پاسداری فرهنگی انقلاب اسلامی

هدف پژوهش حاضر تحلیل وبررسی وصیت نامه های شهدای خراسان جنوبی (109 وصیت نامه) است. این پژوهش از نوع کاربردی بوده، در نظر دارد با استفاده از روش تحلیل محتوا انگیزه رزمندگان از رفتن به دفاع مقدس را بررسی و تحلیل کند. در این نوشتار علل و انگیزه های رزمندگان برای حضور در جبهه در سه بخش انگیزه های دینی، انقلابی و ملی به عنوان مفاهیم تحقیق تفکیک شد و مورد بررسی و تحلیل قرار گرفت. انگیزه دینی با حدود 63.5 درصد بیشترین دلیل حضور رزمندگان در جبهه بوده، انگیزه انقلابی با حدود 33.5 درصد در رده دوم قرار گرفته و انگیزه های ملی با 3 درصد کمترین نقش را در تشویقِ رزمندگان به حضور در جبهه های دفاع مقدس به عهده داشته اند. در نهایت، سه انگیزه گفته شده مورد بررسی مقایسه ای قرار گرفت و در اینجا هم بیشترین انگیزه ای که در ترغیب رزمندگان برای رفتن به میادین جنگ تحمیلی نقش داشته انگیزه دینی بوده است. با توجه به فلسفه انقلاب اسلامی و فضای ناشی از آن که بر جامعه ایران اسلامی حاکم شده است، درک این مطلب چندان دشوار به نظر نمی رسد. با این وجود، باید در نظر داشت که هیچ کدام از این انگیزه ها بدون تکرار نبوده است.

پژوهش حاضر با هدف شناسایی مؤلفه های رفتاری ایثار با رویکردی به آیات قرآن کریم و احادیث ائمه معصومین(ع) انجام شده است. روش پژوهش گراندد تئوری (داده بنیاد) می باشد. چهار گروه مبانی نظری و سوابق پژوهشی و آیات و احادیث مرتبط با مفهوم ایثار جامعه آماری می باشند که با کمک روش نمونه گیری هدفمند از میان منابع گروه اول و دوم منابع در دسترس، به روز و قابل اعتماد به عنوان نمونه انتخاب شدند. اما در بررسی دو گروه دیگر یعنی آیات قرآن کریم و همچنین احادیث معصومین(ع) نمونه گیری انجام نشد و همه آن ها مورد کاوش قرار گرفتند. با استفاده از فرم های فیش برداری، داده ها تجمیع شده، از طریق شیوه کیفی تحلیل و بررسی شدند. نتایج پژوهش بیانگر آن است که مواردی، مانند: اقدام شهادت طلبانه با نیت الهی، چشم پوشی از مایحتاج خود با وجود مطلوب بودن آن، گذشت از مال خود جهت طلب رضای خدا، گذشتن از جان در راه خدا و مواجهه مستقیم با دشمن، امیدواری به پاداش الهی، شکیبایی، بخشش در تنگدستی، انجام وظیفه افزون بر تکلیف، اولویت بخشی در ایثار و فدای جان و پذیرش ریسک از مهم ترین مؤلفه های رفتاری ایثار تشخیص داده شدند که در صورت توجه می توانند سبک زندگی افراد جامعه را به سمت زیست وحیانی- اخلاقی هدایت کند.

هدف اصلی این تحقیق، بررسی رابطه استفاده از رسانه ماهواره بر هویت فرهنگی جوانان شهر شوش می باشد. به لحاظ نظری، برای بررسی این رابطه از دیدگاه های تلفیقی صاحب نظران جهانی شدن در حوزه ارتباطات و نیز نظریه پردازان وابسته به صنایع فرهنگی، و نظریه جامعه اطلاعاتی در خصوص پیامد این رسانه ها استفاده شده است. روش پژوهش، پیمایشی بوده و برای بررسی فرضیه ها از آزمون همبستگی پیرسون و جهت گردآوری اطلاعات از ابزار پرسش نامه استفاده شده است. جامعه آماری پژوهش شامل تمام جوانان 16 تا 35 سال شهر شوش است که از میان آنها 384 نفر براساس فرمول کوکران به عنوان نمونه انتخاب شدند. تجزیه و تحلیل داده ها، با استفاده از نرم افزار spss صورت گرفت. نتایج نشان دادند بین استفاده از برنامه های ماهواره و چگونگی گذران اوقات فراغت، عدم پایبندی به زبان بومی و سبک ازدواج غیر سنتی رابطه ای معنادار و مثبت وجود دارد. همچنین نتایج حاصل از مدل رگرسیونی حاکی از آن است که بین استفاده از ماهواره با هویت فرهنگی بومی جوانان رابطه معناداری وجود دارد که به نوبه خود نشانگر تغییر رفتار جوانان به سمت الگوهای جدید است.

