پاسداری فرهنگی انقلاب اسلامی

این پژوهش با هدف بررسی عوامل مرتبط با گرایش به شرکت در برنامه های قرآنی در بین شهروندان 15 سال به بالای شهر خلخال انجام شده است. روش پژوهش، پیمایشی و ابزار گردآوری داده ها، پرسشنامه محقق ساخته است. جامعه آماری پژوهش، شامل تمام 23 هزار نفر از شهروندان 15 سال به بالای شهر خلخال بودند که از بین آنها با استفاده از فرمول کوکران، تعداد 378 نفر به عنوان حجم نمونه انتخاب شدند و پرسشنامه ها به روش خوشه ای بین پاسخگویان توزیع شد. یافته های پژوهش نشان داد که گرایش افراد به مشارکت در برنامه های قرآنی در شهر خلخال متوسط به پایین است؛ بین متغیرهای مستقل (جذابیت برنامه های قرآنی، دین داری، سرمایه فرهنگی، انتظارات افراد، مشارکت اجتماعی، سن، جنسیت، تأهل و سطح تحصیلات) با گرایش به مشارکت در برنامه های قرآنی رابطه معناداری وجود دارد؛ اما رابطه استفاده از رسانه های نوظهور (ماهواره و شبکه های اجتماعی) با گرایش به مشارکت در برنامه های قرآنی تأیید نشد. همچنین با محاسبه آثار مستقیم و غیرمستقیم متغیرها در تحلیل مسیر معلوم شد که مدل تجربی پژوهش، 76 درصد از واریانس متغیر گرایش به مشارکت در برنامه های قرآنی را تبیین می کند.

تحقیق حاضر با هدف اجرای پژوهش فراتحلیل بر روی متغیر معنویت در محل کار انجام پذیرفت. روش تحلیل داده ها نیز از نوع فراتحلیل می باشد. جامعه آماری تحقیق عبارت است از مقالات چاپ شده در بازه سال های 1390 تا 1397 و 2011 تا 2018 که در خصوص معنویت در محل کار در مجلات علمی پژوهشی مورد تائید وزارت علوم و مقالات معتبر نمایه شده در سایت وایلی و ساینس دایرکت چاپ شده اند. این مقالات در خصوص متغیر معنویت در محل کار در قالب 106 سند منتشر گردیده است. از این میان 61 مقاله در بررسی های اولیه برای ورود به تحلیل انتخاب گردیدند. باقی مقالات به دلایلی نظیر مقالات کنفرانسی، وجود اشتباه یا ابهام آماری، استفاده از ابعاد به جای خود متغیر، و مواردی از این دست، از مطالعه کنارگذاشته شدند. در پایان 42 مقاله برای تحلیل انتخاب شدند. در گام اول این مقالات مورد بررسی قرار گرفته و اندازه اثر تمامی شش فرضیه ای که مشخص گردید، محاسبه گردید؛ در این تحقیق در بخش آمار توصیفی نشان داده شد که 75 متغیر با معنویت در محل کار رابطه داشتند. هر شش فرضیه مورد بررسی در این پژوهش فراتحلیل مورد تائید قرار گرفت؛ بیشترین رابطه مربوط به رابطه میان معنویت در محل کار و رضایت شغلی به میزان 725/0 است و در میان این فرضیات کمترین رابطه با رهبری اخلاقی به میزان 416/0 است.

