درخت حوزه‌های تخصصی

باستان شناسی

ادبیات اقتصاد تاریخ تربیت بدنی جغرافیا حقوق روانشناسی زبان شناسی علم اطلاعات و دانش‌شناسی علوم اجتماعی علوم اسلامی علوم انسانی علوم تربیتی علوم سیاسی فلسفه و منطق مدیریت مطالعات زنان هنر و معماری
ایران اسلامی ایران باستان ایران پیش از تاریخ تاریخ جهان فلسفه تاریخ گروه های ویژه نقد و بررسی کتاب
آثار و آرای تاریخ پژوهان و باستان شناسان ایرانی آثار و آرای تاریخ پژوهان و باستان شناسان جهان ایلات و عشایر باستان شناسی برنامه ریزی و فنون آموزش تاریخ تاریخ ادیان تاریخ پزشکی تاریخ زنان تاریخ فرهنگی-اجتماعی-اداری ایران تاریخ مذاهب تاریخ مطبوعات تاریخ نگاری تاریخ نگری جغرافیای تاریخی جنبش ها و قیام های یکصد سال اخیر خلیج فارس و دریای خزر سفرنامه و سفرنامه نویسان سکه شناسی سند شناسی و سندپژوهی شخصیت ها فعالیت های مذهبی (فعالیت های ادیان، فرق و مذاهب) مجلس شورای ملی منابع و کلیات
چیستی علم باستان شناسی قوانین و فنون حمایت و حفاظت از آثار باستانی یاستان شناسی آثار هنری و بومی ملل
ترتیب بر اساس: جدیدترینپربازدید‌ترین
فیلتر های جستجو: فیلتری انتخاب نشده است.
نمایش ۸۲۱ تا ۸۴۰ مورد از کل ۲٬۰۰۱ مورد.
۸۲۱.

شخصیت و مقام علمی امام الحرمین جوینی(مقاله پژوهشی دانشگاه آزاد)

نویسنده:
منبع: پژوهشنامه تاریخ سال سوم پاییز ۱۳۸۷ شماره ۱۲

کلید واژه ها: نیشابور امام الحرمین شیخ الاسلام امام الائمه نظامیه

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۳۵۵ تعداد دانلود : ۱۱۴۰
امام الحرمین جوینی، عبدالملک بن ابو محمدبن عبدالله بن یوسف متوفی 478 ه.ق از بزرگان ائمه شافعیه خراسان و نخستین استاد نظامیه نیشابور بوده است. بسیاری از فضلا و فقها و دانشمندان نامی قرن پنجم و ششم ه.ق از جمله امام محمد غزالی و کیاهراسی و ابوالمظفر خوافی افتخار شاگردی او را داشتند و او به وجود این شاگردان فخر و مباهات می نمود. آوازه علمی و روحانی او از بلاد خراسان گذشت و عراق و شام و حجاز را در برگرفت. و از تمام اطراف و اکناف جهان اسلام به خدمت او می شتافتند و همواره قریب چهار صد تن از طلاب و فقها در حلقه درس او حضور داشتند. خواجه نظام الملک مدرسه نظامیه نیشابور را برای وی تأسیس نمود و تولیت اوقاف و تدریس و خطابه و مناظره آن را به وی واگذار نمود. امام الحرمین از حدود سال 456 ه.ق تا هنگام وفات در 478 ه.ق مدت بیست و دو سال بلا منازع عهده دار تدریس و خطابه در این مدرسه بود. امام الحرمین صاحب تألیفات و تصنیفات بسیار است.
۸۲۴.

