد بررسی قرار گرفته است. به نظر او اعتدال و عدالت اصل راهنمای زندگی انسان است.
۶۱۰.

تاثیرپذیری فردوسی در باره ی ماهیت دنیا از نهج البلاغه

نویسنده:
منبع: شعر و زبان معاصر دوره اول تیر ۱۳۹۵ شماره ۱

کلید واژه ها: شاهنامه نهج البلاغه عبرت تقوی توشه سرای سپنج

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۸۲۴ تعداد دانلود : ۷۴۰
نهج البلاغه بخاطر داشتن بار معنایی عمیق و برخورداری از زیبایی های لفظی و معنوی غیر قابل وصف، همواره الگوی مناسبی برای بسیاری از شاعران و ادیبان بوده و هست. یکی از نام آوران عل م و ادب که در سروده های خویش از این کتاب ارزشمند در موضوعات گوناگون، فراوان استفاده نموده، حکیم طوس است. در نهج البلاغه مباحث زیادی پیرامون ماهیت دنیا مطرح شده که مورد استناد شاعر قرار گرفته است. برخی اوصاف دنیا در سخنان امام علی (ع) عبارتست از : ناپایداری، سرشار از رنج و گرفتاری، محل آزمون و امتحان، سرای پند و عبرت، مکانی برای توشه برداشتن، و... که بیان آنها در دیوان شاعر متجلی است. تلاش مقاله بر این است تا تنیدگی و اثرپذیری شاهنامه را در بحث دنیا از نهج البلاغه تبیین نماید.
۶۱۱.

سفارش های اخلاقی در کلیات سعدی با رویکرد به قرآن و نهج البلاغه(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مطالعات قرآنی سال هفتم تابستان ۱۳۹۵ شماره ۲۶ 97 - 113

کلید واژه ها: سعدی پند و اندرز اندیشه های دینی مضامین تعلیمی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۷۲ تعداد دانلود : ۶۵
شعر سعدی چشم انداز پند و پیام های گوناگونی است که هر یک به تنهایی جلوه ای از بینش منحصربه فرد وی نسبت به دنیای پیرامونش می باشد؛ آنگونه که می توان قلمرو مفاهیم و مؤلفه های اخلاقی را در پیام های زیبا و ژرف وی به خوبی مشاهده کرد. از آنجا که در دل هر پندی، پیامی نهفته است، شاعر شیرین سخن بر آن بوده است که مخاطب خود را به گونه ای به سوی افق های رشد و پویایی رهنمون سازد و به همین جهت بسیاری از آموزه های اخلاقی سعدی را می توان آیین نامه ای برای بهتر زیستن در نظر گرفت. آنچه در این مجموعه گرد آمده است بررسی مهم ترین آموزه های اخلاقی در «کلیات سعدی» و شناساندن دغدغه های ذهنی و فکری شیخ اجل که از چهره های جاویدان در قلمرو اخلاق شعر گذشته فارسی نیز به شمار می آید می باشد.
۶۱۲.

مضامین نهج البلاغه در گلستان سعدی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: سراج منیر سال هفتم بهار ۱۳۹۵ شماره ۲۲

کلید واژه ها: نهج البلاغه امام علی (ع) سعدی گلستان اقتباس تأثیرپذیری

حوزه های تخصصی:
  1. حوزه‌های تخصصی علوم اسلامی منطق، فلسفه و کلام اسلامی کلام دین پژوهی فلسفه دین
  2. حوزه‌های تخصصی علوم اسلامی حدیث و علوم حدیث حدیث کلیات موارد دیگر متون حدیث نهج البلاغه پژوهی
تعداد بازدید : ۱۲۵۵ تعداد دانلود : ۶۵۳
در تمام فرهنگ ها و زبان ها، کتاب های آسمانی اصلی ترین آبشخور فکری پیروان آن ادیان بوده است و چون معجزة جاوید پیغمبر اسلام قرآن مجید (سخن) بوده، تأثیرگذاری آن بر افکار مسلمانان در خلق آثار ادبی از کتب آسمانی ادیان دیگر آشکارتر است. پس از قرآن مجید، سخنان رسول اکرم(ص) و امامان و پیشوایان دین، بیشترین تأثیر را بر آراء و افکار و خلق آثار ادبی شاعران و نویسندگان مسلمان داشته است. با آنکه محقّقان مکرّر به این تأثیرپذیری اشاره کرده اند و موارد متعدّدی را باز نموده اند. ولی تأثیر کتاب شریف نهج البلاغه بر آثار ادبی، چنان که شایستة جایگاه رفیع آن بوده، مورد توجّه قرار نگرفته است. سعدی شهسوار بی بدیل عرصة نظم و نثر فارسی، متأثّر از بلاغت و مفاهیم متعالی کلام امام علی(ع) بوده است و در گلستان، بیش از 200 مورد از مفاهیم نهج البلاغه را اقتباس کرده است. در این مقاله به 62 مورد اشاره شده است.
۶۱۳.

