خدایار ابراهیمی

هدف مقاله حاضر، مطالعه یادمان های شهدا و نقش آن بر افزایش و تقویت اعتقادات دینی در جامعه است. فرضیه و سؤال این تحقیق چگونگی تأثیرگذاری یادمان های شهدا در افزایش اعتقادات دینی می باشد. از این رو در این تحقیق، از روش پیمایشی استفاده شده است. جامعه آماری آن، کلیه افراد مراجعه کننده به یادمان شهداء می باشند که به کمک نمونه گیری تصادفی ساده، 443 آزمودنی برای نمونه انتخاب شده است. این تحقیق به مطالعه چهار یادمان پرداخته است. برای گردآوری داده ها از ابزار پرسشنامه محقق ساخته استفاده شده که روایی محتوایی آن با استفاده از دیدگاه کارشناسان و روایی سازه ای آن به کمک روش آماری تحلیل عاملی به تأیید رسیده است. یافته های پژوهش نشان می دهد که متغیر یادمان شهداء در مجموع توانسته است، 83% از رفتارهای ناشی از متغیر اعتقادات را پیش بینی کرده و یا واریانس آن ها را تبیین نماید. بر اساس نتایج مبتنی بر اثبات نقش یادمان های شهداء در ارتقاء اعتقادات و ابعاد آن در جامعه، به این نتیجه می رسیم که بعد اعتقادی ادبیات پژوهش با توجه به ضریب تعیین تعدیل شده بالای پژوهش در تأیید روابط مدل مفهومی پژوهش و تأثیر یادمان شهداء بر متغیر وابسته، به درستی انتخاب شده است. یافته های پژوهش حاضر نشان می دهد که حضور در یادمان ها، شرکت در یادواره، مطالعه وصیت نامه ها، ارتباط با یادمان های شهدا به ویژه در شهرهای بزرگ، منجر به تقویت مؤلفه های خداباوری از قبیل امیدواری به فضل خدا، احساس نزدیک تر شدن به خدا، حس بندگی بیشتر و تقویت مؤلفه های ایمان به غیب از قبیل انس بیشتر با قرآن، تقویت باور به امدادهای الهی، مستحکم تر شدن پیوند قلبی با اهل بیت و در نهایت منجر به تقویت مؤلفه های آخرت گرایی از قبیل توجه بیشتر به آخرت و روز قیامت، افزایش عشق به لقای الهی در جامعه و به ویژه در بین جوان ها و احساس شرم نسبت به گناهان می شود؛ بنابراین، به منظور اعتقادی کردن فضای جامعه و پر کردن اوقات فراغت و همچنین دوری از برنامه های غفلت زا و مادی گرا، باید تمام توان خود را به کار بست تا با تقویت برنامه های مذهبی در یادمان های شهداء و تأمین منابع مادی و معنوی آن، فضای عمومی جامعه آکنده از فضای اعتقادی و عطر حضور شهداء شود.

مقدمه و هدف پژوهش: این پژوهش با هدف بررسی تأثیر سرمایه فرهنگی (تحصیلات) بر تفکر سیستمی در سازمان فرهنگی هنری شهرداری انجام گرفته که از حیث نوع کابردی و از نظر روش علمی در زمره تحقیقات توصیفی – پیمایشی است. روش پژوهش: پرسشنامه محقق ساخته از شش مؤلفه تحصیلات، سلسله مراتب سازمانی، هم پایانی- چندپایانی، وابستگی اجزا، ارتباط محیطی و کل نگری برخوردار است. یافته ها: یافته های پژوهش نشان داد که مدل رگرسیونی تأثیر سرمایه فرهنگی بر تفکر سیستمی معنی دار بوده و هم چنین مدل عاملی رابطه بین متغیرها در نمونه مورد بررسی دارای برازش است. برای تعیین میزان پایایی هر یک از مؤلفه ای تحقیق به روش آلفای کرونباخ به ترتیب برای مولفه های تحصیلات (87/0)، سلسله مراتب سازمانی (74/0)، چندپایانی - هم پایانی (79/0)، وابستگی اجزا (82/0)، ارتباط محیطی (75/0) و کل نگری (80/0) بدست آمده که نشان از پایایی ابزار اندازه گیری داشت. نتیجه گیری: بنابراین مدیران سازمان فرهنگی هنری شهرداری می توانند با توجه به نتایج پژوهش حاضر در جذب و به کارگیری افراد تحصیل کرده و متناسب با شغل آن ها بر میزان بهره مندی از تفکر سیستمی در سازمان بیفزایند.

