پژوهش های جامعه شناختی
پژوهشنامه علوم اجتماعی آزاد گرمسار سال دوم تابستان 1387 شماره 2 (مقاله پژوهشی دانشگاه آزاد)
مقالات
حوزه های تخصصی:
زنان در ایجاد و پیشرفت تمدن بشری سهم ارزنده ای داشته و دارند، اما جایگاهشان در زندگی اجتماعی، متناسب با این سهم نبوده و نیست.از جمله وظایفی که نظام آفرینش در پرورش فرزندان، برعهده زنان قرار داده است، با وجود چنین ارزش بسیار والای معنوی و مادی، گاه به عنوان مانعی در راه کار و شغل جلوه گر می شود و در دیگر موارد هم تکالیفی چندجانبه را بر دوش آنان می نهد. هدف تحقیق حاضر بررسی عوامل مؤثر بر گرایش زنان به اشتغال در خارج از منزل میباشد و روش تحقیق به صورت پیمایشی است. حجم نمونه 200 نفر از جامعه آماری زنان کارمند در سازمان بیمه خدمات درمانی می باشد که اطلاعات مورد نظر از طریق ابزار جمع آوری اطلاعات (پرسشنامه) گردآوری شده است.جهت توصیف داده ها از جداول و نمودارها استفاده شد و در آن نما، میانه و میانگین به عنوان شاخص های گرایش مرکزی، دامنه تغییرات، واریانس و انحراف معیار به عنوان شاخص های پراکندگی و خطای معیار، ضریب کجی و ضریب کشیدگی به عنوان شاخص های توزیع محاسبه شدند.و برای تحلیل یافته ها و آزمون فرضیه هااز آزمون آماری t تک گروهی ، دو گروهی مستقل و تحلیل واریانس یکطرفه استفاده شد. نتایج حاصل از یافته ها نشان دادکه میزان عوامل فوق (درکل)، بر گرایش زنان به اشتغال خارج از منزل، کمتر از حد متوسط است.میزان تأثیر عامل قدرت کمتر از حد متوسط، عامل اقتصادی بیشتر از حد متوسط، عامل خانواده بیشتر از حد متوسط عامل روان شناختی و رضایتمندی کمتر از حد متوسط، عامل اجتماعی نیز کمتر از حد متوسط است
بررسی عوامل اجتماعی موثر بر قاچاق سوخت -(مقاله پژوهشی دانشگاه آزاد)
حوزه های تخصصی:
هدف از این تحقیق شناخت عوامل اجتماعی موثر بر قاچاق سوخت مطالعه موردی در منطقه باغ شایگان مهاباد است. این تحقیق به شیوه مشاهده مشارکتی و پیمایش انجام گرفته جامعه آماری ما باغ شایگان مهاباد با جمعیت 25560 می باشد و نمونه مورد مطالعه 259 نفر می باشد در این تحقیق که با استفاده از دو روش مشاهده مشارکتی با چارچوب توسعه نابرابر سمیر امین و با تکنیک Focus Group بوده و دیگر روش پیمایش ، که از تکنیک پرسشنامه ای نیمه ساختارمند با مصاحبه انجام گرفته است. با اثبات نابرابری و محرومیت باغ شایگان از سه فرضیه عوامل ساختاری دو فرضیه تأیید گردیده و از پنج فرضیه هر پنج فرضیه تأیید گردیده و در نتیجه بیکاری و محرومیت از عوامل ساختاری موثر بوده و شورش و تعارضات و اعتصابات از پیامد های قاچاق سوخت تأیید گردیده و از پیامد قاچاق سوخت می باشند.