در عصر جدید ﺷﺎﻫﺪ اﻓﺰاﯾﺶ ﭼﺸﻢ ﮔﯿﺮ ﻓﺮﻗﻪﻫﺎﯾﯽ در ﮐﺸﻮرﻣﺎن ﻫﺴﺘﯿﻢ ﮐﻪ عرفانﻫﺎی ﻧﻮﻇﻬﻮر نامیده می شوند و ﻫﻢ ﺧﻮاﻧﯽ ﭼﻨﺪاﻧﯽ ﺑﺎ آﻣﻮزهﻫﺎی ﻋﺮﻓﺎن اﺻﯿﻞ و ﻫﻤﭽﻨﯿﻦ دﯾﻦ ﻣﺒﯿﻦ اﺳﻼم ﻧدارند. ﻓﺮﻗﻪﻫﺎﯾﯽ ﮐﻪ ﺑﺎ دﻻﯾﻞ ﮔﻮﻧﺎﮔﻮن و از ﺟﻤﻠﻪ دﻻﯾﻞ ﺳﯿﺎﺳﯽ ﺳﻌﯽ ﺑﺮ ﻧﻔﻮذ در اﻗﺸﺎر ﺟﺎﻣﻌﻪ ﻣﺎ و ﺧﺼﻮﺻﺎ ﻧﺴﻞ ﺟﻮان و ﺗﺤﺼﯿﻞ ﮐﺮده را دارﻧﺪ و این اقدامات می تواند تهدید علیه انقلاب اسلامی ایران باشد. اهمیت این تحقیق از آن جهت است که در نتیجه انجام آن تهدیدات عرفانهای نوظهور علیه انقلاب اسلامی ایران را از طریق تاثیر کارکردهای عرفانهای نوظهور، شناسایی نماییم و مسؤلین مربوطه تأثیر تهدیدات این عرفانها را بر انقلاب اسلامی بیشتر درک کنند و باعث می شود در جهت مدیریت آنها تلاش نمایند تا شاهد رشد و توسعه روزافزون امنیت انقلاب اسلامی باشیم. در اﯾﻦ ﻧﮕﺎرش، تاثیر کارکردهای عرفانهای نوظهور در به ﭼﺎﻟﺶ ﮐﺸﯿﺪن مولفه های انقلاب اﺳﻼﻣﯽ با ابزار پرسشنامه مورد قضاوت نخبگان قرار گرفته  با توجه به مقادیر آماره های t و سطح معناداری به دست آمده که کمتر از 0.05 است همچنین میانگین به دست آمده(4.07) که بیشتر از میانگین فرضی جامعه(3) می باشد؛ تاثیر عرفانهای نوظهور به عنوان یک تهدید برای انقلاب اسلامی از نظر اعضای نمونه مورد تایید قرار گرفت.

هدف پژوهش حاضر شناسایی و مدلسازی شایستگی ها و ویژگی های مدیران تراز انقلاب اسلامی در حوزه فرهنگ و رسانه است. این پژوهش از لحاظ هدف، کاربردی و از لحاظ نحوه گردآوری اطلاعات جزء پژوهش های آمیخته (کیفی- کمی) بود. جامعه آماری در بخش کیفی شامل خبرگان دانشگاهی و سازمانی شامل مدیران ارشد و میانی رسانه و در بخش کمّی شامل تمامی مدیران رسانه بود. حجم نمونه در بخش کیفی با اشباع نظری،20 نفر و در بخش کمّی بر اساس جدول مورگان 196 نفر برآورد شد. انتخاب نمونه در بخش کیفی به صورت نمونه گیری هدفمند و در بخش کمّی به روش نمونه گیری تصادفی طبقه ای انجام شد. در بخش کیفی، از ابزار مصاحبه و در بخش کمّی، از پرسشنامه محقق ساخته بر مبنای مقیاس لیکرت (5 گزینه ای) بود. نتایج به دست آمده به شناسایی 41 مولفه و 156 شاخص منجر شد که 4 بعد اثرگذار شامل شایستگی های عمومی مدیریت، شایستگی های عام مدیریت رسانه، شایستگی های مدیریت رسانه رادیو و تلویزیون و شایستگی های مدیریت انقلابی و 5 بعد اثرپذیر بهبود عملکرد سازمانی، توسعه سازمانی، کارآفرینی سازمانی، رضایت شغلی و افزایش تعهد سازمانی تأثیر دارند. نتایج دیگر نشان داد که وضعیت موجود مؤلفه های شناسایی شده در نقش سرمایه اجتماعی در موفقیت کارآفرینی مطلوب است. علاوه بر این، سازوکارها، تسهیلگرها و موانع پیش روی شایستگی مدیران تراز انقلاب اسلامی در رسانه ارائه شد. در نهایت مدل پژوهش متشکل از عوامل اثرگذار، پدیده محوری (عوامل تشکیل دهنده)، تسهیل گرها، موانع و سازوکارهای موثر جهت تبیین ویژگی های مدیران تراز انقلاب اسلامی در حوزه فرهنگ و رسانه ارائه شد و درجه تناسب آن مناسب بود.

