پیکره

پیکره

پیکره دوره اول پاییز و زمستان 1391 شماره 2

مقالات

۱.

بینش فلسفی ایرانیان درباره نور و تجسم آن در هنر نگارگری

کلید واژه ها: نور خوارنه عالم ملکوت هنر مانوی نگارگری ایرانی اسلامی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۵۱۴ تعداد دانلود : ۲۸۰
   پژوهش حاضر در جستجوی یافتن پاسخی به این پرسش است که نوع تجسم نور در نگارگری ایران چگونه بوده است و این که آیا این نوع از تجسم می تواند مرتبط با نوع بینش فلسفی ایرانیان درباره انوار الهی و جهان ملکوت باشد؟در پاسخ به این پرسش، ابتدا مکاتب فکری، فلسفی و بینشی ایرانیان نسبت به نور، با رعایت تقدم و تأخر تاریخی آن (تفکر مزدایی، مانوی، اسلامی عرفانی) شرح داده شده است، ضمن ورود به هرکدام از این مباحث با استناد به اسناد مکتوب، به بررسی جلوه های نمادین تجسم این مفاهیم در هنر نگارگری ایران پرداخته شده است. همچنین ویژ گی های عالم ملکوت و چگونگی نسبت آن با عالم نگارگری مورد بررسی قرار گرفته است و در نهایت وجود نوعی انطباق بین بینش فلسفی ایرانیان در خصوص نور و شیوه های تجسم آن در نگارگری آشکار شد که توسط تعدادی تصاویر شاهد تحلیل گردیده است
۲.

بررسی شیوه هایِ اجراییِ عنوان بندی و نحوه ی ارتباط آن ها با محتوای فیلم

نویسنده:

کلید واژه ها: عنوان بندی تایپوگرافی تصویرسازی نقاشی متحرک گرافیک متحرک

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۴۹ تعداد دانلود : ۴۵۱
به نظر می رسد دسته بندی "عنوان بندی" فیلم ها براساس تکنیک و نیز ارتباط معنایی با فیلم موضوعی است که متناسب با اهمیت فراوان آن چندان مورد توجه قرار نگرفته است. حتی گاهی عنوان بندی فیلم با محوریت تصویرسازی همسان با محوریت تصویر متحرک تصور شده که از وجاهت علمی و عملی قابل اتکایی برخوردار نیست. مقاله ی پیش رو با بررسی نزدیک به چهل "عنوان بندی" برجسته ی تاریخ سینما انواع گونه های طراحی، ساخت و تولید "عنوان بندی" را معرفی نموده و به تخصص های مورد نیاز برای ساخت هر نمونه اشاره و هم زمان به نقش و جایگاه نویسنده، کارگردان، تدوین گر و طراحِ گرافیک در خلق اثر پرداخته است تا به بینش عمیق تر و علمی تر علاقمندان به این شاخه از هنر گرافیک یاری رساند.
۳.

بررسی فرهنگ و هنرهای تجسمی کولیان در اروپا

کلید واژه ها: کولی واردو هنر متحرک هنر واردو بینا فرهنگی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۰۳ تعداد دانلود : ۲۱۹
کولی ها که گاه رومانی هم خوانده می شوند با سفر مداوم خود در تمامی نقاط جهان پراکنده شده اند. در طول دهه های اخیر اروپا شاهد شکوفایی کار هنرمندان کولی است، که توانسته اند خود را به جامعه هنری معرفی و جایگاهی شایسته در جهان هنری و ادبی اروپا به خود اختصاص دهند. ویژگی دوره گردی به کولیان اجازه می دهد با وام گیری از اسطوره و فرهنگ ملل میزبان و در نهایت تلفیق آن با هنر خود، که شکل گرفته از دیدگاه آنان به هستی است با خصلت های ذاتی خود مثل بداهگی، ناپایداری و تزیین دست به آفرینش نوعی هنر بینا فرهنگی بزنند. این جریان که با عنوان هنر کولی شناخته می شود، در اروپا فرآیند مدرنیته را طی کرده و همچون سایر جریان های هنری به سوی آینده پیش می رود. پژوهش حاضر ضمن بررسی این فرهنگ و معرفی چندی از هنرمندان معاصر کولی در اروپا، نگاهی عمیق تر به ساختار بصری و عناصر غالب در این هنر انداخته است. بر این اساس می توان کالسکه ها و تزیینات آن ها را نیز عمدتاً به شش دسته غالب تقسیم نمود. در آثار تجسمی هنرمند کولی کاتارزینا پولاک (kaloP anyizrataK) نیز که به طور دقیق تر و وسیع تر بررسی شده، نقش های تکرار شونده چون چرخ کولی، فرشته های نگهبان، الهه های عدالت، دست و اژدها قابل تشخیص می باشند.
۴.

پیشنهادی برای انتقال مفاهیم در کارگاه طراحی نشانه

نویسنده:

کلید واژه ها: نشانه طراحی گرافیک دانشجو کارگاه

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۸۸ تعداد دانلود : ۴۱۹
    طراحی نشانه، یکی از دروس مهم کارگاهی رشته گرافیک در دانشگاه هاست. بر همین اساس برای آموزش این درس از سوی نگارنده سنجشی انجام گرفت، تا از میان شیوه های مختلف، بهترین شیوه برای آموزش انتخاب شود. طبقه بندی موضوع  انتقال مفاهیم زیبایی شناختی همواره چالش هایی به همراه داشته ولی تا موضوع به اشتراک گذاشته نشود، مشکلات همچنان لاینحل باقی خواهند ماند. از این رو این پژوهش سعی در تبیین روش هایی دارد که با وضعیت فعلی پذیرش و سطح استعداد دانشجو نزدیک باشد. در سال های اخیر، مشکلات فراوانی دامن گیر مدرسان رشته گرافیک برای تدریس شده که تا حد زیادی به تنوع دانشجویان این رشته مربوط می شود. به نظر می رسد سطح دانشجویان نسبت به  دو دهه ی قبل تفاوت آشکاری نموده است. از این رو منطقی است با توجه به تفاوت های سنی، جنسیتی و بهره ی هوشیِ دانشجویان در شرایط یکسان به یافتن شیوه های جدید و کارآمدتر آموزش هنر اقبال بیشتری نشان داده شود. در این پژوهش ابعاد مختلف پیش برد درس کارگاه طراحی نشانه مورد بررسی واقع شده است. نتایج به دست آمده بیان کننده ضرورت یافتن شیوه های آموزش در کارگاه مذکور است.  
۵.