زیگورات؛ یک سازه ی تمثیلی

نویسنده:
منبع: پژوهش های تاریخی بهار و تابستان ۱۳۸۷ شماره ۲

کلید واژه ها: بیت المقدس قاف کوه المپ ایران ویج

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۷۸۹ تعداد دانلود : ۷۹۵
از دوران کهن بشر به این حقیقت پی برده بود که کوهستان نقش مهمی در تولید آب و باران دارد و منابع آب و تراوش آنها به صورت چشمه در کوه ها به وفور یافت می شد. آب چنانکه می دانیم پیوند تنگاتنگی با شکل گیری تمدن ها داشته است. نطفه ی شکل گیری و جایگاه ویژه ی کوه و کوهستان در ذهن بشر گذشته را باید در این امر جستجو کرد. علاوه بر این پناهگاه های سنگی متعدد و غار های مسکونی که از رهگذر فعالیت های باستان شناسی شناخته شده همه در کوه ها و کوهستان جای داشته اند. از این نکته نیز نباید غافل شد که ابزار سنگی بشر پارینه، سنگ است و منبع سنگ، کوه. کوه در اندیشه های اساطیری جایگاه خدایان است، در یونان بلندترین کوه المپ(Olympe) بود که زیارتگاه زئوس خدای خدایان در این کوه قرار داشت. در واقع می توان گفت که پناه جستن خدایان به کوه و تولید مثل آنان در کوه و اقامتشان بر کوه از قدیم نمایانگر اهمیت و تقدس کوه بوده است.اما در سرزمین سومرو بابل در جنوب بین النهرین، به دلیل اینکه کوه مهمی وجود نداشت عبادتگاه های خود را کوه آسـا می ساختند، از جمله برج بابل را که شبیه کوه بود. در واقع زیگورات هاو اهرام و معابد چندین طبقه ی بلند در همه جا نمادی از کوه بوده اند و این پربیراه نیز نخواهد بود زیرا همانگونه که پس از ابداع خط و کتابت هیچ نشانه و حرفی بی جهت و از روی تفنن به کار نمی رفت پیش از آن نیز هیچ تصویری و حتی هیچ خطی بر سفالینه ها، مهرها، صخره ی کوه ها و دیواره ی غارها نیز از روی تفنن و صرفاً برای تزیین نقش نمی بسته است. در این میان شیوه ی معماری نیز حکمتی داشته و در پس آن معنایی نهفته بوده است.
۸۲۵.

درآمدی بر سیر تاریخی پدیده قنات و نقش تمدنی آن در نجد ایران(مقاله پژوهشی دانشگاه آزاد)

نویسنده:
منبع: مسکویه دانشگاه آزاد ری زمستان ۱۳۸۶ و بهار ۱۳۸۷ شماره ۸

کلید واژه ها: قنات (کاریز) ایران پیش از اسلام ایران اسلامی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۴۵۱ تعداد دانلود : ۴۸۳۱
به احتمال زیاد، قنات در پیش از تاریخ و در نجد ایران ابداع شد. سپس در دوره حکومت های مقتدر ایرانی پیش از اسلام و دولت های بعد ازاسلام، سیر تکاملی پیمود و بیش از پیش مورد بهره برداری قرار گرفت؛ تا جایی که نقش تعیین کننده ای در زندگی مادی و معنوی ساکنان این سرزمین ایفا نمود. دیگران هم این شیوه آب رسانی را از ایرانیان فرا گرفتند. اما متاسفانه از چند دهه گذشته، با ورود فن آوری جدید غربی به کشور، ضربه سختی بر پیکر قنات وارد شد و عوارض زیان باری به دنبال آورد. در این مقاله، نویسنده کوشیده است ضمن شرح فراز و نشیب بهره مندی از این سازه بومی، بر جایگاه خاص آن در روند فرهنگ و تمدن دیرینه ایرانی تاکید ورزد؛ و سرانجام امیدوار است که شرایط برای احیای مجدد قنات در سطحی هماهنگ با مقتضیات زمان فراهم گردد.
۸۲۶.

