نمونه اى از مدخلهاى جلد دوم دایرة المعارف فقه اسلامى:آیات الاحکام(مقاله ترویجی حوزه)
حوزه های تخصصی:
فیلتر های جستجو:
فیلتری انتخاب نشده است.
نمایش ۱۵٬۴۴۱ تا ۱۵٬۴۶۰ مورد از کل ۷۳٬۴۵۳ مورد.
خیال در مقام توجیه و تبیین از فارابی تا صدرالمتألهین(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزه های تخصصی:
تحلیل و نقد رویکردهای تربیت معنوی نوپدید (بررسی الگوی معنویت باوری فارغ از دین)(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزه های تخصصی:
رویکردهای «تربیت معنوی» را می توان از دو منظر دینی و فارغ از دین مورد توجه قرار داد. هدف مقاله حاضر بررسی و نقد رویکردهای تربیت معنوی در اردوگاه معنویت باوران فارغ از دین است. بنابراین نخست سه رویکرد تربیت معنوی نوپدید؛ تحویل دین به اخلاق، انتگرال و تک بُعدی نگر؛ مورد بررسی قرار گرفت و سپس اهداف و پیش فرض های «تربیت معنوی» در این رویکردها مورد تحلیل قرار گرفت و بالاخره ضمن نقد رویکردهای مورد نظر، از دو زاویه ساختاری (عدم تضمین ثبات، محدودنگری، تلاش برای رسمیت یافتن در عین مخالفت با آن و عدم انطباق با واقعیت های وجودی انسان) و روشی (مبتنی بر روش های استفاده شده در هر یک از سه رویکرد) نشان داده شد که معنویت های نوپدید، به رغم اثرگذاری های مقطعی و موضعی، به دلیل عدم برخورداری از ساختار متناسب با شرایط وجودی انسان و همچنین ضعف در روش های پیشنهادی برای تحقق اهداف خود، در دراز مدت با دشواری مواجه هستند.
انفال و جایگاه حقوقی آن در اسلام
حوزه های تخصصی:
بازشناسی تعریف علائم و شرایط ظهور با رویکرد تحلیل روایات(مقاله پژوهشی حوزه)
حوزه های تخصصی:
مبانی کلامی و فقهی نظام سیاسی شیعه در عصر غیبت
منبع:
شیعه شناسی ۱۳۸۳شماره ۷
حوزه های تخصصی:
دوره غیبت به دلیل فقدان حضور معصوم در جامعه برای شیعیان، دوره نقصان و حرمان تلقّی میشود. از اینرو، یکی از مهمترین مسائل پیشروی شیعیان در این دوره، مسئله «حق حاکمیت» و مبانی نظام سیاسی و دولت است. عمدهترین مباحث در باب مبانی نظام سیاسی شیعه در دو حوزه کلامی و فقهی طرح شده است. این مبانی به طور عمده، از سوی کسانی طرح و بسط یافتهاند که قایل به نظریه دولت مبتنی بر آموزه «ولایت فقیه» در عصر غیبت هستند. نوشته حاضر درآمدی بر طرح بحث درباره مبانی کلامی و فقهی نظام سیاسی شیعه در عصر غیبت، مبتنی بر آموزه «ولایت فقیه» است.
ولایت، فقاهت و مشورت
تجلی عاشورا و انقلاب حسینی در شعر شیعه(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزه های تخصصی:
این مقاله با بررسى زمینه هاى تاریخى، سیاسى، اجتماعى، فرهنگى و ادبىِ شعر حماسى ـ آیینى عاشورایى، دوره شکل گیرى و تحول آغازین و ساختار آن را تبیین مى کند و ارزش هاى دینى نهفته در قیام کربلا، همچون استمرار غدیر و ولایت، تولى و تبرى، جهاد و شهادت و انتظار را منعکس مى سازد. در ادامه، شیوه هاى تبلیغ و ترویج آرمان هاى انسانى و اسلامى همانند ظلم ستیزى و عدالت محورى و اندیشه هاى انقلابى تشیع را مطرح مى نماید. مقاله حاضر، در موضوعات یادشده، نمونه هاى تامل برانگیز و آموزنده را از گستره ادبیات عربى ارائه مى دهد و در پایان به بررسى پیامدهاى ارزشى و ادبى این شعر مى پردازد.
