عصب روانشناسی

عصب روانشناسی

عصب روانشناسی سال چهارم پاییز 1397 شماره 3 (پیاپی 14) (مقاله علمی وزارت علوم)

مقالات

۱.

اثربخشی توانبخشی شناختی رایانه یار بر بهبود کارکرد اجرایی بازداری پاسخ در کودکان مبتلا به اختلال نارسایی توجه/بیش فعالی(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: اختلال نارسایی توجه/بیش فعالی بازداری پاسخ توانبخشی شناختی رایانه-یار

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۶۲۵ تعداد دانلود : ۵۳۳
مقدمه: در کودکان مبتلا به اختلال نارسایی توجه/بیش فعالی، نقص هایی در کارکردهای اجرایی دیده می شود. مطالعه حاضر با هدف سنجش اثربخشی توانبخشی شناختی در بهبود کارکرد اجرایی بازداری پاسخ در کودکان دارای اختلال نارسایی توجه /بیش فعالی اجراشد.روش : روش مطالعه حاضر از نوع نیمه آزمایشی است که با طرح پیش آزمون و پس آزمون با گروه کنترل انجام شد.در این پژوهش کودکان 7 تا 12 سالی که توسط کارشناسان روانشناسی مرکز مشاوره آموزش و پرورش کرمانشاه مبتلا به اختلال نارسایی توجه/ بیش فعالی تشخیص داده شده بودند، به عنوان جامعه انتخاب شدند. 20 نفر از این کودکان ( 10 نفر دختر و 10 نفر پسر)،به طور تصادفی در دو گروه آزمایش و کنترل جایگزین شدند. گروه آزمایش تحت 12 جلسه (هفته ای دو جلسه و هر جلسه یک ساعت) به صورت انفرادی، درمان توانبخشی شناختی کاپیتان لاگ نسخه 2014 قرار گرفتند و گروه کنترل درمانی دریافت  نکرد.پس از آخرین جلسه، هر دو گروه مجدداً ارزیابی شدند. داده ها با تحلیل کواریانس و با کمک نرم افزار SPSS_23 تجزیه و تحلیل شدند. یافته ها:یافته ها نشان داد که توانبخشی شناختی رایانه یار در بهبود بازداری پاسخ (001/0P
۲.

اثربخشی تمرینات دست برتری بر زبان بیانی و دریافتی کودکان دارای اختلال طیف اوتیسم(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: اختلال طیف اوتیسم دستکاری دست برتری زبان بیانی زبان دریافتی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۵۲۱ تعداد دانلود : ۶۸۵
مقدمه:اوتیسم یک اختلال پیچیده عصبی – تحولی است که سیرطبیعی رشدکودک را دچاراختلال می کند.بنابراین هدف ازانجام پژوهش حاضر بررسی تاثیرتمرینات دست برتری بر زبان بیانی و دریافتی کودکان با اختلال طیف اوتیسم انجام شد. روش: روش پژوهشی نیمه تجربی با طرح      پیش آزمون پس آزمون همراه با گروه کنترل و آزمایش بود.جامعه پژوهش کلیه کودکان با تشخیص اختلال طیف اوتیسم شهرستان رفسنجان بود. 30 کودک که با استفاده از پرسشنامه گارز و مصاحبه بالینی تشخیص اختلال طیف  اوتیسم دریافت کرده بودند، به روش نمونه گیری در دسترس از مراکز اوتیسم شهرستان رفسنجان انتخاب شدند و به صورت تصادفی در دوگروه کنترل و آزمایش هر گروه شامل 15 نفر قرار گرفتند. سپس ازهر دو گروه آزمایش و کنترل آزمون های زبان بیانی و دریافتی رشد نیوشا (جعفری، 1386) و برتری طرفی ادینبورگ(1971) به عنوان پیش آزمون گرفته شد. گروه آزمایش تحت 20 جلسه ( دو هفته یکبار و هر جلسه 45 دقیقه) تمرینات دستکاری دست برتری قرار گرفتند. سپس مجددا از هر دو گروه پس آزمون گرفته شد. یافته ها:نتایج پژوهش  با استفاده از تحلیل کوواریانس نشان دادند که میانگین نمرات زبان دریافتی این کودکان به طور معناداری افزایش پیدا کرده است (05/0p≥ و 780/15(F= درحالی که در میانگین زبان بیانی تغییرات معناداری ایجاد نشد.(001/0p≤و 996/2(F=. نتیجه گیری: بنابراین می توان اینگونه نتیجه گیری کرد که تمرینات دست برتری می تواند باعث بهبود زبان دریافتی در کودکان با اختلال طیف شود.
۳.

