فیلتر های جستجو: فیلتری انتخاب نشده است.
نمایش ۱۴٬۸۲۱ تا ۱۴٬۸۴۰ مورد از کل ۷۳٬۴۵۳ مورد.
۱۴۸۲۱.

مجادلات قلمی با اهل کتاب و شبهه زدایی از دین مطالعة موردی: رسالة لب الخطاب(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: لب الخطاب شبهات اهل کتاب جدال احسن مناظرات محمدباقر بیرجندی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۵۵۴ تعداد دانلود : ۳۵۲
اندیشه ورزان مسلمان از سده های نخستین اسلامی با شبهات و ایرادات وارده بر دین از سوی اهل کتاب مواجهه بوده اند و در روند این رویارویی و در پاسخ به شبهات، آثار قلمی از سوی علما تدوین شد. از اوایل سدة نوزده میلادی به سبب اوج گیری تکاپوهای استعمارگران و افزایش فعالیت هیئت های تبشیری، مجادلات قلمی علمای مسلمان روند فزاینده ای پیدا کرد. ابعاد شناختی این آثار و نحوة صورت بندی گزاره های معرفتی، جایگاه ویژه ای به این آثار در مطالعات دینی بخشیده است. با توجه به اهمیت این آثار، مقالة پیش رو به بررسی یکی از رساله های شاخص در این زمینه به نام لب الخطاب فی رد شبهات اهل کتاب، اثر محمدباقر بیرجندی اختصاص دارد. این نوشتار با رویکردی توصیفی تحلیلی درصدد بررسی روش و آشنایی با براهین نویسندة لب الخطاب در شبهه زدایی از دین است. یافته های پژوهش نشان می دهد که نویسندة اثر یادشده با بهره گیری از استنادات تاریخی، ارائة براهین عقلانی و استفاده از گزاره های کتب عهدین، تناقضات آن را آشکار کرده و به شبهه زدایی از دین پرداخته است.
۱۴۸۲۲.

نقش شیوخ قبایل در تحولات سیاسی، اقتصادی و اجتماعی عصر جاهلی(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: عصر جاهلی نظام قبیله عصبیت شیخ حلف قریش

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۸۱۲ تعداد دانلود : ۵۰۴
مهم ترین مؤلفه و رکن سیاسی و اجتماعی جامعه عصر جاهلی، نظام قبیله و عصبیت مبتنی بر آن است، قبیله که در جایگاه دولت یا قدرت سیاسی قرار می گیرد، به وسیله شیوخ مدیریت شده، افراد قبیله نیز تحت اطاعت محض شیوخ قرار داشتند. رؤسای قبایل مسئولیت تمامی شئون زندگی افراد قبیله را در زمینه های مختلف سیاسی، اقتصادی، اجتماعی و دینی بر عهده داشتند. به سبب همین نظام قبیله ای، شیخ یا رئیس قبیله باید از برخی ویژگیها و صفات اخلاقی مانند بخشندگی و سخاوت، تواضع و بردباری، فصاحت بیان، و خلق نیکو، و صفات نسبی مانند اصالت در نسب، و همچنین ویژگیهای مدیریتی مانند شجاعت و دلاوری، سن بیشتر، درایت رأی و عقلانیت سیاسی برای احراز این مقام برخوردار باشد. این مقاله با بهره گیری از منابع اصلی، در پی واکاوی حدود و محدوده اختیارات اجرایی، ویژگیها و نحوه اعمال مدیریت او است، تا بدین نکته پاسخ دهد که تا چه میزان شیوخ و رؤسای قبایل در تحولات سیاسی، اجتماعی و اقتصادی عصر جاهلی نقش دارند.
۱۴۸۲۳.

جستاری درآیه «وَ لْیطَّوَّفُوا بِالْبَیتِ الْعَتِیقِ» در پیوند با طواف نساء بر پایه روایات تفسیری(مقاله علمی وزارت علوم)

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۴۵ تعداد دانلود : ۵۴۹
جستار پیش رو، ریشه قرآنی طواف نساء در قرآن را بر اساس روایات تفسیری مورد کندوکاو قرار داده است. در ذیل تفسیر آیه «وَ لْیطَّوَّفُوا بِالْبَیتِ الْعَتِیقِ» از امامان معصوم (ع) روایاتی بر تفسیر و تطبیق آیه بر طواف نساء نقل شده است. ضمن بررسی این روایات و روایات دیگری در تفسیر آیه از فریقین رسیده می توان گفت که آیه اجمال دارد و از سویی دیگر با توجه به ضعف سندی روایاتی که آن را به طواف نساء تفسیر کرده اند، نمی توان به آن ها استناد نمود و در نهایت اینکه ظهور آیه و قوت روایات تفسیری که آن را به طواف زیارت تفسیر کرده اند و عدم گزارش طواف نساء در حج پیامبر (ص) و امامان پیش از صادقین (ع)، این تفسیر رجحان دارد و طواف نساء از طریق روایات قابل اثبات است.
۱۴۸۲۴.

