درخت حوزه‌های تخصصی

دین و ارتباطات

ادبیات اقتصاد تاریخ تربیت بدنی جغرافیا حقوق روانشناسی زبان شناسی علم اطلاعات و دانش‌شناسی علوم اجتماعی علوم اسلامی علوم انسانی علوم تربیتی علوم سیاسی فلسفه و منطق مدیریت مطالعات زنان هنر و معماری
آینده پژوهی ارتباطات انسان شناسی جامعه شناسی جمعیت شناسی سیاست اجتماعی مفاهیم علوم اجتماعی (هویت، سرمایه اجتماعی و ...) نقد و بررسی کتاب
آموزش و ارتباطات اقناعی ارتباطات سلامت ارتباطات سیاسی، بین الملل و توسعه ارتباطات و فرهنگ جامعه اطلاعاتی خبر دین و ارتباطات روزنامه نگاری و روابط عمومی روش پژوهش صنعت ارتباطات گروه های ویژه مدیریت و پژوهش ارتباطات مطالعات سینمایی، موسیقی و بصری مطالعات فضای مجازی، جهانی شدن و تکنولوژی های نوین ارتباطاتی مطالعات مطبوعاتی‏، رادیویی و تلویزیونی
بازنمایی دین در رسانه رسانه های دینی
ترتیب بر اساس: جدیدترینپربازدید‌ترین
فیلتر های جستجو: فیلتری انتخاب نشده است.
نمایش ۸۱ تا ۱۰۰ مورد از کل ۲۹۴ مورد.
۸۱.

نمایانی پژوهش های اسلامی مرتبط با ادیان توحیدی در قرن بیست ویکم در رسانه های اجتماعی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: دین و ارتباطات سال بیست و هشتم پاییز و زمستان ۱۴۰۰ شماره ۲ (پیاپی ۶۰) 567 - 535

کلید واژه ها: مصورسازی پژوهش های اسلامی یهودیت مسیحیت رسانه های اجتماعی دگرسنجه های آلتمتریک

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۶۱ تعداد دانلود : ۱۵۵
هدف پژوهش حاضر مصورسازی مقالات ادیان توحیدی یا ابراهیمی شامل سه دین اسلام، مسیحیت و یهودیت به منظور کشف و دیداری سازی موضوعات مورد تأکید در پژوهش های دینی است. نوع پژوهش حاضر کاربردی با رویکرد علم سنجی است که با استفاده از روش تحلیل هم واژگانی انجام شده است. جامعه پژوهش شامل مقاله های مرتبط با هریک از ادیان مذکور است که در طول قرن بیست ویکم در پایگاه وب علوم نمایه شده اند. یافته ها نشان داد چهار خوشه شکل گرفته در حوزه اسلام بر سنت ها و تفکرات اسلامی، اسلام هراسی، تجارت و امور مالی از منظر اسلام، و کشورهای اسلامی تأکید دارد. استفاده از بستر رسانه های اجتماعی در بازتاب اسلام ناب ضرورت می یابد. در همین راستا پژوهش های اسلامی به لحاظ بازتاب در رسانه های اجتماعی و استنادهای دریافتی مورد بررسی بیشتر قرار گرفتند. یافته ها نشان داد از 27143 مقاله نمایه شده مرتبط با پژوهش های اسلامی در وب علوم، 4829 مقاله در 16 رسانه اجتماعی بازتاب داشته اند. فعال ترین کاربران توییتر، فیسبوک، رسانه های خبری و اسناد سیاسی از کشورهای امریکا، انگلستان و استرالیا هستند. از میان کشورهای مسلمان، کاربران اندونزیایی فعال ترین کاربران هستند. ایران از نظر تعداد مقاله ها در رتبه هشتم قرار دارد. نمره آلتمتریک اثرگذارترین مقاله های داخلی و خارجی برابر با 768 و 73 است که اولی به موضوع اسلام هراسی و دومی به روزه داری پرداخته است.
۸۲.

صورت بندی گفتمانی بیانات مقام معظم رهبری پیرامون تغییرات فرهنگ جنسی جامعه ایران(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: دین و ارتباطات سال بیست و هشتم پاییز و زمستان ۱۴۰۰ شماره ۲ (پیاپی ۶۰) 607 - 569

کلید واژه ها: مقام معظم رهبری تغییرات فرهنگ جنسی صورت بندی گفتمانی تهاجم فرهنگی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۹۶ تعداد دانلود : ۱۸۵
غریزه جنسی را می توان پیشران و نقطه عزیمت فرایند معناسازی در اجتماع انسانی قلمداد کرد؛ ازهمین رو معناسازی، تعامل و بازتولید امر جنسی در ارتباط با سایر ابعاد و ساختارهای نظام اجتماعی (فرهنگ، مذهب، اقتصاد، سیاست، حقوق، آموزش، رسانه و...) ازیک سو می تواند به نظم اجتماعی و ازسوی دیگر به آشفتگی و اضطراب اجتماعی منتهی شود. همین موضوع باعث شده است تا رویکردها و گفتمان های متفاوتی حول آن شکل گیرند؛ گفتمان هایی که تغییرات فرهنگ جنسی را در لایه ها و محورهای گفتمانی خود تحلیل می کنند و در تعامل و مواجهه با تغییرات آن، راهبردهایی متناسب با گفتمان خود پیشنهاد می دهند. در نوشتار حاضر تلاش شده است با استفاده از روش عملیاتی تحلیل گفتمان (پدام)، بیانات مقام معظم رهبری به عنوان یک متفکر اجتماعی درباره تغییرات فرهنگ جنسی جامعه ایران، صورت بندی گفتمانی شود، زیرا هر گفتمان تغییرات فرهنگ جنسی را ناظر به تأثیر عوامل، اهداف و راهبردهای مشخصی تحلیل می کند. در این پژوهش، چهار محور گفتمانی ناظر به مؤلفه های معنایی و علل و عوامل تغییرات فرهنگ جنسی جامعه ایران کشف و صورت بندی شده است. بر این اساس پویایی فرهنگ جنسی، خلأ نظری و سیاستی، تهاجم فرهنگی جنسی و مقابله با تهاجم جنسی به منظور سامان مندی فرهنگ جنسی از محورهای گفتمانی مقام معظم رهبری است.
۸۳.