بازنگری ناقدانه نظام های آموزشی، پرورشی مغرب زمین با تکیه بر یافته های ژاک ماریتین و ریکاردو پترلا
بررسی فرآورده های الکل از نظر فقه اسلامی
حوزه های تخصصی:
سیر تاریخی در منطق قدیم
حوزه های تخصصی:
روایات تحریف در تفسیر فرات کوفی
حوزه های تخصصی:
از جمله مباحث پر دامنه و چالش برانگیز میان عالمان و اندیشمندان اسلامی، بحث تحریف قرآن کریم است.وقوع برخی تغییرات در ساختار ظاهری آیات قرآن،به جهت قالب وحیانی و تکیه بر شنیدار و نوشتارهای ابتدایی،پدیده ای طبیعی و تا حدودی گریز ناپذیر می نماید؛اما بی گمان این ویژگی ها در جریان ارسال پیام الهی کم ترین ضعف و وهنی را در پی نداشته و قرآن،هماره معجزه ای جاودانه است.اما گاه به استناد روایاتی،علاوه بر تحریفاتی در حوزه معانی، حروف و کلمات برخی آیات،به وقوع نقصان در قرآنی که اینک در اختیار است، تاکید و اصرار شده است.یکی از تفاسیر کهن ماثور که روایاتی به ظاهر موهم به تحریف قرآن کریم در آن گزارش شده،تفسیر فرات کوفی است.این نوشتار با مورد پژوهی در این تفسیر،به این معنا رسیده است که برخلاف تصور شایع که بخش قابل توجهی از روایات تحریف برگرفته از کتاب تفسیر فرات است،تنها تعداد 17روایت از 775روایت این تفسیر،در ارتباط با(طیف بحث)تحریف است و نه بیشتر.
سرمقاله: تاثیر حدیث بر علوم اسلامی(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزه های تخصصی:
نقش واقع گرایی در اخلاق کاربردی(مقاله ترویجی حوزه)
حوزه های تخصصی:
واقع گرایی بدین معناست که ارزش و لزوم اخلاقی، واقعیت داشته و ما آنها را کشف میکنیم، نه جعل و اختراع. واقع گرایی مورد نظر، منشأ اخلاق را غیرتجربی، عقلانی و متافیزیکی میداند.
اخلاق کاربردی عبارت است از به کارگیری مبانی و معیارهای اخلاقی در موارد خاص؛ با این توضیح که مبانی ارزش داوری اخلاقی، در فرا اخلاق و معیارهای ارزش داوری اخلاقی نیز توسط اخلاق هنجاری بررسی میشوند. مهم ترین مسئله در اخلاق کاربردی، تزاحم است. تزاحم، یعنی تنافی دو حکم لازم الاجرا و دارای ملاک در مقام امتثال، به سبب عدم توانایی مکلف برای انجام هر دو در زمان واحد.
واقع گرایی از چند جهت با تزاحمات اخلاقی مرتبط است: وجود تزاحمات، امکان ارائه راه حل و ابتنای معیاری صحیح در حل تزاحمات بر واقع گرایی. معیار صحیح این است که هر فعلی که بیشترین تأثیر را در قرب الهی داشته باشد، مقدم است. بنابر ناواقع گرایی، اولاً: تزاحم رخ نمیدهد، ثانیاً: در صورت پذیرش تزاحم، ارائه راه حل امکان پذیر نیست.