نقش صور بیانی در تبیین مضامین قرآنی در تفسیر تسنیم (از ابتدای سوره حمد تا انتهای سوره توبه)(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: قرآن کریم تفسیر تسنیم صور بیانی تفسیر بلاغی قرآن

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۶۱۶ تعداد دانلود : ۳۲۹
یکی از ابعاد مهم اعجاز قرآن، اعجاز بیانی بوده و علم بیان در کشف مراد جدی آیات قرآن نقش مهمی را ایفا می کند به همین علت مفسران در طول تاریخ همواره ظرائف بیانی قرآن را مورد توجه ویژه قرار داده اند. در بین تفاسیر معاصر تفسیر تسنیم آیت الله جوادی آملی (به عنوان یکی از تفاسیر اجتهادی جامع) به نکات بیانی توجه خاص نموده است. این پژوهش به بررسی صور بیانی یعنی تشبیه، استعاره، مجاز مرسل و عقلی و کنایه در تفسیر تسنیم از ابتدای سوره حمد تا پایان سوره توبه پرداخته و علاوه بر بررسی آماری صور بیانی از دیدگاه مؤلف و اختلاف نظر وی با دیگر علما ، قاعده وضع الفاظ برای ارواح معانی از دیدگاه مؤلف و موارد تمسک وی به این نظریه را مورد کنکاش قرار داده است. مؤلف در برخی موارد در مباحث بیانی آیات قرآن با دیگر مفسران و علمای دانش بلاغت هم عقیده بوده ولی در بسیاری موارد با آنان اختلاف نظر دارد. ریشه این اختلاف را می توان در مبانی خاص مؤلف همچون نگاه فلسفی عرفانی به آیات و نیز پذیرش قاعده وضع الفاظ برای ارواح معانی دانست که باعث شده بسیاری از تعابیر قرآن که علمای دانش بیان، مجاز یا استعاره دانسته اند در این تفسیر به عنوان حقیقت از آن ها یاد شود.
۱۴۸۲۵.

راهبردهای اخلاقی روان شناختی اساسی در بهینه سازی امنیت شغلی بانوان(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:

کلید واژه ها: اشتغال زنان هنجارهای اخلاقی هم ترازی منزلت زنان امنیت اخلاقی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۵۰۵ تعداد دانلود : ۳۱۹
رعایت هنجارهای اخلاقی و بستر سازی مناسب برای اشتغال ایمن برای زنان و ملاحظه ظرفیت های زنان در رابطه با اشتغال یکی از عناصر مهم در کاهش آسیب های این حوزه است. تحقق امنیت اخلاقی و روان شناختی در رابطه با اشتغال زنان نیازمند برنامه ریزی عالمانه و هوشمندانه است. هدف پژوهش حاضر، معرفی مهم ترین راهبردهای اساسی در بهینه سازی اشتغال بانوان است. در این نوشتار با توجه به بهره وری از منابع مختلف کتابخانه ای و با روش توصیفی تحلیلی، این نتیجه حاصل شد که عدم ملاحظه هنجارهای اخلاقی، غفلت از ظرفیت های روان شناختی زنان، کم ارزش انگاری نسبت به نقش های اولیه و اصلی زنان و اغماض به بهداشت روانی زنان در محیط اشتغال و تولید، می تواند مهم ترین آسیب ها را برای زنان و به دنبال آن برای خانواده و جامعه ایجاد نماید.
۱۴۸۲۶.

