۱.
کلید واژه ها:
حق و باطل انبیای الهی شیطان ثروت اجبار
در طول تاریخ همواره افراد در مواجهه با حق به دو دسته تقسیم شده اند؛ عده ای آن را پذیرفته و عده ای آن را انکار و رد می کردند. براساس آیات و روایات معصومین(علیهم السلام)، زمینه ها و عوامل گوناگونی وجود دارد که هرکدام می تواند در پذیرش حق و یا انک ار آن تأثیرگذار باشد . برای بررسی دقیق تر و روشن ترشدن موضوع این زمینه ها و عوامل را به دو نوع درونی و بیرونی نسبت به وجود انسان تقسیم شده، که در این مقاله عوامل بیرونی تأثیرگذار در پذیرش و انکار حق بررسی می شود. این عوامل گوناگون اند ولی در نهایت اگر انسان فطرت خود را سالم نگه دارد، و حجابی برای عقل خویش ایجاد نکند پذیرای حق است، ولی اگر به هر دلیلی از عقل سالم و فطرت الهی فاصله بگیرد، به همان اندازه از حق دور شده و زمینه را برای انکار حق آماده ساخته است. در این مقاله به بررسی این عوامل می پردازیم.
۲.
کلید واژه ها:
قرآن کریم تفسیر المیزان آرمان شهر نظام اخلاقی افلاطون
هدف پژوهش حاضر بازخوانی « آرمان شهر » از دیدگاه قرآن کریم است. بر این اساس مطالعه حاضر با مطالعه روی 81 آیه از آن که شامل واژه های مرتبط با شهر هستند، و با استناد به تفسیر معیارهای شهر آرمانی از دیدگاه قرآن کریم را با استفاده از روش تحلیل محتوا به ،« المیزان » دست آورده است. نتایج پژوهش حاکی از آن است که از نظر قرآن، جامعه مطلوبی وجود دارد که در پناه پروردگار یگانه و با هدف مشخص شکل می گیرد. در این میان تمدن اسلامی به دلیل دارا بودن ویژگی های خاص و منحصر به فرد، چهره خاصی از آرمان شهر مطلوب ترسیم کرده، و در نگاهی کلی باید گفت که قرآن کریم آکنده از اصول و دستورات اخلاقی است که بر اساس آن می توان بهترین و دقیق ترین برنامه و سیستم را برای جامعه اخلاقی مطلوب پی ریزی کرد.
۳.
کلید واژه ها:
آخرین سخن خدا تقوا یوم موت ظلم مراقبه محاسبه
قرآن کتابی است سراپا بشارت و انذار که حاوی خطابات و اشارات عالی قدر عرفانی است . از جمله آیه 281 سوره بقره: « و اتقّو یوماً ترجعون فیه الی الله ثمّ توفی کل نفس ما کسبت وهم لا یظلمون » که طبق اقوال و استناد مفسران بسیاری، آخرین آی های است که بر پیامبر نازل گشته است. این نوشتار با روشی اسنادی- توصیفی به بررسی چند واژ ه کلیدی این آیه پرداخته و ارتباط تقوا با مقامات، احوال و معانی عرفانی را بیان می کند. هدف اصلی این نوشتار تبیین ابعاد آخرین سخن خدا، تقوا، یوم، موت، ظلم، مراقبه، محاسبه.و زوایای واژه های این آیه، با تکیه بر اقوال تفاسیر و متون عرفانی است.
۴.
کلید واژه ها:
سوره کهف عناصر داستانی تربیت اصحاب کهف ذوالقرنین قصص قرآن
سوره کهف از جمله سوری است که چهار قصه را در خود جای داده است: قصه اصحاب کهف ، قصه صاحب دو باغ، قصه موسی(علیه السلام) و عبد صالح، و قصه ذوالقرنین؛ با دقت در قصص سوره می توان دریافت هر قصه متشکل از شخصی تهایی است که برخی دارای نقش اصلی و پررنگ، و برخی دارای نقش فرعی و کم رنگ هستند که در کنار، یا مقابل هم سبب حرکت و معرفی فضای داستان شده اند. این مقاله بر آن است تا با توجه به سبک متفاوت این سوره با سور مشابه، و هم چنین اهمیت نقش قهرمان و ضد قهرمان در هر داستان، به ترسیم شخصیت ها از دو بعد هنری و تربیتی بپردازد.
۵.
کلید واژه ها:
قرآن دنیا برزخ جهنم برزخی بهشت برزخی
خداوند در قرآن از زاویه های مختلف به مسئله حیات پس از مرگ، عالم برزخ و جهان آخرت پرداخته است؛ از این میان می توان حداقل بیست آیه را یافت که بر جهان برزخی دلالت دارد و از مجموع این آیات حقیقت وجود عالم برزخ تا حد زیادی روشن می شود. این پژوهش در صدد بررسی عالم برزخ در آیات مذکور است، که از یک طرف ذهن مخاطب را به حقیقت عالم برزخ متوجه م یکند، و از طرف دیگر در ساماندهی اعمال و رفتارش که تعیین کننده وضعیت او در عالم برزخ است نقشی اساسی دارد؛ لذا در این راستا به مفهوم شناسی برزخ، تفسیر، شرح و توضیح آیات مربوط به این موضوع، فلسفه برزخ، و در نهایت بهشت و جهنم برزخی و تفاوت آن با بهشت و جهنم رستاخیز به منظور بیان حالت های آن عالم اشاره می شود.
۶.
کلید واژه ها:
علم وجوه معناشناسی مشترک معنوی ظلم فسق طغیان
مراد از « علم وجوه قرآن » معنای موضوع له واژه ها نیست، بلکه معنای کاربردی یا مستعملٌ فیه آن ها است. به این معنا که واژ هها در بافت و سیاق آیات به صورت مصادیق و معانی مختلف حقیقی، مجازی و یا کنایه ای، و نیز به نحو اشتراک لفظی و غالباً به شیوه اشتراک معنوی به کار می روند. اینگونه کاربردها در دانش وجوه موجود است ولی هیچ کدام از منابع وجوه در بیان معانی و مصادیق واژه ها به نوع دلالات الفاظ و به شاهد لغوی و سیاقی آن ها نپرداخت هاند. مقاله حاضر در صدد تبیین این موضوع در آیاتی چند از واژه های ظلم و فسق و طغیان است.
۷.
کلید واژه ها:
سوگند خداوند عناصر زمان قرآن کریم صبح عصر فجر
نگاه علمی و فرهنگی به قرآن کریم به عنوان دیدگاهی والا و متأثر از فرهنگ ناب اسلامی، راهکار ارزنده ای است که با اعطای بینش و نگرشی دینی به مفسران و قرآن پژوهان، برآن است تا زوایای گوناگون کتاب وحی الهی را بر تمامی ره پویان فرهنگ و معارف اسلامی آشکار نماید . آنچه در این جستار بدان پرداخته خواهد شد، بررسی آیات شریفه ای از قرآن کریم است که سوگندهای خداوند به بخش های مختلف زمان را در بر می گیرد. هدف مقاله حاضر بررسی و تبیین یکی از عرصه های آموزنده قرآن کریم است که متضمن سوگندهای عبرت آموز خداوند به مصادیق مختلف زمان می باشد.