معیارهای هنجاری رسانه های جمعی؛ مطالعه تطبیقی نئولیبرالیسم و رویکرد امام خمینی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: دین و ارتباطات سال بیست و هشتم بهار و تابستان ۱۴۰۰ شماره ۱ (پیاپی ۵۹) 178 - 145

کلید واژه ها: امام خمینی ره رسانه های جمعی رسانه و نئولیبرالیسم مسئولیت اجتماعی نظریه های هنجاری

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۸۲ تعداد دانلود : ۱۳۷
در میان نظریه های ارتباطات جمعی، مجموعه ای از نظریه های هنجاری وجود دارد که به تشریح بایدها و نبایدهای حاکم بر وسایل ارتباط جمعی در جوامع مختلف می پردازد؛ تقسیم بندی سیبرت و همکارانش اولین مجموعه از این دست به شمار می رود. در این میان رویکرد لیبرالیستی با افت و خیزی قابل توجه تا به امروز همراه بوده که حاصل آن را می توان در شکل گیری نظریه نئولیبرالیستی یا همان نظریه مسئولیت اجتماعی رسانه های جمعی دنبال نمود؛ بی شک مسئولیت اجتماعی در بداهت امر مفهومی کلی و ارزشی است اما این معنا در ادبیات نظری رسانه های جمعی از حیث مبانی و اصول با رویکرد سنتی لیبرالیستی تعارضی نداشته و مسیر مذکور را در صورتبندی متفاوتی دنبال می کند؛ لذا علی رغم ارزشی بودنِ این مفهوم، نمی توان بالجمله از این ادبیات نظری در چارچوب رویکرد دینی به رسانه استفاده نمود. این مقاله ضمن با مطالعه ای اسنادی، در بررسی و مقایسه با مبانی و اصول رسانه های نئولیبرال ضمن نمونه گیری هدفمند مبتنی بر تحلیل محتوای کیفیِ قیاسیِ جهت دار به تشریح دیدگاه امام خمینی رحمه الله علیه خواهد پرداخت؛ براین اساس رسانه تراز انقلاب اسلامی در اندیشه امام(ره) رحمه الله علیه ضمن عبور از کاستی های رسانه نئولیبرالیستی، امکانات ساختاری و محتوایی رسانه دینی را جهت تعالی و رشد انسان و جامعه نمایان ساخته و بایدها و نبایدهای مربوط به رسانه های جمعی را در پرتو فرهنگ اسلامی و در راستای نیل به مسئولیت الهی تعریف می نماید.
۸۴.

واکاوی مؤلفه ها و ارکان تحولات دینی اجتماع از منظر قرآن کریم(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: دین و ارتباطات سال بیست و هشتم بهار و تابستان ۱۴۰۰ شماره ۱ (پیاپی ۵۹) 304 - 275

کلید واژه ها: تغییرات اجتماعی دینداری عوامل تغییر شرایط تغییر کارگزاران تغییر

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۱۱ تعداد دانلود : ۱۸۵
دین به عنوان یکی از مهم ترین و پرسابقه ترین نهادهای بشری همواره، در رابطه ای متقابل با نظام های اجتماعی بوده است. به گونه ای که از این نظام ها تأثیر پذیرفته و بر آن ها تأثیر نهاده است. رهیافت دینی جوامع و تحولات دینداری آن ها که در سبک های مختلف دینی نمود می یابند، نمونه ای بارز از این روابط متقابل است. تحولات دینداری بر مبنای الگوی نظری «گی روشه» مبتنی بر سه رکن عوامل، شرایط و کارگزاران تغییر است. این مقاله بر آن است تا با بهره گیری از روش تحلیل محتوای کیفی به مطالعه ی نقش ارکان سه گانه یاد شده در تحولات دینداری از منظر قرآن کریم بپردازد. یافته های به دست آمده مؤید آن است که  در قرآن کریم «عوامل» از جمله جمعیت، زیربنای اقتصادی و ارزشها به وسیله کنش اثرگذار خود زمینه تغییرات دینداری را به وجود می آورند و «شرایط»، در میزان به فعلیت رسیدن «عوامل» نقش مهمی ایفا می کنند. کارگزاران و نخبگان هم از طریق «تصمیم گیری» و «الگوسازی» در تغییرات دینداری سهیمند و در برخی موارد می توانند از طریق جریان سازی، تغییرات دینداری را به سمت دلخواه خود هدایت کنند. نتیجه اینکه در یک تغییر دینداری، هر سه عنصر با هم سهیمند اما «شرایط» می تواند آن دو عنصر را متأثر از خود سازد.
۸۵.

پدیدارشناسی تبلیغ اسلام در آمریکای لاتین با رویکرد ارتباطات میان فرهنگی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: دین و ارتباطات سال بیست و هشتم بهار و تابستان ۱۴۰۰ شماره ۱ (پیاپی ۵۹) 32 - 1

کلید واژه ها: تبلیغ اسلام آمریکای لاتین بومیان الگوی قرآنی تعارف ارتباطات میان فرهنگی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۸۴ تعداد دانلود : ۲۶۹
تبلیغ اسلام در هر منطقه ای باید بر اساس فرآیند فرهنگی و بر محور ارتباطات مؤثر در نظر گرفته شود، منطقه آمریکای لاتین از مناطق مستعد در پذیرش و تبلیغ اسلام است، باتوجه به تفاوتهایی که در زبان ، دین و فرهنگ و آداب ورسوم بومیان منطقه با مبلغان دینی وجود دارد  اهمیت تبلیغ براساس ارتباطات میان فرهنگی مطرح است. این پژوهش در صدد کشف موارد مؤثر از نوع ارتباطات میان فرهنگی بر محور الگوی قرآنی تعارف (هم شناسی فرهنگی) برای رسیدن به معنای مشترک از اسلام و مسلمانان در نگاه بومیان است تا زمینه تبلیغی مناسب و موثر بر محور توحید و فطرت انسانی فراهم آید. به منظور غنای محتوا و شناخت کافی از منطقه، بخشهایی را به بررسی تاریخ حضور مسلمانان و چگونگی نفوذ و گسترش ادیان بزرگ در منطقه  ، بویژه ارائه گزارشی از تجربه زیستی مبلغین مسیحی بعنوان دین پذیرفته شده که با بهره بردن از شیوه تبلیغی موثر براساس ارتباطات میان فرهنگی توانستند در طول 500 سال مسیحیت را در تمام آمریکای لاتین گسترش بدهند؛ پرداخته شده است. یافته های پژوهش با استفاده از روش پدیدارشناسانه براساس تجربه زیستی و مصاحبه های عمیق نگارنده و همچنین از مشاهدات مشارکتی مبلغین فعال در آمریکای لاتین بعنوان تکنیک کمکی ، جمع آوری شده است که می توان به این نتیجه دست یافت ؛ که از میان موارد ارتباطات میان فرهنگی ، سه محور معنویت، استعمارستیزی و نقش خانواده و مادر به عنوان موارد مؤثری هستند که موجب نوعی ارتباط همدلانه و مشترک بین بومیان آمریکای لاتین با مبلغان برای تبلیغ اسلام در عصر حاضر می باشند.
۸۶.