این مقاله به تبیین مقوله سواد رسانه ای به معنای درک مفاهیم و سیاست های حاکم بر رسانه ها و روش استفاده مناسب و منتقدانه از آنها و نیز نقش و اهمیت این مقوله در شکل گیری تمدن اسلامی می پردازد. این پرسش که توسعه تمدن اسلامی چرا و چگونه به تعمیم و گسترش سواد رسانه ای نیازمند است، رابطه وثیقی با ویژگی های شهروندان و اعضای این جامعه آرمانی دارد. در این نوشتار می کوشیم مزایای وجود سواد رسانه ای را در جامعه نشان داده، فرضیه خود را درباره لزوم وجود سواد رسانه ای در جامعه اسلامی و تأثیر آن در توسعه فرهنگ و تمدن سازی اثبات کنیم و نیز نقش و تأثیر سواد رسانه ای را از منظر افزایش دانش رسانه ای عمومی، افزایش درک اهداف رسانه ای و افزایش رفتار انتقادی در توسعه تمدن اسلامی تبیین کنیم. در این زمینه، از روش کتابخانه ای و اسنادی برای آزمون فرضیه کمک گرفته شده است. برآیند مقاله نشان می دهد که توجه ویژه به سواد رسانه ای جزء ضروری و اجتناب ناپذیر زندگی در جامعه اسلامی است و آموزش و تعمیم سواد رسانه ای لازمه توسعه فرهنگ و تمدن سازی است. بر همین اساس، راهکارهای مناسب برای ایجاد سواد رسانه ای در جامعه به منظور تشکیل تمدن اسلامی پیشنهاد شده است. 

بشر امروزی با همه پیشرفت های متنوعی که داشته، در خود احساس اضطراب و تشویش می کند و از این اضطراب در رنج است. از سویی، یکی از دغدغه های عصر حاضر در جوامع بشری، کم رنگ شدن معنویت در صحنه زندگی فردی و اجتماعی است. هدف از این مقاله بررسی نقش یادمان های شهدا در ارتقای معنویت در جامعه است و از نظر نوع کاربردی بوده و با روش پیمایشی انجام گرفته است. جامعه آماری آن را تمام افراد مراجعه کننده به یادمان های شهدا شکل داده اند که به کمک نمونه گیری تصادفی ساده، 443 آزمودنی برای نمونه انتخاب شدند. ابزار گردآوری داده ها پرسش نامه محقق ساخته است که روایی محتوایی آن با استفاده از فرم CVR و CVI لاشه از دید صاحب نظران و روایی سازه ای آن به کمک روش آماری تحلیل عاملی به تأیید رسید. با استفاده از آمار توصیفی و اکتشافی و مدل سازی معادلات ساختاری توسط نرم افزار SPSS 20 و lizrel پردازش شد. یافته های پژوهش نشان می دهند که متغیر یادمان شهدا در این پژوهش در مجموع توانسته است 79 درصد از رفتار متغیر بعد رفتاری معنویت، 83 درصد از رفتار متغیر بعد اعتقادی معنویت و 73 درصد از رفتار متغیر بعد اخلاقی معنویت را پیش بینی و یا واریانس آن ها را تبیین کند. همچنین برابر با آزمون فریدمن، بعد رفتاری با میانگین امتیاز 52/2 از 5 به عنوان مهم ترین بعد در تأثیر پذیری از حضور در یادمان شهدا شناسایی شد. براساس نتایج مبنی بر اثبات نقش یادمان های شهدا در ارتقای معنویت و ابعاد آن در جامعه، نخست، به این نتیجه می رسیم که با توجه با ضریب تعیین تعدیل شده بالای پژوهش در تأیید روابط مدل مفهومی آن و تأثیر یادمان شهدا در سه متغیر وابسته بعد اعتقادی، بعد اخلاقی و بعد رفتاری معنویت، ادبیات پژوهش به درستی انتخاب شده است. لذا به منظور استفاده از این فضای معنوی برای پرکردن اوقات فراغت جامعه و دوری از برنامه های غفلت زا و را، باید بکوشیم با تقویت برنامه های مذهبی در یادمان های شهدا و تأمین منابع مادی و معنوی آن، فضای عمومی جامعه را از معنویت و عطر حضور شهدا آکنده کنیم.

