عصب روانشناسی

عصب روانشناسی

عصب روانشناسی سال پنجم بهار 1398 شماره 1 (پیاپی 16) (مقاله علمی وزارت علوم)

مقالات

۱.

ساخت و رواسازی آزمون عصب - روان شناختی تشخیص اختلال های یادگیری غیرکلامی برای کودکان دبستانی(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: آزمون عصب - روان شناختی اعتباریابی اختلال یادگیری غیرکلامی رواسازی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 478 تعداد دانلود : 160
مقدمه : نقص ودشواری درکارکردهای عصب-روان شناختی ، مهمترین مولفه درنشانگان اختلال های یادگیری غیرکلامی است.هدف پژوهش حاضر،ساخت،اعتباریابی و رواسازی آزمون عصب-روان شناختی تشخیص اختلال های یادگیری غیرکلامی بود. روش:روش پژوهش توصیفی – پیمایشی است.جامعه آماری شامل کلیه دانش آموزان دختر و پسر دوره ابتدایی شهرستان های استان البرزاست که درسال تحصیلی 97-1396مشغول به تحصیل بودند. گروه نمونه شامل 480 دانش آموز پایه اول تا ششم ابتدایی استان البرز بودکه با روش      نمونه گیری خوشه ای چند مرحله ای انتخاب شدندوبا آزمون محقق ساخته ،خرده آزمون استدلال ادراکی وخرده آزمون درک مطلب کلامی ازمقیاس هوشی وکسلر کودکان چهار مورد آزمون قرار گرفتند.روایی صوری ومحتوایی مقیاس مورد تایید دونفر متخصص دراین زمینه قرار گرفت .همچنین برای بررسی روایی صوری ، ازنمرات تأثیرآیتم استفاده شد.روایی محتوایی با دوروش شاخص نسبت روایی محتواوشاخص روایی محتوابررسی شد.روایی همزمان آزمون با استفاده ازخرده آزمون استدلال ادراکی از مقیاس هوشی وکسلر کودکان چهار وروایی تفکیکی(تشخیصی) آزمون با استفاده ازخرده آزمون درک مطلب کلامی از مقیاس هوشی وکسلرکودکان چهاربررسی شد. برای بررسی روایی سازه ، ازروش تحلیل عاملی به شیوه مولفه های اصلی و ازچرخش عوامل از نوع واریماکس استفاده شد. یافته ها :نتایج ، تایید کننده روایی صوری ومحتوایی ،روایی همزمان، روایی تفکیکی و روایی سازه بود. پایایی آزمون محقق ساخته از طریق محاسبه آلفای کرونباخ ، 81/0 و با روش دونیمه کردن 78/0 بود. بهترین نقطه برش بالینی آزمون 5/18 بدست آمد. نتیجه گیری :براساس یافته های پژوهش حاضر   می توان نتیجه گرفت که آزمون تشخیص اختلال های یادگیری غیرکلامی ازروایی وپایایی کافی برخورداراست ومی تواند به عنوان ابزاری معتبر برای تشخیص اختلال های یادگیری غیرکلامی دردوره ابتدایی مورد استفاده قرار گیرد.
۲.

اثرات یک جلسه تحریک الکتریکی مستقیم فراجمجمه ای بر چرخش ذهنی تصاویر دست و حافظه دیداری فضایی(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: تحریک الکتریکی تصویرسازی حرکتی حافظه دیداری-فضایی چرخش ذهنی دست

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 186 تعداد دانلود : 649
مقدمه: پژوهش حاضر با هدف بررسی اثرات یک جلسه تحریک الکتریکی فرا جمجمه ای بر چرخش ذهنی تصاویر دست و حافظه دیداری-فضایی انجام گردید.روش: 54 نفر از دانشجویان راست دست دانشکده تربیت بدنی دانشگاه تهران، به صورت در دسترس انتخاب و سپس به شکل تصادفی به دو گروه تحریک(27نفر) و شم(27نفر) تقسیم و هر کدام از این دو گروه نیز در دو زیرگروه F4 و P4 توزیع شدند(در مجموع چهار گروه). قبل و بعد از تحریک الکتریکی، آزمودنی ها تکلیف چرخش ذهنی و آزمون کرسی را تکمیل نمودند.یافته ها: نتایج مشخص کرد که بین پیش آزمون و پس آزمون آزمودنی ها در زمان پاسخ و دقت پاسخ چرخش ذهنی و زمان پاسخ، فراخنا در حافظه دیداری-فضایی، در هر دو نقطه در گروه تحریک تفاوت معناداری وجود داشت. در گروه شم تفاوت معناداری مشاهده نشد. مقایسه اثرات دو نقطه در چرخش ذهنی نشان داد آزمودنی ها در نقطه F4 سریع تر و دقیق تر پاسخ داده اند. در آزمون کرسی هم تنها در زمان پاسخ رو به جلو تفاوت معنادار به نفع F4 مشاهده شد. نتیجه گیری: یافته های پژوهش حاضر نشان داد که می توان از تحریک هر دو نقطه F4 و P4 برای بهبود چرخش ذهنی و نیز حافظه دیداری-فضایی استفاده کرد اما F4 در مقایسه با P4 نتایج بهتری را به همراه داشت.
۳.

