درخت حوزه‌های تخصصی

تهیه پرسشنامه و سایر ابزارهای سنجش، نقش مهمی در پژوهش‌های علوم اجتماعی، مدیریت و علوم رفتاری ایفا می‌نمایند. مقیاس و پرسشنامه از جمله ابزارهای سنجش هستند که گاه مترادف و یکسان در نظر گرفته می‌شوند. اگرچه اصطلاحات مقیاس و پرسشنامه قابل تبدیل به یک‌دیگرهستند، اما تفاوت‌های قابل ملاحظه‌ای بین شیوه‌های ساخت و کار آن‎ها وجود دارد. تهیه پرسشنامه‌ها یا مقیاس‎ها کار آسانی به‌نظر می‌رسد، با یک برنامه واژه پرداز می‌توان طی یک روز پرسشنامه‌ای کاملاً درخور توجه تنظیم کرد. به‌رغم این که پاسخ دادن به این پرسشنامه، کار مفرحی است ولی هیچ کس یا حداقل طراحان آن، نتایج آن‎ها را جدی نمی‌گیرند. پس می‌توان گفت تهیه پرسشنامه یا مقیاسی که منجر به گردآوری داده‌های ارزشمندی شود، کاری دشوار است و هیچ پژوهش خوبی را نمی‌توان بر اساس داده‌هایی که با کم دقتی گرد آمده‌اند استوار ساخت. این مقاله به تحلیل مقیاسی که توسط لیکرت در سال 1932 طراحی گردیده و امروزه به‌عنوان رایج‌ترین مقیاس در پژوهش‌ها مورد استفاده قرار می‌گیرد، پرداخته و تازه‌ترین یافته‌های پژوهشی مرتبط با اصول و مراحل ساخت آن را به همراه روش‎های آماری مناسب برای تجزیه و تحلیل داده‌های حاصل از اجرای این مقیاس ارائه نموده و سپس به بررسی مزایا و محدودیت‌های آن می‌پردازد.

یکی از مهمترین چالش های زمان حاضر، نیاز به داشتن نظام مدیریَت بلایا در مواجهه با بلایای طبیعی و انسان ساخته است. براى استقرار چنین نظام مدیریَتى در یک کشور، نیاز اساسی به طراحی ساختار سازمانى و تشکیلاتی خاص در زمینه مدیریَت بلایا می باشد. هدف این پژوهش طراحی الگوی ساختار مدیریَت بلایا برای ایران بود. روش بررسی : این پژوهش از نوع تطبیقی با ارائه ى الگوی کاربردی است. جامعه ى پژوهش در بخش طراحى ساختار مدیریَت بلایا عبارت اند از؛ ساختار مدیریَت بلایای کشورهاى آمریکا، ژاپن، استرالیا، هند، ترکیه و اندونزی در مقایسه با ایران. اطلاعات مورد استفاده در تحقیق از منابع علمى و کتابخانه اى عمدتا منابع خارجی- شامل کتب، مجلات علمى، مستندات، انتشارات و گزارش هاى رسمى و مکتوب- و منابع و اطلاعات داخلى است که از طریق پست الکترونیک و اینترنت مستقیم از پایگاه هاى الکترونیکى مربوط در کشورهاى مورد مطالعه کسب شده اند. براى طراحی مدل ساختارى پژوهش، از متون و مطالعات مرتبط، مدل عمومی ساختار و سازماندهى مدیریَت بلایا در کشورهاى مورد مطالعه استفاده شد. این الگو با استفاده از روش دلفی به نظر و نقد 30 نفر از صاحب نظران و خبرگان امر رسیده و مورد تحلیل علمى قرار گرفت و الگوی نهایى ارائه شد . یافته ها : مطالعه هاى مربوط به کشورهای منتخب نشان داد که کشور های توسعه یافته دارای ساختار سازمانی مدیریَت بلایا با پوشش قرار دادن بلایای طبیعی و غیر طبیعی در زیر یک مجموعه ى متمرکزبوده که ابعاد ساختاری آن از رسمیَت ، تمرکز و پیچیدگی بالایی برخوردار می باشد؛و ساختار نظام مدیریَت بلایا در بیشتر کشورهای مورد مطالعه در قالب یک سازمان مستقل زیر نظر بالاترین مقام اجرایی کشور قرار دارد. اکثر کشورها بر کلیَه ى مراحل مدیریَت بلایا یعنی پیشگیری، آمادگی، مقابله و بازسازی توجَه دارند. الگوی طراحی شده در این پژوهش نیز ، با توجه به اصول به دست آمده از یافته های پژوهش-مانند در نظر گرفتن طرح پایه؛ مجموعه ای واحد و متمرکز در قالب سازمان برای بلایاى طبیعى و انسان ساخته؛ شوراى بلند پایه در سطح کلان و سایر سطوح و لزوم سطح بندى ارائه خدمات و مطابق با شرایط ایران- ارائه شده است . نتیجه گیرى : با توجَه به وسعت ایران، تنوع بلایای مختلف و شدَت و تعدَد آن ها، وجود طرحی جامع و ساختاری جدید و مدون برای نظام مدیریَت بلایا از نیازهای اساسی کشور به شمار می رود. بهره گیری از یک الگوی ساختاری مناسب می تواند به نحو شایسته ای در جهت صرفه اقتصادی، کاستن از موانع بوروکراتیک و سرعت بخشیدن روند امور مرتبط با مدیریَت بلایای کشور موثر واقع شود.

