پژوهش های جامعه شناختی

مشارکت به معنی به کار گرفتن منابع شخصی به منظور سهیم شدن در یک اقدام جمعی است. هرجامعه ای (مدرن و سنتی، اقتدارگر و دمکراتیک، فئودالی یا سرمایه داری) از طریق مشارکت رسمی و غیر رسمی ارتباطات و مبادلات بین افراد شناخته می شود. میزان این مشارکتها بیانگر سطح توسعه یافتگی جامعه به حساب می آید، زیرا که گستردگی، فراگیری و تنوع مشارکت اجتماعی جوامع در گرو بسط الگوهای تصمیم گیری ، نظارت و کنترل اجتماعی دموکراتیک و کثرت گرا است. بسیاری از منافع اجتماعی از عضویت در تشکلهای داوطلبانه حاصل می شود و مشارکت در سطح فردی در جامعه محلی ، انجام فعالیت های داوطلبانه رفتارهای اجتماعی همراه با عاطفه را به مردم می آموزد، رفتارهایی مانند اعتماد، رابطه متقابل، یکپارچگی و همکاری که شاید مهم ترین نقش را درکارآمدی اقتصادی و ثبات دموکراتیک دارد. با توجه به ویژگی های جامعه ایران به نظر می رسد که مهمترین و نیرومند ترین نهاد موثر در شکل گیری مشارکتهای اجتماعی، میتواند نهاد دین باشد. زیرا در دین اسلام آموزه های دینی بر رفتارهایی تاکید دارند که زمینه و بستر شکل گیری مشارکتهای اجتماعی را فراهم می آورند . این مقاله از نوع توصیفی- تبیینی است که به دنبال شناسایی تاثیر دینداری بر مشارکت اجتماعی است وازسویی دیگراز لحاظ روش ، یک تحقیق پیمایشی به حساب می آید و واحد تحلیل آن شهروندان تهرانی می باشند .پرسشنامه محقق ساخته ،پس از بررسی اعتماد و اعتبار آن با نمونه گیری خوشه ای وطبقه بندی نامتناسب در پنج منطقه شهر تهران و در بین 391 خانوار تهرانی اجرا گردید. یافته های تحقیق حاکی از آن است که مشارکت اجتماعی بین گروههای جنسیت ،وضعیت تاهل وسن تفاوت معناداری وجود دارد و دینداری نیز در بین گروههای سنی تفاوت معناداری دارد. دینداری در مدل علی ارائه شده در کنار پایگاه اقتصادی – اجتماعی و تیپ شخصیتی معاشرتی بر مشارکت اجتماعی موثر است.

مطبوعات به عنوان یکی از سودمندترین وسایل ارتباط جمعی می تواند نقش بسزایی در تنویر افکار عمومی داشته باشد. مطالعه مطبوعات درهر جامعه یکی از شاخصهای مشارکت اجتماعی بوده و نشانگر میزان تعلق خاطره و دغدقه افراد نسبت به سرنوشت اجتماعی خود است. هدف از این مطالعه بررسی عوامل موثر برمطالعه مطبوعات در شهرستان سمیرم می باشد. روش تحقیق این مطالعه پیمایشی بوده و داده های مورد نیاز جهت آزمون فرضیه ها بوسیله پرسشنامه 46 سوالی جمع آوری شد و سپس با استفاده از نرم افزارهای lisrel و spss مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. جامعه آماری شامل کلیه افراد بین 59-20سال و نمونه آماری (طبق فرمول کوکران بر اساس 7/0=P منتج شده از بررسی مقدماتی روی 30 نفر) شامل 320 نفر از جامعه آماری مذکور می باشد . نتایج بدست آمده نشان می دهند بین پایگاه اجتماعی- اقتصادی و مطالعه مطبوعات (sig=/072 gamma=/154 ) و هم چنین بین میزان استفاده از سایر وسایل ارتباط جمعی و مطالعه مطبوعات (f=2/7 sig= 0/046) رابطه معنی دار وجود نداشت اما ارتباط متغیرهای اعتماد به مطبوعات(sig=/001; f=5/385 )، مشارکت سیاسی (; sig=/008 f=4/056)، احساس مسئولیت اجتماعی(sig=/0001; f=8/92) و احساس سهیم بودن در سرنوشت خود و جامعه (sig=/001; f=5/387) با متغیر مطالعه مطبوعات معنی دار بود