سناریوهای تغییر در سبک زندگی خانواده ایرانی با تأکید بر نقش آفرینی فناوری های نوین ارتباطی از دیدگاه خبرگان(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: دین و ارتباطات سال بیست و هشتم بهار و تابستان ۱۴۰۰ شماره ۱ (پیاپی ۵۹) 374 - 331

کلید واژه ها: سبک زندگی خانواده فناوری های نوین ارتباطی سناریوهای خانواده

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۷۱۴ تعداد دانلود : ۳۵۱
خانواده به عنوان یکی از نهادهای اجتماعی به لحاظ س بک زندگی و پیامدهای ناشی از آن، در طول تاریخ و در جوامع مختلف، دس تخوش تحولات زیادی ش ده است. رشد سریع فناوری های نوین ارتباطی و اطلاعاتی و گسترش حوزه های اثرگذاری آن در تمامی شئونات زندگی انسان، از جمله در حوزه خانواده، تغییر و تحولات شگرفی را پدید آورده است. سبک زندگی ایرانیان به معنای چگونگی جریان حیات و شیوه زندگی آنان نیز با ورود تکنولوژی های نوین ارتباطی و رسانه ای در برخی حوزه ها دستخوش تحولاتی شده است و به تبع آن تحولی اساسی در معنا، مفهوم و سبک های زندگی خانواده ایجاد کرده است. از آنجایی که تغییر و تحولات تکنولوژیکی، ساختار سنتی خانواده ایرانی را در انواع الگوهای همسرگزینی، روابط بین همسران، روابط والدین با فرزندان و شیوه های فرزندپروری، روابط بین دو نسل، مشاغل اقتصادی نوین در خانواده، اوقات فراغت، انگاره های جنسیتی و ...متأثر نموده است. بر این اساس نادیده انگاشتن اهمیت تغییرات تکنولوژیکی، فرهنگی در جامعه و سبک های زندگی منبعث از آن، ممکن است به از دست رفتن فرصت ها و پیش بینی ناپذیری تهدیدها منجر شود. مقاله ی پیش رو حاصل یک تحقیق آینده پژوهانه است که در آن شناسایی مؤلفه های کلیدی و مضامین اصلی سناریوهای تغییر در سبک زندگی خانواده ایرانی با تأکید بر نقش آفرینی فناوری های نوین ارتباطی از دیدگاه خبرگان در ایران، با استفاده از مصاحبه های عمیق و پرسشنامه و به کمک نرم افزار ان وی وو (NVIVO) تعیین شده و سناریوسازی با استفاده از رویکرد شهودی انجام شده و عناوین س ناریوها ترسیم و مختصات خانواده در هریک بحث و بررسی شده است. از دیدگاه خبرگان،4 سناریو: خانواده التقاطی رسانه ای، خانواده پایدار رسانه ای، خانواده ناپایدار رسانه ای و خانواده آشفته رسانه ای تدوین و ویژگی های اصلی هر سناریو ارائه گردید.
۸۷.

دیپلماسی سایبری عربستان سعودی در قبال ایران در بستر شبکه اجتماعی توییتر؛ مطالعه موردی اغتشاشات دی ماه 1396(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: دین و ارتباطات سال بیست و هشتم بهار و تابستان ۱۴۰۰ شماره ۱ (پیاپی ۵۹) 66 - 33

کلید واژه ها: دیپلماسی سایبری عربستان سعودی اغتشاشات دی ماه 96 توییتر جمهوری اسلامی ایران

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۷۲۰ تعداد دانلود : ۴۸۶
در سال های اخیر، عربستان سعودی به عنوان یکی از کشورهای اثرگذار در منطقه ی جنوب غرب آسیا، در حوزه ی سایبری فعالیت های زیادی را آغاز کرده است؛ عربستان از این فضا برای تقابل با رقبای منطقه ای خود همانند جمهوری اسلامی ایران بهره ی فراوانی می برد. یکی از مهمترین عرصه های این تقابل، اغتشاشات دی ماه در ایران در سال 1396 بود که در آغاز ابعاد دخالت های فراملی در آن چندان روشن نبود. اما پس از گذشت اندکی، ابعاد دخالت سایر کشورها در این وقایع روشن شد و سبب شد تا به بررسی نقش یکی از کشورهای مهم در این زمینه بپردازیم. به دیگر بیان این پژوهش به دنبال آن است تا اصول کلی دیپلماسی سایبری عربستان در ایام اعتراضات دی ماه 96 علیه جمهوری اسلامی ایران را کشف نماید. این پژوهش قصد دارد با روش کیفی و با استفاده از روش تحلیل مضمون (تم)، به بررسی دیپلماسی سایبری عربستان سعودی در قبال ایران بپردازد. جامعه ی تحقیق در این پژوهش، توییت های ارسال شده از سوی نهادها و کاربران مهم عربستانی در دی ماه سال 96 است که برای این پژوهش، بیش از 2000 توییت انتخاب و مورد بررسی قرار گرفت. پس از آغاز فرآیند کدگذاری طبق استانداردهای روش تحلیل مضمون،  بیش از 180 مضمون پایه، 17 مضمون سازمان دهنده و نهایتاً 5 مضمون فراگیر به دست آمد که در واقع مضامین فراگیر، همان محورهای اصلی دیپلماسی سایبری عربستان را شکل می دهند؛ نتایج حاصل از این پژوهش نشان می دهد که تأکید بر واگرایی های قومی و منطقه ای، تخطئه ی کنشگری منطقه ای ایران، تخریب عملکرد سپاه پاسداران و تخریب نوع نظام حاکم در ایران، محورهای اصلی دیپلماسی سایبری عربستان علیه جمهوری اسلامی ایران را تشکیل می دهد.
۸۸.