این مقاله به نقش و جایگاه فرهنگ دفاعی در تمدن سازی انقلاب اسلامی با نگاه به گام دوم انقلاب پرداخته و با توجه به مردم پایه بودن نظام جمهوری اسلامی ایران بر مفاهیمی مانند؛ فرهنگ و کارکرد آن، فرهنگ دفاعی، ساخت اجتماعی در ساحت های دفاعی، کارکرد فرهنگ در استحکام ساخت درونی نظام با رویکرد فرهنگ دفاعی برای تحقق تمدن سازی منطبق با منویات مقام معظم رهبری مندرج در گام دوم انقلاب تأکید دارد. پژوهش حاضر که از نظر نوع، کاربردی، در صدد پاسخ به این سؤال بوده که «جایگاه پیشرانی فرهنگ دفاعی در تحقق اهداف گام دوم چگونه است؟ از این رو با استفاده از روش تحلیل محتوای به بررسی دیدگاه ها و نظریات مقام معظم رهبری در گذشته و نیز بررسی محتوایی و مفهومی بیانیه گام پرداخته شده و نتیجه حاصله این بوده که فرهنگ دفاعی به عنوان یک پیشران زیرساختی نظری و فکری برای رسیدن به اقتدارهای فرهنگی، علمی، اجتماعی، امنیتی، اقتصادی، سیاسی و قضایی باید مورد توجه قرار گیرد. از سویی اقتدار همه جانبه مورد انتظار در گام دوم انقلاب مستلزم تحقق منویات امام خامنه ای در ابعاد هفتگانه یعنی؛ عبور از مرزهای دانش، جهاد معنوی و اخلاقی، اقتصاد درون زا، عدالت فسادستیز، مرزبندی با دشمن، استقلال  مبتنی برآزادی، زیست اسلامی و انقلابی (سبک زندگی) است.

یکی از روش های مناسب برای مقابله با تهدیدات نرم، آگاهی بخشی و ایجاد بصیرت در بین آحاد مردم، گروه های آماج و به ویژه مدیران صحنه، دست اندرکاران و برنامه ریزان فرهنگی اجتماعی از طریق آموزش است. مقاله حاضر، با هدف مقابله مدیریت شده با تهدیدات نرم، در حوزه آموزش با بهره گیری از دیدگاه های صاحب نظران و مبتنی بر رهنمودهای مقام معظم رهبری تدوین شده است. روش تحقیق به شکل ترکیبی بوده که در بخش کیفی با تحلیل محتوای گفتمان رهبری و در بخش کمی با توصیف داده های گردآوری شده صورت گرفته است. ابزار گردآوری اطلاعات آن با انجام پرسشنامه در جامعه آماری بین 50 نفر از خبرگان فرهنگی، اجتماعی و امنیتی به صورت هدفمند اجرا شده است. در این پژوهش، سه مؤلفه شامل: اهداف کلی الگوی آموزشی (با 5 شاخص)، شایستگی های فراگیران (با 7 شاخص) و قابلیت های فراگیران (با 7 شاخص متناظر در سه حیطه دانشی، انگیزشی و مهارتی)، از منظر خبرگان مورد بررسی و سنجش قرار گرفته که در نتیجه، با 76/0 ضریب آلفای کرونباخ تأیید شده است. قابلیت ها و توانایی های فراگیران به عنوان برونداد الگوی آموزش مقابله با تهدید نرم باید مطلوب رهبر عظیم الشأن انقلاب اسلامی باشد؛ یعنی «افرادی دارای شناخت کافی از تهدید نرم و ابزار و شیوه های آن، توانمند در مدیریت صحنه فرهنگی، بهره مند از بصیرتی عمارگونه، داشتن صبر مالک اشتری و امیدوار به آینده ای پیروزمند».

