شاخص کارآفرینی

بر اساس آمارهای ارائه شده طول سواحل ایران در مناطق شمالی و جنوبی بالغ بر 3000 کیلومتر است. این طول کرانه به انضمام جزایر متعدد و مرز دریایی کشور با برخورداری از 5800 کیلومتر موقعیت های سوق الجیشی بی نظیری ایجاد کرده است، از جمله دسترسی به آب های آزاد (اقیانوس هند)، قرارگیری کشور بر سر کریدورهای ترانزیتی شمالی- جنوبی، عملکرد مبادلاتی کشورهای آسیای میانه از طریق آب های جنوب کشور و برخورداری از نیروی انسانی جوان و پایدار ساکن در حاشیه سواحل شمال و جنوب؛ بنابراین صنایع دریایی می توانند جایگاه ویژه ای را در اقتصاد کشور دارا باشند. لذا یکی از بخش هایی که می تواند در پیشرفت اقتصادی نقش آفرینی مؤثری داشته باشد و تصویری کامل از هماهنگی و همراهی بخش های حاکمیتی و غیر حاکمیتی را با توجه به توانمندی های موجود در آن حوزه به نمایش بگذارد، اقتصاد دریایی (حمل ونقل دریایی، گردشگری، کارآفرینی مبتنی بر اقتصاد دریا و...) است که این مقاله بدان پرداخته است.

معمولاً منشأ تحولات بزرگ در اقتصاد یک کشور، توسعه کارآفرینی و وجود افراد خلاق، نوآور و مبتکر در عرصه اقتصادی آن کشور است. بسیاری از صاحب نظران معتقدند که مشکل کشورهای توسعه نیافته امروز کمبود سرمایه (اعم از مالی و انسانی) نیست، بلکه عدم وجود کارآفرینی است. بدون توجه کافی به مقوله «توسعه و فرهنگ کارآفرینی» نمی توانیم به شاخص های رشد و توسعه دست یابیم. هزاران کیلومتر ساحل در شمال و جنوب، هزاران کیلومتر مربع آب های تحت حاکمیت کشور ایران و نیز اقیانوسی بودن و موقعیت ژئواستراتژیک سواحل جنوب شرق، پتانسیل ها و ظرفیت های بی شمار و ... در روند اجرای اقتصاد مقاومتی، در طول سده های اخیر نقش و جایگاه مؤثری در رشد و توسعه کشور نداشته اند. کشور ما اکنون فعالیت های گسترده ای در حوزه های دریایی در شمال و جنوب و سواحل آن ها نظیر فعالیت های نفتی، ترابری دریایی، گردشگری ساحلی، صنایع دریایی دارد اما با مراجعه به آمار و ارقام ملاحظه می شود با توجه به سواحل طولانی کشور در شمال و جنوب و پتانسیل های بسیار زیاد در این مناطق نبود فرهنگ کارآفرینی و شناسایی و خلق فرصت ها و عدم بهره برداری بهینه از دریاهای پیرامونی و سواحل و جزایر کشور، سبب از دست رفتن فرصت های بسیاری شده و علاوه بر آن، مشکلات اجتماعی و اقتصادی کشور در سواحل نیز، رو به افزایش است. کارآفرینی و ایجاد کسب وکارهای کوچک، پرسود و خوش آتیه در جزایر، سواحل و دریاهای ایران راهکاری برای افزایش تولید ملی، خودکفایی و ایجاد اشتغال پایدار به ویژه در مناطق ساحلی، ارزآوری، تأمین نیازهای ساکنان بومی، حفظ و ثبات بافت جمعیتی شهرهای ساحلی و در نهایت گامی در جهت تحقق اقتصاد مقاومتی است. این مقاله با مروری بر ادبیات موجود به بررسی اجمالی اقتصاد دریایی ایران می پردازد و تلاش دارد تا با این مرور نقش بنیادین و برتر کارآفرینی دریایی در توسعه اقتصاد دریا محور و در نهایت اقتصاد مقاومتی را مورد تأکید قرار دهد.

