"ایران دیار شریفی است که خداوند عطایای خود را در حق آن دریغ نکرده است. ساکنین آن مردمانی هوشیار و بی باکند و شایسته آنند که حکومت خوب داشته باشند.... این ملت را گذاشته اند از مصائب نفاق خانگی آزار ببیند و از میان برود ." ناپلئون بناپارت
یادداشتهای اوژن اوبن، دوره سلطنت دو تن از پادشاهان قاجار را در بر می گیرد. وی به توصیف اندیشه ایرانی در چارچوب انقلاب ایران[ مشروطیت] می پردازد که 117 سال بعد از انقلاب فرانسه روی داده است.
فرانسویان از چهار قرن پیش با ادبیات ایران زمین به واسطه ترجمه های جهانگردان و کارگزاران سیاسی فرانسوی آشنا شدند. نگارش سفرنامه شاردن الهام بخش بسیاری از آثار فرانسوی در قرون بعد شد به طوری که آثار ارزشمندی همچون گلستان و بوستان ، دیوان حافظ، شاهنامه و رباعیات خیام دستمایه بسیاری از ادیبان و فرهیختگان فرانسه شد.
روابط سیاسی و فرهنگی دو کشور ایران و فرانسه همیشه در طول تاریخ تحت تاثیر تحولات بین المللی و تغییر معادلات سیاسی بوده است.از برهه ارغون شاه تا دوره قاجاریه و بالاخره حضور متمادی اساتید مشهور فرانسوی در مدارس عالی تاسیس شده به دست امیرکبیر ، همواره می توان مراودات فرهنگی این دو کشور را در طول زمان مشاهده کرد.
تاریخ کاوشهای باستان شناسی بیگانگان در ایران به قرن نوزدهم میلادی و زمان قاجاریه برمی گردد. این کاوشها و تفحصها با فعالیت هئیتهای فرانسوی، دیولافوا و ژاک دومورگان آغاز شد که البته پس از سقوط سلسله قاجاریه ، دولت وقت ایران کلیه امتیازات را در 26 مهر 1360 لغو کرد.
در دو دوره مورد بحث ، چه دوران ورود هیئت گاردان تا ربع آخر قرن نوزدهم میلادی و چه دوران نهضت مشروطیت در چارچوب نظریه چالش و پاسخ به مطالعه گذاشته شده است . افزون بر این موارد تلاش پژوهشگر بر این است تا در چارچوب نظریه موازنه منفی و نیروی سوم روند اعزام دانشجو به اروپا به ویژه فرانسه مورد توجه قرار گیرد.