راه های گسترش حوزه عمومی به منظور ارتقاء سطح نظارت های اجتماعی(مقاله پژوهشی دانشگاه آزاد)
حوزه های تخصصی:
پس از ظهور دولت های مدرن به شکل جدید ، دیدگاه های حکومتی در مورد موضوع نظارت های نهادی و حکومتی غالب گردید .بدین صورت که نظارت های اجتماعی مترادف با برخورد های حقوقی و قانونی و عمدتا جرم شناسانه از مساله انحرافات بود.از این روی در زمینه نظارت های حکومتی ادبیات بسیار گسترده بسط یافت.در هزاره سوم و با شروع دوره جدید که برخی از آن به عنوان جهانی شدن نام می برند ادبیات نظارت ها نیز مانند سایر مفاهیم علوم انسانی متحول و لذا ضرورت باز تعریف این موضوع عیان گردید.در این ارتباط اگر قبلا از حکومت خوب مد نظر فلاسفه صحبت می شد ، در ادبیات جدید از راهبری یا حکمرانی افقی[1] بحث می گردد.اگر برای مدت های زیادی از فضای حکومتی صحبت می شد برخی از فضاهای انجمنی یاد نمودند.اگر برای مدت های زیادی مباحث حول تئوریزه سازی نظارت های حکومتی بود در ادبیات جدید از نظارت افقی مردم به مردم صحبت گردید.این موضوع نشانه ای از این موضوع بود که دولت ها به دلایل بیشتر کارکرد گرایانه و در فضای پسا وستفالیایی (جهانی شده) متوجه شده اند که بهتر است که عطف توجهی به اجتماعات خود بنمایند.یعنی مشخص گردیده مردم هم می توانند همانند گذشته و در جامعه ابتدایی و اولیه ، نظارت های اثر بخش تری را اعمال نمایند.این تحقیق بر مبنای ضرورت موجود و برای باز تعریف مساله نظارت های اجتماعی و ضرورت نظارت های اجتماعی از طریق بسط سیطره عمومی در کنار نظارت های نهادهای رسمی حکومتی و نظارت های سازمانی تدوین گردیده است.برای توجیه دلیل توسعه نقش نظارتی حوزه عمومی دلیلی زیادی مطرح است.از این روی در این مقاله نویسنده ضمن ارائه دیدگاه های لازم مبنی بر ضروت نظارت های اجتماعی بر اهمیت گسترش حوزه عمومی که در این تحقیق همان سرمایه اجتماعی به معنی نهادهای و شبکه های سازمان یافته نهادی است به توضیح این مساله می پردازد و دلایلی را ارائه می نماید که در آن از ضرورت های جدید در زمینه نظم اجتماعی صحبت می نماید.
بررسی علل و عوامل مؤثر بر رضایت شغلی کارکنان زن و مرد(مقاله پژوهشی دانشگاه آزاد)
حوزه های تخصصی:
توجه به نیازهای کارکنان و رفع نیازها منجر به ایجاد رضایت و بهبود کیفی زندگی کارکنان می گردد و رضایت بیشتر، کارایی و تلاش زیادتر و بازده کاری بهتر را در پی خواهد داشت که مبین اهمیت انجام این تحقیق می باشد. در این راستا آشنایی با سازمان تأمین اجتماعی و شناخت اهداف و کارکردهای این سازمان ضرورت دارد. در این تحقیق مبانی نظری تحقیق با توجه به نظریه های مبتنی بر نیاز و انگیزش مطرح گردیده است. این پژوهش به دنبال بررسی میزان تأثیر حقوق و نحوه عملکرد مدیریت و مدرک تحصیلی، سن، سابقه شغلی، جنسیت، تأهل و نوع استخدام بر رضایت از شغل کارکنان می باشد. نوع تحقیق با توجه به هدف تحقیق کاربردی است. روش تحقیق، روش اسنادی و روش پیمایشی می باشد. پرسشنامه این تحقیق بر اساس مقیاس لیکرت می باشد. پرسشنامه ها در اختیار 160 نفر به عنوان اعضای جامعه نمونه که از طریق روش نمونه گیری خوشه ای از 5 شعبه تهران واقع در شمال، شرق، جنوب، غرب و مرکز به صورت تصادفی به دست آمدند، قرار گرفت. نتایج به دست آمده در این تحقیق بر این اساس استوار است که 84% کارکنان سازمان تأمین اجتماعی شهر تهران از شغل خود رضایت دارند. میزان رضایت کارکنان از نحوه عملکرد مدیریت 81% و از حقوق دریافتی 64% بوده ولی این میزان در کارکنان مرد بیشتر از کارکنان زن می باشد. همچنین در فرضیات دیگر این تحقیق که عبارتند از سن، سابقه شغلی، مدرک تحصیلی، جنسیت، نوع استخدام و تأهل وجود رابطه معناداری تأیید می گردد.