بررسی تحولات فرهنگی اسماعیلیان نزاری از دعوت تا سلطنت(مقاله پژوهشی حوزه)

نویسنده:
منبع: مجله تاریخ اسلام سال نهم بهار و تابستان ۱۳۸۷ شماره ۳۳ و ۳۴

کلید واژه ها: امام تحولات فرهنگی الموت اسماعیلیان نزاری دعوت تا سلطنت

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۹۸۱ تعداد دانلود : ۱۰۷۲
اسماعیلیان نزاری بیش از دو قرن (483-654 ﻫ / 1090 - 1256م)، فرمانروایان قلاع الموت در ایران بودند. آنان در این مدت به تبلیغ و نشر عقاید خود پرداختند. هدف آنان مبارزه با خلافت عباسی و اخراج ترکان از ایران بود؛ با وجود همه این کوشش ها، اسماعیلیان نزاری با تاثیرپذیری از تحولات دنیای پیرامون، از آرمان گرایی به واقع گرایی رسیدند. در قرن ششم هجری (دوازدهم میلادی) و در پی تبلیغات خلفای عباسی بغداد و فتوای فقها، اسماعیلیان در شهرها قتل عام و به کوهستان پناهنده شدند و به مدت نیم قرن نتوانستند به انتشار آثار و عقاید خویش بپردازند. آنان در قرن هفتم هجری، با حمله مغول به جهان اسلام مواجه شدند. این حمله رشد عرفان و سقوط بغداد را در پی داشت. تهاجم مغولان و گسیل علما به قلمرو اسماعیلیان رشد نهایی اندیشه های فلسفی در میان آنان را به دنبال داشت. تحولات سیاسی دنیای اسلام، اسماعیلیان را به واقعیت پذیری نزدیک کرد. و آنان را از آرمانِ حاکمیت امام اسماعیلی بر جهان اسلام به دیدگاهی واقع گرایانه سوق داد به طوری که حکومت و نظام سلطنتی تشکیل دادند و به مراوده با سایر حکومت ها پرداختند. در این مقاله به بررسی تحولات فرهنگی اسماعیلیان نزاری پرداخته ایم.
۸۲۷.

دهقانان در ایران دوره اسلامی(مقاله پژوهشی حوزه)

نویسنده:
منبع: مجله تاریخ اسلام سال نهم پاییز و زمستان ۱۳۸۷ شماره ۳۵ و ۳۶

کلید واژه ها: ایران فرهنگ تمدن دهقانان

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۰۵۹ تعداد دانلود : ۱۱۵۲
گروه های مختلف اجتماع نقش های متنوعی را در حفظ دستاوردهای فرهنگی، مذهبی، اقتصادی، سیاسی، نظامی و مانند آن ایفا می کنند. دهقانان (دیهکانان) از طبقات برتر و با شرافت و اصالت در ایران پیش و پس از اسلام به شمار می روند که از احترام و ارج و قرب خاصی نزد مردم و دولت ها برخوردار بودند. آنان در نهایت سعه صدر و بزرگ منشی سعی می کردند تا فرهنگ ایرانی همواره پایدار بماند. در واقع دهقانان علاوه بر سهم بسیار در حفظ فرهنگ ایران، خود نیز از جمله کوشاترین افراد در پیشرفت و شکوفایی فرهنگ و تمدن ایران بودند.
۸۳۰.

شکوه فرهنگ و تمدن ایرانی در چین(مقاله پژوهشی دانشگاه آزاد)