جایگاه رسانه های جدید در سیاست های اعلامی و اجرایی وزارت آموزش و پرورش جمهوری اسلامی ایران: مورد مطالعه فضای مجازی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: دین و ارتباطات سال بیست و هشتم بهار و تابستان ۱۴۰۰ شماره ۱ (پیاپی ۵۹) 210 - 179

کلید واژه ها: آموزش و پرورش فرهنگ و ارتباطات سیاست اعلامی سیاست اجرایی فضای مجازی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۶۰ تعداد دانلود : ۳۱۱
رشد و گسترش فناوری های نوین ارتباطی و تأثیراتشان در قالب رسانه های جدید بر فرآیند تربیتی دانش آموزان به دغدغه ای مهم برای خانواده ها و سیاست گذاران فرهنگی - تربیتی کشور تبدیل شده است و ضرورت توجه به این مسئله را در سیاست های رسمی به ویژه سیاست های حوزه آموزش وپرورش آشکار می سازد.  پژوهش حاضر با استفاده از روش تحقیق کیفی (سند پژوهی و مصاحبه عمیق با مدیران آموزش وپرورش) باهدف احصاء سیاست های اعلامی و اجرایی آموزش وپرورش و همچنین مقایسه میان آن ها در مواجهه با فضای مجازی به بررسی و توصیف وضعیت فعلی تعامل نهاد تعلیم و تربیت رسمی کشور با این رسانه پرداخته است.  از جمع بندی و گزینش اسناد مصوب و مرتبط سیاست های اعلامی، محورهای اصلی شامل: تجهیز سخت افزاری، تولید نرم افزاری و تولید دانش، آموزش فناوری اطلاعات، فرهنگ سازی درزمینه ی رسانه های جدید، پژوهش و مطالعات درزمینه ی فناوری اطلاعات، همکاری آموزش وپرورش با سایر نهادها و رویکرد سیاست گذارانه به رسانه های جدید استخراج شد. سیاست های اجرایی نیز در سه محور کلی سیاستی، رویکردی- نگرشی، عملیاتی - اجرایی از مصاحبه عمیق با مدیران آموزش وپرورش استخراج شدند. درنهایت سیاست های اعلامی و اجرایی، به منظور استخراج عمق تفاوت آنچه در اسناد مکتوب به تصویب می رسد و آنچه درصحنه عمل به اجرا درآمده است، بر اساس محورهای اصلی سیاستی، محورهای کارکردی، اصول هنجاری مورد مقایسه و تحلیل قرار گرفتند. بر اساس این مقایسه می توان نتیجه گرفت، شکاف های نگرشی و مفهومی عمیقی میان سیاست های اعلامی نظام تعلیم و تربیت رسمی کشور و سیاست های اجرایی آن در مواجهه با رسانه های جدید وجود دارد.
۸۹.

وضعیت سنجی روابط میان فردی مدیران ناجا با نگاهی به سیره پیامبر اعظم(ص) (مورد مطالعه: دانشجویان تحصیلات تکمیلی دانشگاه علوم انتظامی امین)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: دین و ارتباطات سال بیست و هشتم بهار و تابستان ۱۴۰۰ شماره ۱ (پیاپی ۵۹) 246 - 211

کلید واژه ها: ارتباطات میان فردی پلیس پیامبر اسلام (ص) گشودگی همدلی حمایتگری مثبت گرایی تساوی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۹۵ تعداد دانلود : ۲۵۱
زمینه و هدف: اصلاح و تقویت ارتباطات میان فردی یکی از ضروریات زندگی اجتماعی است. هدف اصلی این مقاله، بررسی وضعیت موجود تعاملات میان فردی کارکنان پلیس و ارائه راهکارهایی برای پوشش دادن ضعف های احتمالی و بهبود و تقویت نقاط قوت تعاملات میان فردی افراد پلیس با نگاهی به سیره پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله است. روش: روش تحقیق توصیفی-کاربردی از نوع پیمایشی است. جامعه آماری آن کلیه افراد پلیس با درجه ستوان یکم تا درجه سرهنگی است که در رسته های مختلف ناجا خدمت می کنند و به عنوان دانشجویان کارشناسی و کارشناسی ارشد در دانشگاه علوم انتظامی امین مشغول به تحصیل هستند. تعداد کل این دانشجویان به عنوان جامعه آماری 210 نفر است. که به روش نمونه گیری طبقه ای متناسب و با استفاده از جدول مورگان به تعداد 136 نفر انتخاب شدند. گردآوری اطلاعات، میدانی و ابزار آن پرسشنامه محقق ساخته بوده است. یافته ها و نتیجه گیری: یافته های تحقیق نشان داد که برای مدیران ناجا، از میان پنج ویژگی اساسی ارتباطات میان فردی، بُعد گشودگی از همه ابعاد مهم تر بوده و بُعد مثبت گرایی از همه ابعاد کم اهمیت تر بوده است. اولویت بندی ارتباط میان فردی با استفاده از ضریب فریدمن نشان داد که «تساوی» در رتبه اول، همدلی در رتبه دوم، گشودگی و حمایتگری و مثبت گرایی به ترتیب در رتبه های سوم تا ششم قرار دارند. بر اساس این یافته ها می توان نتیجه گرفت که مؤلفه های پنجگانه مطرح شده در مدل «دویتو» و «گیب» در سیره پیامبر اعظم(ص) وجود دارد و آموزش این مؤلفه ها می تواند در بهبود مهارت های برقراری ارتباط میان فردی پلیس مفید باشد.
۹۰.

معرفت یابی بنیان های نظری سواد رسانه ای بومی در ایران(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: دین و ارتباطات سال بیست و هشتم زمستان ۱۴۰۰ ویژه نامه اول دین، رسانه و سواد رسانه ای 59 - 29

کلید واژه ها: هستی شناسی علم معرفت شناسی علوم انسانی بومی سازی دانش سواد رسانه ای انسان شناسی اسلامی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۱۲ تعداد دانلود : ۱۵۱
این مقاله با رویکردی مفهومی نظری نگاشته شده است. روش آن کتابخانه ای و بررسی مفاهیم آن نیز با استفاده از تحلیل فلسفی صورت گرفته است. هدف مقاله امکان سنجی و چیستی تولید ادبیات بومی درزمینه سواد رسانه ای بر اساس تولید علوم انسانی اسلامی است. در این مقاله سه سؤال مطرح شده است: 1) تولید سواد رسانه ای بومی از منظر هستی شناسی و فلسفه علم دارای چه جایگاهی است؟ 2) شناخت شناسی تولید ادبیات بومی سواد رسانه ای به مفهوم عام مسئله از چه خاستگاهی ریشه می گیرد؟ 3) معرفت شناسی تولید ادبیات بومی سواد رسانه ای در ایران چه ساختارهای نظریه ای را باید مراعات و طی کند تا به سرمنزل مقصود برسد؟ نتایج نشان می دهد رویکرد بومی در تولید ادبیات نظری سواد رسانه ای دارای ماهیتی رئال است و ازنظر هستی شناسی علمی، قابلیت آفرینش دارد. همچنین ریشه های معرفتی و بنیان های فکری جوامع درمجموع، مسیر نوع سواد رسانه ای بومی در جوامع مختلف را تعیین می کند و می تواند نقطه عزیمتی برای تولید ادبیات بومی برای سواد رسانه ای باشد و درنهایت برای تعیین چارچوب نظری درزمینه تولید ادبیات بومی سواد رسانه ای در ایران می توان با عنایت به غلبه تفکر اسلامی و منشأ معرفتی دینی در ایران، از رویکردهای انسان شناسانه اسلامی در دو شعبه پارادایم اجتهادی دانش دینی (پاد) و هستی شناسی معرفت اسلامی، بهره برد.
۹۱.