تأثیر دیلتای بر فهم هایدگر متقدم از حیات و تاریخمندی آن(مقاله پژوهشی حوزه)

کلید واژه ها: حیات تاریخمندی دیلتای هایدگر زمانمندی تجربه ی زیسته

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۱۸ تعداد دانلود : ۴۵۶
هایدگر به مناسبت های مختلف به تأثیر گسترده و عمیق دیلتای بر اندیشه ی خود اذعان کرده است به طوری که برخی از شارحان هایدگر نقش دیلتای را در شکل گیری اندیشه ی او حتی بیش از هوسرل دانسته اند. برای مثال، او در هستی و زمان بارها به این نکته اشاره می کند که نظراتش در باب حیات و تاریخ بسیار متأثر از آرای دیلتای در این زمینه اند. همچنین، انتشار درسگفتارهای 1919 تا 1923 هایدگر، عمق این تأثیر و پیوندهای موضوعی میان اندیشه ی دیلتای و هایدگر متقدم را بیش از پیش آشکار کرده است. هدف ما در این مقاله فهم بهتر نسبت میان اندیشه ی این دو فیلسوف، به خصوص در رابطه با موضوع تحلیل حیات و تاریخمندی و لوازم و پیامدهای این تأثیرگذاری بر اندیشه ی هایدگر متقدم است.
۱۴۸۲۷.

رابطه شفاعت و عدل الهی از دیدگاه برخی محققان معاصر(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: شفیع بداء طباطبائی امام خمینی (ره)

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۲۰ تعداد دانلود : ۶۷
شفاعت از مباحث مهم اسلامی است که در قرآن کریم و احادیث معصومین(علیهم السلام) عنایت ویژه ای به آن شده است. مسلمانان نیز به طور اجماعی، اصل شفاعت را پذیرفته و از مسلّمات و ارکان عقاید اسلامی به حساب آورده اند. آیات و روایات زیادی هم بر عدالت الهی گواهی می دهند و به صراحت و اشارت، ذات مقدس او را از ظلم و ستمکاری تنزیه می کنند. از نظر اسلام عدل الهی حقیقی است و عدالت از صفاتی است که قطعاً باید خداوند را به آن موصوف نمود. حال در این مجال ضمن بررسی مختصر واژگان شفاعت و عدالت، چگونگی رابطه شفاعت با عدالت خدا بررسی می شود، اینکه چه رابطه ای میان شفاعت و عدالت الهی وجود دارد؟ آیا درخواست شفاعت به واسطه توسل، که نوعی فضل و کرم و مغفرت و رحمت الهی است، عدل خدا را زیر سؤال می برد؟ و آیا با وجود عدل الهی می توان امید به شفاعت داشت؟ مورد بررسی قرار گرفته و در نهایت به این نتیجه خواهیم رسید که شفاعت نه تنها عدل خدا را نقض نمی کند بلکه وجود شفاعت و شرایط استحقاق آن برای برخی افراد، عین عدالت و دادگری حق تعالی است.
۱۴۸۲۸.

فقر عارفانه و حماسی در نگاه علامه اقبال لاهوری و اهالی سلوک(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: فقر بی نیازی فخر درویشی عرفان حماسه انسان ایده آل

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۷۶ تعداد دانلود : ۵۱
بحث فقر و فقیر در نظرگاه عارفان و صوفیان جایگاهی بس مهم دارد. خواجه عبدالله در تعریف فقر می گوید: «فقر نامی برای بیزاری جستن از دارایی و دارا دیدن خویش است». نجم الدین رازی، آن را با عزت و افتخار همزاد می بیند، قشیری شعار اولیا و پیرایه اصفیایش دانسته و درویشان را گزیدگان خدا و موضع رازهای او می خواند. نوری، فقر را با آرامش، ایثار همراه دیده و ابوسهل خشاب آن را با عزّ و عرش می نگرد. ابوحفص فقر را در سخا و فراخ دستی و نیز برتری داد برستد معنا می کند و ابن جلا شرف فقر را زیبنده خرامیدن می داند. عبدالرزاق کاشانی، فقیر را آن کسی می داند که هیچ دارایی و موجودیتی جز برای خدا نبیند. مولانا جلال الدین، فقر را با قناعت، امنیت، تقوی، ناز، استغنای معنوی و نهایتاً نور ذوالجلال درآمیخته می داند و سعدی هم آن را با بذل و بخشش، قناعت و آزادگی همریشه و همسو می نگرد. شبستری هرکاری را در وادی سلوک به وفق فقر عالی یافته و لسان الغیب- حافظ- هم ارزش هایی چون قناعت، تنعم، خرسندی، بر تاج و تخت خسروی، آز ستیزی، بلندهمتی، کرامت، حشمت، دولت عشق، نازیدن بر فلک و حکومت بر ستاره را همه یکجا در فقر می بیند. علامه اقبال لاهوری، فقر را مشتمل بر عرفان، حماسه، شکوه و سرفرازی دانسته و مجموعه ای از آموزه های حکمی، ارزشی و آیینی را به عنوان ثمرات و برکات آن برمی شمرد انسان فقیر، انسان آرمانی اقبال است.
۱۴۸۲۹.

