مطالعات راهبردی بسیج

مطالعات راهبردی بسیج

مطالعات راهبردی بسیج سال بیست و چهارم پاییز 1400 شماره 92 (مقاله علمی وزارت علوم)

مقالات

۱.

چارچوب انتخاب کارگزاران در نظام اسلامی (مطالعه موردی: دوران حکومت داری پیامبر اسلام، امیرالمومنین و امام مجتبی علیه السلام)(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: کارگزاران نظام اسلامی حکومت داری الگوی انتخاب منابع انسانی سیره

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 965 تعداد دانلود : 423
انتخاب کارگزار برای واگذاری ماموریت های کلان در جامعه اسلامی همواره از دغدغه های مهم جامعه بوده است. این مسئله سابقه ی طولانی از دوره ی پیمان عقبه ی مردم یثرب با پیامبر عظیم الشأن اسلام در تاریخ اسلام قابل بحث است. امیرالمؤمنین و حضرت امام حسن مجتبی علیهما السّلام نیز در دوران حکومت خود به صورت عملی با این مسئله روبه رو بوده اند. بعد از تشکیل حکومت جمهوری اسلامی ایران اشتباه های مکرر در انتصابات کارگزاران روی داده است. در گام دوم انقلاب بیش از پیش ضرورت دارد تا نسبت به از بین بردن این نوع اشتباه ها اقدام عملی گردد. به همین منظور تلاش شد تا با مراجعه به تراث مربوط به حضرات ائمه معصومین علیهم السّلام دارای سابقه حکومت، الگوی انتخاب کارگزاران استخراج گردد. برای نیل به این هدف، از روش تحلیل مضمون استفاده شده و با بررسی منابع اسلامی در دوران تصدّی حکومت معصومین علیهم السّلام، تعداد 220 گزاره استخراج و کدگذاری شده است و از بطن این گزاره ها، مفاهیم اصلی مقدمه ساز در گام اول و چارچوب انتخاب کارگزاران در گام دوم استخراج گردید. حد سه شاخگیِ خواستن، دانستن و توانستن در چارچوب مذکور مبتنی بر گزاره های مستخرج، مشخص شده اند که تعریف هر یک از این سه شاخه در یافته ها توضیح داده می شود.
۲.

بازشناسی جایگاه معنایی ارزش های اجتماعی در وصایای شهدا (شهدای دفاع مقدس و شهدای مدافع حرم)(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: شهدای دفاع مقدس شهدای مدافع حرم ارزش های اجتماعی اجتماع محور فرد محور خانواده محور دین محور

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 389 تعداد دانلود : 891
هدف اصلی این مقاله بررسی و تجزیه و تحلیل وصایای شهدای دفاع مقدس و شهدای مدافع حرم می باشد. روش این پژوهش تحلیل مضمون و از نوع کیفی است . با استفاده از نرم افزار مکس کیودا انجام شده است. جامعه آماری متشکل از کلیه وصایا و مکتوبات شهدای دفاع مقدس و شهدای مدافع حرم است. با توجه به آثار موجود در کتابخانه بنیاد شهید و از خانواده های شهدای ساکن در تهران 90 وصیت نامه مکتوب ( 55مورد از شهدای دفاع مقدس، 35 مورد از شهدای مدافع حرم) شهدایی که در تهران زندگی کردند، با شیوه نمونه گیری در دسترس انتخاب شده و مورد تجزیه و تحلیل کمی و کیفی قرار گرفته است.یافته های این تحقیق نشان می دهد که از نظر کمی در وصایای شهدای دفاع مقدس و شهدای مدافع حرم به طور کلی 24 کد یا مضمون اصلی استخراج شده که با توجه به فراوانی تکرار آنها در وصایای شهدای دفاع مقدس 820 کد و در وصایای شهدای مدافع حرم 404 کد استخراج شده است.به لحاض کیفی و محتوایی نیز مضامین به دست آمده از ارزش های اجتماعی یک دسته بندی پنج موردی ارئه شده است که عبارتاست از:1)ارزش های فرد محور،2) ارزش های خانواده محور و 3) ارزش های جامعه محور، 4) ارزش های مدیریت محور و5) ارزش های دین محور. اولویت با ارزش های دینی بوده و سایر ارزش های شهدا در پرتو ارزش های دینی قابل تفسیر است.
۳.