تولید محتوا و سواد رسانه ای یاریگران حکمرانی نوین و تاب آوری سایبری(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: دین و ارتباطات سال بیست و هشتم زمستان ۱۴۰۰ ویژه نامه اول دین، رسانه و سواد رسانه ای 93 - 60

کلید واژه ها: تولید محتوا سواد رسانه ای حکمرانی نوین تاب آوری سایبری

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۷۰۱ تعداد دانلود : ۲۴۷
حکمرانی دربردارنده نهادها، فرایندها و قواعدی است که برنامه ریزی، سازماندهی، بسیج منابع و امکانات، هدایت، اجرای تصمیمات و کنترل نتایج یا به عبارتی مدیریت جامعه در حوزه های سیاسی، اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی را بر عهده دارد. مفهومی که با گسترش وب جهان گستر و فناوری های نوین اطلاعات و ارتباطات دچار تغییرات اساسی شده و تحت تأثیر فضایی به نام سایبر است که به دلیل بی مکانی و بی زمانی، جهانیان را در برگرفته و با ارمغان هایی نظیر جامعه شبکه ای مؤلفه های حکمرانی یعنی اقتدار، انحصار و قلمرو قدرت را به چالش کشیده است. آنچه در این شرایط، ضامن بقا و تاب آوری دولت هاست؛ نخست درک حکمرانی نوین و تلاش برای تاب آوری سایبری است؛ زیرا در این فضا حکمرانی سنتی معنایی ندارد و تاب آوری سایبری به معنای راهبرد مقاومت، انعطاف پذیری، واکنش سریع و برگشت به حالت اولیه با کمترین خسارت، حیاتی است. دوم آنکه این تاب آوری منوط به تولید محتوای متناسب و ایجاد قدرت درک، تحلیل و کشف معانی نهفته در پیام های دیگران و جایگذاری صحیح پیام های خود در محیط سایبری و به عبارت دیگر سواد رسانه ای است. در این مقاله، محقق سعی نموده تا نقش یاریگری تولید محتوا و سواد رسانه ای در حکمرانی نوین و تاب آوری سایبری را توصیف و ضمن تبیین، با نگاه جهانی راهکارهایی بومی ارائه نماید. در این تحقیق ضمن مطالعات کتابخانه ای با شیوه گرانددتئوری و پرسش از صاحب نظران و فعالان رسانه و سایبر، مدل مفهومی تعامل چهار عنصر تولید محتوا، سواد رسانه ای، حکمرانی نوین و تاب آوری سایبری ترسیم شده است. توفیق در تولید محتوای اثربخش و کارا و مدیریت سواد رسانه ای مخاطبین، ضامن مشروعیت و مقبولیت در حکمرانی نوین و تاب آوری سایبری حاکمیت خواهد بود.
۹۲.

رابطه سواد رسانه ای با میزان پذیرش شایعات در بین مخاطبان شبکه های اجتماعی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: دین و ارتباطات سال بیست و هشتم زمستان ۱۴۰۰ ویژه نامه اول دین، رسانه و سواد رسانه ای 126 - 94

کلید واژه ها: رسانه سواد رسانه ای شایعه پذیرش شایعات شبکه های اجتماعی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۵۲۲ تعداد دانلود : ۳۱۲
هدف اصلی انجام این پژوهش، بررسی رابطه سواد رسانه ای با میزان پذیرش شایعات در بین مخاطبان شبکه های اجتماعی است. پژوهش ازنظر هدف، کاربردی و روش پژوهش توصیفی از نوع پیمایشی است. جامعه آماری این پژوهش متشکل از کلیه اعضای فعال شبکه های اجتماعی اینستاگرام و تلگرام است. برای انتخاب نمونه از روش نمونه گیری سهمیه ای استفاده شد که 360 نفر به عنوان نمونه انتخاب شدند. برای جمع آوری داده ها از روش میدانی و کتابخانه ای استفاده شد و ابزار مورداستفاده پرسشنامه بوده است. پرسشنامه سواد رسانه ای قربانی، نیوشا و شاطریان (1395) که سه مؤلفه تنوع و مهارت استفاده، جمع آوری و تولید اطلاعات و نگاه انتقادی را مورد سنجش قرار می دهد و پرسشنامه پذیرش شایعات کیم و باک (2010) با 5 عامل انتقال شایعه، قوه استدلال، هیجانات منفی، اعتبار منبع، شکل گیری باور انتخاب شدند. برای تعیین روایی ابزار پژوهش از روایی محتوا و برای تعیین پایایی ابزار از آلفای کرونباخ استفاده شد. به منظور تجزیه وتحلیل داده های گردآوری شده از شاخص های آمار توصیفی (فراوانی، میانگین، واریانس و انحراف معیار) و آزمون های آماری استنباطی (آزمون کلموگروف اسمیرنوف، تک نمونه ای، همبستگی پیرسون، رگرسیون، تحلیل واریانس یک راهه) استفاده به عمل آمد. نتایج به دست آمده از تجزیه وتحلیل داده ها نشان داد: میزان سواد رسانه ای کاربران شبکه های مجازی در حد متوسط است؛ میزان پذیرش شایعات بالاتر از حد متوسط است؛ بین سواد رسانه ای و مؤلفه های آن با پذیرش شایعات در بین کاربران رابطه معنی دار و معکوس وجود دارد و ضریب تعیین به دست آمده نشان می دهد که حدود 35 درصد از تغییرات پذیرش شایعات در بین کاربران ناشی از کمبود سواد رسانه ای آنهاست. از بین مؤلفه های سواد رسانه ای هر سه مؤلفه تنوع و مهارت استفاده، جمع آوری و تولید اطلاعات و نگاه انتقادی قدرت پیش بینی کنندگی پذیرش شایعات را دارند.
۹۳.