مساله اصلی این مطالعه بررسی رابطه سرمایه ی اجتماعی و مشارکت سیاسی در مطالعات انجام شده در جامعه ایران است. سرمایه ی اجتماعی موقعیت و روابط موجود در گروه بندی ها و شبکه های اجتماعی است و مشارکت سیاسی یکی از مصادیق حضور مردم در تعیین سرنوشت خود است. در سال های اخیر به علت پژوهش های زیادی که در زمینه ی ارتباط بین سرمایه اجتماعی و مشارکت سیاسی انجام گرفته است، به منظور تحلیل و ترکیب نتایج مطالعات صورت گرفته از روش فراتحلیل پیرامون ارتباط بین سرمایه اجتماعی و مشارکت سیاسی استفاده شده است، و با بررسی پژوهش هایی که در بین سال های 1385 تا 1397 انجام شده است. در مجموع 14 مطالعه مورد بررسی وارد نرم افزار CMA شد. یافته ها نشان داد رابطه ﺳﺮﻣﺎﯾﻪ اجتماعی و مشارکت سیاسی با اطمینان بسیار بالا ﻣﻌﻨﺎدار ﺑﻮده و اﺛﺮات ﺛﺎﺑﺖ و ﺗﺼﺎدﻓﯽ در سطح اطمینان 99 درصد معنی دار بوده است. همچنین میانگین اندازه اثر سرمایه اجتماعی (اثرات ترکیبی تصادفی) بر مشارکت سیاسی  در مطالعات مورد پژوهش معادل 446/0 است. از آنجا که اندازه برآورد شده در محدوده اطمینان است، می توان اذعان داشت که سرمایه اجتماعی در سطح بالایی توانست بر مشارکت سیاسی مؤثر باشد. اندازه اثر در ﺑﯿﻦ جامعه دانشگاهی و غیردانشگاهی معنی دار بوده و ﺳﺮﻣﺎﯾﻪ اﺟﺘﻤﺎﻋﯽ در گروه غیردانشگاهی ﺗﺄﺛﯿﺮ ﺑﯿﺸﺘﺮی ﺑﺮ مشارکت سیاسی آﻧﻬﺎ ﻧﺴﺒﺖ به گروه دانشگاهی داشت.

هدف اصلی این تحقیق شناسایی کارکردهای  فرهنگی- ارتباطی مساجد دانشگاهی می باشد. مسجد از نهادها و کانون های اصلی فرهنگی و اجتماعی جامعه است. دانشگاه نیز با توجه به نوع مخاطب خاص خود که قشرهای هیات علمی، دانشجو و کارکنان و نخبگان علمی و فرهنگی جامعه را شامل می شود، از نهادهای تاثیرگذار بر جامعه و مردم بوده که می تواند زمینه ساز بسیاری از تحولات کشور باشد. بنابراین طرح ریزی، تدوین و اجرای شایسته ی برنامه های فرهنگی در این نهاد مهم (مسجد دانشگاه) ضروری و سودمند به نظرمی آید. برای انجام این پژوهش با روش تحقیق کیفی و تحلیل مضمون و انجام نمونه گیری هدفمند، مصاحبه هایی با متولیان امر در سه مسجد دانشگاه تهران، تربیت مدرس و شریف، با رویکرد کارکردهای ارتباطی و فرهنگی مسجد، صورت پذیرفته؛  و جزییات برنامه های فرهنگی و ارتباطی مسجد دانشگاهی در جدول نکات کلیدی بارگذاری شده اند. با بررسی صد مورد نکات کلیدی و درنظر گرفتن همسان بودن برخی مفاهیم و مقوله های اصلی، مضامین پایه استخراج شده اند. با بررسی مشابهت این مضامین و اعمال هم پوشانی بین آنها، هشت مورد مضامین سازمان دهنده که در واقع همان کارکردهای فرهنگی- ارتباطی مسجد دانشگاهی بوده، احصا گردیده است.در پایان، کارکردهای ویژه فرهنگی- ارتباطی مسجد دانشگاهی با رویکردهای آموزشی، روشنگری، فرهنگ سازی، تبلیغی، خدمت رسانی، اطلاع رسانی، ارتباط با مخاطب و ارشادی، بررسی و شناسایی شده اند.

هدف اصلی  این تحقیق ارائه راهکار های نهادینه نمودن مطالعه در بین دانشجویان یک دانشگاه نظامی است روش تحقیق حاضر از نوع کاربردی و کمی- پیمایشی است. با عنایت به جامعه آماری 4500 نفری دانشجویان یک دانشگاه نظامی، شمار نمونه 353 نفر با استفاده از فرمول کوکران بدست آمد و برای گردآوری داده ها از ابزار پرسشنامه محقق ساخته استفاده شد که روایی آن با نظر متخصصین تایید و پایایی با روش آلفای کرونباخ سنجیده گردید. با استفاده از نرم افزارspss  و آمار توصیفی(فراوانی، درصد، میانگین و...) و استنباطی(کولموگروف اسمیرنوف، آزمون  tتک نمونه ای)، متغیرهای  فرماندهی- مدیریتی، آموزشی- تربیتی و فرهنگی- تبلیغی و سوال های تحقیق مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت و نتایج حاصل از این تحقیق  عبارتند از اینکه: در فرهنگ مطالعه، شاخص فرماندهی- مدیریتی، بیشترین میانگین مربوط به گویه (برخورد کتابداران و مسئولین کتابخانه ها مناسب است) با میانگین 61/3 (از 5) بوده است. در شاخص آموزشی- تربیتی، بیشترین میانگین مربوط به گویه  (با مطالعه، از فرهنگ سرزمینم باخبر می شوم) با میانگین 68/3 (از 5) بوده است. در شاخص فرهنگی- تبلیغی، بیشترین میانگین مربوط به گویه (از صحبت با اهالی مطالعه لذت می برم) با میانگین 21/4 (از 5) بوده است.

