درخت حوزه‌های تخصصی

کسب مهارت در نوشتن پیچیدگی و دشواریهای خاص خود را دارد. به همین دلیل توجه به عوامل سرنوشت ساز در فرایند آموزش درس «آیین نگارش فارسی» بسیار ضروری است. موضوع محوری این مقاله، پیشنهاد تغییر محتوا و مواد آموزشی همچنین شیوه های آموزش درس مذکور در دانشگاه است. پس از نقد روشهای تدریس متداول و دانشگاهی، مراحل پژوهش انجام شده برای رفع نارساییها و نواقص موجود در روشها توضیح داده میشود. سپس، نتیجه پژوهش که شامل روشی کاربردی همراه با محتوای آموزشی جدید است پیشنهاد میشود.

با توجه به نقش بسیار مهم اعضای هیات علمی در تحقق اهداف و رسالتهای دانشگاه، این پژوهش با هدف تدوین شاخص های لازم برای تهیه زیج هیات علمی در دانشگاه علوم پزشکی انجام شده است. روش تحقیق از نوع توصیفی ـ پیمایشی بود. جامعه آماری پژوهش شامل کلیه مدیران گروه، معاونان آموزشی و پژوهشی دانشگاه علوم پزشکی اصفهان در سال تحصلی 88 ـ87 بود که با استفاده از روش نمونه گیری غیرتصادفی و کاملاً هدفمند 60 نفر به عنوان نمونه انتخاب گردیدند. ابزار گردآوری داده ها پرسشنامه ای شامل 48 شاخص مربوط به هیات علمی در 5 حوزه فعالیتی بود که براساس نتایج مصاحبه سازمان یافته با صاحبنظران در زمینه امور هیات علمی تهیه شد. روایی صوری و محتوایی پرسشنامه براساس نظر متخصصان و کارشناسان مورد تایید قرار گرفت، پایایی این پژوهش زمانی مشخص خواهد شد که این پژوهش به مرحله اجرا برسد. تجزیه و تحلیل داده ها به صورت تعیین فراوانی و درصد فراوانی پاسخ ها صورت گرفت. براساس نظر متخصصان شاخص هایی که بیش از 50 درصد امتیاز ضرورت را از پرسش شوندگان کسب کرده بودند، برای تدوین شاخص های زیج هیات علمی دانشگاه علوم پزشکی انتخاب شدند (در مجموع 37 شاخص در 5 حوزه مورد نظر). حوزه های انتخابی شامل جمعیت شناختی اعضای هیات علمی (6شاخص)، حوزه وضعیت استخدامی (4 شاخص)، حوزه فعالیتهای آموزشی (14شاخص)، حوزه فعالیت پژوهشی و توانمندیها (9 شاخص) و حوزه فعالیتهای خدماتی ـ اجرایی (4 شاخص) بود. به نظر می رسد تهیه زیج براساس این شاخص ها بتواند بخشی از نیازهای اطلاعاتی مدیران را برای تصمیم گیری در امور هیات علمی برطرف کند.