اثرات رفاهی حمایت یا عدم حمایت از تحریم های آمریکا و اروپا توسط خریداران عمده نفت ایران(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: تحریم نفتی نظریه بازی ها پروژه تحلیل تجارت جهانی تجزیه رفاه

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 966 تعداد دانلود : 190
درآمدهای حاصل از صدور نفت خام و فرآوردهای نفتی، سهم مهمی از درآمدهای دولت را به خود اختصاص می دهند. این بخش همواره مورد تحریم آمریکا و متحدانش قرار گرفته است. اما وجود شبکه ارتباطات جهانی، باعث می شود هر گونه اخلال در صادرات نفت ایران، نقاط مختلف جهان، حتی آمریکا و اتحادیه اروپا را نیز درگیر کند. در این پژوهش به منظور محاسبه اثرات جهانی تحریم-های نفتی ایران و نقش کشورهای خریدار نفت از ایران، از مدل پروژه تحلیل های تجارت جهانی(GTAP) استفاده می شود. بر این اساس پنج منطقه ایران، ایالات متحده آمریکا و اتحادیه اروپا، کشورهای عضو شورای خلیج (فارس)، عمده خریداران نفت ایران و بقیه جهان در نظر گرفته شده است. نتایج نشان می دهد که تمام مناطق به جز بقیه جهان، از تحریم های نفتی ایران آسیب می بینند و این آسیب برای کشور ایران و عمده خریداران نفت ایران بسیار بیشتر است. همچنین به منظور بررسی رفتار تحریم کنندگان نفتی ایران، یک بازی با اطلاعات کامل در نظر گرفته شده که بازیگران مستقل آن آمریکا و اتحادیه اروپا، عمده خریداران نفت ایران و ایران می-باشد. تعادل نش، جایی واقع می شود که آمریکا و اتحادیه اروپا تحریم های ضعیف را انتخاب کرده و عمده خریداران نفت از ایران کمترین حمایت را از تحریم های آمریکا و اتحادیه اروپا انجام می دهند. نتایج تجزیه رفاه برای یک شوک سیاستی 50 درصد بر روی صادرات نفت ایران نیز نشان می دهد که مهمترین عامل اثرگذار بر کاهش رفاه ایران تخصیص کاراست که نشان از اثرات مخرب تحریم بر کارایی منابع می باشد.
۴.

بررسی ظرفیت نمایشگاه های ملی در حمایت از تولید ملی (مورد مطالعه: نمایشگاه توانمندی های روستاییان و عشایر)(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: نمایشگاه نمایشگاه های ملی تولید ملی روستا عشایر

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 247 تعداد دانلود : 613
حمایت از تولید ملی یکی از ارکان اصلی سیاست های اقتصاد مقاومتی است، لذا شناسایی راهکارها و ایده هایی که زمینه تقویت تولید ملی را فراهم آورد را میتوان در راستای تحقق این سیاستها دانست. نمایشگاه های ملی دارای ظرفیت های ویژه ای برای توسعه و ترویج امر تولید در عمده کشورها هستند در پژوهش حاضر که با رویکرد کتابخانه ای- پیمایشی انجام شده، ظرفیت های مختلفی که در یک نمایشگاه ملی برای حمایت از تولید داخل فراهم می شود، شناسایی شده است. سپس با پیمایش صورت گرفته در چهارمین نمایشگاه توانمندی های روستائیان و عشایر که با رویکرد و شعار محوری تبیین نقش روستائیان و عشایر در تحقق سیاست های رونق تولید در تابستان 1398 برگزار شد، این ظرفیت ها به طور دقیق و موردی مورد ارزیابی قرار گرفته اند. برای انجام این پژوهش، 194 پرسشنامه توسط غرفه داران نمایشگاه مذکور تکمیل گردید و در گام پایانی، تجزیه و تحلیل داده های گردآوری شده با استفاده از روش تاپسیس، انجام گرفت. نتایج نشان می دهد که متاسفانه حدود نیمی از کارکردها در نمایشگاه توانمندی های روستاییان و عشایر، نمره ای کمتر از 50 درصد را کسب کرده اند. بخش پایانی پژوهش حاضر به علت کاوی چرایی عدم استفاده مناسب از ظرفیت این نمایشگاه ها پرداخته شده است که پس از شناسایی این عوامل (در 19 مورد) به رتبه بندی آنها اقدام گردید.
۵.

