پژوهش های جامعه شناختی

پژوهش های جامعه شناختی

پژوهشنامه علوم اجتماعی آزاد گرمسار سال سوم بهار 1388 شماره 1 (مقاله پژوهشی دانشگاه آزاد)

مقالات

۱.

نقش اعتماد اجتماعی در مشارکت مردم درطرحهای توسعه روستایی(مقاله پژوهشی دانشگاه آزاد)

کلید واژه ها: سرمایه اجتماعی مشارکت اجتماعی اعتماد اجتماعی طرحهای توسعه روستایی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 779 تعداد دانلود : 834
موضوع این پژوهش بررسی نقش اعتماد اجتماعی در امر برنامه های توسعه روستایی است. هدف از این بررسی تبیین نقش اعتماد اجتماعی در برنامه های توسعه روستایی بوده ودر کنار آن شناخت میزان اثر اعتماد اجتماعی بر روی برنامه های توسعه روستایی می باشد. نظریات مرتبط با اعتماد در قالب نظریه های جامعه شناسی و توسعه روستایی قرار دارند. با مطالعه نظریات اعتماد اجتماعی در حوزه های جامعه شناسی و توسعه روستایی فرضیات تحقیق طرح شد و شاخص های مورد نیاز تعیین و تعریف گردیده و به جمع آوری اطلاعات پرداخته شده است. در این تحقیق از روش پیمایش و با استفاده از ابزار پرسشنامه به جمع آوری اطلاعات اقدام شده است. نمونه ای به تعداد 366 نفر از مردم روستاهای دهستان میدان چای از توابع شهرستان تبریز در استان آذربایجانشرقی با استفاده از نمونه گیری تصادفی انتخاب و مورد پرسش قرار گرفته اند که برنامه های توئسعه روستایی به عنوان متغیر وابسته از عواملی همچون سن ، جنس و تحصیلات و خاستگاه جغرافیایی و اجتماعی متأثر است. در تحلیل چند متغیره در مدل رگرسیونی بیشترین تأثیر مستقیم مربوط به متغیر اعتماد اجتماعی با 45/0 و متغیر انسجام اجتماعی با 42/0 و میزان تحصیلات با 12/0 می باشد و تأثیر غیر مستقیم بیشتر مربوط به مشارکت اجتماعی ، مشارکت ذهنی و عملی ( عینی ) و میزان یاریگری و سن و جنس با قدرت تبیین 36/0 نشانگر تأثیر بالای متغیرهای تحقیق است. در یک نتیجه گیری کلی ، پیشنهاد می شود که با توجه به تأثیر اعتماد اجتماعی در اجرای برنامه های توسعه روستایی در میان مردم روستا ، برای تقویت و توسعه اصولی آنها با بررسی کارشناسی سرمایه گذاریهای بیشتری صورت گیرد.
۲.

بررسی جامعه شناختی عوامل مؤثر بر آگاهی زنان شهرستان اهواز از حقوق اجتماعی و قانونی خود(مقاله پژوهشی دانشگاه آزاد)

کلید واژه ها: حقوق زن آگاهی قانون اجتماعی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 136 تعداد دانلود : 261
دراین پژوهش جهت بررسی عوامل مؤثر بر آگاهی زنان پس از مطالعه نظر قرآن، نظریات جامعه شناسان و حقوقدانان در باب آگاهی و عوامل مؤثر بر آن، از روش پیمایش استفاده شد و از بین 653484 نفر زن ساکن شهرستان اهواز تعداد 400 نفر از طریق نمونه گیری تصادفی خوشه ای انتخاب گردید و میزان آگاهی و عوامل مؤثر بر آن از طریق پرسشنامه (که ابزار اصلی روش پیمایش است)، مورد سنجش قرار گرفت. نتیجه حاصل از این تحقیق نشان می دهد که بین متغیرهای مستقلِ تحصیلات پاسخگو، تحصیلات والدین، درآمد خانواده، ارتباط با گروه همسالان، استفاده از رسانه ها و وسایل ارتباط جمعی، وضعیت اشتغال پاسخگو، وضعیت اجتماعی- فرهنگی، رشته تحصیلی، منطقه محل سکونت، وضعیت مسکن، حس فرودستی و میزان آگاهی رابطه معناداری وجود دارد
۳.