مقدمه و هدف: به منظورآماده سازی افراد جامعه و تجهیز آنها به دانش و مهارت راهی جزآموزش و تربیت افراد وجود ندارد. لذا هرکشوری ناگزیر ازداشتن یک نظام آموزشی پویا وفعال می باشد. نظام آموزشی مسئولیت سنگینی درقبال آموزش افراد جامعه دارد تا با بکارگیری منابع مالی ونیروی انسانی، رشد وتوسعه توانایی های فراگیران رافراهم نماید وموجب پرورش کارآمد وخلاق افراد جامعه شود.به همین جهت ارزشیابی آموزشی فرصتی را فراهم ساخته تا با بهره گیری از ابزارهاوروش های خاصی،نظام های آموزشی مورد بازنگری قرار گیرند ودر تامین نیاز های جوامع موفق عمل کنند.ارزشیابی های آموزشی با توجه به زمان وهدف استفاد از آن به چهار نوع تقسیم می شوند: ارزشیابی آغازین، ارزشیابی تکوینی، ارزشیابی تشخیصی وارزشیابی تراکمی . آنچه عمدتا به منظور کمک به اصلاح موضوع مورد ارزشیابی، یعنی برنامه یا روش آموزشی، مورد استفاده قرار می گیرد ارزشیابی تکوینی نام دارد . این ارزشیابی در طول دوره آموزشی یعنی زمانی که فعالیت آموزشی معلم هنوز در جریان است و یادگیری دانش آموزان در حال تکوین یا شکل گیری است انجام می شود .هدف ارزشیابى تکوینى، اصلاح وبهبود برنامه است. و ویژگى عمده ارزشیابی تکوینی، پویایی وگستردگی آن است. روش کار: این یک مطالعه مرورى است که براساس منابع کتابخانه اى والکترونیکى اطلاعات مورد نیاز جمع آورى گردید. نتایج: مطالعات انجام شده نشان مى دهند که استراتژی ارزشیابى تکوینى موجب پیشرفت تحصیلى فراگیران مى شود واین امر در مورد فراگیرانی که توانایى کمترى دارند محسوس تر است. بحث ونتیجه گیری: ارزشیابی تکوینی از یک سو، نقاط ضعف روش ها و شیوه تدریس معلم و نیز اشکالات موجود در آموخته های دانش آموزان را به آنها می نمایاند و به علت داشتن زمان کافی، فرصت اصلاح و رفع مشکلات را به آنها می دهد. درارزشیابى تکوینى مى تواند یک تصویر کلی ازشخصیت فراگیر به دست آورد واز هر فراگیرفقط درحد توان ورشد او انتظارمى رود. ازسوى دیگر ارزشیابى تکوینى موجب ایجاد انگیزه براى مطالعه ویادگیرى،کسب مهارت تفکر انتقادى وبه تبع آن کاهش اضطراب امتحان در فراگیران مى گردد.

نویسنده در این مقاله در پی آن است،که با تاکید بر ساختار کتابهای درسی، چند روش شاخص در یادگیری را از طریق مطالعات موردی بررسی کند. مطالعه موردی نویسنده بر روی چند کتاب درسی دانشجویان رشته مطالعات ادبی صورت گرفته است. وی در تحقیق پیش روی کوشیده است تا میزان موفقیت این کتابهای درسی را در بهکارگیری و عرضه چند مورد از مدلهای یادگیری بررسی کند و قوتها و کاستیهای آنها را هم نشان دهد. روشهای یادگیری هم، که نویسنده به آنها توجه کرده است، از نظریه یادگیری تجربی دیوید کُلب اخذ شده اند. بنا بر این نظریه، در یادگیری تجربی چهار روش «یادگیری ملموس»، «یادگیری انتزاعی»، «یادگیری بازاندیشانه» و«یادگیری فعال» وجود دارد. نویسنده این مقاله، با معرفی کردن و معیار قرار دادن این چهار روش، کوشیده است نتایج بررسی خود را عرضه کند.