اصول و قواعد بنیادین فقهی حاکم بر مذاکره(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: اصول مذاکره تکلیف گرایی دیپلماسی قواعد فقه مذاکره

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۰۵۰ تعداد دانلود : ۴۸۲
یکی از مسائل کنونی دولت اسلامی، رفع اختلافات بین المللی، از طریق مذاکره است. آنچه در این زمینه با خلأ پژوهشی مواجه هستیم تبیین گستره مذاکره با دول غیرمسلمان و پایبندی به آن بر اساس مبانی و قواعد فقه است. در مقاله پیش رو با بهره گیری از روش تحلیلی و توصیفی، در صدد تبیین ماهیت و آثار اصول و قواعد فقه حاکم بر مذاکره، با تکیه بر دیدگاه تکلیف گرایانه بوده ایم. بر اساس یافته های تحقیق، در فقه امامیه نهاد مذاکره، جزو عناوین اولیه ضروری است نه ثانویه اضطراری. اصول و قواعد بنیادین فقهی مذاکره از جمله قاعده نفی تسلط و قاعده تناسب رفتاری، اصل عزت، حکمت و مصلحت عقلایی، حاکی از مذاکره فعال نه منفعل هستند. مذاکره فعال در دیدگاه تکلیف گرایانه ریشه دارد. بر مبنای این دیدگاه فقهی، برای تحقق عمل به تکلیف در شرایط ویژه مذاکره با دشمنان باید از سوی مذاکره کنندگان اسلامی، تاکتیک های منعطف و نرمی در فرآیند مذاکره اتخاذ شود تا دول غیرمسلمان نتوانند با طراحی وضعیتی، محدودیت ها و تحریم هایی را بر کشور اسلامی تحمیل کنند.
۱۴۸۳۰.

معناشناسی افعال از خلال تضمین نحوی و برابرهای آن در ترجمه های مکارم و مشکینی (مطالعه موردی در سوره مبارک بقره)

نویسنده:

کلید واژه ها: تضمین نحوی ترجمه افعال سوره بقره ترجمه مشکینی ترجمه مکارم

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۰۶ تعداد دانلود : ۴۱۰
ترجمه یکی از مهم ترین ابزار رسانه ای است که بشر برای انتقال مفاهیم از زبان مبداء به زبان مقصد، از آن بهره می برد. یکی از اسلوب های مهمی که در فهم فحوای متن قرآن کریم مطرح می باشد، تضمین نحوی است.  تضمین از احوال لفظ و دارای معانی متفاوتی از جمله اعطای معنای چیزی به چیز دیگر است؛ به بیان دیگر، قرار دادن لفظی به جای لفظ دیگر به سبب اینکه معنای آن را می رساند. این قاعده هم در افعال، هم در اسماء و هم درحروف در گستره زبان و ادبیات عرب مشاهده می شود. تضمین نحوی در فعل این است که فعلی متضمّن معنای فعل دیگری باشد و یک لفظ بر دو معنا دلالت نماید. این نوشتار به روش توصیفی تحلیلی در صدد بررسی واژه شناسی افعالی است که دارای تضمین نحوی بوده و نیز به تطبیق معانی و برابرهای فارسی آن در ترجمه های مکارم و مشکینی می پردازد. نتایج تحقیق نشان می دهد 18 فعل از افعال سوره مبارک بقره دارای تضمین نحوی است که در هیچ یک از ترجمه های مذکور، جز در برخی موارد، به آن ها پرداخته نشده و معنای اولیه افعال به ترجمه انتقال داده شده است.
۱۴۸۳۱.

