میقات حج

میقات حج

میقات حج دوره 23 زمستان 1393 شماره 2 (پیاپی 90) (مقاله ترویجی حوزه)

مقالات

۱.

معناشناسی محرمات احرام(مقاله ترویجی حوزه)

نویسنده:

کلید واژه ها: معناشناسی محرمات احرام محرمات در آیات محرمات در روایات محرمات در کلام بزرگان

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۲۷ تعداد دانلود : ۲۴۰
در این تحقیق ابتدا در پی مطالعه علمی معنا هستیم.  بدیهی است پس از معناشناسی صحیح می توان به اصول حاکم بر معانی محرّمات رهنمون شد؛ بنابراین برای یافتن اصول و تأثیر آن ها، ابتدا محرّمات احرام را در دو دسته بر مبنای الف) آن چه در آیات و روایات آمده  و  ب) آن چه در کلام بزرگان و کتاب های معنا شناسی بدان پرداخته اند، مورد بررسی قرار می دهیم.     از مجموع معناشناسی محرّمات احرام که با استفاده از آیات، روایات و جستجو در کلام بزرگان به دست می آید نتیجه گیری می کنیم که: اصول زیر حاکم بر معانی این تروک است: 1 آغاز تحول مثبت انسان با اصلاح رفتار 2 طراحی هویت دینی حج گزار 3 احساس نیاز به ارتباط با پروردگار 4 اصل تقدم هشدار بر بشارت.
۲.

صَدّ و حَصر نایب در حج(مقاله ترویجی حوزه)

نویسنده:

کلید واژه ها: صد حصر حج نایب منوب عنه استیجار اجزاء عمل استحقاق اجرت

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۲۶ تعداد دانلود : ۳۶۲
اگر نایب در حین انجام حج، مصدود (منع از عمل) گردد و یا محصور (بیمار) شود و نتواند حج منوب عنه و کسی را که از وی نیابت پذیرفته، به انجام رساند، در این صورت اگر نیابت وی تبرعی باشد، حکمش همانند شخصی است که عمل حج خود را به صورت مباشر انجام می دهد. ولی اگر به صورت استیجاری باشد؛ اولا: بستگی به آن دارد که نیابت وی مشروط و یا مقید به همان سال باشد و یا اینکه مطلق بوده و مقید و مشروط به زمان خاص نیست و ثانیاً: مصدود و یا محصور شدن وی پیش از احرام است و یا بعد از احرام. بدین جهت چهار صورت می توان برای آن تصور نمود: ۱. عقد اجاره مقید به سال معین بوده و وقوع حصر و یا وقوع صد پیش از احرام باشد، در این صورت، اختلافی بین فقهای عظام نیست و همه آنان متفق اند که عقد با وقوع صد و یا وقوع حصر منفسخ می گردد. ولیکن نسبت به استحقاق و یا عدم استحقاق اجرت، دو گفتار از فقهای عظام نقل شده است. ۲. عقد اجاره مقید به سال معین باشد، ولیکن وقوع حصر و یا وقوع صد بعد از احرام باشد، هم در باره اِجزاء از منوب عنه و هم در باره استحقاق اجرت، سه قول از فقهای عظام نقل شده است. ۳. اگر عقد اجاره مطلق باشد و وقوع حصر و یا وقوع صد پیش از احرام باشد، فقهای عظام اتفاق دارند که عقد به حال خویش باقی است و بر ذمه اجیر است که در سال بعد و یا سال های بعد (بعد از رفع حصر و یا صد) نیابت از منوب عنه را انجام دهد و در نتیجه، اجیر بعد از انجام اعمال حج، مستحق تمام اجرت می باشد. ۴. اگر عقد اجاره مطلق باشد، ولیکن وقوع حصر و یا وقوع صد بعد از احرام باشد، دو قول از فقهای عظام نقل شده: اجزاء و عدم اجزاء از منوب عنه.
۳.