"مقدمه: سیستم اطلاعات بیمارستانی نه تنها موجب بهبود عملکرد و تصمیم گیری بهتر می شود، بلکه با ارائه ی اطلاعات و سوابق بیمار به ارائه کنندگان خدمات در تصمیم گیری های بهداشتی - درمانی نیز نقش به سزا و مؤثری دارد. هدف از این مطالعه، شناخت قابلیت های سیستم اطلاعات بیمارستانی و تعیین نقش آن در عملکرد بیمارستان ها بود. روش بررسی: این پژوهش کاربردی و تطبیقی - تحلیلی در تنها بیمارستانی که سیستم اطلاعات بیمارستانی در آن پیاده شده بود و امکان مطالعه ی این سیستم و نیز سیستم دستی وجود داشت، انجام شد. ابزار پژوهش شامل چند پرسش نامه جهت جمع آوری داده های مربوط به مدت زمان انجام فرآیندها و یک چک لیست برای جمع آوری داده های مربوط به هزینه های بیماری های مورد مطالعه از پرونده های بیماران بود. روایی و پایایی این ابزار بررسی گردید. تحلیل داده ها با استفاده از آمار توصیفی (محاسبه ی میانگین و درصد) و آزمون t-test انجام گرفت. یافته ها: با استفاده از سیستم اطلاعات بیمارستانی، میانگین مدت اقامت بیماران با تشخیص های مختلف، 56/6 روز کاهش نشان می داد و میانگین کل هزینه ی بیماری های مورد بررسی معادل 772604 ریال افزایش یافته بود؛ در مدت زمان انجام فرایند درخواست و پاسخ دهی آزمایشات 13 دقیقه، در مدت زمان فرایند پذیرش بیماران، 2 دقیقه، و در مدت زمان انجام فرایند تسویه حساب در سیستم کامپیوتری، 260 دقیقه کاهش مشاهده می شد. نتیجه گیری: یافته های مربوط به بررسی فرایندهای مقایسه ای بین دو سیستم دستی و اطلاعات بیمارستانی نشان داد که با استفاده از سیستم اطلاعات بیمارستانی کاهش زمانی چشمگیری در فرایندهای مؤثر بر مدت اقامت بیماران صورت پذیرفته و موجب بهبود عملکرد بیمارستان شده است. "