«توجه غیر ذاتی نفس» ملاک جامع و مانع امر ذهنی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:

کلید واژه ها: توجه غیر ذاتی نفس ملاصدرا فلسفه ذهن امر ذهنی حیث التفاتی آگاهی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۶۵ تعداد دانلود : ۳۱۱
علیرغم نگاه فیزیکالیستی فلسفه به ذهن در قرن حاضر، وجود حالات متفاوت ذهنی از بدنی باعث شده معیارهای متفاوتی درباره امر ذهنی داده شود که مهمترین آن ها آگاهی، اول شخص بودن و حیث التفاتی است. هر یک از این مولفه ها در بازنمایی امر ذهنی دچار اشکالاتی هستند. از این میان، حیث التفاتی مولفه کم اشکال تری است. بررسی حکمت متعالیه اهمیت توجه نفس یا التفات را نشان می دهد. اگرچه التفات یا توجه به امری ، بطور مشترک میان انسان و سایر موجودات بکار رفته اما به طور واضح موارد کاربرد آن به دو بخش «توجه غیر ذاتی » و «توجه ذاتی » نفس تفکیک می شود و انواع التفات در حیوانات را از بحث خارج می کند. در میان افعال انسان نیز مولفه امر غیر بدنی یا نفسانی بر مبنای حکمت متعالیه، «توجه غیر ذاتی نفس» است. «توجه غیر ذاتی نفس» شرط کافی و لازم در تشخیص امور نفسانی است. مولفه «التفات غیر ذاتی»، ویژگی آگاهی داشتن را اجمالا به همراه دارد، چراکه همه انواع آگاهی شرط امر ذهنی نیست. این مولفه، بقیه ممیزه ها را نیز پوشش می دهد، جامع و مانع امر ذهنی بوده و هماهنگی کامل با سایر مبانی نفس شناسی ملاصدرا دارد .
۱۴۸۳۲.

نگاهی به دو جریان اصلی سلفیه و امکان همزیستی آنها با دیگر مذاهب اسلامی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:

کلید واژه ها: سلفی گری سلفیه سنتی سلفیه اصلاح گرا ابن تیمیه ابن عبدالوهاب محمد رشیدرضا

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۶۲۳ تعداد دانلود : ۴۴۹
سلفیه یا سلفی گری، جریانی است که مدعی پیروی از مسلمانان نخستین است و ریشه در قرون نخستین اسلامی دارد. دو شعبه اصلی جریان سلفیه عبارتند از: سلفیه سنتی و سلفیه اصلاح گرا. در این پژوهش به چگونگی شکل گیری سلفیه، تغییرات تاریخی و تقسیمات آن از آغاز تا وفات یکی از بزرگ ترین اندیشمندان آن؛ یعنی رشیدرضا پرداخته شده است. در این تحقیق که به روش توصیفی تحلیلی و با بهره گیری از منابع کتابخانه ای صورت گرفته است، این نتیجه به دست آمد که جریانهای مختلف سلفیه، تفاوتهای زیادی باهم دارند و این تفاوت در نوع برخورد آنان با سایر مسلمانان نیز متبلور است.
۱۴۸۳۳.

صراط در نظام حکمت صدرایی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:

کلید واژه ها: صراط مواقف قیامت معاد آخرت ملاصدرا

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۷۳ تعداد دانلود : ۲۷۴
با توجه به روایات متعدد از ائمه (ع)، صراط از مواقف قیامت است اما اختلاف روایات در مورد آن، بستر تفسیرهای متفاوتی را فراهم ساخته و هر یک از اندیشمندان بزرگ اسلامی، تبیین ویژه یی از صراط بدست داده اند. ملاصدرا در مقام فیلسوف و مفسر قرآن کریم، بر اساس مبانی فلسفی خاص خود و با در نظر گرفتن روایات ائمه (ع)، در تبیین عقلی این آموزه کوشیده و بر این مبنا که قیامت را باطن دنیا میداند، پل صراط را بروز و ظهور و تجسم صراط دنیوی انسان و باطن آن دانسته است. این مقاله با روش توصیفی تحلیلی، ضمن شرح و بسط دیدگاه ملاصدرا درباره حقیقت صراط و مسائل پیرامونی آن، نظیر کاربردها و ویژگیهای صراط، تجسم صراط در آخرت، رابطه صراط با ائمه و اولیای الهی و نیز معیار سعه و ضیق صراط و نیز اشاره اجمالی به نکات مطرح در آیات و روایات درباره این مسائل، به سنجش تبیین صدرایی بر اساس آموزه های دینی میپردازد و میکوشد میزان سازگاری تبیین صدرایی با آیات و روایات را نشان دهد.
۱۴۸۳۴.