شناسایی وظایف و الزامات اخلاقی رسانه های اسلامی در حوزه خبر و اطلاع رسانی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: دین و ارتباطات سال بیست و هشتم زمستان ۱۴۰۰ ویژه نامه اول دین، رسانه و سواد رسانه ای 225 - 196

کلید واژه ها: رسانه اسلامی کارکرد خبر و اطلاع رسانی الزامات اخلاقی رسانه اخلاق اسلامی در اطلاع رسانی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۸۲ تعداد دانلود : ۱۹۳
رسانه ها نهاد هایی هستند که با اصلاح آنها امید است تقوا در جامعه انتشار یابد و کل جامعه اصلاح شود. پژوهش در باب رسانه های اسلامی از سویی به دلیل شناسایی و ایجاد رسانه های منطبق بر جهان بینی و ارزش های اسلامی و از سویی دیگر برای استفاده صحیح و حداکثری از توانمندی های رسانه در مسیر تحقق آرمان های الهی و در نهایت نیل به سعادت حقیقیِ دنیوی و اخروی امری ضروری است. اگرچه رسانه ها کارکردهای مختلفی چون آموزش، تفریح و سرگرمی دارند، اما درمقایسه با سایر بخش ها، نیاز محسوس تر به اخبار، اهمیت آن را دوچندان کرده است. می توان گفت خبر و اطلاع رسانی مهم ترین کارکرد رسانه درباره درگیری و هدایت افکار عمومی محسوب می شود. در پژوهش حاضر با استفاده از تحلیل محتوای کیفیِ آیات و روایات اسلامی و باتکیه بر درس تفسیر قرآن آیت الله جوادی آملی تلاش شده است تا مبنایی برای کارکرد اطلاع رسانی در رسانه تنظیم شود. نتایج به دست آمده را می توان در دو بخش وظایف و الزامات اخلاقی دسته بندی کرد. از مهم ترین وظایف رسانه های اسلامی در حوزه اطلاع رسانی، می توان به «تبیین هدف آفرینش انسان»، «تبیین نگاه انسان به دنیا»، «عقلانی کردن جامعه» و «ارائه رویکرد تحلیلی» اشاره کرد و از مواردی همچون «پرهیز از علم بی عمل و عمل بی علم»، «پرهیز از رویکرد ماکیاولی»، «پرهیز از ریا و شهرت طلبی» و «عدم تجسس در امور دیگران» به عنوان اهم الزامات اخلاقی یاد کرد.
۹۴.

بررسی رابطه سواد رسانه ای و کنشگری فعال دینی در عرصه مجازی (مطالعه موردی: طلاب علوم دینی)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: دین و ارتباطات سال بیست و هشتم زمستان ۱۴۰۰ ویژه نامه اول دین، رسانه و سواد رسانه ای 248 - 226

کلید واژه ها: سواد رسانه ای دینی کنشگری مجازی فعال طلاب علوم دینی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۲۱ تعداد دانلود : ۱۴۳
با ظهور رسانه ها و گسترش دامنه نفوذ آن ها در قلمروهای مختلف فردی و جمعی انسان ها در حوزه های مختلف فکری، فرهنگی، اجتماعی و سیاسی، سواد رسانه ای بیش ازپیش مهم شده است. در پیوند میان رسانه ها و دین می توان از طلاب علوم دینی به عنوان یکی از کاربران مهم و مؤثر فضای مجازی یاد کرد. پژوهش حاضر در پی کشف رابطه سواد رسانه ای و کنشگری مجازی فعال طلاب علوم دینی است. روش نمونه گیری تصادفی و حجم نمونه 322 نفر و داده ها به وسیله پرسشنامه سواد رسانه ای (فلسفی،1393) و پرسشنامه استاندارد محقق ساخته کنشگری فعال در عرصه مجازی مورد استفاده و مطالعه واقع شدند. نتایج نشان می دهد میان سواد رسانه ای (و تمام زیرمقیاس های آن) با کنشگری فعال مجازی رابطه مثبت معنادار(P ≤ 0/05, r=0/6)  وجود دارد. همچنین 78 درصد نمونه آماری اذعان کرده اند که سواد رسانه ای برایشان مهم و مفید است و بدون تردید می توان از آن در کنشگری فضای مجازی در راستای اهداف دینی استفاده کرد. بر اساس نتایج لذا باید با باورمندی به نقش سواد رسانه ای در ارتقاء کمّی و کیفی کنشگری فعال، نسبت به برنامه ریزی در این زمینه و استفاده مطلوب از نقش سواد رسانه ای در خدمت به دین، عنایت و اهتمام ویژه ای مبذول داشت.
۹۵.

شناسایی مسائل صداوسیما در سیاست گذاری برای تعامل با رسانه های جدید(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: دین و ارتباطات سال بیست و هشتم پاییز و زمستان ۱۴۰۰ شماره ۲ (پیاپی ۶۰) 479 - 459

کلید واژه ها: رسانه های جدید سیاست گذاری رسانه ای صداوسیما تعامل مسئله شناسی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۱۶ تعداد دانلود : ۲۰۰
هدف اصلی این پژوهش، شناسایی مسائل صداوسیما در تعامل با رسانه های جدید است. بدین منظور پژوهشگر ضمن مطالعه منابع و اسناد مرتبط، برای دست یافتن به پاسخی برای پرسش اصلی پژوهش، به مصاحبه کیفی نیمه ساختاریافته با تعدادی از مدیران و کارشناسان حوزه فضای مجازی و سیاست گذاری صداوسیما، اساتید و کارشناسان دانشگاهی حوزه ارتباطات و رسانه و مدیران و کارشناسان فعال در عرصه فضای مجازی پرداخته است. در این پژوهش از روش تحلیل مضمون استفاده شده است و طی سه مرحله کدگذاری توصیفی، تفسیری و یکپارچه سازی، سیزده مسئله در پنج بخشِ مسائل مدیریتی، مسائل ناشی از تغییرات محیطی، مسائل مرتبط با قوانین و مقررات، مسائل ناشی از نوع رویکرد و نگاه به فضای مجازی، و مسائل ناشی از ضعف دانش و تخصص شناسایی شدند.
۹۶.