چگونگی انجام وضو نزد فریقین (3) مسح(مقاله ترویجی حوزه)

نویسنده:

کلید واژه ها: وضو نزد فریقین مسح مسح سر مسح پا مسح بر خُفین آیه مسح

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۵۱ تعداد دانلود : ۲۳۸
وضو، عملی برای رسیدن به طهارت معنوى که مسلمانان روزانه با آن سر و کار دارند و مقدمه برای برخی عبادات؛ مانند نماز  است. همچنین شخص مکلّف باید پیش از طواف کعبه،  مسح کلمات و خطوط قرآن کریم و... دارای وضو باشد. گرچه فریقین؛ شیعه و سنی، در اصل وجوب وضو و مواضعی که باید شسته شود، نظرات مشترک دارند، لیکن در  فرایض، نواقض و...  همچنین در شیوه و روش انجام  و محدوده اعضای وضو و چگونگی مسح اختلاف آراء و نظریات وجود دارد. پیش تر در بحث وضو، به مسأله شستن صورت و دستها و چگونگی آن، نزد شیعه و سنی پرداختیم که در شماره های 87 88  و 89  «میقات حج»، از نظر خوانندگان گذشت و اکنون در این بخش چگونگی انجام مسح سر و وظیفه مکلّف در پاها، عندالفریقین،  بحث و بررسی هایی صورت می گیرد که امیدواریم با مطالعه پژوهش، یافته هایی بر خواننده گرامی روشن شود.
۴.

خفتگان در بقیع (20) قله های رفیع بقیع، زینت پرستندگان، سجاد اهل بیت علیهم السلام(مقاله ترویجی حوزه)

نویسنده:

کلید واژه ها: امام سجاد صحیفه سجادیه رساله الحقوق نامه به محمد بن شهاب زهری امام سجاد پس از عاشورا نقش امام سجاد در سیاست امام سجاد در عصر اختناق

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۴۸ تعداد دانلود : ۴۸۱
در این نوشتار، بخشی از زندگی نورانی امام چهارم؛ زینت پرستندگان و سجاد اهل بیت : را به بررسی نهاده و آموزه های این زندگی پر از حادثه و پر از درد و رنج و خاطره و درس وی را باز می گوییم؛ از شخصیت فردی، فضایل وجودی، علم و دانش، استجابت دعا، دستگیری از فقیران، ایفای رسالتش پس از  واقعه عاشورا، سخنرانی اش در مسجد اموی، نقش پیچیده اش در وادی سیاست، تدبیرش در عصر اختناق و فساد و بالاخره آثار ماندگار و راهگشایش چون: صحیفه سجادیه، رسا له الحقوق، نامه مکتوبش به محمد بن شهاب زهری و سرانجام تعرض دستگاه خلافت به آن حضرت و شهادتش  و دفنش در قبرستان بقیع.
۵.

رساله در ذراع مکه (تالیف حوالی سال 980 هجری)(مقاله ترویجی حوزه)

نویسنده:

کلید واژه ها: ذراع مکه دکتر گودرز رشتیانی کتابخانه دانشگاه سن پترزبورگ ابعاد کعبه حدود مسجد الحرام ملتزم مستجار حجر اسماعیل شاذروان عمق چاه زمزم زمین مطاف درهای حرم

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۳۶ تعداد دانلود : ۱۷۳
«ذراع مکه» اثری است در باره مسجد الحرام، عمارت و اجزا و در ها وستونهای آن، که ضمن ارائه گزارشی اجمالی از تاریخ هر کدام، اندازه های آن ها بر اساس مقاییس رایج در آن روزگار به دست داده شده است. اصطلاح ذراع مکه یا مدینه، جدا از این که نمودار اندازه ای معین است، از نظر جغرافیایی در باره رساله هایی است که در جغرافیای اندازه ای عمارت مسجد الحرام یا مسجد النبی نگاشته شده و البته گاه فرا تر از این عنوان تاریخ آن عمارت نیز مورد بحث قرار می گیرد. رساله حاضر متشمل بر ۲۳ صفحه است که ما برای هر دو صفحه روبه رو، یک شماره در کروشه گذاشته ایم. صفحه آخر تنها نیم صفحه مطلب دارد.
۶.