سیمای عبادالرحمن در نهج البلاغه

نویسنده:
منبع: حبل المتین سال پنجم پاییز ۱۳۹۵ شماره ۱۶

کلید واژه ها: عبودیت نهج البلاغه عبادت قرآن کریم عبادالرحمن ربوبیت

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۵۲۶ تعداد دانلود : ۵۸۳
عبادالرحمن، گروهی از بندگان صالح خداوند هستند که رحمانیت خداوند در آنها تجلی یافته است، زیرا اراده ی این گروه بر اساس آگاهی و عبادات و عمل به کارهایی است که خداوند به آن راضی است و به علت انجام این امور، چشمه های رحمت الهی برای نوازش آنها به جوش و خروش در آمده است و اینان در حقیقت به اسم رحمان و رحیم خداوند، متصف هستند. این مقاله به بررسی و بیان ویژگی های بندگان صالح خداوند در متون عرفانی، همراه با دلایل و اشاره هایی روشن از منظر نهج البلاغه شریف در خطبه ی متقیان علی بن ابیطالب(رض) با تحلیل چهل ویژگی عبادالرحمن در این خطبه به طالبان حقیقت بندگی و عبودیت ارائه می دهد. هدف از این پژوهش، بررسی موضوعی «عبادالرحمن» و ویژگی های آنها در خلال تفسیر آیات سخنان عرفا و بیانات حضرت علی(رض) در نهج البلاغه مرتبط به این موضوع است که به شیوه ی کتابخانه ای و تحلیل محتوا و استناج عقلی به نتایج معقولی ختم شده است. با مداقه در صفات و ویژگی های عبادالرحمن به این نتیجه می رسیم که هر کس که به بندگی حقیقی خداوند دست یابد، زیر سایه اسم «الرحمن» خداوند قرار می گیرد و صادقانه به صفات «عباد الرحمن» آراسته می شود و در زمره آنان قرار گرفته و از چشمه های رحمت الهی بهره مند می شود و در دنیا و آخرت سعادتمند خواهند بود.
۶۱۴.

اصول عزل و نصب کارگزاران با رویکرد اندیشه سیاسی امام علی(ع) در نهج البلاغه(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مدیریت سازمان های دولتی سال پنجم زمستان ۱۳۹۵ شماره ۱ (پیاپی ۱۷)

کلید واژه ها: نهج البلاغه اندیشه سیاسی عزل و نصب اصول سلبی اصول ایجابی

حوزه های تخصصی:
  1. حوزه‌های تخصصی مدیریت گروههای ویژه مدیریت اسلامی
  2. حوزه‌های تخصصی مدیریت مدیریت سازمانی و منابع انسانی مدیریت منابع انسانی
تعداد بازدید : ۱۷۸۶ تعداد دانلود : ۸۵۷
هدف این نوشتار، شناخت مبانی و اصول عزل و نصب کارگزاران در اندیشه امام علی(ع) است. ضرورت این تحقیق، آسیب شناسی عزل و نصب های غیرمنطقی و کاربرد نتایج آن بر اساس موازین دینی و حکومت علوی در جامعه اسلامی هست. روش تحقیق، ازنظر هدف توسعه ای و از نظر شیوه گردآوری داده ها، توصیفی- تحلیلی هست و بر همین اساس، با تحلیل محتوای مضامین خطبه ها، نامه ها و حکمت های نهج البلاغه، با تکیه بر روش خانواده احادیث نهج البلاغه و نظام مند کردن آن در چارچوب دستگاه یا نهاد عزل و نصب، به سؤال های پژوهش پاسخ داده شده است. در ادامه جهت تأیید مدل از روش دلفی استفاده شد و 30 نفر از خبرگان دانشگاهی و حوزوی در پنل دلفی شرکت داده شدند و پس از دو مرحله انجام فن دلفی نتایج به اشباع رسید. یافته های تحقیق حاکی از آن است که در نظام علوی، رعایت اصول ایجابی (حریم داری، صراحت و صداقت، پایبندی به کیفیت، استخدام وسیله، اعتدال و میانه روی و تکریم) لازمه و اصول سلبی (نفی خودکامگی، قدرت طلبی، شتاب زدگی، سستی گزینی، نفی شهوت تغییر) خط قرمز کارگزاران در عزل و نصب هست که اصول ایجابی باید ثابت و اصول سلبی باید از آنها پرهیز و به طور کلی نفی گردند.
۶۱۵.