نقش واسطه ای مشکلات تنظیم هیجانی در رابطه بین سیستم فعال ساز رفتاری با اعتیاد به تمرینات ورزشی در ورزشکاران پرورش اندام(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: شخصیت سیستم فعال ساز رفتای تنظیم هیجانی تمرینات ورزشی اعتیاد

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 482 تعداد دانلود : 535
مقدمه: این مطالعه با هدف بررسی رابطه بین سیستم فعال ساز رفتاری و اعتیاد به تمرینات ورزشی با واسطه گری مشکلات تنظیم هیجانی صورت گرفت. روش : این پژوهش از نوع توصیفی بود که 300 نفر  (181 پسر و 119 دختر) از ورزشکاران پرورش اندام شهرستان خوی در سال تحصیلی 97-1396 به شیوه نمونه گیری تصادفی خوشه ای چند مرحله ای بر اساس منطقه شهری و باشگاه انتخاب شده و سیاهه اعتیاد به تمرین-فرم کوتاه، مقیاس سیستم های فعال سازی/ بازداری رفتاری، پرسشنامه دشواری در تنظیم هیجان را تکمیل نمودند. داده ها با استفاده از آمار توصیفی، ضریب همبستگی پیرسون و مدل یابی معادلات ساختاری مورد تحلیل قرار گرفت. یافته ها: نتایج نشان داد که بین مشکلات تنظیم هیجانی و سیستم فعال ساز رفتاری با اعتیاد به تمرینات ورزشی رابطه مثبت و معنی داری وجود دارد، اما با سیستم بازداری رفتاری رابطه معناداری یافت نشد. مدل ارائه شده از برازش مطلوبی با داده ها برخوردار بوده و سیستم فعال ساز رفتاری با اثر مستقیم (001/0pنتیجه گیری: یافته های این مطالعه ضرورت توجه به سیستم فعال ساز رفتاری به عنوان یک متغیر زیستی بنیادی و مشکلات تنظیم هیجانی به صورت میانجی در آسیب پذیری ورزشکاران پرورش اندام در اعتیاد به تمرینات ورزشی نشان می دهند..
۴.

مقایسه کارکردهای اجرایی بیماران دوقطبی نوع I و افراد بهنجار با استفاده از آزمون های ویسکانسین و برج لندن(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: کارکردهای اجرایی اختلال دوقطبی I آزمون ویسکانسین آزمون برج لندن

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 58 تعداد دانلود : 915
مقدمه:عملکرد اجرایی،یک سیستم چند بعدی همراه با پردازش های چندگانه است که در بیماران دوقطبی،صدمه دیده است، لذا هدف از مطالعه حاضر مقایسه کارکردهای اجرایی بیماران دوقطبی نوع I که به مدت 5 سال تحت درمان توانبخشی قرار داشتند و افراد بهنجار است.روش:پژوهش حاضر از نوع علی مقایسه ای است که روی دو گروه 30 نفره از بیماران مبتلا به اختلال دوقطبی نوع یک که از سال 91 تحت درمان توانبخشی بودند و یک گروه از افراد بهنجار که با بیماران دوقطبی همتاسازی شدند، انجام شد. ابزارهای مورد مطالعه نسخه کامپیوتری آزمون ویسکانسین و برج لندن بود. داده های به دست آمده با استفاده از روش تحلیل واریانس چندمتغیری مانوا مورد تحلیل قرار گرفت. یافته ها:نتایج نشان داد بین دو گروه در کارکردهای اجرایی تفاوت معناداری وجود دارد(88/0=partial h2 و00/0< P و 66/20=(21و8)F).نتیجه گیری:بر اساس نتایج به دست آمده با وجود آن که بیماران دوره های درمانی متعدد توانبخشی را در طول چندین سال گذرانده اند اما صدمات شناختی آن ها همچنان پایدار بوده است.
۵.