مسجد و نقش آن در تامین امنیت فردی و اجتماعی(مقاله ترویجی حوزه)

کلید واژه ها: اهمیت مسجد نقش مسجد در امنیت فردی مسجد و امنیت اجتماعی مسجد و تشویق به علم آموزی مسجد پناهگاه نیازمندان نقش مسجد در تربیت

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۷۴ تعداد دانلود : ۱۹۴
مسجد امنیت و آرامش را در جان و نهاد افراد جامعه تثبیت می کند و در مسیر دستیابی به این هدف متعالی و رساندنِ امنیتِ مسلمانان به بالاترین درجات امنیت روانی، فردی و اجتماعی، از شیوه های مختلفی استفاده می کند؛ از جمله پر کردن اوقات فراغت جوانان و بزرگسالان، ریشه کن کردن ناهنجاری های اخلاقی و آثار آن، بازدارندگی از جرم و جنایت،  تربیت همسایگان صالح، ایجاد جامعه امن، و بالاخره، مسجد به همه مراجعات دینی و دنیایی مردم پاسخ می دهد. شیفتگان دانش و علم و فتوا که از مسجد یاری می خواهند و پویندگان امور دنیایی که بدان پناه می برند، گمشده خود را در آن می جویند و به هدف خود دست می یابند.
۷.

حج ابراهیمی(مقاله ترویجی حوزه)

نویسنده:

کلید واژه ها: آثار حج ابراهیمی تزکیه نفس حج عامل قیام حج در ادیان الهی حج ابراهیمی در نگاه امام خمینی حج در نگاه رهبری حج حقیقی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۷۵ تعداد دانلود : ۲۱۹
حج از عبادات و تکالیف شرعی اسلام است که علاوه بر جنبه های فردی و نقش آن بر تزکیه نفس و سیر و سلوک معنوی برای حج گزاران، از بُعد اجتماعی نیز نقش اساسی در حیات امت اسلامی دارد؛ همانگونه که آیات کریمه قرآن کریم، حج را عامل قیام و پابرجایی مردم خوانده و روایات نیز از تأثیر این فریضه جهان شمول بر تعیین همبستگی آحاد مسلمین از سراسر جهان و چاره جویی برای مشکلات خود و ساماندهی وضع فرهنگی، اجتماعی و سیاسی سخن گفته است. در این نوشتار به پیشینه حج در ادیان الهی و احیای حج ابراهیمی براساس آیات و روایات و وضع کنونی آن بر وظایف حج گزاران در پیوند برادری و صیانت از کیان امت اسلام و موضع گیری در برابر دشمنان و احیای حج ابراهیمی بر اساس منابع اسلامی و اندیشه های امام راحل، بنیانگذار جمهوری اسلامی در ایران و مقام معظم رهبری و مسئولیت عالمان دین در تبیین مفهوم حقیقی حج و بهره گیری از این فرصت شکوهمند و میعادگاه بزرگ امت اسلام می پردازد:
۸.

فن مناظره (صنعت ششم) (2)(مقاله ترویجی حوزه)

کلید واژه ها: آداب مناظره شرایط مناظره قواعد مناظره خونسردی پرهیز از خودبینی دوری از الفاظ رکیک کسب مهارتهای لازم

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۱۱ تعداد دانلود : ۱۹۵
مناظر، صنعت ششمی است که به مجادله و مغالطه ارتباطی ندارد و در بخشهای گذشته به پیشینه آن در اسلام و جهان اشاره شد. اکنون سلسله مقالاتی درباب مناظره اسلامی و جدال احسن مطابق کتاب و سنت و عقل می نگاریم تا مسلمانان به کمک مناظرات اسلامی، مبهمات را به کمک یکدیگر بر طرف نموده و مطابق سنت پیامبرخدا و اصحاب و اهل بیت(علیهم السلام) صمیمانه به گفتگو بپردازند. در این بخش به آداب و شرایط مناظره که عبارتند از: آشنایی با قواعد منطقی،  تسلط بر موضوع و بیان جذاب، دوری از سؤال های مبهم و مغرضانه،  جلوگیری از حاشیه رفتن حریف،  پرهیز از الفاظ رکیک، تسلط و خونسردی،  اجتناب از منیت و خودبینی،  استماع دقیق، کسب مهارتهای لازم و... خواهیم پرداخت.

آرشیو

آرشیو شماره ها:
۱۰۵