نقد و بررسی مبانی فقهی سیاست جمهوری اسلامی ایران در پالایش فضای مجازی (فیلترینگ)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: دین و ارتباطات سال بیست و هشتم پاییز و زمستان ۱۴۰۰ شماره ۲ (پیاپی ۶۰) 677 - 653

کلید واژه ها: پالایش اینترنت فیلترینگ پالایش فضای مجازی وجوب نهی از منکر حرمت کتب ضاله قاعده نفی سبیل

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۹۸ تعداد دانلود : ۲۱۴
اینترنت به‌رغم مزایا و فرصت‌هایش، برای کلیه کشورها به‌ویژه ایران که ویژگی‌های منحصربه‌فرد فرهنگی، دینی و سیاسی دارد، آسیب‌هایی نیز به همراه دارد. یکی از راه‌های مقابله با این آسیب‌ها، پالایش (فیلترینگ) است که از بدو ورود اینترنت به کشور، به شکل جدی دنبال شده است. بررسی ابعاد مختلف نظام پالایشی جمهوری اسلامی ایران نشان می‌دهد با «یک سیاست پالایش حداکثری» مواجهیم که البته در عمل به طور ناقص و حداقلی اجرا می‌شود. مبنای اتخاذ این سیاست استناد به برخی ادله فقهی از جمله «وجوب نهی‌از‌منکر»، «حرمت کتب ضاله» و «قاعده نفی سبیل» است که از آن‌ها جواز یا وجوب پالایش نتیجه گرفته شده است. پژوهش حاضر می‌کوشد استنادهای صورت‌گرفته به ادلۀ فقهی را نقد و بررسی کند. این پژوهش نشان می‌دهد از میان ادله‌، تنها وجوب نهی‌از‌منکر می‌تواند مبنای پالایش قرار گیرد که البته موفقیت آن در مرحله اجرا در گروی پیش‌بینی مقدمات و لوازمی است. مرور آثار و نتایج اتخاذ سیاست کنونی، حاکی از لزوم به‌روزرسانی این سیاست از باب «مصلحت» و «حفظ نظام» است. این پژوهش نشان می‌دهد جایگزین‌کردن یک سیاستِ حداقلی‌تر که به صورت کامل اجرا شود، از سیاست فعلی مطلوبیت بیشتری دارد. در این سیاست پیشنهادی، محدودۀ پالایش متناسب با نیاز عمومی بازتعریف می‌شود، بسترها و رسانه‌های داخلی توسعه می‌یابند و از ظرفیت خانواده‌ها برای حمایت از کودکان استفاده می‌شود. بررسی صورت‌گرفته اثبات می‌کند چنین تغییری از منظر فقهی با مانعی مواجه نیست.
۹۷.

قوم نگاری فرهنگ پیاده روی اربعین حسینی علیه السلام: تحلیل ها و راهبردهای تصمیم گیری در نهادهای انقلاب اسلامی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: دین و ارتباطات سال بیست و هفتم بهار و تابستان ۱۳۹۹ شماره ۱ (پیاپی ۵۷) 57 - 95

کلید واژه ها: اربعین حسینی قوم نگاری دینی مدیریت فرهنگی نهادهای انقلاب اسلامی پژوهش کیفی راهبردهای تصمیم گیری

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۰۴۸ تعداد دانلود : ۴۰۸
پیاده روی عظیم اربعین حسینی علیه السلام به صورت یک نماد جهانی، به قدرت سیاسی، اجتماعی و فرهنگی مسلمانان تبدیل شده است. این مقاله با روش شناسی تفسیری و رویکرد پژوهش کیفی بر اساس استراتژی قوم نگاری و مشاهده مستقیم قوم نگار، به توصیف و تحلیل رفتارهای فرهنگی زائرین این کنگره عظیم پرداخته و راهبردهایی را به منظور تقویت و توسعه فرهنگ زیارت اربعین ارائه می کند. قوم نگاری این پژوهش در چهار مقطع زمانی انجام می شود؛ آمادگی زائرین برای سفر، مسافرت زمینی تا مرز چذابه، پیاده روی زائرین در مسیر نجف - کربلا و قوم نگاری برگشت از سفر. دو هدف پژوهش " تحلیل و توصیف فرهنگ اربعین" و "راهبردهای تصمیم گیری برای ترویج فرهنگ اربعین" به چهار مقطع فوق عرضه شده و تحلیل و تفسیر می شوند. نتایج این پژوهش نشان می دهد که اربعین نوعی همگرایی را بین فرهنگ ها ایجاد کرده و منجر به تقویت و گسترش فرهنگ عظیم جهانی مسلمانان و تشیع (بدون توجه به قوم، نژاد، سن و سایر تفاوت های فرهنگی) می شود. بنابراین ضرورت دارد که از سوی نهادها و سازمان های داخلی و البته با همکاری سازمان های عراق در توسعه و تعمیق این فرهنگ تلاش شود. بر اساس مطالعات انجام شده، نیروی انتظامی، وزارت راه و شهرسازی، سازمان های فرهنگی (صداوسیما، دفتر تبلیغات حوزه علمیه قم، سازمان تبلیغات اسلامی، سازمان حج و زیارت)، شهرداری ها، وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی، دانشگاه ها، اداره اوقاف و امور خیریه و همچنین سایر نهادهای انقلاب اسلامی می توانند با به کارگیری راهبردهای پیشنهادی این پژوهش، نقش مهمی در توسعه و ترویج این فرهنگ داشته باشند.
۹۸.

زمینه ها و نقش سیاست های دولت در توسعه خلاقیت فرهنگی ایران عصر صفویه(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: دین و ارتباطات سال بیست و هفتم بهار و تابستان ۱۳۹۹ شماره ۱ (پیاپی ۵۷) 189 - 228

کلید واژه ها: خلاقیت فرهنگی تاریخ ایران تمدن اسلامی دوره صفویه سیاست فرهنگی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۸۷ تعداد دانلود : ۴۹۳
خلاقیت به معنای عام شرط پویایی فرهنگ و تحقق تمدن است. یکی از نقاط قوت تمدن غربی معاصر نیز جذب و به کارگیری نخبگان است. خلاقیت فرهنگی که به تولید محصولات نمادین می انجامد و یکی از انواع خلاقیت است که به ویژه در آثار هنری تجلی می یابد. هدف مقاله حاضر، تبیین مسیر خلاقیت فرهنگی در دوره تاریخی صفویه است. به لحاظ آثار تاریخی و هنری، دوره صفویه در تاریخ میانه ایران کم نظیر است که نشان از توسعه خلاقیت فرهنگی در این دوره می باشد. این مقاله با رویکردی سیاستی به خلاقیت فرهنگی، نقش دولت در گسترش آن را بررسی می کند. سؤال اصلی این است چه سیاست هایی منجر به رشد و توسعه خلاقیت فرهنگی در دوره صفویه شد؟ برای پاسخ به این سؤال زمینه فرهنگی پیشاصفویه که زیربنای سیاست های بعدی قرار گرفته بررسی شده است. همچنین با استناد به گزاره های تاریخی تلاش شده سیاست های فرهنگی و عمومی دولت صفویه که مستقیم و غیرمستقیم بر خلاقیت فرهنگی تأثیر گذاشته اند استخراج و مقوله بندی شود. نتایج این تحقیق که با روش کتابخانه ای انجام شده مجموعه ای از سیاست ها و اقدامات دولت صفویه را شناسایی کرده است که بر گسترش خلاقیت فرهنگی تأثیرگذار بوده اند. سیاست های فرهنگی در چهار مقوله: هویتی، دینی، توسعه ای و حمایتی دسته بندی شده اند. همچنین سیاست تعامل فرهنگی و مواجهه با تنوع فرهنگی نیز به عنوان سیاست های مؤثر بر زمینه تولید و مصرف محصولات فرهنگی و رشد خلاقیت شناسایی شده اند. مجموعه این سیاست های فرهنگی و دیگر سیاست های عمومی در دوره صفویه که به بهبود شرایط اقتصادی و شکل گیری طبقات اجتماعی جدید انجامید به رشد و توسعه خلاقیت فرهنگی منجر گردید.
۹۹.