با توجه به اهمیت رشد اقتصادی در عصر حاضر، این پژوهش به دنبال مطالعه راه کارهای افزایش رشد اقتصادی ج.ا.ایران از طریق دریا بوده و درصدد است، تأثیرات احیای راه ابریشم دریایی بر رشد اقتصادی ج.ا.ایران را بررسی کند. جاده ابریشم یا راه ابریشم، راهی کاروان رو که از دوران باستان در دو قاره آسیا و اروپا از چین تا مدیترانه مورد بهره برداری تجارتی، زیارتی و سیاحتی بوده است. در این راستا، هدف پژوهش حاضر با توجه به اهمیت و فرصت های فراوان راه ابریشم دریایی برای ج.ا.ایران، به دنبال بررسی و تحلیل تأثیر این راه بر رشد اقتصادی ج.ا.ایران و پاسخ گویی به این سؤال کلیدی است: «چگونه راه ابریشم دریایی می تواند تراز تجاری ج.ا.ایران را مثبت نماید؟ در پاسخ به این سؤال کلیدی این فرضیه مورد آزمون قرارگرفته است که راه ابریشم دریایی از طریق افزایش مناسبات ج.ا.ایران با کشورهای آسیای جنوب غربی و اروپا، وابستگی آن ها را به ج.ا.ایران افزایش داده و موجب مثبت شدن تراز تجاری ج.ا.ایران می شود. روش پژوهش توصیفی – تحلیلی و برای تجزیه وتحلیل داده ها از آزمون آماری کای دو استفاده شده است. یافته های پژوهش که بر اساس نظریه گسل های ژئواستراتژیک فعال در جهان (حافظ نیا) صورت گرفته، حاکی از آن است که احیای راه ابریشم دریایی سبب افزایش و تحکیم مناسبات ج.ا.ایران با کشورهای آسیای جنوب غربی و اروپا می شود و وابستگی آن ها را به ایران افزایش داده و همین امر باعث افزایش سطح همکاری های اقتصادی این کشورها با ایران شده و درمجموع مثبت شدن تراز تجاری ایران را در پی خواهد داشت.

بیشتر تحقیقات انجام شده در خصوص ارائه یک مدل شایستگی با نگاهی کلی بر ویژگی های رفتاری و انتخاب و دسته بندی ویژگی ها بر مبنای نظریات کارمندان و متخصصین درون و برون سازمانی صورت گرفته اند؛ و کمتر تحقیقی می توان یافت که به طور ویژه هدف خاصی از سازمان را در جهت انتخاب مدل شایستگی بررسی نموده باشد. در این پژوهش با مطالعه تحقیقات انجام شده قبلی و با استفاده از چک لیست محتوایی به روش دلفی 99 مؤلفه شایستگی مدیریتی انتخاب شد. بر این اساس پرسشنامه محقق ساخته در دو بخش تهیه گردید که بخش اول اطلاعات جمعیت شناختی و بخش دوم میزان تأثیرگذاری هر یک از 99 مؤلفه شایستگی مدیریتی بر موفقیت آینده مورد پرسش قرار گرفت. جمعیت کل جامعه آماری 2141 نفر مدیران، معاونان، مشاوران، سرپرستان و کارشناسان قطار شهری بود که حجم نمونه 326 نفر تعیین گردید. پرسشنامه توزیع و اطلاعات جمع آوری و تحلیل گردید. تحلیل داده ها با استفاده از نرم افزار آماری SPSS (نسخه 22) در دو سطح آمار توصیفی و استنباطی انجام شد. در بخش آمار توصیفی مشخصه های آماری مانند فراوانی، درصد، میانگین و انحراف معیار و در بخش آمار استنباطی آزمون تی تک نمونه ای، آزمون تحلیل عاملی، آزمون همبستگی پیرسون و شاخص اولویت توسعه استفاده شد. نتایج: نشان می دهد که مدل شایستگی شامل هفت بعد کلی توانمندسازی، رهبری، اخلاق حرفه ای، تفکر سیستمی، مدیریت عملکرد، تصمیم گیری و یادگیری می باشد.

در واقع فراهم کردن بستر فعالیت های سودمند و مشروع اقتصادی و از آن سو جلوگیری از فعالیت های غیر مشروع و مخرب نسبت به کلیت اقتصاد کشور، یکی از وظایف مهم نهادهای حاکمیتی به ویژه قوه قضاییه است. البته شکی نیست که اجرای سیاست های کلی اقتصاد مقاومتی، آن گونه که موردتوجه و تأکید خاص سکان دار انقلاب است، نیازمند همسویی و هم افزایی قوای مجریه و مقننه نیز هست. در این میان، به جهت حوزه ی مأموریت ها و اهداف کلان، نقش دستگاه قضایی در اجرایی شدن اقتصاد مقاومتی، تعیین کننده و سرنوشت ساز است. در این نوشتار پس از اشاره ای مختصر به اقتصاد مقاومتی، به بررسی وظایف قوه و نقش آن در تحقق اقتصاد مقاومتی پرداخته شده است؛ و در آخر به الزامات و بسترهای موردنیاز برای اجرایی شدن اقتصاد مقاومتی در سایر بخش های قوه قضاییه نیز اشاره شده است.