خانه های نیئین؛ جلوهای متمایز از پایداری در معماری

کلید واژه ها: معماری پایدار مکان پایدار تالاب خانه نیئین

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۱۵ تعداد دانلود : ۳۰۷
   مقاله حاضر با بررسی مفهوم  "معماری پایدار'' و وجوه گوناگونی که این مفهوم در ارتباط با سایر حوزه های وابسته به معماری نظیر سازه و تکنولوژی ساخت می آفریند؛ سعی در ارائه تعریفی از معماری پایدار دارد که عمدتاً مفهوم پایداری را از منظر ''ماهیت معماری'' بنگرد. مزیت چنین تعریفی در آن است که بسیاری از آثار معمارانه با سازه های ناپایدار یا تکنولوژی رو به اضمحلال، در صورتی که جوهره پایداریِ معمارانه را در خود داشته باشد، فرصت آن را می یابد که در حیطه ''معماری پایدار'' راه یابد. از این ره گذار می توان به احیا و به کارگیری ظرفیت های نهفته در چنین آثاری به عنوان مواریث معماری پایدار امیدوار بود. معماری خانه های ساخته شده با نی در تالاب های جنوب ایران (منطقه خوزستان) نمونه موردی است که این مقاله قصد تحلیل و بررسی آن را دارد. روش تحقیق در مقاله حاضر شیوه تفسیری تاریخی است که با استفاده از منابع کتابخانه ای و مطالعات میدانی انجام پذیرفته است.
۶.

اصول و معیارهایی برای ارتقای کیفیت فضای کناره رودخانه دزفول محدوده بین پل قدیم تا بقعه رودبند

کلید واژه ها: فضای شهری فضای عمومی طراحی کناره رودخانه لبه شهری دزفول

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۵۱ تعداد دانلود : ۱۹۴
   بافت شهری، بناهای آبی باستانی دزفول، به همراه رود دز، پتانسیلی به وجود آورده اند که درصورت توجه به ابعاد، مفاهیم، اصول و معیارهای طراحی فضا، می تواند منجر به تولید فضاهای عمومی منحصر به فردی شود که نقشی اساسی در تقویت هویت شهری دزفول بازی نماید. هدف از این مقاله ، ارائه پیشنهادهایی جهت ایجاد چنین فضایی است. این مقاله در ادامه پژوهشی با عنوان: «تعریف محدوده و بررسی ابعاد گوناگون فضا به منظور بکارگیری مفاهیم آن در طراحی فضای شهری» است که در قالب یک طرح پژوهشی توسط این جانب برای دانشگاه آزاد اسلامی دزفول، در سال 9831 به اتمام رسید. نتایج آن، ارائه پیشنهادهایی جهت طراحی به منظور ارتقاء کیفیت فضایی کناره رودخانه دز در محدوده مذکور می باشد، که می تواند به عنوان راهنما جهت استفاده طراحان شهری و معماران، جهت خلق فضاهای عمومی مورد استفاده قرار گیرد. راهبرد تحقیق، روش های ترکیبی و مطالعه موردی است و از تکنیک های مطالعات کیفی جهت کشف نتایج استفاده شده است.
۷.

فریب بصری در آثار تصویرگران نوگرا

کلید واژه ها: فریب بصری دگردیسی جانشین سازی فریفتارنگاری

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۶۳ تعداد دانلود : ۳۸۵
   یکی از گرایش های مورد توجه هنرمندان تصویرساز نوگرا، ایجاد فریب بصری و خلق تصاویر مبهم است. این رویکرد توسط تصویرسازان مختلف با ترفندها و تکنیک های متفاوت و مشابه به کار گرفته شده و تأثیر شگرفی بر جریان تصویرسازی در دوره معاصر داشته است. در تحقیق حاضر، با استفاده از روش بررسی در تحقیقات توصیفی، ویژگی های کیفی تصویریِ 50 اثر برگزیده از50تصویرگر برجسته نوگرا با گرایش ها و سمت گیری های فریفتارنگارانه، مقایسه و بررسی شده اند، سپس منتخبی از آثار این هنرمندان، شامل گزیده ای از آثار رنه ماگریت، موریس اشر، راب گنزالز، اکتاویو اکامپو و جوز دی می به لحاظ فرم، محتوا، ترکیب بندی، رنگ، نور، فضاسازی، ساختار، خطوط و دیگر ویژگی های کیفی تصویری، تحلیل و بررسی شده است تا از طریق بررسی دقیق تأثیر پذیری ها، شباهت ها و تفاوت ها در نوع رویکرد و نحوه استفاده تصویرسازان مختلف از ترفندهای ایجاد فریب بصری در آثار تصویرسازی موسوم به فریفتارنگاری، ویژگی های مشترک این آثار در جدول هایی مورد مقایسه و نتیجه گیری قرار گرفته و به کاربردهای نظری و عملی، با توجه به این ویژگی ها پرداخته شود. 

آرشیو

آرشیو شماره ها:
۳۵