نقش و کارکرد تقابل های معنایی در ترجمه نهج البلاغه (مطالعه موردی ترجمه های دشتی، شهیدی، فقیهی، جعفری و فیض الاسلام)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مطالعات ترجمه قرآن و حدیث دوره سوم بهار و تابستان ۱۳۹۵ شماره ۵

کلید واژه ها: معنی شناسی با هم آیی تقابل معنایی ترجمه های فارسی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۳۰۰ تعداد دانلود : ۶۷۰
در زمینه ی تحلیل متن و درک مفاهیم دقیق آن می توان از ساز و کارهای فراوانی مدد جست که در این بین، توجه به تقابل های دوسویه بین واژگان، از جایگاه ویژه ای برخوردار است. در حوزه ی با هم آیی که یکی از مباحث بسیار مهم معنی شناسی به شمار می رود، تقابل های معنایی با انواع خاص خود می تواند مترجمان را به معنای دقیق واژگان متن رهنمون شود. بدین معنا که مترجم با شناخت تقابل های دوسویه ی بین واژگان جملات مقارن با یک دیگر، می تواند بسیاری از چالش های دست یابی به ترجمه ی دقیق را پشت سر بگذارد. از آنجا که کتاب گهربار نهج البلاغه سرشار از واژگان متقابل با یک دیگر می باشد، در این جستار در پی پاسخ به این پرسش هستیم که آیا مترجمان فارسی خطبه های نهج البلاغه در برگردان تقابل های دوسویه ی واژگانی به خوبی عمل کرده اند و تا چه اندازه بافت کلام را مورد اهتمام قرار داده اند؟ بدین منظور ابتدا به انواع با هم آیی واژگانی و تقابل های معنایی اشاره ای خواهیم نمود و در ادامه، فرازهایی از خطبه های نهج البلاغه را که حاوی چنین تقابل هایی هستند ارائه می نماییم و سپس به تبیین عملکرد ترجمه ها ی فارسی دشتی، شهیدی، فقیهی، جعفری و فیض الاسلام در انتقال معنای صحیح این تقابلات خواهیم پرداخت. برآیند این جستار نشان می دهد که در بسیاری از موارد، مترجمان با بی توجهی به جملات متقابل، از معنای دقیق دور شده اند و با در نظر گرفتن بافت کلام این نقیصه را می توان بر طرف نمود.
۶۱۶.

اصول ایجاد همدلی ملّت با دولت از منظر نهج البلاغه با تطبیق بر روانشناسی(مقاله پژوهشی حوزه)

نویسنده:
منبع: پژوهشنامه علوم حدیث تطبیقی سال سوم پاییز و زمستان ۱۳۹۵شماره ۵ 123 - 144

کلید واژه ها: همدلی و همزبانی امیرالمؤمنین(ع) رعیت حاکم والی حکومت نهج البلاغه

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۶۴ تعداد دانلود : ۱۳۰
وحدت و همراهی مردم با حکومت، از مهم ترین عوامل موفقیت جوامع است. راهکارهای ایجاد هم دلی و هم زبانی در دو عرصه عوامل همدلی ملّت با دولت و دولت با ملّت قابل بررسی است. نهج البلاغه به عنوان منشور سیاسی شیعه در این عرصه از جایگاه ویژه ای برخوردار است. امیرالمؤمنین(ع) راهکارهای متعددی برای ایجاد همدلی و هم زبانی دولت و ملّت بیان داشته اند. تطبیق و تحلیل این مبانی با دیدگاه روان شناسان بسیار حائز اهمیّت است. پژوهش پیش رو، از یک طرف، مهم ترین اصول و روش های مؤثر حاکمان برای همراهی مردم با دولت از منظر نهج البلاغه و روان شناسی را مورد بررسی قرار داده و از سوی دیگر، هم خوانی و تناسب این اصول با دیدگاه روان شناسان را به اثبات می رساند. هدف این پژوهش، کشف دیدگاه امیرمؤمنان(ع) در راستای وظایف حاکمان نسبت به مردم به عنوان نظریه برتر در این باره است. کاربست ملاک های ارائه شده در این تحقیق توسط دولت اسلامی که باعث هم گرایی مؤثر ملّت با دولت می شود، از فواید این پژوهش است که در دو بخشِ اصول و روش های ایجاد همدلی ارائه گردیده است.
۶۱۷.