تأثیر سیره و شخصیت احمدبن موسی(ع) بر سبک زندگی اسلامی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۵۵ تعداد دانلود : ۲۰۰
سبک زندگی، یک اصطلاح جدید است که به معنای سبکِ زندگی نظام واره و سیستم خاص زندگی تعریف شده است و سبک زندگی اسلامی، همان آداب زندگی، سبک معاشرت و الگوهای زندگی خانوادگی و اجتماعی است که در سه محور ارتباط با خود، ارتباط با دیگران و ارتباط با خداوند مطرح می شود. از مهم ترین محورهای سبک زندگی اسلامی در ارتباط با خود، ایجاد هویت و معرفت به ذات، تفکر و تأمل و اعتدال است و از مهم ترین محورهای سبک زندگی در حیطه روابط با دیگران، ایثار، سخاوت و رعایت حقوق دیگران است و ایمان، معرفت، اخلاص و ادای حقوق الهی از مهم ترین محورهای سبک زندگی اسلامی در حیطه ارتباط با خداوند است که وجود احمد بن موسی (علیه السلام) و ویژگی های بارز شخصیتی ایشان و همچنین بقعه شاهچراغ در هر سه محور، الگوهای سبک زندگی اسلامی را به صورت روشن، بیان می کنند.
۱۴۸۳۵.

تحلیل محتوای کتب منبع رشته های مشاوره و روان شناسی بالینی دانشگاه های ایران از لحاظ میزان توجه به نیازهای دینی/ معنوی(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: نیازهای دینی/ معنوی مشاوره و روانشناسی بالینی تحلیل محتوا کتب منبع دانشگاهی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۵۵ تعداد دانلود : ۴۴۱
کتب منبع دانشگاهی یکی از منابع مهم یادگیری و آموزش دانشجویان است. به دلیل این اهمیت و با توجه به نقش مهم نیازهای دینی/ معنوی در سلامت روان، پنج کتاب منبع رشته های مشاوره و روان شناسی بالینی با نظر استادان و کارشناسان انتخاب و از نظر میزان توجه به برخی واحدهای دینی/ معنوی مانند ایمان به خدا یا خداباوری، اعتقاد به آخرت یا معاد، باورهای مذهبی، اعتقاد به روح یا روان غیرمادی، مناسک یا رفتارهای مذهبی (مثل نیایش، دعا، نماز، روزه و...)، خواندن کتاب مقدس، انگیزه یا هدف های معنوی، گذشت یا بخشش، توبه یا بخشیده شدن و شکر الهی، با روش تحلیل محتوا بررسی شدند. یافته ها نشان می دهد واحد ایمان به خدا یا خداباوری فقط در یکی از کتاب ها و آن هم به صورت محدود (چهار بار) بیان شده است. واحدهای توبه، شکر الهی، خواندن کتاب مقدس و اعتقاد به روح یا روان غیرمادی، در هیچ کدام از کتاب های منبع آورده نشده است. اعتقاد به آخرت در دو کتاب (یک بار با نگاه مثبت و چهار بار با نگاه منفی)، باورهای مذهبی در همه کتاب ها (26 بار با نگاه مثبت و پنج بار با نگاه منفی) آورده شده است. رفتارهای مذهبی در سه کتاب (شش بار)، انگیزه یا اهداف دینی/ معنوی در دو کتاب (پنج بار) و بخشش فقط در یک کتاب (یک بار) با نگاه مثبت مطرح شده است؛ بنابراین، واحد ایمان به خدا که موضوعی مهم است، فقط در یکی از کتاب ها مطرح شده، برخی واحدها در هیچ کتابی مطرح نشده و باورهای مذهبی و اعتقاد به آخرت در برخی از کتاب ها مورد تردید واقع شده است؛ از این رو بجاست با توجه به نقش مهم بعد دینی/ معنوی در سلامت روان، به ویژه در فرهنگ دینی جامعه ایران، از کتبی به عنوان منبع درسی دانشگاه ها استفاده شود که بیشتر به واحدهای دینی/ معنوی پرداخته، یا دست کم نگاه منفی به آنها نداشته باشند.
۱۴۸۳۶.