پژوهش حاضر با هدف ارائه راهبردی ملی جهت توسعه پایدار کلان شهر تهران در سال 1395 انجام شد. این پژوهش از نظر هدف، کاربردی و از نظر روش، کمی و کیفی(آمیخته) است. در بخش کیفی، جامعه آماری را استادان و نخبگان دانشگاه تشکیل داده اند که تعداد 39 نفر نمونه به روش در دسترس انتخاب شدند و از طریق تحلیل محتوا و تدوین چک لیست نظر خبرگان اخذ و پس از تحلیل نظرات، با استفاده از نرم افزارهای lisler و Amos مدل اولیه الگو تدوین گردید. در بخش کمی، جامعه آماری را کارکنان و مدیران ارشد شهرداری و اعضای شورای اسلامی شهر تهران به تعداد 223 نفر تشکیل دادند که حجم نمونه به صورت تمام شماری تعیین گردید. ابزار جمع آوری اطلاعات، پرسشنامه بود که با استفاده از مبانی و مؤلفههای علمی، نظر نخبگان و اساتید راهنما و مشاور، روایی آن تعیین و با استفاده از ضریب آلفای کرونباخ پایایی آن به میزان بیش از 70 درصد به دست آمد. همچنین برای تجزیه و تحلیل اطلاعات از روش بسته آماری برای علوم اجتماعی(SPSS) استفاده گردید که خلاصه نتایج پژوهش به این شرح بیان می شود: - تأمین منابع مالی پایدار، عرصه محدودیت مدیریت شهری و مهم ترین چالش شهرداریها می باشد. - استمرار و پایداری کسب درآمد در شهرداری تهران بایستی راهبردی همیشگی و همراه با سلامت باشد. - بعضی از تخلفات شهرداری و انحراف مدیران آن، به خاطر کسب درآمد و تأمین منابع مالی می باشد. - به کارگیری مفهوم و مؤلفه های اقتصاد مقاومتی در مدیریت شهرداری تهران، به عنوان الگویی بومی و نشئت گرفته از فرهنگ اسلامی و انقلابی، راهگشای تنگناهای مالی و درآمدی شهرداریها می باشد. - راهبردهای نظام درآمدی شهرداری تهران براساس اصول اقتصاد مقاومتی، تأثیر مستقیم بر تأمین منابع مالی و کسب درآمدهای مستمر دارد.

کارآفرینان، افرادی هستند که فرصت ها را درک می کنند و خلأها را می بینند. درک فرصت ها توسط این افراد، ممکن است از طریق بازارگردی (ارتباط با محیط زندگی، بازار و ...) و یا ارتباط با افراد (در جلسات) یا نگاه به تلویزیون، رسانه ها، شبکه اینترنت و ... حاصل شود که به آن نگاه کارآفرینانه (یا نگاه جستجوگرانه، نگاه. فرصت گرایانه، در پی شکار فرصت و...) گفته می شود. خلأهای بازار با نگاه کارآفرینانه، به خوبی دیده می شود و انگیزه ای برای اقدام به راه اندازی کسب وکار می باشد؛ به عبارت بهتر، افرادی که تمایل به ایجاد کسب وکار دارند، بایستی این نگاه را در خود تقویت نمایند. با توسعه و ترویج این دیدگاه در درون خانواده ها، مدارس و ... به تقویت این نگاه که در کل منجر به نوآوری و ایجاد کسب وکار می شود، کمک خواهد شد. اشخاصی که قصد ایجاد یک کسب وکار را دارند باید از درون به کنکاش خود بپردازند تا بدانند که آیا حقیقتاً آمادگی کارآفرینی را دارند؟ اکثریت غالب مردم از جمله مخترعین معمولاً از این مرحله عقب نشینی نمی کنند و امکان کارآفرینی را بررسی می کنند.