تصویر پردازی از آینده یکی از حوزه های مورد بحث در آینده نگری است. این حوزه با دو رویکرد القایی و بصیرت بخش انجام می گیرد. تصویرپردازی از آینده را نمی توان با رویکرد القایی انجام داد، چرا که از مشروعیت برخوردار نمی باشد و در سیر زمان محکوم به شکست است. بنابراین جهت ارائه تصویری عقلایی و منطقی از آینده باید آن را با رویکرد بصیرت بخش دنبال نمود. از این رو تنها زمینه قابل اعتنا، آینده نگری الهی است که منجر به تصویرپردازی بصیرت بخش می شود. ادیان و به ویژه دین اسلام و خصوصاً مذهب تشیع، سرشار از تصویرپردازی از آینده است. در قرآن کریم و روایات ائمه(ع) نکات برجسته ای در مورد آینده و خصوصیات آن آمده است. در این تحقیق بر آن هستیم تا تصویری روشن از آینده موعود، بر اساس آیات قرآن کریم و روایات ذیل آن ها ارائه دهیم. تصویری که بر اساس این تحقیق از آینده موعود ارائه شده، تصویری امید دهنده و روشن از آینده است، تصویری است که بر پیروزی حق بر باطل تاکید داشته و بر اساس گسترش عدل و فراگیر شدن آن ترسیم شده است.

"سرمایه‌گذاری در بخش حمل‌ونقل به منظور ایجاد اشتغال، در تجزیه و تحلیل مسائل اقتصاد کلان و سیاستگذاری از اهمیت فراوانی برخوردار است. به‌خصوص این امر در کشور ما تداعی کننده این امر است که از دیدگاه سیاستگذاران اقتصادی، عامل سرمایه به عنوان مکمل نیروی کار در بخش مربوطه به شمار می‌رود. در این مقاله، نقش سرمایه‌گذاری بر ایجاد اشتغال در بخش حمل‌ونقل در قالب رهیافت پویای تقاضای نیروی کار و بر اساس همگرایی، برآورد وتجزیه و تحلیل شده است. برای برآورد مدل، با استفاده از آمارهای موجود طی سال‌های 83-1350‌، ابتدا مرتبه جمعی بودن متغیرهای الگو و سپس ساختار الگو و تعداد وقفه‌های بهینه، مشخص می‌شود. در گام بعدی، تعداد بردارهای هم انباشتگی الگو تعیین شده و در نهایت، ارتباط سرمایه‌گذاری با تقاضای نیروی کار در بخش حمل‌ونقل مورد برآورد تجربی قرار می‌گیرد. به منظور ایجاد ارتباط بین روابط تعادلی بلندمدت میان متغیرها با نوسانات کوتاه مدت، الگوی تصحیح خطای برداری مربوط به روابط تعادلی برای متغیر اشتغال، در بخش حمل‌ونقل برآورد می‌شود."