عرفی شدن ابتدا در سطح اقتصاد، سیاست و سپس در سطح «خانواده، ارزش ها، فرهنگ و سطح منابع معناساز» رخ می دهد و با جهانی شدن بر جوامع، افراد و ادیان تأثیر می گذارد؛ مانند سبک زندگی و پارادایم فکری غرب و همینطور رقابت در پیروی فرهنگی. هدف پژوهش حاضر مطالعه عرفی شدن و از خودبیگانگی فرهنگی در عصر جهانی شدن می باشد و روش تحقیق بکار گرفته در آن داده بنیاد و کیفی است، تا اشباع نظری پیگیری فرآیند تحقیق از کدگذاری آزاد مفهوم تا مقوله بندی و انتخاب مقوله ها ادامه داشته و روش کشف و بازرسی برای دسترسی به اعتبار در آن جریان یافته است.  بر اساس یافته های پژوهش حاضر، وجود رسانه ها و ابزارهای متعدد فرهنگی در عصر جهانی شدن فرهنگ غربی و سلطه نظام سرمایه داری در جهان، مقوله «جهانی شدنِ فرهنگ» مطرح شده است و شاهد تغییرات فرهنگی در جامعه ایران نیز هستیم. لذا بررسی جهانی شدن و آثار آن بر هویت و فرهنگ اسلامی مورد توجه است و در نهایت دیدگاه و رویکرد ها نسبت به مقوله عرفی شدن، جهانی شدن، فرهنگ و هویت و چگونگی برخورد با تهدیدها و چالش های ناشی از جهانی شدن  و عرفی شدن و از خود بیگانگی فرهنگی مورد واکاوی قرار می گیرد.  

شناخت نظام مند و جامع ابعاد و مؤلفه های فرهنگ دینی به عنوان لازمه و پیش شرط اساسی هر گونه اقدام عملی در زمینه توسعه فرهنگی در جوامع دارای پیش زمینه دینی به شمار می آید. این پژوهش به دنبال آن است تا یک الگوی نظری در رابطه با توسعه فرهنگ دینی ارایه نماید. در این پژوهش با اتخاذ رویکرد کیفی و روش تئوری داده بنیان، داده های مورد نیاز از طریق مصاحبه نیمه ساختار یافته، تا مرحله اشباع نظری جمع آوری گردید و سپس بر اساس الگوی پارادایمی استراوس و کوربین در سه گام کدگذاری باز، محوری و انتخابی دسته بندی و تحلیل شدند. به منظور تسهیل فرآیند کدگذاری و تحلیل داده ها از نرم افزار Nvivo استفاده شد. در این فرآیند 78 کد اولیه به دست آمده در طبقات اصلی شرایط علی (الزامات و تحولات زمانی و مکانی)، طبقه یا پدیده محوری (پویایی مبتنی بر اجتهاد در دین)، راهبردها یا کنش ها (نهادینه سازی اثربخش فرهنگ دینی)، بستر حاکم یا زمینه (صلاحیت های اخلاقی و مشروعیت اجتماعی)، شرایط مداخله گر (فرصت ها و تهدیدهای پیرامونی فراروی توسعه فرهنگ دینی) و پیامدها (توسعه ساختار و کارکرد نظام اجتماعی مبتنی بر ارزش های دینی) دسته بندی شدند.