بررسی تاثیر توریسم تاریخی- فرهنگی برتوسعه پایدار شهری همدان(مقاله پژوهشی دانشگاه آزاد)

کلید واژه ها: فرهنگی توریسم تاریخی توسعه پایدار شهری زیرساخت ها

حوزه های تخصصی:
  1. حوزه‌های تخصصی علوم اجتماعی جامعه شناسی جامعه شناسی توسعه جامعه شناسی توسعه
  2. حوزه‌های تخصصی علوم اجتماعی جامعه شناسی جامعه شناسی شهری و روستایی جامعه شناسی شهری
  3. حوزه‌های تخصصی علوم اجتماعی جامعه شناسی جامعه شناسی کاربردی و برنامه ریزی اجتماعی گردشگری و توریسم
تعداد بازدید : 602 تعداد دانلود : 396
هدف ازانجام این تحقیق بررسی تاثیرتوریسم تاریخی- فرهنگی برتوسعه پایدارشهری همدان می باشد.به عبارتی سعی شده است. تاثیرحضورگردشگران تاریخی- فرهنگی درتوسعه تحولات اقتصادی - فیزیکی- اجتماعی - فرهنگی ومحیطی همدان مورد بررسی قرارگیرد،تحقیق حاضر برحسب نحوه گردآوری داده ها(طرح تحقیق) نیزروش تحقیق توصیفی وازنوع پیمایشی وازشاخه میدانی می باشد واز نظر هدف از نوع کاربردی می باشد. آنچه از این تحقیق بدست آمده است این که همدان بعنوان یکی از قطب های گردشگری بیشتر مورد توجه گردشگران قرارگرفته است ودر تجزیه وتحلیل فرضیات تحقیق نتایج بدین شرح است توریسم تاریخی - فرهنگی موثرترین توریسم درجذب گردشگران به شهر همدان عمل میکند ولی در توسعه زیرساخت های گردشگری شهری در همدان مؤثر عمل نکرده است. ، اما در مورفولوژی شهر همدان و توسعه فیزیکی آن مؤثر بوده است.، در تغییرو تحولات اجتماعی واقتصادی شهری همدان مؤثر بوده است ، ونیز در تغییرو تحولات محیط طبیعی همدان مؤثر بوده است ،برای یکسان سازی جذب گردشگردرفصول مختلف فصلی عمل نکرده است ،در افزایش درآمد برخی از محلات شهر به صورت مستقیم وموثر عمل کرده است.بنابراین می توان نتیجه گرفت که همدان یکی از مستعدترین منطقه گردشگری کشوراست واین برجستگی بیشتر بعلت وجود بناهای باارزش تاریخی وقدمت این شهر است به عبارتی همدان علی الرغم داشتن آب وهوای مناسب دربرخی ازفصول سال ومنابع باارزش طبیعی مثل غارعلیصدربه دلیل داشتن آثار وابنیه تاریخی معروف است واگراز تمام استعدادهاوپتانسیل های گردشگری استان بهره گرفته شود قطعا"" این صنعت بویژه گردشگری تاریخی – فرهنگی درتوسعه پایدار شهری همدان مؤثر است
۴.

بررسی کارکردهای اجتماعی و فرهنگی دانشگاه ها از نظر دانشجویان ( مطالعه موردی: دانشجویان دانشگاه آزاد اسلامی واحد علوم و تحقیقات)(مقاله پژوهشی دانشگاه آزاد)

کلید واژه ها: جامعه پذیری کارکرد سرمایه فرهنگی اقتصادی تعالی معنوی مشارکت جمعی آگاهی تاریخی و پایگاه اجتماعی