بر اساس تحقیقات انجام شده،فرآیندهای اعتیاد،تحت تأثیر رفتارهای والدین است.این پژوهش،با هدف بررسی تأثیر خشونت والدین،در گرایش افراد به مصرف مواد،افراد مراجعه کننده به مراکز درمانی ترک اعتیاد شهرستان تهران و مقایسه آن با گروه عادی انجام شد.پژوهش حاضر یک طرح نیمه تجربی می باشد که در آن یکصد نفر از افراد مصرف کننده مواد که برای ترک به مراکز ترک اعتیاد مراجعه کرده بودند،با یکصد نفر افراد عادی که با روش نمونه گیری تصادفی ساده انتخاب و از نظر برخی متغیر های جمعیت شناختی با یکدیگر همتا شده بود مقایسه شدند.گردآوری داده ها بر اساس پرسشنامه های اطلاعات زمینه ای،آزمون های محقق ساخته انجام شد.داده های پژوهش با بهره گیری از شاخص آمار توصیفی،آزمون T،تحلیل شدند.یافته ها نشان دادکه خشونت والدین تأثیر دارد بر گرایش فرزندان به اعتیادبا سطح اطمینان 00/0 درصدو همچنین ابعاد خشونت ،خشونت جسمی با سطح اطمینان00/0 دصد،خشونت جنسی با سطح اطمینان00/0 دصد، خشونت اقتصادی با سطح اطمینان036/0 دصد، خشونت اجتماعی با سطح اطمینان036/0 دصدو خشونت روانی با سطح اطمینان89/0 دصد معنا دار نبود. :نتایج نشان می¬دهد که در نتیجه خشونت والدین می تواندبه¬عنوان یک عامل آسیب پذیر، گرایش افراد را به مصرف مواد مخدر افزایش دهد و در نتیجه آموزشهای درمانی به خانواده ها در این مورد می تواند مؤثر باشد

هدف این پژوهش، شناسایی عوامل اجتماعی موثر بر اعتیاد زنان معتاد به مواد مخدر است. به عبارت دیگر، در این مقاله سعی شده است به این پرسش اساسی پاسخ داده شود که کدام یک از عوامل اجتماعی بر اعتیاد زنان معتاد به مواد مخدر موثر است؟ رویکرد متفاوت و نو این تحقیق، پرداختن به زنان معتاد در مراکز بازپروری تولد دوباره و خانه خورشید است که بویژه در مرکز تولد دوباره این گونه پژوهش ها در خصوص زنان به این صورت و با این حجم نمونه انجام نشده است. فرضیات از چهار دیدگاه نظری عمده یعنی نظریه فشار آگینو، نظریه یادگیری ساترلند، نظریه بوم شناختی شاو و مکی، نظریه کنترل اجتماعی هیرشی استنتاج شدند. که متغیرهای مستقل عبارتند از نابسامانی خانوادگی، از هم گسستگی خانوادگی، پایگاه اقتصادی-اجتماعی، در دسترس بودن مواد مخدر، اعتیاد اعضای خانواده، گروه همسالان و نظارت والدین و متغیر وابسته شدت اعتیاد، نوع ماده مصرفی و نحوه استعمال مواد می باشد. روش تحقیق پیمایشی است و داده های مورد نیاز جهت آزمون این فرضیات از طریق پرسشنامه همراه با مصاحبه و با شیوه نمونه گیری نمونه در دسترس با حجم نمونه 200 از زنان معتاد دو مرکز تولد دوباره و خانه خورشید جمع آوری و با استفاده ا ز تکنیک آمار توصیفی و آمار استنباطی مانند کای اسکوئر، ضرایب همبستگی کرامز و گاما و رگرسیون چند متغیره خطی به کمک نرم افزار SPSS مورد تحلیل آماری قرار گرفتند. یافته ها نشان می دهد از هم گسستگی خانواده زن و شوهری ، از هم گسستگی خانواده پدر و مادری، نابسامانی خانواده زن و شوهری ، پایگاه اقتصادی- اجتماعی ، در دسترس بودن مواد مخدر ، اعتیاد اعضای خانواده از عوامل موثر بر اعتیاد زنان معتاد به مواد مخدر بوده است