بررسی اثربخشی درمان عصب شناختی مبتنی بر کامپیوتر در افراد دارای اختلال شخصیت مرزی(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: درمان عصب شناختی مبتنی بر کامپیوتر درمان معمول اختلال شخصیت مرزی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۵۵ تعداد دانلود : ۳۲۳
مقدمه: پژوهش های بسیاری نشان داده اند که اختلال شخصیت مرزی با نقایص عصب شناختی ارتباط دارد و شواهدی مبنی بر اینکه ممکن است نیمرخ عصب شناختی بیماران مبتلا به اختلال شخصیت مرزی با پیامدهای این اختلال ارتباط داشته باشد، وجود دارد. هدف این پژوهش بررسی اثربخشی مداخله درمان عصب شناختی مبتنی بر کامپیوتر (CACR) در بیماران مبتلا به اختلال شخصیت مرزی بود.روش: طرح این پژوهش ، شبه آزمایشی با روش پیش آزمون – پس آزمون  با گروه کنترل ،جامعه مورد مطالعه شامل کلیه بیماران دارای اختلال شخصیت مرزی مراجعه کننده به کلینیک ها و مراکز درمانی شهر تهران و نمونه پژوهش شامل 30 بیمار بود که به وسیله نسخه بازبینی شده مصاحبه تشخیصی اختلال شخصیت مرزی(DIB-R) در 4 مقیاس عدم تنظیم عاطفی، الگوهای رفتار تکانشی، آسیب ادراکی شناختی و اختلال در روابط بین فردی تشخیص اختلال شخصیت مرزی را داشتند. سپس آزمودنی ها در دو گروه آزمایش و کنترل (۱۵ نفر در گروه آزمایشی و ۱۵ نفر در گروه کنترل) به صورت تصادفی قرار گرفتند و مداخلات آزمایشی بر روی آنها انجام شد. همچنین آزمودنی ها در مرحله خط پایه تحت ارزیابی با ابزارهای بالینی، عصب شناختی و کارکردی قرار گرفتند، و سپس در 32 جلسه  ۱۶ هفته ای ( هفته ای 2 بار) تحت درمان مداخله ای عصب شناختی مبتنی بر کامپیوتر (گروه آزمایشی) و نیز درمان معمول (گروه کنترل) قرار گرفتند. یافته ها: نتایج تحلیل کوواریانس نشان داد  بیمارانی که تحت درمان مداخله ای عصب شناختی مبتنی بر کامپیوتر بودند نسبت به بیمارانی که درمان معمول را دریافت کرده بودند، بهبود بیشتری در حافظه کاری و ابزارهای کارکردی روانی اجتماعی از خود نشان دادند، شدت علائم با درمان مداخله ای عصب شناختی مبتنی بر کامپیوتر تفاوت معناداری نداشت. نتیجه گیری:  یافته های این مطالعه آزمایشی امکان و پتانسیل کارایی را در حیطه های خاص عصب شناختی نشان می دهد، در حالی که در مورد نحوه استفاده از برنامه کامپیوتری در درمان عصب شناختی اختلال شخصیت مرزی سودمندی بالینی نسبتا کمی را نشان داد.
۴.

اثربخشی قابلیت محیط (فراهم سازها) روی مهارت های فراشناختی کودکان دارای اختلالات ذهنی(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: فراهم سازها توجه حافظه کودکان دارای اختلال ذهنی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۱۱ تعداد دانلود : ۳۹۲
مقدمه:هدف از پژوهش حاضر تعیین تاثیر قابلیت محیط (فراهم سازها) روی مهارت های فراشناختی کودکان دارای اختلالات ذهنی 6 تا 9 ساله بود. این تحقیق کاربردی و از نوع نیمه تجربی )مداخله ای( بود. روش: جامعه آماری این پژوهش کلیه دانش آموزان دارای اختلال ذهنی 6 تا 9 ساله شهرستان بابل در سال1396 بودند با توجه به امکانات و همکاری مدیران و معلمان مدارس استثنایی شهر بابل از این تعداد، 50 دانش آموز پسر به صورت نمونه گیری در دسترس انتخاب شدند و سپس به صورت تصادفی در یکی از گروه های آزمایش یا کنترل قرار گرفتند (25 نفر در هر گروه). آزمودنی ها در گروه آزمایش به مدت 36 جلسه (3 ماه و هفته ای 3 جلسه) و هر جلسه 30 الی 45 دقیقه تحت آموزش و تمرین برنامه های خاصی که شامل فراهم سازی محیطی با قابلیت زیاد در راستای بهبود مهارت های فراشناختی تحقیق بود و در محیط مدرسه اجرا می شد قرار گرفتند. برای ارزیابی مهارت های فراشناختی از پرسشنامه فراشناخت های کودکان(MCQ-C) استفاده شد. داده ها با روش آماری آنالیز کوواریانس تک متغیره مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفتند. یافته ها: نتایج به دست آمده نشان داد که فراهم سازها در بهبود مهارت فراشناختی تاثیر داشته است(01/0P  
۵.