حوزه های تخصصی:
  1. حوزه‌های تخصصی علوم اجتماعی جامعه شناسی جامعه شناسی علم و معرفت و تکنولوژی جامعه شناسی علم
  2. حوزه‌های تخصصی علوم اجتماعی جامعه شناسی جامعه شناسی آموزش و پرورش
تعداد بازدید : 118 تعداد دانلود : 49
امروزه از کارکردها و رسالت های کلیدی دانشگاه ها در کنار اهتمام به وظایف و کارکردهای علمی، رسالت های اجتماعی و فرهنگی دانشگاه هاست که به شدت مورد تاکید قرار گرفته است. اگرچه کارکردهای آموزشی و پژوهشی دانشگاه که شامل تولید، اشاعه و آموزش دانش و تربیت نیروی متخصص است، اهمیت خاصی دارد و جزو وظایف ذاتی دانشگاه هاست، اما کارکرد فرهنگی و اجتماعی دانشگاه که شامل؛ کمک به رشد و توسعه فرهنگی، آگاهی تاریخی، سرمایه فرهنگی، مشارکت اجتماعی و تجدید حیات جامعه، جامعه پذیری، تعالی معنوی و . . . است، اهمیت خاصی یافته و ضرورت توجه به آن به یک مسئله حیاتی بدل شده است. لذا با توجه به اهمیت و ضرورت این مسئله، هدف کلی پژوهش، بررسی کارکردهای اجتماعی و فرهنگی دانشگاه ها و میزان تحقق پذیری آن ها از دیدگاه دانشجویان با در نظر گرفتن ویژگی های فردی و پایگاه اجتماعی– اقتصادی خانواده هایشان می باشد. تحقق هدف فوق و شناخت دقیق ابعاد مسئله، در گرو ارزیابی تحقیقات و مطالعات پیشین و امعان نظر در نظریه های موجود است. در راستای تحقق این مهم، مسئله پژوهش در پرتو نظریه کارکردگرایی و مدل نظری AGIL، با استفاده از روش تحقیق پیمایشی دیدگاه های دانشجویان مورد تحلیل و مداقه قرار گرفته است. بر اساس نتایج این تحقیق، ارزیابی دانشجویان در خصوص کارکردهای دانشگاه در سطح نسبتاً خوب بوده است، بطوریکه بین سرمایه فرهنگی و سن، مقطع تحصیلی و نیز رشته تحصیلی دانشجویان رابطه معناداری نشان داده می شود. همچنین بین تعالی معنوی و سن و رشته تحصیلی نیز رابطه معناداری وجود دارد.
۵.

عوامل اجتماعی موثر بر میزان اعتماد اجتماعی در بین اعضای هیات علمی -(مقاله پژوهشی دانشگاه آزاد)

کلید واژه ها: سنت گرایی پایگاه اجتماعی اعتماد اجتماعی الگوسازی معادلات ساختاری

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 832 تعداد دانلود : 90
پژوهش حاضر با عنوان«بررسی عوامل اجتماعی موثر بر میزان اعتماد اجتماعی در بین اعضای هیات علمی دانشگاه آزاد اسلامی واحد رودهن در سال 89-1388»است.هدف این پژوهش شناخت عوامل تاثیر گذار بر میزان اعتماد اجتماعی در بین اعضای هیات علمی و دستیابی به یک الگوی نظری تحلیلی می باشد که با استعانت از نظریه های مرتبط،عوامل مهم و اثر گذار مورد بررسی قرار می گیرد. پژوهش حاضر با طرح پرسشهایی،به تحلیل و تبیین موضوع پژوهش پرداخته است.روش تحقیق این پژوهش، پیمایشی و ابزار گردآوری اطلاعات،پرسشنامه است.نمونه مورد مطالعه 180 نفر از اعضای هیات علمی دانشگاه آزاد اسلامی واحد رودهن هستند که با روش نمونه گیری خوشه ای و در نهایت با استفاده از روش تصادفی ساده انتخاب شده اند.برای آزمون مدل نظری تحقیق از نرم افزار لیزرل استفاده شده است. نتایج این پژوهش بر وجود یک الگوی رابطه آماری مستقیم بین متغیر های مستقل و متغیر وابسته حکایت دارد.به عبارت دیگر رابطه معنی داری و مستقیم بین متغیر های مستقل شامل سنت گرایی، تحصیلات و درآمد با متغیر وابسته میزان اعتماد اجتماعی وجود دارد. همچنین نتایج الگو سازی معادلات ساختاری حکایت از رابطه بین متغیر های مستقل و متغیر وابسته است،که با توجه به شاخصهای الگو سازی می توان استدلال کرد که مدلهای ارائه شده از برازش خوبی برخوردار بوده و انطباق مطلوبی بین مدل به تصویر درآمده و یا مدل ساختاری شده با داده های تجربی فراهم گردیده است به عبارت بهتر متغیرهای فوق صلاحیت لازم را جهت استفاده در قالب یک مدل نهایی پژوهش را دارند.
۶.