سعدی شیرازی و زوال مُلْکِ بَنِی الْعَباس: نیم نگاهی به پاره ای از خرده گیری های بی اساس

نویسنده:

کلید واژه ها: سعدی شیرازی خلافت بنی عباس عباسیان خلیفه عباسی خلافت عباسیان

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۹۵۵ تعداد دانلود : ۷۵۹
برخی بر سعدی شیرازی خرده گرفته اند که چرا مرثیه سرای خلافت بنیعباس بوده است و چرا بر زوال ملک عباسیان و فروپاشی خلافت بغداد متأثر گشته و به تازی و پارسی در رثای واپسین خلیفه عباسی شعر سروده است. نویسنده، تحلیل و تبیین موضوع مذکور را محور نوشتار پیش رو قرار داده است. به زعم وی، ایرانیان عصر سعدی، خلافت عباسی را چونان یک عنصر حکومتگر بیگانه نمی نگریستند. بعلاوه، در سده های نخستین خلافت و در زمان ظهور برخی از جنبش ها و خیزشهای خلافت ستیز، توده های ایرانی با آن جنبش ها همدلی و همراهی نداشته اند. بلکه عقیده شایع در میان توده ها، مشروعیت دستگاه خلافت بویژه خلافت بنی عباس بوده است.
۱۴۸۳۷.

یادداشتی بر کتاب الگوهایی از خداوند: Models of God; A Theory for an Ecological, Nuclear Age

نویسنده:

کلید واژه ها: سلی مک فاگ الهیات مسیحی کتاب الگوهایی از خداوند الهیاتی برای عصر اکولوژیک/ بوم شناختی و هسته ای معرفی کتاب

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۸۰ تعداد دانلود : ۲۲۵
کتاب الگوهایی از خداوند؛ الهیاتی برای عصر اکولوژیک/ بوم شناختی و هسته ای، اثری است که در سال 1987 به قلم سلی مک فاگ نگاشته شده است. مدعای اصلی کتاب این است که الگوها، و به تبع آن مفاهیم و زبانی که در سنت مسیحی در باب خدا و رابطه اش با عالم رایج بوده و هست، نه تنها دیگر مناسب نیستند و کارکرد خود را از دست داده اند بلکه برای روزگار حاضر، مضر می باشند؛ چرا که الگویی را ارائه می کنند که بر اساس جهان بینی دوگانه انگارانه سلسله مراتبی و تفوق گرایانه است. بنابراین نویسنده در این کتاب مساعی خود را صرف ارائه تصور تازه ای از خداوند با مجموعه ای از صفات و افعالی متفاوت از الگوی خدای سنتی می کند که با روزگار حاضر همخوانی بیشتری داشته باشد. نگارنده در سطور پیش رو، در تلاش برای معرفی کتاب، محتوای کتاب و عقاید مک فاگ را به تصویر می کشد.
۱۴۸۳۸.

انسان از آغاز تا انجام بازنگاهی به بنیان های انسان شناختی تربیت اسلامی در اندیشه علامه طباطبائی (ره)

نویسنده:

کلید واژه ها: علامه طباطبایی (ره) بنیان انسان شناسی تربیت اسلامی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۹۲ تعداد دانلود : ۲۳۲
هدف پژوهش حاضر، بازشناسی و بازنگاری بنیان های انسان شناختی تربیت اسلامی در اندیشه علامه طباطبائی (ره) است. این تحقیق از نوع کاربردی، روش آن تحلیلی- استنباطی و روش تجزیه و تحلیل اطلاعات تحلیل محتوای کیفی از نوع قیاسی است و داده ها به روش کتابخانه ای گردآوری شده است. این تحقیق به این سؤال پاسخ داده است: بنیان های انسان شناختی تربیت اسلامی در اندیشه علامه طباطبائی (ره) کدامند؟ ابتدا تحقیق با ایضاح مفاهیمی چون «بنیان»، «انسان شناسی»، «تربیت» و «تربیت اسلامی» آغاز گردید و سپس این نتایج بدست آمد: بنیان های ناظر به حیات دنیوی انسان (زینت بودن امور دنیا؛ حمل امانت از سوی انسان؛ هدایت عمومی انسان ها توسط خداوند متعال؛ حتمی بودن مرگ انسان)؛ بنیان های ناظر به حیات اُخروی انسان (دریافت سعادتمندانه یا شقاوتمندانه نامه اعمال؛ حقیقت شفاعت اُخروی: تبدّل گناهان به حسنات با در نظرگرفتن رضای الهی؛ مجازات اُخروی: وجود عینیت بین عمل و جزای عمل؛ برانگیخته شدن انسان ها برای قضاوت عادلانه)؛ بنیان های ناظر به حیات دنیوی و اُخروی انسان (هبوط ارواح به عالم ماده و سعادتمند یا شقاوتمند شدن آن ها؛ مرتبه مندی نفوس بشری بر اساس میزان بهره مندی یا عدم بهره مندی آن ها از کمالات؛ استثناء برخی از افراد از حکم نفخ صور و ایتاء کتاب؛ پرورش و عدم پرورش فطرت در دنیا و آثار اخروی مثبت و منفی آن؛ امتداد آثار تکریم الهی انسان در دنیا و آخرت؛ مرتبه مندی ارواح انسان ها؛ مرگ به معنای انتقال انسان از دنیا به آخرت). واژگان کلیدی: علامه طباطبائی(ره)، بنیان، انسان شناسی، تربیت اسلامی.
۱۴۸۳۹.