اثربخشی بازی درمانی گروهی شناختی رفتاری و تحریک الکتریکی فراجمجمه ای مغز بر کارکردهای اجرایی حافظه فعال و بازداری پاسخ کودکان دارای اختلال بیش فعالی- نقص توجه(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: اختلال بیش فعالی - نقص توجه بازی درمانی گروهی شناختی رفتاری تحریک الکتریکی فراجمجمه ای مغز حافظه فعال بازداری پاسخ

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۷۲۸ تعداد دانلود : ۴۸۸
مقدمه:  پژوهش حاضر با هدف اثربخشی بازی درمانی شناختی رفتاری) CBPT )و تحریک الکتریکی فراجمجمه ای مغز) (tDCS بر کارکردهای اجرایی حافظه فعال و بازداری پاسخ کودکان دارای اختلال بیش فعالی- نقص توجه) (ADHD انجام گرفت.روش: در این مطالعه شبه آزمایشی دارای پیش آزمون – پس آزمون و گروه کنترل ، 49 پسر ADHD 6 تا 11 ساله به روش نمونه گیری در دسترس از دو مدرسه شهرستان اسلامشهرانتخاب شدند.سپس توسط تستهای هوش استنفورد و کانرز والدین،13 نفر بدلیل نداشتن ملاکهای ورود حذف گردیدند.36 پسر باقیمانده به طور تصادفی در گروههای مداخله و کنترل( هر گروه 12 نفر)قرار گرفتند. سپس آزمونهای ان بک جهت سنجش حافظه فعال و برو – نرو جهت سنجش بازداری پاسخ قبل و بعد از مداخلات صورت گرفت. مداخله ها شامل CBPT  به مدت 8 جلسه 60 دقیقه ای و tDCS شامل 10 جلسه 10 دقیقه ای با شدت 1 میلی آمپربود .داده ها با به کار گیری نرم افزار  spssنسخه 23 تحلیل شدند.یافته ها: پس از حذف اثر پیش آزمون مشخص گردید در نمرات حافظه فعال، بین گروه های مداخله و کنترل تفاوت معنی دار وجود نداشت همچنین درCBPT در هیچ یک از نمره های بازداری پاسخ نسبت به گروه کنترل تفاوت معنا داری نداشت. لیکن tDCS در نمرات« دقت اجرا و سرعت اجرا » ، با گروه کنترل تفاوت معنی دار داشتند.نتیجه گیری:روش CBPT در بهبود حافظه فعال و بازداری پاسخ مؤثرنیست و روش tDCS ، تنها در بهبود بازداری پاسخ مؤثر است.
۶.

تاثیر تمرینات جسمانی پیشرونده و توانبخشی شناختی بر بهبود انعطاف پذیری شناختی و رشد اجتماعی کودکان کم توان ذهنی(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: تمرینات جسمانی پیشرونده توانبخشی شناختی کم توان ذهنی رشد اجتماعی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۶۵۵ تعداد دانلود : ۴۱۲
مقدمه: هدف از انجام تحقیق حاضر، تعیین تاثیر تمرینات توانبخشی شناختی و جسمانی پیشرونده بر بهبود انعطاف پذیری شناختی و رشد اجتماعی دانش آموزان کم توان ذهنی بود. روش: در این مطالعه نیمه تجربی،45 کودک کم توان ذهنی آموزش پذیر با دامنه سنی 8-12سال بر اساس معیارهای ورود به مطالعه انتخاب و در دو گروه تجربی و یک گروه کنترل قرار گرفتند. یافته ها: تحلیل کواریانس-واریانس یک راهه نشان داد بین میانگین متغیرهای رشد اجتماعی و خطای کل در گروه ها تفاوت معنادار نیست (05/0p>). نتایج تحلیل واریانس مرکب با اندازه های تکراری نشان داد میانگین متغیرهای تعداد طبقات و خطای درجاماندگی انعطاف پذیری شناختی در گروه های توانبخشی شناختی و تمرینات جسمانی پیشرونده در مرحله پس آزمون بهتر از پیش آزمون و بهتر از گروه کنترل بود (05/0p
۷.