بررسی عوامل فرهنگی ـ اجتماعی رفتار هیجانی تماشاگران فوتبال -(مقاله پژوهشی دانشگاه آزاد)

کلید واژه ها: هیجان فوتبال خشونت تماشاگران وندالیسم و داوری

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 435 تعداد دانلود : 259
نتایج این پژوهش و تحقیقات پیشین بر جوانی جمعیت تماشاگران فوتبال تاکید دارد بنا بر این قبل از هرچیز باید جوان و دنیای او را شناخت.دنیایی پر رمز و راز و پر شور و نشاط و سرشار از بیم و امید. تحقیق حاضر روزنه ای است برای نگاه به دنیای جوان. با توجه به هدف کلی تحقیق که بررسی عوامل فرهنگی اجتماعی رفتار هیجانی تماشاگران فوتبال می باشد، برای یافتن عوامل موثر بر این رفتار و بر اساس متغیرهای فرض شده ی تحقیق، به ورزشگاه آزادی مراجعه و علاوه بر ثبت مشاهدات با استفاده از روش پیمایشی از حدود 440 نفر از افرادی که برای تماشای بازی فوتبال دو تیم صبا و پیروزی درتاریخ 6/6/1388 به ورزشگاه آزادی آمده بودند، به وسیله پرسش نامه، اطلاعات لازم جمع آوری گردیدو پس ازحذف پرسش نامه های مخدوش در نهایت 420 پرسش نامه مورد بررسی و تحلیل قرار گرفت.رفتارغیراخلاقی مربیان، عملکرد نامناسب مدیران باشگاه، عملکرد نامناسب لیدرها، رفتار پرخاشگرانه گروه های وندالیست، قضاوت نادرست داور، هم چنین عدم رضایت از امکانت رفاهی استادیوم فوتبال و شرایط بحران های سیاسی از عوامل موثر بر رفتار خشونت آمیزـ به عنوان مهم ترین هیجان منفی ـ تماشاگران فوتبال شناحته شد. چند ویژگی اقتصادی ـ اجتماعی و جمعیتی موثر بر رفتار هیجانی شدید تماشاگران مانند سن و شغل از دیگر یافته های این تحقیق می باشد.
۷.

روند و فرایند تحولات تاریخی ساختار فرهنگی _ اجتماعی اقوام ایرانی با تاکید بر قوم ترکمن -(مقاله پژوهشی دانشگاه آزاد)

نویسنده:

کلید واژه ها: اقتصاد فرهنگ ترکمن خرافات آق قویونلو اوغوز قارلوق ذکر خنجر

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 157 تعداد دانلود : 336
ترکمن ها شاخه ای از ترکان آسیای میانه اند که از عهد قدیم در صحراها ی وسیع بخش سفلای رود سیحون و بین دریای آرال به زندگی کوچ نشینی روزگار می گذراندند. تا حدود قرن هفتم میلادی ترکمن ها جزئی از قوم بزرگ ترک بودند. در این سال ها به دنبال اضمحلال امپراطوری گؤگ تؤرک، گروهی از ترک ها که اغوز نامیده می شدند، از آنان جدا شده و از ناحیه ارخون به طرف آرال و سیردریا کوچ کردند. مراکز عمده سکونت ترکمن ها عبارتند از: ترکمنستان، ایران، افغانستان، عراق، ترکیه، اردن، سوریه و چین ، تاجیکستان ، روسیه ، ازبکستان . ایران یکی از مراکز عمده اسکان ترکمن هاست .ترکمن های ایران بیشتر در جنوب شرقی دریای خزر و در ترکمن صحرا سکونت دارند. از لحاظ استانی، سکونت گاه های آنها در استان های گلستان، خراسان رضوی (تربت جام) و خراسان شمالی پراکنده است. جمعیت ترکمن های ایران به حدود دو میلیون نفر می رسد. از شهرهای مهم ترکمن ها در ایران می توان بندر ترکمن ، آق قلا و گنبد قابوس را نام برد . نام ترکمن از قرن پنجم هجری (یازدهم میلادی) نخست به شکل جمع فارسی «ترکمانان» ، توسط نویسندگان ایرانی مانند گردیزی و ابوالفضل بیهقی استعمال شده و به همان معنی اغوز در ترکی و غز در عربی و فارسی به کار رفته است . واژه ی « اوغوز» اولین بار در اوایل قرن هشتم پس از میلاد ، به زبان ترکی و بر کتیبه هایی در مغولستان ظاهر شد . اوغوزها یکی ازبخش های عمده امپراتوری چادرنشین بودند که از چین تا استان های مرزی ایران ، بیزانس و تا رود ولگا گسترش داشتتند . مطابق این کتیبه ها، اوغوزها از نه قبیله تشکیل می شدند . برخی از نویسندگان معتقدند که اوغوزها بیست و چهار قبیله بوده اند . نام «ترکمن » اولین بار در اواخر قرن دهم میلادی ظاهر شد، بررسی اصل و معنی کلمه «ترکمن » نشان می دهد که اوغوزهای غیر مسلمان اوغوزهای مسلمان را «ترکمن » نامیدند. بعدها نام «ترکمن » فقط بوسیله اوغوزها بکار رفت . هر چند که نام اجدادی خود را فراموش نکردند . حوادث نیمه دوم قرن دهم و نیمه اول قرن یازدهم نقش مهمی در تاریخ اوغوزها بازی کرد. این حوادث شامل گرویدن آنها به اسلام و ظهور سلسله سلجوقی بود . در این زمان اوغوزها، خان نداشتند، بلکه یبغو (شاه ) داشتند که در کتیبه های ترکی مغولستان هم از آن یاد شده است .
۸.