بررسی مفهوم صلح و راهکارهای تحقق آن بر مبنای آموزه های تربیتی قرآن کریم(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: صلح سلم هدنه امنیت تربیت ایمانی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۸۲ تعداد دانلود : ۵۸
امروزه صلح و همزیستی چنان مورد توجه است که حقوقدانان و سیاستمداران را در حیطه بین المللی یا منطقه ای برانگیخته تا به لوازم قانونی و اجرایی آن بیندیشند و راهکارهایی را جهت تحقّق آن ارائه کنند. اما باید دانست که آنچه در این تلاش ها مغفول مانده، توجّه به تعالیم وحیانی است. بر خلاف برخی از شرق شناسان و اسلام شناسان، که اسلام را دین جنگ طلب معرفی کرده اند، بسیاری از محقّقان معاصر اسلام معتقدند اسلام، دین صلح و همزیستی است و می توان حکومت های غیر اسلامی را به رسمیّت شناخت و روابط بین المللی دوستانه ای با آن ها برقرار کرد. قرآن کریم در مقام منبع مهم معرفتی و تربیتی، در آیات خود در تبیین چگونگی تعامل افراد انسانی با محور قراردادن اصل صلح و ثبات در جوامع، پیروان خویش را به رعایت آرامش و سلامت فرا خوانده است جستار حاضر بر آن است تا با بررسی آیات قرآن در ارتباط با صلح و همزیستی، ضمن بررسی مفهوم صلح، روش های تربیتی استنباط شده را نیز بررسی کند. روش انجام پژوهش در این تحقیق، روش توصیفی- تحلیلی با بهره گیری از تحلیل محتوای کیفی بوده است که بعد از تحقیق، این نتیجه حاصل گردیده است که چندین واژه مرتبط با مفهوم صلح در قرآن وجود دارد که عبارت اند از صلح، سلم، هدنه و امنیت.
۱۴۸۴۰.

بررسی رویکردهای متضاد سیدابوالفضل برقعی

کلید واژه ها: امامت برقعی شفاعت عصمت قرآن بسندگی نصب الهی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۵۰۴ تعداد دانلود : ۲۷۴
سید ابوالفضل برقعی از روحانیون شیعه ی ایرانی است که در تاریخ 1287 متولد و در سال 1372 از دنیا رفت برقعی دارای افکار اصلاح گرایانه خاصی بود. او از برخی عقاید مسلم و قطعی شیعه فاصله گرفته است و به انکار احادیث و برخی از سنت ها می پردازد. برقعی برخی از کتاب های خود را در عربستان به چاپ رسانده است. برخی او را از تندروترین افراد جریان قرآنیون شیعه می دانند. حیات علمی او از دو بخش متفاوت تشکیل شده است. وی در بخش اول، مانند دیگر علمای شیعه، مدافع مباحث ولایی است ولی در بخش دوم با گرایش به آراء وهابیت، منتقد مسائلی چون نصب الهی امام، انحصار امامت، عصمت، شفاعت و… گردیده است. مباحثی از این دست، که در برخی کتب او اثبات شده، در آثار دیگرش نفی و باطل اعلام شده است. مقاله حاضر به بررسی رویکردهای متضاد او در اهم این مسائل می پردازد.

پالایش نتایج جستجو

تعداد نتایج در یک صفحه:

درجه علمی

مجله

سال

زبان