در نظام مقدس جمهوری اسلامی، گسترش معنویت امری حیاتی و زیر ساختی در تولید اقتدار درون زا با تکیه بر استحکام ساخت درونی کشور و پایداری قدرت ملی است. این اقتدار با دو شرط بنیادین، معنویت و مدیریت عالمانه منابع مادی قدرت به تعالی خواهد رسید. در این پژوهش بصورت توصیفی و با تاکید بر روش تحلیلی- محتوایی و جستار آخرین منابع اعم از: کتب، مقالات، مصاحبه های رسانه ای، سخنرانی های موجود در سایت ها و کتابخانه ها در اختیار بوده است. یافته های پژوهش حاکی از آن است که قدرت فرهنگی معنوی دار می تواند در حفظ آداب، سنن و اعتقادات مردم می تواند روحیه معنوی توده های اجتماعی را ارتقا داده و راه نفوذ خرده فرهنگ های مسموم در فرهنگ اصیل ملی و دینی کشور به حداقل رساند. براین اساس، نظام اقتصادی معنویت پایه، راه رسیدن به اقتصادی پویا، با نشاط، اثربخش و منبعث از آموزه های ناب را کوتاه نموده که میوه آن اقتصاد مقاومتی است. اقتصاد مقاومتی ارزشمندترین راه مقابله با انواع تهدیدات اقتصادی است. قدرت نظامی معنویت مدار، حاصل آن تربیت نیروی نظامی که تنها با ساز و برگ اتکا نداشته(جهاد اصغر) بلکه از تمام فرصت ها ی در تعالی اندیشه انسان الهی تلاش می کند(جهاد اکبر). اقتدار برون زا؛ وابسته؛ موقتی، شکننده؛ نامطمئن و ناپایدار بوده در حالی که اقتدار درون زا چند وجهی، دائمی، اطمینان بخش، پایدار و بر اساس نیازهای بومی، ملی و دینی قابلیت دستکاری  و بدون هیچ دخالت نیروی خارجی قابل توسعه است.

پروین اعتصامی، شاعره بعد از مشروطیت نقش موثری درآگاه سازی و پیشرفت جامعه ایرانی داشته است. انقلاب مشروطیت، با ایجاد تغییر و تحولات سیاسی و اجتماعی در ایران ، زمینه مناسبی برای فعالیت و حضور پیکره مسکوت جامعه فراهم نمود. چنین است که رهبر فرزانه انقلاب حضرت آیت الله العظمی خامنه ای نیز او را شاعری برجسته می دانند . بانوی فرهیخته ای که با وجود مرتبه بالای شعرهای او، عده ای سعی در پوشاندن نام و جایگاه باارزش وی داشته اند. هدف اصلی پژوهش حاضر تبیین سبک زندگی بر اساس ارزش های اصیل ایرانی اسلامی دراشعار پروین اعتصامی است. این تحقیق از زمره تحقیقات کیفی و شیوه گردآوری یافته ها مراجعه به اسناد و کتاب ها و مقالات و شیوه تجزیه و تحلیل یافته ها تحلیل محتوای کیفی است.   نتایج حاصل از پژوهش نشان دهنده تاثیر ملموس و ماندگار اندیشه های پروین اعتصامی بر بیداری زنان معاصر و ترغیب آنان به بازنگری در ارزش ها بر مبنای  سبک زندگی و فرهنگ اصیل ایرانی و اسلامی است.

این مقاله به نقش و جایگاه فرهنگ دفاعی در تمدن سازی انقلاب اسلامی با نگاه به گام دوم انقلاب پرداخته و با توجه به مردم پایه بودن نظام جمهوری اسلامی ایران بر مفاهیمی مانند؛ فرهنگ و کارکرد آن، فرهنگ دفاعی، ساخت اجتماعی در ساحت های دفاعی، کارکرد فرهنگ در استحکام ساخت درونی نظام با رویکرد فرهنگ دفاعی برای تحقق تمدن سازی منطبق با منویات مقام معظم رهبری مندرج در گام دوم انقلاب تأکید دارد. پژوهش حاضر که از نظر نوع، کاربردی، در صدد پاسخ به این سؤال بوده که «جایگاه پیشرانی فرهنگ دفاعی در تحقق اهداف گام دوم چگونه است؟ از این رو با استفاده از روش تحلیل محتوای به بررسی دیدگاه ها و نظریات مقام معظم رهبری در گذشته و نیز بررسی محتوایی و مفهومی بیانیه گام پرداخته شده و نتیجه حاصله این بوده که فرهنگ دفاعی به عنوان یک پیشران زیرساختی نظری و فکری برای رسیدن به اقتدارهای فرهنگی، علمی، اجتماعی، امنیتی، اقتصادی، سیاسی و قضایی باید مورد توجه قرار گیرد. از سویی اقتدار همه جانبه مورد انتظار در گام دوم انقلاب مستلزم تحقق منویات امام خامنه ای در ابعاد هفتگانه یعنی؛ عبور از مرزهای دانش، جهاد معنوی و اخلاقی، اقتصاد درون زا، عدالت فسادستیز، مرزبندی با دشمن، استقلال  مبتنی برآزادی، زیست اسلامی و انقلابی (سبک زندگی) است.