این پژوهش با هدف مطالعه کارکرد های براندازی نرم ناشی از «نفوذ دشمن» در گفتمان رهبر معظم انقلاب اسلامی و با روش تحلیل محتوا انجام گرفته است. بر همین اساس، تلاش شده، بحث نفوذ در سه سطح، از منظر ایشان مورد بحث و بررسی قرار گیرد: اول، ابعاد نفوذ فکری - فرهنگی، مانند: نفوذ فردی و جریان هایی که در عرصه های فرهنگی، سیاسی، اقتصادی و امنیتی؛ دوم، مقوله های نفوذ (تضعیف باورها، اعتقادات و ایمان و تغییر سبک زندگی و ذائقه ها)؛ سوم، اهداف و پیامدهای نفوذ (استحاله از درون و براندازی نظام). رهبر معظم انقلاب اسلامی در 43 سخنرانی از 89 سخنرانی خود (49 درصد از سخنرانی ها) از موضوع «نفوذ» یاد کرده است؛ به این معنی که از سال 1394 تا آخر مرداد 96 در مجموع 173 بار به واژه نفوذ رخنه اشاره داشته اند که بیشترین تکرار آن در اوج مذاکرات هسته ای (شهریور تا اسفند 1394) بوده است که نشانگر نگرانی ایشان از اهداف دشمن در فضای مذاکراتی است. نتایج پژوهش نشان می دهد که در شرایط فعلی (در دوره پسابرجام و به خصوص در نتیجه مذاکرات هسته ای). مهم ترین تهدید برای انقلاب اسلامی که موجب نگرانی مقام معظم رهبری هم شده است، ترفندهای دشمن در بحث نفوذ بوده و از این میان، مقوله «نفوذ فرهنگی دشمن» از جایگاه ویژه ای در دیدگاه ایشان برخوردار است.

بشر امروزی با همه پیشرفت های متنوعی که داشته، در خود احساس اضطراب و تشویش می کند و از این اضطراب در رنج است. از سویی، یکی از دغدغه های عصر حاضر در جوامع بشری، کم رنگ شدن معنویت در صحنه زندگی فردی و اجتماعی است. هدف از این مقاله بررسی نقش یادمان های شهدا در ارتقای معنویت در جامعه است و از نظر نوع کاربردی بوده و با روش پیمایشی انجام گرفته است. جامعه آماری آن را تمام افراد مراجعه کننده به یادمان های شهدا شکل داده اند که به کمک نمونه گیری تصادفی ساده، 443 آزمودنی برای نمونه انتخاب شدند. ابزار گردآوری داده ها پرسش نامه محقق ساخته است که روایی محتوایی آن با استفاده از فرم CVR و CVI لاشه از دید صاحب نظران و روایی سازه ای آن به کمک روش آماری تحلیل عاملی به تأیید رسید. با استفاده از آمار توصیفی و اکتشافی و مدل سازی معادلات ساختاری توسط نرم افزار SPSS 20 و lizrel پردازش شد. یافته های پژوهش نشان می دهند که متغیر یادمان شهدا در این پژوهش در مجموع توانسته است 79 درصد از رفتار متغیر بعد رفتاری معنویت، 83 درصد از رفتار متغیر بعد اعتقادی معنویت و 73 درصد از رفتار متغیر بعد اخلاقی معنویت را پیش بینی و یا واریانس آن ها را تبیین کند. همچنین برابر با آزمون فریدمن، بعد رفتاری با میانگین امتیاز 52/2 از 5 به عنوان مهم ترین بعد در تأثیر پذیری از حضور در یادمان شهدا شناسایی شد. براساس نتایج مبنی بر اثبات نقش یادمان های شهدا در ارتقای معنویت و ابعاد آن در جامعه، نخست، به این نتیجه می رسیم که با توجه با ضریب تعیین تعدیل شده بالای پژوهش در تأیید روابط مدل مفهومی آن و تأثیر یادمان شهدا در سه متغیر وابسته بعد اعتقادی، بعد اخلاقی و بعد رفتاری معنویت، ادبیات پژوهش به درستی انتخاب شده است. لذا به منظور استفاده از این فضای معنوی برای پرکردن اوقات فراغت جامعه و دوری از برنامه های غفلت زا و را، باید بکوشیم با تقویت برنامه های مذهبی در یادمان های شهدا و تأمین منابع مادی و معنوی آن، فضای عمومی جامعه را از معنویت و عطر حضور شهدا آکنده کنیم.