نویسنده:
منبع: پیام باستان شناس سال ۵ بهار و تابستان ۱۳۸۷ شماره ۹ 3 - 9

کلید واژه ها: سنگ نوشته چین ودایی اشکانی راه ابریشم

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۸۵ تعداد دانلود : ۶۴
نخستین پیوندهای میان ایران و چین به روزگاران کهن و به دوره اشکانی برمی گردد. این روابط از دو راه، یعنی از راه "دریای پارس" در جنوب و از "راه ابریشم" در شمال شرق ایران کهن در عمل به پیدایی آمده است. آشکار است که راه ابریشم برای ایرانیان بودایی چون پارتیان و ویژه تر برای سغدیان بس شناخته شده بود. از این روی شنیدن و خواندن اخبار تازه یافته هایی از فرهنگ و تمدن ایرانی در شرق دور (چین، نیز ژاپن) چندان شگفت انگیز نیست. یکی از شگفت ترین  کشفیات سال های اخیر باستان شناسی در چین، به پیدایی آمدن نقش برجسته "تطهیر آتش" و "آئین سگ دید" زرتشتی است که تنها از راه نوشته های دینی مزدیسنا شناخته شده است؛ دیگری نیز سنگ نوشته جدید دو زبانه سغدی- چینی است. این مقاله به معرفی و بررسی این دو یادگار ارجمند میراث فرهنگی ایران زمین در چین می پردازد.
۸۳۱.

مطالعه اشیاء سنگی تپه حصار دامغان (هزاره چهارم تا دوم پیش از میلاد)(مقاله پژوهشی دانشگاه آزاد)

نویسنده:
منبع: پیام باستان شناس سال ۵ پاییز و زمستان ۱۳۸۷ شماره ۱۰ 48 - 62

کلید واژه ها: اشیاء سنگی تپه حصار زمین شناسی گونه شناسی سازندهای منطقه

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۸۶ تعداد دانلود : ۶۱
طی کاوش های اشمیت، مجموعه ای از اشیاء و ظروف سنگی که بیانگر فرهنگ اقوام ساکن حصار در پیش از تاریخ است، بدست آمد. مجموعه مزبور شامل ستون های کوتاه، صفحات مدور، بشقاب های پایه دار، آبخوری ها، کوزه های شکم دار، ظروف لوله دار، هاون ها و غیره است. در این نوشتار تا حد توان تلاش شده که منابع و مدارک موجود درباره اشیاء سنگی کشف شده در کاوش های باستان شناختی، بررسی میدانی پیرامون تپه حصار و اشیاء سنگی موجود در موزه ملی ایران بررسی شود و در نهایت گونه شناسی ۳۰ شئ سنگی تپه حصار موجود در موزه ملی، بر اساس طبقه بندی مجموعه با توجه به جنس، نوع سنگ و گونه شناسی به همراه ثبت مشخصات تمام اشیاء سنگی صورت گرفته و فناوری ساخت آن ها مورد مطالعه قرار گیرد.
۸۳۲.

هویت و مشروعیت در ایران معاصر

نویسنده:
منبع: زمانه ۱۳۸۷ شماره ۶۷ و ۶۸
حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۷۴۴۵
کلاف سردرگم هویت ایرانی در 150 سال اخیر، بزرگ‌ترین معمای ملّی ما ایرانیان بوده است. چه در عصر قاجار و چه در عصر پهلوی، یکسویه‌نگری‌های مغرضانه یا جاهلانه و تک‌ساحتی عمل کردن دولت‌های این دو عصر در سیاست‌گذاری فرهنگی اجازه نشو و نمای سالم فرهنگی و سترگ شدن تمامی لایه‌های هویتی ما را نداد. امّا در مجموع مولّد بودن فرهنگ و تمدن ایرانی به داد کار رسیده و تاحدودی از چندپاره‌گی‌های فرهنگی و هویتی ما، خمیرمایه‌ای ساخته است که نمی‌توان آن را غیرایرانی دانست و حاوی نوعی مشروعیت نسبی بوده است. شاید علت اصلی آن وجود نوعی تضارب فرهنگی و شکل گرفتن گفت‌وگوی درون هویتی در دوره‌های گوناگون بوده که از اضمحلال فرهنگی و هویتی ما جلوگیری کرده است، امّا به‌هرحال نباید از عاقبت خطرناک تنگ‌نظری فرهنگی و به‌کارگیری اجبار در هویت‌سازی غافل بود. در این مقاله از بحث مورد نظر نکته‌های بیشتری مطالعه خواهید فرمود.
۸۳۳.