کیفیت امروزه در راس امور سازمانها قرار دارد وبهبود کیفیت از دغدغه هاى اصلى آنها است . شناسایى نقاط ضعف وقوت ، تشخیص فرصتها وتهدیدها و تلاش براى بهبود وضع موجود ورسیدن به وضع مطلوب وکسب جایگاه برتر از اهم وظایف سازمانها از جمله دانشگاهها مى باشد . بهبود مستمر کیفیت نیاز مند ارزشیابی مستمر مى باشد. نظام دانشگاهى بایستى به طور مستمر به قضاوت در باره مطلوبیت عوامل درون داد ، فرایند وبرون داد خود پرداخته و حاصل آن جهت بهبود امور( آموزشى ، پژوهشى وعرضه خدمات تخصصى به جامعه) مورد استفاده تصمیم گیرندگان قرار گیرد. ارزشیابی فرایند کلی تحلیل نظامداراست که منجر به داوری یا ارایه پیشنهادات مربوط به کیفیت یک موسسه آموزش عالی می شود. این ارزشیابی باید شامل همه عوامل وعناصر برنامه درسی(Curriculum) باشد. مدلهای مختلف ارزشیابی وجود دارد که مهمترین آنها عبارتند از:مدل تحقق یافتن اهداف ،،مدل Context ، Input، Process ،Product=CIPP ومدل اعتبار بخشی. اعتباربخشی :فرایندی است مبتنی بر خودارزیابی و ارزیابی همگنان، برای تضمین کیفیت مؤسسه یا دوره آموزشی دانشگاهی که با هدف ارتقای کیفیت، پاسخگویی و تعیین اینکه آیا مؤسسه یا برنامه مورد نظر، استانداردهای منتشر شده توسط سازمان اعتباربخشی مربوطه و نیز رسالت و اهداف خود را تامین کرده یا خیر، طراحی شده است.الگوی اعتبار سنجی دارای دوقسمت است: 1- ارزشیابی درونی(Internal Evaluation):. دراین مرحله نظام دانشگاهی به منظور خود در آینه دیدن اقدام به ارزشیابی می کند(قضاوت در باره خود) تا جنبه های قوت وضعف خودرا دریابد وبه اصلاح ضعفها به پردازد.(در ارزیابی درونی دانشگاه باید براساس حوزه ها ، شاخص ها ، استانداردها ی مورد پذیرش نهاد اعتباربخش خود را ارزیابی نماید ؛ اما در خودارزیابی حوزه ها ، شاخص ها و استانداردها توسط خود دانشگاه تعیین می گردد.) 2- ارزشیابی بیرونی( External Evaluation) ارزشیابی بیرونى توسط کارشناسان خارجى یاهیات همگنان و پس از انجام ارزشیابى درونی و به منظور اطمینان از صحت کار و استفاده از نظرات متخصصین و کارشناسان خارج از موسسه انجام می شود. (2،3،5،7،9) عناصر وحوزه های ارزشیابی درونی عبارتند از: 1- هدف ورسالت گروه آموزشی The aim and function of the department 2- مدیریت وسازماندهی The organization and management structure of the department 3- اعضای هیات علمی The academic staffs 4- دانشجویان The students 5- فرایند یاد دهی – یادگیری The teaching and learning process 6- برنامه آموزشی The curriculums 7- امکانات و تسهیلات آموزشی وپژوهشی The educational and research facilities 8- فعالیت های پژوهشی Research 9- دانش آموختگان Graduates

هدف اصلى ارزشیابی ،تقویت فعالیت ها و روش هاى اثر بخش و تضعیف یا حذف فعالیت ها و روش هاى بى تاثیر یا نامطلوب است. فرایند ارزشیابى استاد ، فرایندى است که در طى آن با جمع آوری اطلاعات و با بررسى عملکردهاى گوناگون اساتید، درباره کفایت و شایستگى آنان قضاوت مى شود و در عین حال تصمیم لازم در مورد اقداماتى که مى تواند به افزایش شایستگی ایشان و بهبود یادگیرى فراگیران کمک کند ،اتخاذ مى گردد .استفاده از ارزشیابی کارامدترین روش جهت بهبود کیفیت آموزشى است . شاید پیچیده ترین نوع ارزشیابی ،ارزشیابى از کار معلمان باشد که علت آن نیز کم اعتبارى و بى دقتى وسایل و روش های اندازه گیرى و سنجش مورد استفاده در این نوع ارزشیابى است زیرا هیچ یک از منابع اطلاعاتى مورد استفاده ، اطلاعات دقیق و بى غرضانه اى را که براى یک ارزشیابى سالم ضرورى است به دست نمى دهد. روش های جاری ارزشیابی اساتید شامل ارزشیابى توسط مسئولین، همکاران، دانشجویان، خودارزیابى و استفاده از میزان یادگیری دانشجویان می باشد که از میان روشهاى ذکر شده ارزشیابی هیئت علمى توسط دانشجویان از رایجترین روش های مورد استفاده است. روش های ذکر شده هر کدام جنبه های خاصی از کار استاد را ارزیابی می کنند ، و هیچ یک به تنهایی نمی توانند بیانگر کیفیت واقعی کار اساتید باشند؛ بنابراین براى اینکه ارزشیابى جامع و سالمترى از کار اساتید به دست آید ، باید از همه منابع اطلاعاتى موجود داده های لازم را بدست آورد و قضاوت نهایى را بر اساس ترکیبى از آنها انجام داد.در متن اصلی به طور مفصل در خصوص روش های رایج ارزشیابی اساتید ، مزایا و معایب هر کدام و راهکارهای ارتقاء کیفیت ارزشیابی ایشان بحث خواهد شد.