تبیین چارچوبی برای پاسخ گویی نظام اداری؛ نگاهی به نامه 53 «نهج البلاغه»(مقاله ترویجی حوزه)

نویسنده:
منبع: اسلام و پژوهش های مدیریتی سال ششم پاییز و زمستان ۱۳۹۵ شماره ۱ (پیاپی ۱۳) 39-58

کلید واژه ها: پاسخ گویی چارچوب کلان نظام اداری مدیریت دولتی نامه 53 نهج البلاغه

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۷۶ تعداد دانلود : ۸۰
پاسخگو بودن نظام اداری، نهادها و مدیران دولتی به عنوان امری منطقی و عقلایی، از دیرباز مطمح نظر صاحب نظران بوده ، اما چگونگی تحقق، انواع و چارچوب آن با وجود نوسان هایی در ادوار گوناگون، سیر تکاملی داشته است. در این بین، نظریه های مدیریت دولتی، که یکی از حوزه های عهده دار بحث نظری درباره این مهم است علی رغم تفاوت هایی در جزئیات- بر پاسخگو بودن مدیران دولتی و نهادهای دولتی و نظام اداری در برابر قانونگذار و پاسخ گویی مجریان و قانون گذاران در برابر مردم تأکید دارد. این مقاله با استفاده از روش «تحلیلی- توصیفی» مبتنی بر متن پژوهشی، نامه 53 «نهج البلاغه» را به عنوان متنی حاکمیتی برای دست یابی به چارچوبی پاسخ گویی نظام اداری بررسی کرده است. یافته های تحقیق نشان می دهد چارچوب کلان پاسخ گویی نظام اداری افزون بر چیستی سه جزء، چرایی، چگونگی و مرجع پاسخ گویی را در بر می گیرد. روشن است که میان این چارچوب ها، فنون و روش های پاسخ گویی تفاوت جدی وجود دارد .
۶۱۸.

بررسی تطبیقی تأثیرگذاری مضامین تعلیمی نهج البلاغه در کلام سعدی و فرطوسی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: کاوش نامه ادبیات تطبیقی سال ششم پاییز ۱۳۹۵ شماره ۲۳

کلید واژه ها: نهج البلاغه سعدی ادبیات تعلیمی مضامین اخلاقی فرطوسی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۸۷۵ تعداد دانلود : ۴۳۳
سعدی و فرطوسی از جمله ادیبانی هستند که میزان تأثیرپذیریشان از نهج البلاغه قابل تأمّل است. تا آنجا که می توان گفت: بعد از قرآن کریم، نهج البلاغه مهم ترین الگوی محتوایی و مضمونی اندیشة ایشان بوده است. در این جستار، آثار سعدی و فرطوسی مورد مطالعه قرار گرفته است. یافته های این پژوهش حاکی از آن است که سعدی و فرطوسی در آثار خود از سخنان امام علی (ع) در نهج البلاغه بهره های اخلاقی و حکمی فراوان برده اند و از این راه، مضمون و محتوای کلام خویش را غنی تر نموده اند. این تأثیرپذیری، غالباً از نوع مستقیم بوده و پیدایی یا اثبات آن نیاز چندانی به توجیه یا تردید و تأویل ندارد؛ البتّه، شایان ذکر است که تأثیرپذیری مستقیم در شعر فرطوسی بیش از شعر و نثر سعدی است؛ زیرا نوآوری سعدی در خلق مضمون های جدید و پیوند میان حکمت های علوی و حکایت های حاصل از سفر و تجربه و دانش با لطافت و پوششی نوین همراه است، در حالی که فرطوسی بیشتر به نظم درآوردن سخنان امام علی (ع) بسنده نموده است.
۶۱۹.

سبک زندگی فردی در حوزه تربیت سیاسی بر مبنای نهج البلاغه(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: پژوهش در مسائل تعلیم و تربیت اسلامی سال بیست و چهارم دوره جدید پاییز ۱۳۹۵ شماره ۳۲