اثربخشی آموزش پردازش حسی بر بهبود مهارت های عصب روان شناختی دانش آموزان نارساخوان(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: عصب روان شناختی عملکرد خواندن راهبردهای پردازش حسی نارساخوان دانش آموزان

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 19 تعداد دانلود : 665
مقدمه: پژوهش حاضر با هدف تعیین اثربخشی راهبردهای پردازش حسی بر بهبود مهارت های عصب روان شناختی دانش آموزان پایه چهارم نارساخوان انجام گرفت.روش: روش پژوهش نیمه آزمایشی و از طرح پیش آزمون – پس آزمون با گروه کنترل استفاده شد. به این منظور از بین دانش آموزان نارسا خوان در شهر اصفهان در سال تحصیلی 96-1395 با استفاده از روش نمونه گیری چندمرحله ای و با توجه به ملاک های ورود به پژوهش30 دانش آموز انتخاب و به طور تصادفی در گروه آزمایش(15 نفر) و گروه کنترل(15 نفر) گمارده شدند. برای جمع آوری داده ها از مقیاس هوشی وکسلر کودکان ویرایش چهارم و مقیاس  عصب روان شناختی کانرز استفاده شد. داده های به دست آمده با روش آماری تحلیل کواریانس و با استفاده از نرم افزار SPSS مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفتند.یافته ها: نتایج نشان داد که بین نمره های پیش آزمون و پس آزمون مهارت های عصب روان شناختی معنی داری وجود دارد(05/0 P. نتیجه گیری:یافته ها نشان می دهد که راهبردهای پردازش حسی تأثیر مثبتی بر مهارت های عصب روان شناختی  دانش آموزان داشته و موجب بهبود عملکرد عصب روان شناختی در آنان شده است.
۶.

پیش بینی خطای شناختی حافظه بر اساس خودکار آمدی تحصیلی، عاطفه منفی و افسردگی(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: خطای شناختی حافظه خودکار آمدی تحصیلی عاطفه منفی افسردگی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 540 تعداد دانلود : 827
مقدمه:خطای شناختی حافظه، موضوع مهمی است که در سال های اخیر مورد توجه قرار گرفت و در این زمینه بررسی های خوبی صورت گرفته است.هدف از پژوهش حاضر، پیش بینی خطای شناختی حافظه بر اساس خودکارآمدی تحصیلی، عاطفه منفی و افسردگی بود.روش: مطالعه حاضر توصیفی از نوع همبستگی بود. جامعه آماری پژوهش حاضر را دانشجوبان دانشگاه پیام نور اهواز تشکیل داده بودند که 200نفر از آنان به روش نمونه گیری تصادفی چند مرحله ای انتخاب شدند.در پژوهش حاضر، از پرسش نامه های خودکارآمدی تحصیلی(1396)،عاطفه مثبت و منفی(1988)،فشار روانی(1995)و خطای شناختی حافظه(1396) استفاده گردید.داده های پژوهش، با استفاده از همبستگی پیرسون و رگرسیون چندمتغیری تجزیه و تحلیل شدند.یافته ها:نتایج نشان داد که بین خودکارآمدی تحصیلی و خطای شناختی حافظه رابطه منفی،و بین عاطفه منفی و افسردگی و خطای شناختی حافظه رابطه مثبت وجود دارد.ضمنا عاطفه منفی بیشترین سهم را در پیش بینی خطای شناختی حافظه به خود اختصاص داد. نتیجه گیری:تحقیق حاضر پیشنهاد می دهد بر اساس متغیرهای خودکارآمدی تحصیلی،عاطفه منفی و افسردگی می توان خطای شناختی حافظه را پیش بینی نمود.
۷.