برای تولید یک محصول جدید، دو شیوة اصلی وجود دارد که عبارتند از: مهندسی مستقیم و مهندسی معکوس. در مهندسی مستقیم هدف، تولید محصولی است که نیاز به آن احساس می شود و هیچ طرح از قبل آماده‌ای از آن محصول وجود ندارد و باید تمامی فرآیندهای تولید از پایه آغاز شوند. در مهندسی معکوس هدف، تولید محصولی جدید با استفاده از محصولی است که پیش از آن تولید شده است. تفاوت مهندسی معکوس با نسخه برداری از محصولات در این است که در مهندسی معکوس، محصولی جدید تولید می شود و تنها از محصول اولیه به عنوان الگو و برای صرفه جویی در سرمایه ها (اعم از مالی، زمانی و نیروی انسانی) و زمان استفاده می شود. بر اساس آموزه های تفکر استعاری، استفاده از روش های آزمایش شدة حوزه ای از علوم برای رفع مشکلات حوزه های دیگر، شیوه ای مرسوم و معقول است که باعث صرفه جویی و افزایش بهره وری می شود. در کتابداری و اطلاع رسانی با بسیاری از مسائل سروکار داریم که به مدد راهکارهای پاسخ گرفته در حوزه های دیگر مانند راهکارهای مهندسی معکوس، ارائة راه حل های جدید و مناسب برای آنها امکان پذیر خواهد شد. در این نوشته، ضمن معرفی و تبیین مهندسی معکوس، به برخی مصادیق و کاربردهای آن در فعالیت های کتابداری و اطلاع رسانی اشاره شده است. کاربردهای مهندسی معکوس در سازماندهی اطلاعات، خدمات مرجع، نرم افزارهای رایانه ای، پایگاه های اطلاعاتی و مطالعات رفتار اطلاع یابی توضیح داده شده و مزایای استفاده از آن نیز تبیین شده است. به‌کارگیری مهندسی معکوس در فعالیت های کتابداری و اطلاع رسانی، به علت استفادة ایده های نابِی که از پیش خلق شده و ترکیب و تلفیق آنها، باعث صرفه جویی فراوان در وقت و سرمایه ها شده و طرح های خلاقانة نوینی را پدید می آورد که نتیجة آن خدمات بهتر و رضایت استفاده کنندگان از خدمات خواهد بود.

"مقدمه: پایگاه های اطلاعاتی الکترونیکی یکی از مهمترین منابع کسب اطلاعات علمی توسط اعضای هیأت علمی است که اهمیت این منابع در زمینه ی تحقیق و رشد علم ضرورت مطالعاتی در این زمینه را روشن می کند. این پژوهش با هدف تعیین رابطه ی استفاده از مجلات الکترونیکی آبونمان شده ی دانشگاه علوم پزشکی تبریز با تعداد واحدهای درسی و مرتبه ی علمی اعضای هیأت علمی آن دانشگاه، به انجام رسید. روش بررسی: این مطالعه از نوع تحلیلی است که گردآوری داده ها با پرسشنامه انجام گرفت. پرسشنامه ای که روایی آن با مطالعه ی آزمایشی روی گروه کوچکی از اعضای هیأت علمی و پایایی آن با فرمولCronbach Alfa تأیید شده بود، در بین 123 نفر از اعضای نمونه توزیع و تکمیل شد. حجم نمونه نیز با استفاده از فرمول Cochrane تعیین شد و انتخاب از بین افراد جامعه نیز با روش تصادفی صورت گرفت. تحلیل یافته ها نیز با کمک از نرم افزار SPSS انجام شد. یافته ها: نتایج نشان داد که بیشترین استفاده از پایگاه اطلاعاتی Science Direct وکمترین استفاده نیز از پایگاه Willey بود. عدم کیفیت اطلاعات پایگاه ها مهمترین عامل بازدارنده ی استفاده از پایگاه ها بود و ناکافی بودن منابع (کمیت) و عدم دسترسی آسان به اینترنت در درجه ی بعدی اهمیت قرار گرفتند، همچنین افزایش تعداد پایگاه ها و در اختیار داشتن اینترنت پرسرعت مهمترین عواملی بودند که می توانست موجب افزایش میزان استفاده از پایگاه ها توسط اعضای هیأت علمی شود. نتیجه گیری: با افزایش ساعات تدریس اعضای هیأت علمی، استفاده آنها از پایگاه های اطلاعاتی کاهش می یافت که به نظر می رسد به علت کمبود وقت آنها برای بهره گیری از اطلاعات به روز باشد. بدین صورت پیشنهاد می گردد به منظور استفاده بیشتر از اطلاعات و همچنین افزایش کیفیت تدریس، ساعات تدریس اعضای هیأت علمی تعدیل شود."