کلید واژه ها: سبک زندگی تربیت سیاسی در نهج البلاغه تربیت و سیاست در نهج البلاغه

حوزه های تخصصی:
  1. حوزه‌های تخصصی علوم اسلامی تفسیر و علوم قرآن تفسیر قرآن معارف قرآن اخلاق و تربیت در قرآن
  2. حوزه‌های تخصصی علوم اسلامی اخلاق و تعلیم و تربیت اسلامی تعلیم و تربیت اسلامی تربیت تربیت دینی
  3. حوزه‌های تخصصی علوم اسلامی حدیث و علوم حدیث حدیث معارف حدیثی اخلاق و تربیت در روایات
  4. حوزه‌های تخصصی علوم اسلامی حدیث و علوم حدیث حدیث کلیات موارد دیگر متون حدیث نهج البلاغه پژوهی
تعداد بازدید : ۱۴۸۴ تعداد دانلود : ۱۱۳۵
این پژوهش با هدف تبیین سبک زندگی فردی در حوزه تربیت سیاسی بر مبنای نهج البلاغه انجام شده است. روش آن کیفی و گردآوری اطّلاعات، کتابخانه ای است. در این پژوهش «سبک زندگی» شیوه زندگی موفّقِ مؤمنانه است که به فرد، خانواده یا جامعه هویّت می دهد و مجموعه ای از طرز تلقی ها، ارزشها و شیوه های رفتاری است که چگونگی زندگی کردن انسان را در پرتوی آموزه های اسلامی مشخّص کرده است. هم چنین در این تحقیق «تربیت سیاسی» فعّالیّتی منظم و مستمر برای آماده سازی فرد به عنوان شهروند جامعه اسلامی به منظور پذیرش مسئولیّت و شیوه اندیشیدن و تحلیل مسائل برای پرورش انسانهای آگاه برای هدایت جامعه بشری است. در این پژوهش 17 مؤلفه محوری با توجّه به خطبه ها، نامه ها و حکمتهای نهج البلاغه استخراج و تبیین شده است. این مؤلفه ها عبارتند از: تقوا با زیر مؤلفه های مخالفت با هوای نفس و خودسازی، خدامحوری، آخرت طلبی، حقّ مداری، توکّل بر خدا، توسّل، قناعت، صبر، پرهیز از طمع، دوری از بخل، پرهیز از خودپسندی، تواضع، پرهیز از لجبازی، شجاعت، حیا، علم آموزی و زهد. نتایج نشان می دهد که این مؤلّفه ها و آموزه های آنها، می تواند علاوه بر اثربخش بودن در زندگی فردی شهروندان به عنوان بستر تربیتی اندیشه و رفتار سیاسی آنان در جامعه و نیز پیش نیاز عملکرد شایسته کارگزاران در پذیرش مسئولیّتها باشد. هم چنین می تواند عاملی پیشگیرانه در بروز بسیاری از آسیبها و ناکارامدیهای فضای سیاسی جامعه و الگویی کلیدی و کارامد در ارائه سبک زندگی مطلوب به شمار رود که در آن فرد و جامعه به رشد و کمال برسند.
۶۲۰.

حقوق اقلیت های دینی در نهج البلاغه(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: سراج منیر سال هفتم پاییز ۱۳۹۵ شماره ۲۴

کلید واژه ها: امام علی (ع) اقلیت ها حقوق تعامل

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۱۷۳ تعداد دانلود : ۶۴۲
برقراری اتحاد، برادری و صلح یکی از ویژگی های دین مبین اسلام است. از آن رو، همزیستی مسالمت آمیز به عنوان یکی از مهم ترین مؤلفه های زندگی در جوامع اسلامی مطرح است. در این رابطه، تعاملی که بین مسلمانان با اقلیّت های دینی بر مبنای قرارداد ذمّه شکل گرفته، از مصادیق مهم صلح جویی دین مبین اسلام است. بی گمان اثبات ادعای عدالت جویی و صلح طلبی دین اسلام در برخورد با هم پیمانان خود، تنها با اثبات حقوق مسلّم اقلیت های دینی در جامعة اسلامی میسّر است. با این رویکرد، مقالة حاضر بر آن است تا با کنکاش در سخنان امام علی (ع)در نهج البلاغه به ارزیابی حقوق اقلیّت های دینی در جامعة اسلامی بپردازد و اثبات کند کههمزیستی مسالمت آمیز با پیروان سایر ادیان و رعایت حقّ حیات جانی و مالی، آزادی اندیشه و بیان، برابری با رعایت اصل ابراز محبت به همة مردم، اصل تساوی در برابر قانون و حقوق اجتماعی و اصل احترام به سنّت ها و قوانین دیگر ادیان، یک اندیشة اصیل اسلامی در سیرة آن بزرگوار است و در گفتار و کردار آن حضرت نمایان و مشهود است که این حسن سلوک و رفتار احترام آمیز در ارتباط با همة اقلیت ها به خوبی تحقق یافته است .

تبلیغات

پالایش نتایج جستجو

تعداد نتایج در یک صفحه:

درجه علمی

مجله

سال

حوزه تخصصی

زبان