تغییرات فرهنگی (روند نابرابری جنسیتی و نژادی) در جامعه ترکمن ها از زمان قرارداد آخال (1257ه.ش) تا اصلاحات ارضی (1341ه.ش)(مقاله پژوهشی دانشگاه آزاد)
حوزه های تخصصی:
پژوهش حاضر ، روند نابرابری های جنسیتی و نژادی به عنوان مؤلفه هایی از تغییرات فرهنگی در جامعة ترکمن ها را در برهة انعقاد قرارداد آخال تا اصلاحات ارضی مورد مطالعه قرار داد . هدف اصلی پژوهش شناسایی عوامل تأثیرگذار بر نابرابری های جنسیتی ونژادی و مکانیسم های تغییر در هر کدام بود . برای این مهم ، ابتدا به مقدمه ای در خصوص موضوع و تعریف مفاهیم کلیدی پرداخته شد ، سپس با مطالعة پژوهش های قبلی صورت گرفته و نظریات موجود ، چارچوب نظری تهیه و تدوین شد. روش جمع آوری اطلاعات اسنادی است . با مطالعة منابع ، جامعه پذیری جنسیتی ، ایدئولوژی های مردسالارانه ، خانوادة گسترده ، نوع معیشت و جنگ با دولت مرکزی به عنوان مهم ترین عوامل مؤثر درایجاد نابرابری جنسیتی شناخته شدند . در خصوص عامل مؤثر در وجود نابرابری نژادی می توان به تعصبات و تصورات قالبی که به ازدواج درون گروهی می انجامد ، اشاره کرد . مهمترین مکانیسم های تغییر در نابرابریهای جنسیتی و نژادی در این قوم ، رشد جمعیت ، جنگهای دائمی با دولت مرکزی ، مهاجرت و ... می باشند
جامعه اطلاعاتی گذار از انسجام اجتماعی مکانیکی به انسجام اجتماعی ارگانیکی(مقاله پژوهشی دانشگاه آزاد)
حوزه های تخصصی:
جوامع مختلف تحت تاثیرتحولات بسیارعظیم علمی–تکنولوژیک به سمت جامعه اطلاعاتی درحال حرکت هستند. جامعه اطلاعاتی،جامعه ای است که ساختارآن متاثرازفناوری است.معیارهایی همچون فناوری،مشاغل اطلاعاتی، جغرافیا، اقتصاد،فرهنگ،فراگیری رسانه هاوجهانی شدن درایجادجامعه اطلاعاتی مؤثربوده اند.درجامعه اطلاعاتی،جوامع باچالشهایی چون نابرابری اجتماعی،هویتهای جدید،تمایزپذیری وشالوده شکنی نهادهایی نظیردولت،وفرصتهایی چون نقش اینترنت درپژوهش، خلاقیت وعلم،تعامل وهمزیستی جهانی،شکل گیری هویت سیال وبین سیاره ای روبه روشده اند.به علت وجوداین چالشهاانسجام اجتماعی درجامعه اطلاعاتی بخصوص درکشورهای درحال توسعه مانند ایران متزلزل شده واز حالت انسجام مکانیکی به انسجام ارگانیکی تغییر شکل داده است.به همین دلیل جوامع می توانند با تدابیری که می اندیشندچالشها را ازپیش روبرداشته وازفرصتهادرجهت رفاه و سعادت مردم استفاده کنند.دربحث ازجامعه شناسی جامعه اطلاعاتی اینترنت دارای جایگاهی مهم است.این تکنولوژی بادگرگون سازی بنیادین مفاهمی وادراکات از زمان وفضا،باعرضه قسمت قابل توجهی ازدانش های بشری به شکل آنی وبرای همه،باامکان پذیرساختن رابطه مستقیم وفوری میان افرادی که حتی درفاصله های بسیارجغرافیائی قراردارند،به گونه ای غیرقابل تردیدجهان اطلاعات راعمیقا دگرگون ساخته است.این پدیده نوین دارای زمینه ها ونتایجی است که باید موردتجزیه وتحلیل قرارگیرد.باتوسعه شبکه ها،دهکده جهانی درحال شکل گیری است ورسانه های سنتی درمعرض تحول اند
بررسی نقش رسانه های نوین با تأکید برماهواره واینترنت برهویت فرهنگی دانشجویان ( مطالعه موردی :دانشجویان استان چهارمحال وبختیاری)(مقاله پژوهشی دانشگاه آزاد)
حوزه های تخصصی:
پیشروی سریع وسایل ارتباط جمعی به ویژه اینترنت و ماهواره اکثر قشرها خصوصاً دانشجویان را با سیل عظیمی از سوژه ها ، داده ها و اطلاعات و برنامه های متنوع از سراسرجهان مواجه می سازندکه بدون تردید تغییرات فرهنگی در حوزه های مختلف زندگی آنان را سبب خواهد شد. باتوجه به موضوع تحقیق یعنی « بررسی نقش رسانه های نوین با تأکید بر ماهواره و اینترنت بر هویت فرهنگی دانشجویان دانشگاههای استان چهارمحال وبختیاری»، ،محقق درپی شناخت تأثیرمتغیرهای زمینه ای که شامل جنس ،محل سکونت ، وضعیت اقتصادی – اجتماعی ، انگیزه استفاده از رسانه و میزان پایبندی به موازین اسلامی برهویت فرهنگی استفاده کنندگان از رسانه های نوین است می باشد. دراین پژوهش متغیرمستقل رسانه های نوین با تأکید بر ماهواره و اینترنت و متغیر وابسته هویت فرهنگی است.روش تحقیق ازنوع پیمایشی می باشد و جامعه آماری پژوهش شامل کلیه دانشجویان دانشگاههای استان چهارمحال و بختیاری است که از میان آنها 390 نفر بر اساس فرمول کوکران به عنوان نمونه انتخاب شده اند.روش نمونه گیری نیز خوشه ای چند مرحله ای می باشد.اطلاعات لازم ازطریق پرسشنامه که دارای سؤالاتی مربوط به متغیرهای مستقل و وابسته بود بدست آمد.اطلاعات مندرج در پرسشنامه ازطریق آمارتوصیفی و استنباطی و با استفاده ازنرم افزار Spss مورد تجزیه و تحلیل قرارگرفت و در پایان از پنج فرضیه مطروحه فرضیه های (5،4،3،1)که به ترتیب با متغیرهای مستقل (جنسیت، وضعیت اقتصادی- اجتماعی، انگیزه استفاده، ازرسانه و میزان پایبندی به موازین اسلامی)مطرح شده اند،دارای رابطه ی معناداری بوده اند و مورد تأیید قرارگرفتند.اما فرضیه (2) بامتغیر مستقل (محل سکونت) به علت عدم وجود رابطه معنادار تأیید نشد
اولویت های ارزشی دا نشجویان(مقاله پژوهشی دانشگاه آزاد)
حوزه های تخصصی:
ارزشها یکی از مفاهیم کلیدی در مطالعه رفتار،انگیزه وکنش های انسانی است ارزشها برای بازشناسی جامعه وفرد ، دنبال کردن تغییرات در طول زمان وبرای تبیین پایه های انگیزشی رفتار ونگرش ها استفاده می شوند. اهمیت نسبی ورتبه بندی در ارزش ها در افراد وگروه های مختلف متفاوت است و این تفاوت در رفتار وگفتار انسان ها پنهان است. بنابراین شناخت علمی نظام ارزشی افراد جامعه به طور عام ودانشجویان به طور خاص می تواند ما را در شناخت بستر های جامعه کمک کند. دیدگاه های بسیاری در جامعه شناسی وروان شناسی اجتماعی ارزش ها را مورد بررسی قرار داده اند اما با توجه به اهداف تحقیق دیدگاه شوارتز ونوع بندی دهگانه او برای این تحقیق مناسب تر به نظر می رسد. روش تحقیق¬پیمایشی با استفاده از پرسشنامه بوده است.پرسشنامه دارای روایی صوری و محکی است. وبرای سنجش پایایی مقیاس ها از آلفای کرونباخ استفاده کرده ایم. حجم نمونه 209 نفر از دانشجویان دانشگاه آزاد اسلامی واحد مرودشت است. نتایج تحقیق نشان می¬دهد که ارزش ها به ترتیب اولویت عبارتند از: خود متعالی، ارتقای خود ، محافظه کاری و آمادگی برای تغییر . به عبارتی آمادگی برای تغییر (خود اتکای وانگیزش )برای دانشجویان کمترین اهمیت را دارد. محافظه کاری با تحصیلات رابطه معکوس دارد و ارتقای خود وآمادگی برای تغییر با تحصیلات رابطه مستقیم دارد. اما تفاوت چشمگیر نبوده و از لحاظ آماری معنی دار نیست. تحصیلات پدر با محافظه کاری، ارتقای خود وآمادگی برای تغییر رابطه معکوس دارد و با خود متعالی رابطه مستقیم دارد. محافظه کاری دانشجویانی که پدران تحصیل کرده دارند نیز پایین است. تحصیلات مادر با محافظه کاری. ارتقای خود ، آمادگی برای تغییر و خود متعالی رابطه معکوس دارد. دانشجویان جوان سال گرایش کمتری به محافظه کاری و ارتقای خود دارند اما آمادگی برای تغییر و خود متعالی آنها بالاتراست. میانگین محافظه کاری و ارتقای خود در دانشجویان مورد مطالعه از کشورهای توسعه یافته بالاتر بوده ومیانگین ارزش آمادگی برای تغییر آنها کمتر از این کشورها است. اما میانگین خود متعالی آنها در سطح کشور های توسعه یافته است