اثربخشی توانبخشی شناختی بر بهبود حافظه کاری در کودکان مبتلا به نارسایی توجه/بیش فعالی(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: اختلال نارسایی توجه/بیش فعالی حافظه کاری توانبخشی شناختی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 906 تعداد دانلود : 620
مقدمه:در کودکان دارای اختلال نارسایی توجه/بیش فعالی، نقص هایی در کارکردهای اجرایی بخصوص حافظه کاری دیده می شود. با توجه به اهمیت اثربخشی توانبخشی شناختی بر بهبود کارکردهای اجرایی در این کودکان، پژوهش حاضر با هدف سنجش اثربخشی توانبخشی شناختی در بهبود حافظه کاری در کودکان دارای اختلال نارسایی توجه/بیش فعالی انجام شد.روش :پژوهش حاضر نیمه آزمایشی با ﻃﺮﺡ پیشﺁﺯﻣﻮن ﭘﺲﺁﺯﻣﻮﻥ و ﮔﺮﻭﻩ ﮐﻨﺘﺮﻝ بود. جامعه آماری شامل کودکان 7 تا 12 سالی بود که توسط کارشناسان روانشناسی مرکز مشاوره آموزش و پرورش کرمانشاه مبتلا به اختلال نارسایی توجه/ بیش فعالی تشخیص داده شده بودند. 20 نفر از آنها به طور تصادفی در دو گروه آزمایش و کنترل قرار گرفتند. از هردو گروه قبل و بعد از مداخله آزمون گرفته شد. افراد گروه آزمایش 12 جلسه (هفته ای 2 جلسه 1 ساعته) درمان توانبخشی شناختی کاپیتان لاگ نسخه 2014 دریافت کردند و گروه کنترل درمانی دریافت نکردند. ابزار گردآوری داده ها پرسشنامه کانرز-فرم والدین، مقیاس سنجش کانرز-فرم معلم و آزمون حافظه کاری ان-بک بود. داده ها به روش تحلیل کوواریانس با استفاده ازspss-23 مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفتند.یافته ها: نتایج بیانگر آن بود که بین دو گروه بعد از تمرینات توانبخشی شناختی، در نمره حافظه کاری تفاوت معنادار بود.نتیجه گیری:بنابراین چنین می توان نتیجه گرفت که توانبخشی شناختی بر بهبود حافظه کاری در کودکان دارای نارسایی توجه/بیش فعالی مؤثر است
۸.

اثربخشی تحریک فراجمجمه ای مغز با استفاده از جریان مستقیم الکتریکی(tDCS) برتعاملات اجتماعی و انتقال توجه در کودکان دارای اختلالات طیف اوتیسم(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: تحریک فراجمجمه ای مغز با جریان مستقیم الکتریکی تعاملات اجتماعی انتقال توجه اختلالات طیف اوتیسم

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 607 تعداد دانلود : 12
مقدمه: اختلالات طیف اوتیسم اختلالاتی رشدی عصبی هستندکه به وسیله نقص در تعاملات اجتماعی و ارتباطات و رفتارهای تکراری مشخص می شوند. هدف از انجام این پژوهش بررسی تاثیر تحریک الکتریکی مستقیم مغز برتعاملات اجتماعی و انتقال توجه در کودکان دارای اختلالات طیف اوتیسم بود. روش: پژوهش حاضر نیمه آزمایشی بود. در این مطالعه 20 کودک مبتلا به اختلالات طیف اوتیسم که به مراکز اعصاب و روان استان یزد مراجعه کرده بودند به شیوه نمونه گیری دردسترس انتخاب شدند و به طور تصادفی به دوگروهA و B تقسیم شدند. نمره تعاملات اجتماعی و انتقال توجه در سه نوبت زمانی بعد از تحریک ساختگی، بعد از تحریک واقعی و دوماه پس از درمان که از طریق آزمون تشخیص اوتیسم گارزو پرسشنامه بریف به دست آمد مورد مقایسه قرار گرفت. مداخله شامل 10 جلسه تحریک الکتریکی مستقیم بود. بیماران گروه Aدر ابتدا 5 جلسه تحریک ساختگی و بیمارن گروه B 5 جلسه تحریک واقعی دریافت کردند و پس از گذشت 5 جلسه درمان های دوگروه جابجا شد. تجزیه و تحلیل داده ها در دو سطح توصیفی(میانگین و انحراف استاندارد) واستنباطی(آنالیز واریانس با اندازه گیری مکرر ) و توسط نرم افزار spss21انجام شد. یافته ها: نتایج آنالیز واریانس با اندازه گیری مکرر نشان داد نمره تعاملات اجتماعی و انتقال توجه بلافاصله بعد از درمان (001/0p نتیجه گیری: با توجه به نتایج این مطالعه تحریک الکتریکی مستقیم می تواند در برنامه توانبخشی این بیماران مورد استفاده قرار گیرد.
۹.