یکی از مفاهیم مفید در تبیین سرمایه اجتماعی، مفهوم «شبکه اعتماد»است، شبکه اجتماعی که بیانگر این مطلب است که افراد بر اساس اعتماد متقابل به یکدیگر؛ از اطلاعات، هنجارها و ارزش های یکسانی در تبادلات فی ما بین خود استفاده می کنند. از این رو اعتماد فی ما بین، نقش زیادی در تسهیل فرایندها و کاهش هزینه های مربوط به این گونه تبادلات دارد. شبکه اعتماد می تواند بین افراد یک گروه و یا بین گروه ها و سازمان های متفاوت به وجود آید. این پژوهش، از حیث هدف کاربردی و از حیث روش،توصیفی(همبستگی)است که شامل کلیه دانشجویان شاهد و ایثارگر مشغول به تحصیل در دانشگاههای دولتی و آزاد اسلامی می باشد و نمونه آماری آن در مجموع شامل 164 نفر دانشجو در دو گروه مذکور می باشد.ابزار اندازه گیری بصورت پرسشنامه ای با 39 گویه می باشد. بر اساس یافته های تحقیق بین میانگین رتبه هر یک از مؤلفه ها در دانشگاههای دولتی و آزاد تفاوت معنی داری وجود دارد به طوریکه در میان دانشجویان ایثار گر و شاهد دانشگاههای دولتی مولفه های صراحت و حسن ظن دارای رتبه اول و دوم بوده ولی برای دانشجویان دانشگاه آزاد مولفه های دگر خواهی و دموکراتیک بودن دارای رتبه اول و دوم می باشد. در تهیه و ارائه فرضیات با توجه به نظریات مطرح شده مرتبط با فرضیه ها پس از شاخص سازی و گویه پردازی و تکمیل پرسشنامه نتایج حاصله از آزمون فرض ها را با نظریات مطرح شده تطبیق داده که کلیه فرضهای پژوهش تایید گردید.

امروزه درهیچ جای جهان جامعه ای را نمی یابیم که مصون از انواع آسیبهای اجتماعی باشد .اعتیاد وسوءاستفاده افراد از موادمخدر از جمله مسائل اجتماعی است که بشریت را در معرض خطر جدی قرار داده وغالب کشورهای جهان به نحوی از انحاء با این معضل اجتماعی مواجه هستند. تلویزیون به عنوان یک رسانه جمعی قوی می تواند هم در بازنمایی این گروه وهم در نشان دادن مسائل و مشکلات آنها فعالیت داشته باشد . در مطالعه حاضر اولین سئوالی که مطرح می شود این است که تلویزیون در برنامه های خود ،خصوصاً در سریالهای تلویزیونی که پربیننده ترین برنامه های این رسانه جمعی است ، چقدر توانسته وضع موجود معتادان را به بینندگان نشان دهد وتا چه میزان پیامدهای اعتیاد و مسائل معتادان را با محتوایی مناسب ، به تصویر کشیده است ؟ مطالعه محتوای سریالهای پخش شده از سیمای جمهوری اسلامی ایران دررابطه با معتادان که درسال 1385 پخش شده است از جهات جامعه پذیر کردن ،الگو دهی ،تغییر نگرش وجهت دهی به اندیشه ها وآگاهی دهی به مخاطبین ودادن اطلاعات به تولید کنندگان برنامه های در این رابطه حائز اهمیت بود . دراین پژوهش هدف شناخت میزان به تصویر کشیده شدن معتادان در سریالهای مورد بررسی برحسب جنس ، سن، شغل، تحصیلات، وضع تأهل، درآمد و مقولاتی چون میزان اعتماد به نفس ، خویشتن داری و خودپنداره بود. نتایج مطالعه نشان داد که : شبکه سه فعالترین شبکه در رابطه با طرح اعتیاد ومسائل در این رابطه وسریال پرواز در حباب بیشترین صحنه ها را در رابطه با اعتیاد ، مسائل و مشکلات آن مطرح کرده است . در کلیه سریالها تنها مردان معتاد به تصویر کشیده شده اند در حالی که مطالعات میدانی نشان داده است که زنان معتاد مسائل و مشکلات خاص خود را دارند که باید به طور خاص به آنها پرداخته شود. جوانان معتاد بیشترین میزان را داشته و بیکاری و تجرد مهمترین ویژگی معتادان است .تهران برجسته ترین شهر در اعتیاد و خانواده های تک والدینی مهمترین ساختار خانواده های معتادان را تشکیل داده اند.عدم وجود شاخص مربوط به پایبندی مذهبی ، اعتماد به نفس وخودپنداره پایین و خویشتن داری بسیار ضعیف از دیگر ویژگیهای معتادان است