تأثیر بازی های توجهی بر خودتنظیمی و کارکرد اجرایی دانش آموزان مضطرب(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: بازی های توجهی خودتنظیمی کارکرد اجرایی دانش آموز مضطرب

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۶۵۴ تعداد دانلود : ۵۳۴
مقدمه: هدف پژوهش حاضر تأثیر بازی های توجهی بر خودتنظیمی و کارکرد اجرایی دانش آموزان مضطرب است. روش: این مطالعه از نوع نیمه آزمایشی با طرح پیش آزمون و پس آزمون با گروه گواه است. جامعه آماری این پژوهش، شامل تمامی کودکان پسر9تا11 ساله مدارس ابتدایی شهر بوکان در سال تحصیلی 97-96 بود که با روش نمونه گیری تصادفی خوشه ای چند مرحله ای و با استفاده از پرسش نامه اضطراب کودکان 30 نفر از دانش آموزان انتخاب و با روش تصادفی ساده به دو گروه آزمایش(15=n) و کنترل (15=n) قرار گرفتند. گروه آزمایش  به مدت ده جلسه  در معرض بسته ی مداخلات مبتنی بر  بازی های توجهی قرار گرفت و گروه کنترل مداخله ای دریافت نکردند. به منظور سنجش تأثیر مداخله پرسش نامه خودتنظیمی پینتریج و دی گروت، کارکرداجرایی کانرز و مقیاس اضطراب بالینی اسپیلبرگر قبل و بعد از تشکیل جلسات آموزشی بر روی گروه های کنترل و آزمایش اجرا گردید. داده های به دست آمده با روش آماری تحلیل کوواریانس مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. یافته ها: نتایج تحلیل کوواریانس یک طرفه نشان داد که بین گروه آزمایش و کنترل از لحاظ خودتنظیمی و کارکرد اجرایی  تفاوت معنی داری وجود دارد. همچنین متغیر اضطراب گروه آزمایش در مقایسه با گروه کنترل، از پیش آزمون تا پس آزمون کاهش داشته است و این نشان دهنده این موضوع است که مداخلات مؤثر بوده است و شدت اختلال اضطراب کمتر شده است. نتیجه گیری: بازی توجهی را می توان به عنوان یک روش اثربخش در کنار سایر روش های درمانی بر افزایش خودتنظیمی و بهبود کارکرد اجرایی دانش آموزان مضطرب به کار برد.
۸.

اثربخشی آموزش حرکات ریتمیک ملودیک و بازی بر عملکرد نورون های آینه ای و حافظه کاری کودکان بیش فعال 4-7 ساله(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: بازی حرکات ریتمیک ملودیک نورون های آینه ای حافظه کاری

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۶۵۷ تعداد دانلود : ۵۶۱
مقدمه: هدف پژوهش حاضر تأثیر بازی های توجهی بر خودتنظیمی و کارکرد اجرایی دانش آموزان مضطرب است. روش: این مطالعه از نوع نیمه آزمایشی با طرح پیش آزمون و پس آزمون با گروه گواه است. جامعه آماری این پژوهش، شامل تمامی کودکان پسر9تا11 ساله مدارس ابتدایی شهر بوکان در سال تحصیلی 97-96 بود که با روش نمونه گیری تصادفی خوشه ای چند مرحله ای و با استفاده از پرسش نامه اضطراب کودکان 30 نفر از دانش آموزان انتخاب و با روش تصادفی ساده به دو گروه آزمایش(15=n) و کنترل (15=n) قرار گرفتند. گروه آزمایش  به مدت ده جلسه  در معرض بسته ی مداخلات مبتنی بر  بازی های توجهی قرار گرفت و گروه کنترل مداخله ای دریافت نکردند. به منظور سنجش تأثیر مداخله پرسش نامه خودتنظیمی پینتریج و دی گروت، کارکرداجرایی کانرز و مقیاس اضطراب بالینی اسپیلبرگر قبل و بعد از تشکیل جلسات آموزشی بر روی گروه های کنترل و آزمایش اجرا گردید. داده های به دست آمده با روش آماری تحلیل کوواریانس مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. یافته ها: نتایج تحلیل کوواریانس یک طرفه نشان داد که بین گروه آزمایش و کنترل از لحاظ خودتنظیمی و کارکرد اجرایی  تفاوت معنی داری وجود دارد. همچنین متغیر اضطراب گروه آزمایش در مقایسه با گروه کنترل، از پیش آزمون تا پس آزمون کاهش داشته است و این نشان دهنده این موضوع است که مداخلات مؤثر بوده است و شدت اختلال اضطراب کمتر شده است. نتیجه گیری: بازی توجهی را می توان به عنوان یک روش اثربخش در کنار سایر روش های درمانی بر افزایش خودتنظیمی و بهبود کارکرد اجرایی دانش آموزان مضطرب به کار برد.

آرشیو

آرشیو شماره ها:
۳۳