بررسی جامعه شناختی عوامل موثر بر الگو پذیری رفتار اجتماعی دختران -(مقاله پژوهشی دانشگاه آزاد)

کلید واژه ها: دختران رفتار رفتار اجتماعی الگو پذیری

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 320 تعداد دانلود : 285
هدف تحقیق حاضر«بررسی جامعه شناختی عوامل موثربرالگوپذیری رفتاراجتماعی دختران» می باشدبه بیان دیگر هدف شناخت وتاثیرعواملی همچون پایگاه طبقاتی والدین ،برنامه های آموزشی وپرورشی مدارس ورسانه های جمعی ،گروه همالان وگروههای مرجع،گرایش به مدویکپارچگی به دیگران(متغیرهای مستقل)برالگوپذیری رفتاراجتماعی دختران (متغیروابسته) می باشد.. پژوهش حاضر،باشیوه پیمایشی واسنادی انجام شده است.تکنیک جمع آوری اطلاعات پرسشنامه ساخت یافته است.جامعه آماری شامل 7715 نفرازدانش آموزان دختردبیرستانهای مناطق 3و19 شهرتهران که به روش خوشه ای –تصادفی نمونه گیری شده اند. وجمعیت نمونه برابر370 نفرمحاسبه شده است. دراین تحقیق 8 فرضیه تدوین گردیده است . فرضیه هاباتوجه به متغیرهای تحقیق وبااستفاده ازشاخص های آماری t دونمونه ای وآنالیزواریانس (آزمون برابری میانگین ها) موردآزمون وتجزیه وتحلیل قرارگرفتند. نتایج حاصل نشان داده است که از بین ویژگی های فردی والدین مثل سن ، تحصیلات و شغل ، تنها متغیر تحصیلات، با نوع الگوهای رفتار اجتماعی دختران رابطه معنادار نشان داده است.در بین طبقات اجتماعی نیز، تنها در طبقه پایین جامعه با نوع الگوهای رفتار اجتماعی دختران رابطه معنادار مشاهده شده است. رابطه نوع الگوهای رفتار اجتماعی دختران با گروه دوستان و همالان رابطه ای معنادار نشان داده وهمچنین رابطه معناداری بین متغیر وابسته تحقیق با نوع فعالیتهای پرورشی و آموزشی مدارس مشاهده شده است.فرضیه دیگر تحقیق ارتباط گروههای مرجع را با متغیر وابسته تحقیق مورد بررسی قرارداده است که این رابطه نیز معنادار نشان نداده است. فرضیه دیگری که به تائید نرسیده است، رابطه بین رسانه ها و نوع الگوهای رفتار اجتماعی دختران بوده است . فرضیه ارتباط بین مذهبی بودن خانواده با نوع الگوهای رفتاری دانش آموزان رابطه ای معنادار حاصل شده است و بالاخره درآخرین فرضیه که گرایش به مد و یکپارچگی با دیگران را با الگوهای رفتاری دختران مرتبط دانسته است ، رابطه ای معنادار نشان داده است.

آرشیو

آرشیو شماره ها:
۳۲