به منظور بررسی میزان تأثیر گروه بر عملکرد افراد 160 نفر از دانش آموزان کلاس اول پسر (40 نفر)، کلاس اول دختر (40 نفر)، کلاس پنجم پسر (40 نفر) و کلاس پنجم دختر (40 نفر ) به صورت خوشه ای تصادفی از چهار جهت جغرافیایی ( شمال، جنوب، شرق و غرب ) شهر زنجان انتخاب گردیدند: سپس هر کدام از گروها، فاصله 50 متری را ابتدا به صورت فردی، سپس به صورت گروه های 5 نفری، دویدند. برای اندازه گیری میزان سرعت دویدن دانش آموزان از کرونومتر استفاده گردید. میانگین سرعت دویدن افراد در حالت های فردی و گروهی محاسبه گردید. از آزمون آماریZC برای مقایسه میانگین سرعت دویدن افراد در حالت های فردی و گروهی استفاده شد و مشخص گردید که با 1%= α و با 99/0 اطمینان فرضیه محقق مبنی بر اینکه گروه سبب بهبود عملکرد افراد می شود، تأییدگردید. به عبارت دیگر گروه بر عملکرد افراد تأثیر می گذارد و سبب بهبود عملکرد افراد می شود

محیط اصلی فعالیت کاری برای دانشجویان رشته کشاورزی، مناطق روستایی و محیط هایی است که با فعالیتهای کشاورزی در ارتباط است. بنابراین به منظور اثربخشی فعالیتهای نظام آموزش عالی کشاورزی ضروری است که به بررسی تمایلات و گرایش دانشجویان رشته کشاورزی به مناطق روستایی توجه گردد. هدف از این پژوهش بررسی گرایش دانشجویان رشته کشاورزی به کار در مناطق روستایی است. روش تحقیق به صورت توصیفی ـ همبستگی و علی ارتباطی است. جامعه آماری دانشجویان ترویج کشاورزی به تعداد 355 نفراست که با استفاده از نمونه گیری تصادفی ساده با توجه به واریانس بدست آمده از تست اولیه و فرمول کوکران ، اقدام به تعیین حجم نمونه شد که در تحقیق حاضر این حجم 75 نفر بدست آمد. هدف اصلی این تحقیق تحلیل همبستگی و رگرسیونی عوامل است که بر گرایش دانشجویان جهت کار در مناطق روستایی نقش دارد.بر اساس نتایج به دست آمده بین محتوای مطالب ارائه شده در دانشگاه، میزان حمایتهای دولت از مناطق روستایی، میزان علاقه به کار عملی و میزان ارزش قائل شدن برای روستا با گرایش دانشجویان در زمینه کار در مناطق روستایی رابطه مثبت و معنی داری به دست آمد.در ادامه به منظور بررسی تأثیر متغیرهای مستقل بر متغیر وابسته از رگرسیون گام به گام استفاده شده است. با توجه به یافته های جدول رگرسیون می توان نتیجه گرفت که متغیرهای مستقل میزان علاقه به کار عملی، میزان تجربه کار کشاورزی، میزان ارزش قائل شدن برای بخش کشاورزی و میزان حمایتهای دولت 48% تغییرات متغیر گرایش به کار در مناطق روستایی را تبیین می کند.