تحقق هدف ها، کارامدی و اثربخشی فعالیت های بسیج دانشجویی در عرصه های علمی، فرهنگی، تربیتی و آموزشی دانشگاه ها مستلزم بهره گیری از راهبردهای کارامد است. پژوهش حاضر با هدف تدوین راهبردهای مؤثر در ارتقای کارامدی و اثربخشی بسیج دانشجویی و اولویت بندی آن ها انجام گرفته است. مطالعه اسناد بالادستی، بررسی تحقیقات پیشین و مقایسه تطبیقی سازمان های مشابه در داخل و خارج از کشور و نیز استفاده از نظرات کارشناسی، از جمله گام های اجرایی این پژوهش است. استخراج عوامل و متغیرهای محیطی و تجزیه و تحلیل آن ها با استفاده از مدل دیوید صورت گرفته، سپس متناسب با تحلیل وضع موجود، جهت گیری راهبردی تعیین شده است. نتایج این تحقیق نشان می دهد که اگرچه طراحی راهبرد و تنظیم اسناد راهبردی در مرحله برنامه ریزی به عنوان یک طرح تلقی می شود، اما یکی از الزام های اثربخشی برنامه ریزی راهبردی، به روزرسانی مستمر آن مبتنی بر پویایی نظام سازمانی و محیط است. براساس نتایج حاصل از تحقیق حاضر، می بایستی از طریق تدوین راهبردهای ذیل، نقاط ضعف را به قوت و تهدیدها را به فرصت تبدیل کرد تا زمینه های کارامدی بیشتر و ارتقای اثربخشی بسیج دانشجویی در کشور (وضعیت مطلوب) فراهم شود: شبکه سازی فراگیر بین اعضا، فرهیختگان، نخبگان و استادان ارزشی، تشکل ها و نهادهای همسو (مبتنی بر ظرفیت فناوری های نوین با کارکردهای مختلف نظیر مدیریت دانش و انتقال تجربه های هم افزایی، آموزش و توانمندسازی، بانک اطلاعاتی، تولید محتوا و...)؛ ایفای نقش محوری در تشکیل جبهه فرهنگی انقلاب اسلامی از طریق ایجاد اتحاد و تعامل بین تشکل ها و نهادهای همسوی دانشگاهی؛ اجرای برنامه های مشترک و بهره گیری از ظرفیت فرهیختگان، نخبگان و استادان ارزشی در راستای بازتولید گفتمان حضرت امام(ره) و مقام معظم رهبری(مدظله العالی) و فرهنگ تفکر بسیجی، به منظور تأثیرگذاری در منطقه و جهان اسلام و تحقق تمدن نوین اسلامی؛ و....

این پژوهش با هدف مطالعه کارکرد های براندازی نرم ناشی از «نفوذ دشمن» در گفتمان رهبر معظم انقلاب اسلامی و با روش تحلیل محتوا انجام گرفته است. بر همین اساس، تلاش شده، بحث نفوذ در سه سطح، از منظر ایشان مورد بحث و بررسی قرار گیرد: اول، ابعاد نفوذ فکری - فرهنگی، مانند: نفوذ فردی و جریان هایی که در عرصه های فرهنگی، سیاسی، اقتصادی و امنیتی؛ دوم، مقوله های نفوذ (تضعیف باورها، اعتقادات و ایمان و تغییر سبک زندگی و ذائقه ها)؛ سوم، اهداف و پیامدهای نفوذ (استحاله از درون و براندازی نظام). رهبر معظم انقلاب اسلامی در 43 سخنرانی از 89 سخنرانی خود (49 درصد از سخنرانی ها) از موضوع «نفوذ» یاد کرده است؛ به این معنی که از سال 1394 تا آخر مرداد 96 در مجموع 173 بار به واژه نفوذ رخنه اشاره داشته اند که بیشترین تکرار آن در اوج مذاکرات هسته ای (شهریور تا اسفند 1394) بوده است که نشانگر نگرانی ایشان از اهداف دشمن در فضای مذاکراتی است. نتایج پژوهش نشان می دهد که در شرایط فعلی (در دوره پسابرجام و به خصوص در نتیجه مذاکرات هسته ای). مهم ترین تهدید برای انقلاب اسلامی که موجب نگرانی مقام معظم رهبری هم شده است، ترفندهای دشمن در بحث نفوذ بوده و از این میان، مقوله «نفوذ فرهنگی دشمن» از جایگاه ویژه ای در دیدگاه ایشان برخوردار است.