انگاره چلکوفسکی در عزاداری شیعه؛ نقد دیدگاه چلکوفسکی در مجموعه «Shi’ism»(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزه های تخصصی:
پژوهه حاضر نقد مقاله «Popular Shi’i Morning Rituals» (مقاله 44) از مجموعه «Shi’ism» نوشته دکتر پیتر چلکوفسکی است. نگاه ایشان به مراسم عزاداری شیعه با وجود بی طرفانه نگاشتن او، همانند نگاه بسیاری از مستشرقان کاستی هایی دارد. وی با بیانی توصیفی به شرح مراسم عزاداری در نواحی مختلف شیعه نشین جهان می پردازد. مبنای وی در بررسی این برنامه ها بر نگاه نمادین یک ناظر بیرونی و بدون کمک گرفتن از آموزه ها و مصادر شیعه استوار است. یکی از راه های شناخت باورهای یک جامعه، بررسی نمادهای موجود در آن محیط است که نویسنده از این روش در تحلیل های خود استفاده کرده است. نوشتار حاضر درصدد اثبات این امر است که چنین روشی نمی تواند بیان درستی از شعائر و آموزه های شیعه ارائه نماید و با کاستی ها و مشکلاتی همراه است.
این پژوهه در دو محور کاستی ها و امتیازات، به نوشته چلکوفسکی نگاه می کند و نکات مثبت این مقاله را در شکل و ساختار مقاله و روش نویسنده و کاستی های آن را با دو رویکرد محتوایی و روشی مورد تحلیل قرار می دهد.
آفات جهانی شدن
روش تفسیری شیخ انصاری(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزه های تخصصی:
شیخ مرتضی انصاری، فقیه و اصولی شیعه اگر چه اثر مستقلی در تفسیر قرآن از خود بر جای نگذاشته، ولی در لابه لای مباحث فقهی و اصولی خود به تفسیر آیات بسیاری پرداخته است که می توان روش تفسیری او را از میان آنها استخراج و عرضه کرد. نامبرده بیش تر به تفسیر آیات الاحکام دست یازیده و لذا روش تفسیر روایی را بیش از روش های دیگر به کار گرفته است. البته بنا بر اقتضای بحث، گاهی از سایر روش های تفسیری نیز بهره جسته است؛ نظیر روش تفسیر اجتهادی، روش تفسیر قرآن به قرآن و روش تفسیر عقلی. به دیگر سخن روش تفسیری شیخ انصاری، جامعی از روش-های مختلف است.
تحلیل انتقادی احادیث مهریه معنوی حضرت فاطمه زهرا (سلام الله علیها)(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزه های تخصصی:
در برخی روایات شیعی برای حضرت فاطمه زهرا (سلام الله علیها) علی رغم بیان مهریه متعارف و مادی، «مهریه ای معنوی» در نظر گرفته شده که بیانگر گونه ای از مهریه ای هبه ای از سوی خداوند است. بخشی از دنیا و بخشی از آب های دریاها و رودها در زمره این «صداق معنوی» نیز قرار گرفته اند. قدر متیقّن روایات و مجموعه قرائن نشان می دهد که این هبه و هدیه، چنان که عرف به زوجین می بخشد و امری رایج تلقی می شود، قابل پذیرش است، اما در مفاد این مهریه هبه شده از سوی خداوند به ایشان مناقشه است. لذا توجیه این احادیث به «مهریه معنوی» را نیز برنمی تابد. برآیند تحقیق پیش رو حاکی از آن است که این احادیث با محتوای مزبور در کتاب هایی چون کافی و الهدایهالکبری به عنوان کتاب هایی شاخص در نقل این احادیث، ضمن منقبت خواهی برای مقام حضرت فاطمه (سلام الله علیها) و ضعف موجود به خاطر وجود راویان غالی و نیز تعارض مستقر و یا تناقضات، از نظر فقهی صحیح به نظر نمی رسند. ضمن اینکه می توان بن مایه های آن را در اسرائیلیاتی در منابع سنّی از قول کعب الأحبار و دیگر همگنانش یافت که به برخی از رودها و دریاها فضیلتی دوچندان بخشیده اند. این مقاله با رویکردی تحلیلی انتقادی می کوشد تا سند و تمام طرق آن را در منابع شیعی در سنجه نقد نهد و در تلاش است با کاوش در دیگر مصادر و یافتن بسامد و گونه های حدیثی و تاریخی، آن ها را مورد تحلیل و ارزیابی قرار دهد.