الگوی هنجاری ارتباطات انسانی در اندیشه آیت ا... جوادی آملی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: دین و ارتباطات سال بیست و هفتم بهار و تابستان ۱۳۹۹ شماره ۱ (پیاپی ۵۷) 385 - 417

کلید واژه ها: ارتباطات هنجار الگو انسان جامعه حسن معاشرت وحدت عدالت آیت الله جوادی آملی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۵۰۶ تعداد دانلود : ۲۸۲
تأمل در نظام خلقت، حاکی از مجموعه ای از روابط اعم از روابط بین موجودات مادی و غیرمادی و همچنین موجودات ذی روح و بی روح به عنوان مبنا و محور عالم می باشد. از بین این روابط، ارتباطات اجتماعی انسان از اهمیت ویژه ای برخوردار بوده چرا که روابط انسانی و مناسبات اجتماعی دشوارترین رابطه به لحاظ معرفتی و سخت ترین مناسبات به لحاظ عملی است. در این میان شناخت نظرات اندیشمندان جامعه زمینه های کاهش دشواری های معرفتی و سختی های مناسبات عملی ارتباطات انسانی را فراهم می سازد. در این مقاله برای بررسی و شناخت اندیشه ارتباطات انسانی آیت ا... جوادی آملی از روش پژوهش فراترکیب آثار موجود آیت ا... جوادی آملی استفاده شده است. به طورکلی روابط انسان مؤمن از منظر آیت ا... جوادی آملی در سه حوزه «اسلامی»، «توحیدی» و «انسانی» تبیین می شود. منظور ایشان از روابط در حوزه اسلامی، ارتباط با کلیه مسلمانان جهان است. ارتباطات در حوزه توحیدی همان ارتباط با موحدان (مسیحی ها، یهودی ها، زردشتی ها و همه کسانی که خدا را قبول دارند) بوده و ارتباطات در حوزه انسانی، مربوط به انسانیت فارغ از هرگونه دین و آیین ایشان است. ارتباط انسان مؤمن در هر یک از این حوزه ها از چهار اصل کلی و شاخصه کلان «توحید، عدالت، وحدت و حسن معاشرت» پیروی می کند. بر اساس دیدگاه آیت ا... جوادی آملی هر حوزه شامل قلمروهای ارتباطی خاص با شاخصه ارتباطی ویژه خود است، ضمن اینکه بعضی از قلمروها در هر سه حوزه مشترک می باشند. در حوزه اسلامی، قلمروهای ارتباطی به ترتیب عبارت اند از: ارتباط با پیامبر (امام و نایب خاص و عام ایشان) با شاخصه محبت و اطاعت (پذیرش ولایت)، ارتباط با والدین با شاخصه احسان و مصاحبت، ارتباط با همسر، فرزندان و خویشان با شاخصه مودت و رحمت، ارتباط با یتیمان و مساکین با شاخصه احسان و مصلحت، ارتباط با همسایه، همنشین و همراه، با شاخصه احسان و نصرت، ارتباط با مؤمنین و مسلمانان با شاخصه اخوت. در حوزه توحیدی ارتباط با اهل کتاب با شاخصه اتحاد و مسالمت موردتوجه آیت ا... جوادی آملی قرارگرفته است. توصیه آیت ا... جوادی آملی در حوزه بین المللی این است که مسلمین ضمن زندگی مسالمت آمیز با کفار نسبت به ایشان ولایت و اطاعتی نداشته باشند. در خصوص ارتباط با طاغوت در خارج و منافقین در داخل جامعه اسلامی، برائت و جهت ارتباط با مستکبرین که با مسلمانان جنگ دارند دستور به مبارزه عادلانه می دهد.
۱۰۰.

گفت وگوی امام موسی صدر از منظر اخلاق ارتباطی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: دین و ارتباطات سال بیست و هفتم بهار و تابستان ۱۳۹۹ شماره ۱ (پیاپی ۵۷) 145 - 188

کلید واژه ها: اخلاق ارتباطی ارتباط اخلاق گفت وگو امام موسی صدر

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۴۵ تعداد دانلود : ۲۶۱
جهان معاصر با بحران های بی سابقه ای نظیر: رکود اقتصاد جهانی، فقر گسترده، نابودی زیست محیطی، نظامی گری و افزایش روزافزون استبداد و حتی افت کلی در استانداردهای اخلاقی پیرامون ما روبرو است و برای بررسی این مسائل نیازمند پرداختن به گفت وگو، برقراری ارتباط صحیح، شکستن تقسیم بندی ها و تشویق به درک متقابل به جای نفرت هستیم و درواقع نیازمند اقدام خلاقانه برای معرفی روش های جدید برقراری ارتباط هستیم. اخلاق ارتباطی به دنبال پاسخگویی به دو سؤال اساسی است؛ یکی خیر مرکزی که در هر ارتباط به دنبال رسیدن به آن هستیم و دوم روش برقراری ارتباط. این مقاله به بررسی دو سؤال اساسی اخلاق ارتباطی اندیشمند مسلمان امام موسی صدر برآمده است که با روش تحلیل مضمون به استخراج از 12 کتاب گام به گام با امام می پردازد. پس از بررسی روش های ارتباطی ایشان از میان شیوه های برقراری ارتباط صدر نظیر به میان مردم رفتن، تحصن، به دست گرفتن اسلحه، سکوت، توازن فرهنگی آنچه به عنوان روش غالب ایشان مطرح بود «گفت وگو» شناخته شد؛ در پاسخ به سؤال دیگر اخلاق ارتباطی یعنی خیر مرکزی ارتباط چیست؟ به تقریب در گفت وگوی صدر دست یافتیم که پس از تحلیل مضمون گفت وگوی صدر به دودسته موانع تقریب که شامل بعد فردی و اجتماعی و عوامل مؤثر در تقریب که یکتاپرستی، ملی گرایی، اعتماد و صداقت است، منتج شد.

پالایش نتایج جستجو

تعداد نتایج در یک صفحه:

درجه علمی

مجله

سال

زبان