طراحی مدل قابلیت های سازمانی در حوزه امنیت سایبری(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: امنیت سایبری قابلیت های سازمانی شایستگی جمهوری اسلامی ایران

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 219 تعداد دانلود : 249
هدف اصلی: در دهه های اخیر و هم زمان با افزایش ضریب نفوذ اینترنت و فضای سایبری، طیف وسیعی از دولت ها به منظور محافظت از زیرساخت ها و شهروندان خود در مقابل تهدیدات سایبری اقدام به بازطراحی و بازنگری در سیاست ها، ساختارها و راهبردهای خود نموده اند. یکی از مهم ترین این اقدامات، شناسایی قابلیت های موردنیاز سازمان های متولی امنیت سایبری در جهت تحقق وظایف و مأموریت های خود است. ازاین رو در این تحقیق به طراحی مدل قابلیت های سازمانی در حوزه امنیت سایبری به عنوان هدف اصلی تحقیق مبادرت نموده ایم روش پژوهش: پژوهش حاضر از منظر هدف، کاربردی - توسعه ای و از جنبه گردآوری و تحلیل داده ها، کمی است. در مرحله اول بر اساس نتایج مطالعات اکتشافی و با استخراج 45 شاخص، 23 مؤلفه و 7 بعد مدل مفهومی طراحی گردید. در مرحله دوم روایی صوری و پایایی اجزاء مدل با نظرخواهی از تعداد 8 نفر از خبرگان موردبررسی قرار گرفت. در مرحله سوم بر اساس نظریات 43 نفر از خبرگان علمی و اجرایی حوزه امنیت سایبری کشور، مطلوبیت اجزاء مدل با استفاده از نرم افزارهای spss و pls مورد ارزیابی قرار گرفت. یافته ها: بر اساس یافته ها مدل قابلیت های سازمانی در حوزه امنیت سایبری شامل هفت بعد منابع انسانی پویا، فرهنگ جهادی، تاب آوری سایبری، دوسوتوانی سازمانی، سرمایه های سازمانی، تیم های قدرتمند پاسخگوی سایبری و رهبران تحول آفرین است؛ که بر اساس این ابعاد پیشنهادهای کاربردی لازم ارائه شده است.
۶.

مدل مدیریت تهدیدات سیاسی - امنیتی در ج.ا.ایران بر مبنای مؤلفه های آگاهی، اعتماد و مشارکت اجتماعی(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: تهدید مدیریت تهدیدات تهدیدات سیاسی – امنیتی سرمایه اجتماعی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 856 تعداد دانلود : 230
مطالعه تهدیدات امنیّت ملّی، یکی از مهم ترین و بنیادی ترین موضوعات امنیتی هر کشوری محسوب می گردد که شناخت آنها امری ضروری برای مدیریت انواع گوناگون تهدیدات به ویژه تهدیدات سیاسی - امنیتی محسوب می گردد؛ از طرفی سرمایه اجتماعی با مؤلفه های اصلی خود از جمله آگاهی، اعتماد و مشارکت، یکی از نیازهای هر حکومت برای اداره جامعه و تحقق خواسته ها و مطلوبیت های حکمرانی جوامع امروزی می باشد؛ لذا با توجه به اهمیت موضوع و فقدان پژوهش های عمیق و کاربردی در این خصوص، محقق با هدف دستیابی به مدل مدیریت تهدیدات سیاسی - امنیتی ج.ا.ایران بر مبنای مؤلفه های سه گانه آگاهی، اعتماد و مشارکت اجتماعی ، اقدام به این پژوهش نموده است. این تحقیق کاربردی- توسعه ای است که با استفاده از روش " نظریه مبنایی " انجام شده است؛ پژوهش حاضر جهت دستیابی به پاسخی مناسب ، مستندات و مبانی نظری مرتبط با موضوع فوق را جمع آوری و نظرات تخصصی خبرگان را از طریق مصاحبه عمیق با 30 نفر از صاحب نظران این حوزه اخذ نموده و ضمن تجزیه وتحلیل یافته ها، عوامل اثرگذار را در جهت تدوین مدل مورد نظر، استخراج نموده است. این مدل در قالب 115 شاخص، 35 مؤلفه و 3 بعد، تدوین و طراحی گردیده است که محقق پس از نتیجه گیری و پاسخ به سئوالات در پایان پژوهش، پیشنهادات اجرایی و راهبردی متناسب با موضوع و یافته های تحقیق را ارائه نموده است.

آرشیو

آرشیو شماره ها:
۹۰