اثربخشی مداخله بازی های فعال بر حافظه کاری دانش آموزان با اختلال خواندن(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: بازی های فعال فعالیت هوازی اختلال خواندن حافظه کاری

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 610 تعداد دانلود : 436
مقدمه: اختلال خواندن یکی از انواع رایج اختلال یادگیری است که به نقص در اکتساب مهارت خواندن اشاره دارد. هدف این تحقیق بررسی اثربخشی مداخله بازی های فعال برحافظه کاری دانش آموزان با اختلال خواندن بود. روش:این پژوهش نیمه تجربی با طرح پیش آزمون-پس آزمون همراه با گروه کنترل انجام شد. 30 کودک 7 تا 9 ساله با اختلال خواندن در شهرستان اهواز به صورت نمونه گیری در دسترس در این تحقیق شرکت کردند. در مرحله پیش آزمون از تمام شرکت کنندگان آزمون حافظه کاری گرفته شد و سپس شرکت کنندگان به صورت تصادفی به دو گروه 15 نفره آزمایشی و کنترل تقسیم شدند. گروه آزمایش به مدت 6 هفته و هر هفته 2 جلسه تحت مداخله برنامه بازی های فعال قرار گرفت. هدف اصلی این برنامه به کارگیری عضلات مختلف بالاتنه و پایین تنه برای انجام فعالیت هایی هوازی مختلف بود. پس از اتمام جلسات تمرینی، پس آزمون به عمل آمد. داده ها با استفاده از آزمون تحلیل کوواریانس و با استفاده از نرم افزار SPSS نسخه 22 انجام شد. یافته ها: نتایج نشان داد که یک دوره مداخله با رویکرد بازی های فعال می تواند موجب بهبود مؤلفه های حافظه کاری ارقام پیشرونده (001/0=p)، ارقام پسرونده(001/0=p)، حافظه منطقی (005/0Pنتیجه گیری: به طور کلی می توان گفت که یک دوره بازی ها فعال می تواند باعث بهبود حافظه کاری در کودکان با اختلال خواندن شود. بنابراین به مربیان و معلمان و افرادی که با کودکان با اختلال خواندن سر وکار دارند. پیشنهاد می شود که بازی های فعال را در مداخلات تمرینی خود مدنظر داشته باشند و از آن استفاده نمایند.
۱۰.

اثربخشی مداخله توانبخشی شناختی رایانه محور بر بهبود حافظه فعال بیماران مبتلا به سکته مغزی در شهر تبریز(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: سکته مغزی توانبخشی شناختی حافظه فعال

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 561 تعداد دانلود : 894
مقدمه:امروزه سکته مغزی از شایع ترین بیماری های نورولوژیک ناتوان کننده در جهان است.بروز عوارض شناختی یکی از مشکلات شایع در افراد مبتلا به سکته مغزی است.از این رو این مطالعه با هدف بررسی تاثیر توانبخشی شناختی رایانه محور بر عملکرد حافظه فعال بیماران مبتلا به سکته مغزی انجام گرفت.روش: مطالعه حاضر یک پژوهش نیمه تجربی با طرح پیش آزمون – پس آزمون با گروه کنترل است. در این پژوهش30 بیمار 30 تا 65 ساله مبتلا به سکته مغزی  که ملاک های ورود به پژوهش را داشتند،به صورت تصادفی به گروه های آزمایش و کنترل تقسیم شدند.افراد گروه آزمایش، با استفاده از نرم افزار توانبخشی شناختی Captain’s Log،21 جلسه آموزش دیدند و افراد گروه کنترل در آن دوره هیچ گونه مداخله ای دریافت نکردند.در این پژوهش آزمون حافظه فعال وکسلر(مقیاس حافظه عددی)و آزمون حافظه کاری فضایی کمبریج در پیش آزمون و پس آزمون به کار رفت.یافته ها:نتایج تحلیل انکوا حاکی از آن است که تفاوت معناداری بین میانگین نمرات حافظه فعال گروه آزمایش و گروه کنترل در پس آزمون وجود دارد.نتیجه گیری:یافته ها نشان داد که توانبخشی شناختی رایانه محور،حافظه فعال مبتلایان به سکته مغزی را بهبود می بخشد و می توان از آن به عنوان روش موثر و مفیدی برای بهبود عملکرد حافظه این گونه بیماران سود جست.

آرشیو

آرشیو شماره ها:
۲۸