امروزه آموزش پرستاری مدرن از الگوهای گوناگونی بهره می برد که همگی آنها آموزش بالینی را جزء اصلی آموزش پرستاری به حساب می آورند .هدف نهایی تربیت پرستاران شایسته، اطمینان از این است که بیماران سطوح بالایی از مراقبت را دریافت می کنند از آنجایی که نقش های بالینی پرستاران مطابق با محیط ها و بیماران مختلف ابعاد متعددی پیدا می کند در نتیجه سنجش توانایی، انجام تمام ابعاد چنین نقش های دشوار است. ارزشیابی بالینی در پرستاری به عنوان یکی از ارکان مهم آموزش ،باید شایستگى و توانمند هاى دانشجوی پرستارى را اندازگیرى کند ولى هنوز به عنوان یک امر مشکل ذهنى ،وقت گیر و اغلب گیج کننده باقى مانده و اغلب مربیان و دانشجویان از نحوه ارزشیابى بالینى رضایت ندارند.بنابراین استفاده از روشهاى جدید ارزشیابى براى سنجش ابعاد مختلف عملکرد پرستارى کاملا لازم است.چرا که مشخص مى کند که آیا این فرد مى تواند در محیط بالین از عهده انجام وظایف و مسئولیت ها برآید. بنابراین امتحان بالینى با ساختار عینی یکى از بهترین روشهاى سنجش که مى تواند میزان تحقق اهداف آموزشى در زمینه های شناختى ،عاطفى و روانى حرکتى دانشجویان پرستارى را مورد ارزیابى قرار دهدو ضمنا ویژگی های یک آزمون بالینی ایده آ ل را که شما اعتبار و پایائی و عملی بودن است را شامل می شود. OSCE (آزمون بالینى با ساختار عینى ) شیوه ارزیابى است که طى آن داوطلب از چند ایستگاه مى گذرد و در هر ایستگاه از او خواسته مى شود که وظایفى را انجام دهد ودر این میان توسط ممتحن به کمک چک لیست از پیش تهیه شده ارزیابى مى شود.که در این مقاله به علل بوجود آمدن این روش ، تاریخچه ، تعاریف، فوائد، معایب و نحوه اجراى این روش مى پردازیم.روش آزمون عینى ساختار یافته بالینى یک روش طلائى در ارزشیابى بالینى دانشجویان پرستارى مى باشد.

این مطالعه با هدف ارزیابی درک مفاهیم بنیادی ریاضی و بررسی رابطه بین تواناییهای شناختی ریاضی و عملکرد دانش‌آموزان دختر و پسر مقطع ابتدایی استان مازندران براساس نظریه پیاژه انجام شده است. برای پوشش دادن کامل اهداف تحقیق 16 فرضیه فرعی بررسی شد. جامعه آماری این مطالعه را کلیه دانش‌آموزان پسر و دختر پایه‌های اول تا پنجم مشغول به تحصیل در استان مازندران در سال تحصیلی 86 ـ 1385 تشکیل دادند. به‌طور کلی تعداد 200 آزمودنی (100 پسر و 100 دختر) در پنج پایه تحصیلی ابتدایی مورد آزمون تشخیص تواناییهای شناختی ریاضی پیاژه قرار گرفتند. از این تعداد از هر پایه تحصیلی 20 دانش‌آموز انتخاب شدند. در مجموع از هر پایه تحصیلی 40 دختر و پسر آزمودنیهای این مطالعه را تشکیل دادند. ابزارهای این مطالعه را آزمون تواناییهای شناختی ریاضی پیاژه، آزمون هوش‌آزمای گودیناف و محاسبه میانگین نیمسال قبل تمامی دروس تشکیل دادند. یافته‌ها نشان داد که سطح عملکرد پایه‌های اول تا پنجم ابتدایی در مفاهیم دوازده‌گانه ریاضی متفاوت است. بین پایه‌های تحصیلی در ادراک فضایی نقطه، مفهوم ضرب و مفهوم کسر تفاوت معنادار وجود دارد، ولی در مورد سایر تواناییها تفاوت معنادار نیست. بین تواناییهای شناختی ریاضی و پیشرفت تحصیلی در درس ریاضی دانش‌آموزان پایه‌های تحصیلی مختلف دوره ابتدایی همبستگی وجود دارد. بین تواناییهای شناختی ریاضی و سن عقلی دانش‌آموزان پایه‌های مختلف مقطع ابتدایی همبستگی معنادار وجود ندارد. بین میزان توانایی شناختی ریاضی پسران و دختران تفاوت معنادار وجود ندارد سطح خطاپذیری در تمامی موارد تعیین شده است (P< 0/5).