مفاهیم و ارزش های جهانی میراث فرهنگی ایران(مقاله پژوهشی دانشگاه آزاد)

نویسنده:
منبع: پیام باستان شناس سال ۵ بهار و تابستان ۱۳۸۷ شماره ۹ 43 - 58

کلید واژه ها: ایران میراث فرهنگی میراث جهانی آثار تاریخی ثبت جهانی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۳۳ تعداد دانلود : ۶۷
 ثبت یک اثر در فهرست میراث جهانی سبب جلب توجه بیشتری از سوی متخصصان و هم از سوی مردم بدان خواهد شد؛ سازمان یونسکو و سایر سازمان های جهانی مرتبط با بناها و یادگارهای تاریخی و فرهنگی نیز کمک های فنی و علمی خود را در صورت نیاز در اختیار کشور صاحب اثر می گذارند. هم چنین صندوقی جهت حمایت های مالی از آثار تاریخی ثبت شده جهانی نیز وجود دارد. علاوه بر این در سالیان اخیر ثبت میراث معنوی و غیر مادی ملتها نیز مورد توجه قرار گرفته است؛ زیرا میراث فرهنگی یک کشور تنها به آثار مادی به یادگار مانده از گذشتگان آن محدود نمی شود. فرهنگ معنوی و غیر مادی و جنبه های ذهنی و غیرملموس  جوامع نیز  از اهمیت همسان با آثار مادی برخوردارند.
۸۳۴.

«بررسی کارکردهای سیاسی و فرهنگی زنان هیات حاکمه در حکومت های تُرک از دوره غزنویان تا پایان سده هشتم هـ .ق»

نویسنده:
منبع: پژوهش های تاریخی بهار و تابستان ۱۳۸۷ شماره ۲

کلید واژه ها: سلجوقیان غزنویان خوارزمشاهیان قراختاییان کرمان

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۹۳۲ تعداد دانلود : ۱۲۲۷
در برخی از دوره های تاریخ ایران به ویژه دوره باستان، زن در مسایل سیاسی به طور مقطعی تاثیر چشمگیری داشته است. در دوره ایران اسلامی نیز از میان حکومت های مختلف، در حکومت های ترک، نفوذ و آزادی عمل زنان هیات حاکمه بیشتر است و نیز از حیث تعداد زنان صاحب نفوذ، قابل توجه می باشد. با توجه به این امر پرسش هایی که مقاله حاضر برای پاسخ دهی به آنها سامان یافته است عبارتند از اینکه: درحکومت های ترک غزنویان، سلجوقیان، خوارزمشاهیان و حکومت های محلی قراختاییان کرمان و سلغریان فارس عملکرد سیاسی و فرهنگی زنان هیات حاکمه چه بود؟ علت نفوذ و آزادی عمل زنان در دوره های یاد شده به جزء دوره غزنوی چه بود و چرا در دوره غزنوی آزادی عمل زنان هیات حاکمه در مقایسه با دوره های یاد شده بعدی، کمتر است؟ یافته های مقاله حاضر، به بیان کارکردهای مختلف سیاسی و فرهنگی زنان، از جمله دخالت در امور مهم سلطنت و ... پرداخته و علت آزادی عمل بیشتر زنان در دوره های سلجوقی و خوارزمشاهی و حکومت های محلی یاد شده را در حاکم بودن روابط، آداب و رسوم و هنجارهای قبیله ای در آن حکومت ها می داند که تا آن زمان به همراه آیین شهریاری و مملکتداری ایرانی با قوت اعمال می شدند. و علت کمتر بودن آزادی عمل زنان هیات حاکمه در حکومت غزنوی را، در ساختار غیرقبیله ای (غلامی) حکومت غزنوی می داند.

پالایش نتایج جستجو

تعداد نتایج در یک صفحه:

درجه علمی

مجله

سال

زبان