هدف مقاله حاضر، مطالعه یادمان های شهدا و نقش آن بر افزایش و تقویت اعتقادات دینی در جامعه است. فرضیه و سؤال این تحقیق چگونگی تأثیرگذاری یادمان های شهدا در افزایش اعتقادات دینی می باشد. از این رو در این تحقیق، از روش پیمایشی استفاده شده است. جامعه آماری آن، کلیه افراد مراجعه کننده به یادمان شهداء می باشند که به کمک نمونه گیری تصادفی ساده، 443 آزمودنی برای نمونه انتخاب شده است. این تحقیق به مطالعه چهار یادمان پرداخته است. برای گردآوری داده ها از ابزار پرسشنامه محقق ساخته استفاده شده که روایی محتوایی آن با استفاده از دیدگاه کارشناسان و روایی سازه ای آن به کمک روش آماری تحلیل عاملی به تأیید رسیده است. یافته های پژوهش نشان می دهد که متغیر یادمان شهداء در مجموع توانسته است، 83% از رفتارهای ناشی از متغیر اعتقادات را پیش بینی کرده و یا واریانس آن ها را تبیین نماید. بر اساس نتایج مبتنی بر اثبات نقش یادمان های شهداء در ارتقاء اعتقادات و ابعاد آن در جامعه، به این نتیجه می رسیم که بعد اعتقادی ادبیات پژوهش با توجه به ضریب تعیین تعدیل شده بالای پژوهش در تأیید روابط مدل مفهومی پژوهش و تأثیر یادمان شهداء بر متغیر وابسته، به درستی انتخاب شده است. یافته های پژوهش حاضر نشان می دهد که حضور در یادمان ها، شرکت در یادواره، مطالعه وصیت نامه ها، ارتباط با یادمان های شهدا به ویژه در شهرهای بزرگ، منجر به تقویت مؤلفه های خداباوری از قبیل امیدواری به فضل خدا، احساس نزدیک تر شدن به خدا، حس بندگی بیشتر و تقویت مؤلفه های ایمان به غیب از قبیل انس بیشتر با قرآن، تقویت باور به امدادهای الهی، مستحکم تر شدن پیوند قلبی با اهل بیت و در نهایت منجر به تقویت مؤلفه های آخرت گرایی از قبیل توجه بیشتر به آخرت و روز قیامت، افزایش عشق به لقای الهی در جامعه و به ویژه در بین جوان ها و احساس شرم نسبت به گناهان می شود؛ بنابراین، به منظور اعتقادی کردن فضای جامعه و پر کردن اوقات فراغت و همچنین دوری از برنامه های غفلت زا و مادی گرا، باید تمام توان خود را به کار بست تا با تقویت برنامه های مذهبی در یادمان های شهداء و تأمین منابع مادی و معنوی آن، فضای عمومی جامعه آکنده از فضای اعتقادی و عطر حضور شهداء شود.

فرهنگ دفاع مقدس با داشته های ارزشی مبتنی بر آموزه های دینی، انقلابی و ملی بخش قابل توجهی از فرهنگ عمومی جامعه ایرانی محسوب می شود؛ به طوری که بزرگان انقلاب همواره به بهره گیری از آن به عنوان یک فرصت اثرگذار تأکید کرده اند و مورد مطالبه ایشان بوده است. با پیشرفت فناوری های ارتباطی و رسانه ای، زمینه های بهره گیری بیشتر از داشته های فرهنگی دفاع مقدس فراهم شده است. در این مقاله با رویکرد کاربردی و با روش توصیفی – تحلیلی تلاش شده است با توجه به کارکردهای متنوع فضای مجازی به طور عام و شبکه های اجتماعی مجازی به گونه ای خاص، بخش هایی از قابلیت ها و توانمندی های موجود برای اشاعه و انتشار فرهنگ دفاع مقدس به رشته تحریر درآید. نتایج حاصل از بررسی محتوای شش شبکه اجتماعی مجازی در دو قالب کانال و گروه نشان دهنده توانمندی این شبکه ها در نهادینه سازی فرهنگ دفاع مقدس است و غفلت از این مهم آثار غیر قابل جبرانی بر پیکره فرهنگی کشور بر جای خواهد گذاشت.