ایران رتبه نخست را در رشد مصرف سرانه انرژی در جهان داراست. اینکه چه عواملی چگونه در این پدیده مؤثر هستند، نیازمند تحلیل است و برای تحلیل این روند، بدست آوردن الگویی که آن عوامل را بشناساند و تغییرات آتی را برآورد کند، ضروری است. با تفکیک تقاضای انرژی الکتریکی به دومتغیر توان و زمان، برای هریک الگویی مجزا به دست می آید. در این مقاله، با استفاده از نتایج یک الگوسازی خطی برای مطالعه اثر دما در میانگین سالانه زمان مصرف روزانه، یک الگوی دینامیکی غیرخطی بدست آمده تا نشان دهد قله بارالکتریکی به طورمتوسط چند ساعت درروز به انرژی الکتریکی نیاز دارد و این میزان تحت تاثیر چه عواملی و چگونه تغییر می کند. پژوهش ها نشان می دهد که دما، میزان وزش باد و البته عوامل اقتصادی و اجتماعی دیگری مانند قیمت ها، جمعیت و رشد فن آوری بر میزان مصرف انرژی مؤثر است. ترکیبات متنوع از عوامل مزبور و شکل توابع گوناگون غیرخطی که تبیین کننده روابط علـﹽی میان متغیرها هستند، شمار الگوهای نامزد برای این پدیده را بالا می برد. با روشی که در الگوسازی و انتخاب الگو در این پژوهش دنبال شده است، ازمیان تعداد زیادی از الگوهای موازی، چند الگوی مناسب تر بررسی و سرانجام مناسب ترین مدل دینامیک تعیین می شود. این الگوها در تکمیل دیگر الگوهای به دست آمده برای بار، نشان می دهند که علاوه برتاثیر دما، افزایش نسبی قیمت انرژی الکتریکی برخلاف تاثیر ناچیز آن در میزان بار بیشینه، در کاهش ساعات مصرف وسایل الکتریکی تاثیر درخور توجهی دارد

بهره گیری از مزایای منحصر به مدارک پزشکی کامپیوتری ، اگر مطابق نیازهای مدیران و کادر مدارک پزشکی باشد ، بسیاری از مشکلات نظام بهداشتی درمانی کشور را برطرف می کند. روش بررسی: پژوهش حاضر یک مطالعه ی کاربردی از نوع توصیفى ست، که با هدف تعیین میزان انطباق نظام های اطلاعات بیمارستانی با نیازهاى کاربران بخش مدارک پزشکی انجام گرفته است. ابتدا طی مصاحبه ی پژوهشگر با کاربران بخش مدارک پزشکی ، نیازهای آنها در قسمت های (الزامات عمومی HIS، الزامات عمومی بخش مدارک پزشکی ، مدیریَت مدارک پزشکی ، پذیرش ، ترخیص ، آمار ، کدگذاری ، بایگانی و تکمیل پرونده) تعیین گردید؛ سپس با مشاهده ی مستقیم و پرسش ، ویژگیهای نظام های موجود استخراج شد و درصد انطباق نظام با نیازهای کاربران محاسبه گردید. یافته ها: نتایج نشان داد که میانگین کلی انطباق نظام ها با نیاز کاربران ، 54 درصد می باشد. نظام های مختلف در کدگذاری و بایگانی و تکمیل پرونده کمتراز نیمی از نیازهای کاربران را پاسخ داده اند و مدیریَت مدارک پزشکی و ترخیص بیشترین بهره را از این نظام ها داشته اند. همچنین نشان داده شد که اولویَت نیازهای کاربران تا حدود زیادی از سوی شرکت ها در نظر گرفته شده و بیشتر به اولویَت های مهم تر نیازهای آنها توجه شده است . نتیجه گیری: توجَه به عوامل انسانی ، تاثیر زیادی در موفقیت نظام های اطلاعاتی دارد ، به طوری که در نظامی که بیشترین انطباق را با نیازهای کاربران دارد ، مشارکت مستمرَ کاربران در توسعه نظام گزارش شده است. درمجموع لازم است ، شرکت های ارائه دهنده با حمایت مدیران به بهبود عملکرد نظام ها در این بخش توجه ویژه نمایند. "