درخت حوزه‌های تخصصی

تنوّع جمعیتی و مطالبات تغییریافته مشتریان و اُفت وخیزهای مداوم اقتصادی و تغییر رویکرد انرژی، همگی باعث شده اند تا کارآفرینی به عنوان یکی از اصلی ترین استراتژی های ملّی اکثر کشورهای پیشرفته و حتی جهان سومی مدّنظر قرارگیرد. یکی از عوامل مؤثر در توسعه کارآفرینی، نقش رسانه های جمعی از جمله تلویزیون است. هدف این تحقیق تبیین نقش تلویزیون در توسعه کارآفرینی در ایران بر اساس روش شناسی کیو (Q Methodology) است. بر اساس داده های مشارکت 48 نفر حاصل از تکمیل پرسشنامه کیو و نتایج تحلیل عاملی بر حسب اشخاص (مدیران و خبرگان رسانه و کارآفرینی)، نقش های سیزده گانه تلویزیون در توسعه کارآفرینی بر اساس مدل سه شاخگی شناسایی شد؛ نقش های رفتاری: آموزش کارآفرینانه، قابلیت کارآفرینانه، الگوسازی رفتار کارآفرینانه، شناسایی فرصت کارآفرینانه، گرایش کارآفرینانه، توسعه مهارت های کسب و کار، خودکارآمدی (خودباوری) کارآفرینانه، و اقدام کارآفرینانه؛ نقش های ساختاری: اصلاح قوانین کسب و کار، مستندسازی تجارب کارآفرینانه؛ نقش های زمینه ای: فرهنگ سازی کارآفرینانه، اطلاع رسانی فعالیت های کارآفرینانه و نهادینه سازی فرهنگ کار گروهی

فیلم مستند از ابتدای پیدایش، ادعای پیوند با جهان واقع و روایت درباره ی آن را داشته است. این روایت که محصول بازنمایی جهان واقع است، به شیوه های گوناگونی رخ می دهد. اما در شیوه ی شاعرانه، آیا بازنمایی، روایت بی واسطه واقعیت است؟ کدام ویژگی نسبت «شاعرانه بودن» را به این شیوه اطلاق می کند؟ بی گمان «تخیل» و «تجسم ذهنیت» مستندساز در روایت و بازنمایی شاعرانه ی موضوع مستند، نقش به سزایی را ایفا می کند. هر اثر هنری دارای نشانه هایی هم از «دنیای واقعی» و هم «جهان متن» است. برای پی بردن به جایگاه بیان شاعرانه و تبیین حوزه ی کارکردی آن در مستند شاعرانه، ابتدا باید تعریفی از شعر بدهیم و حدود و ثغور آن را مشخص کنیم. این پژوهش به روش تحقیق اسنادی-کتابخانه ای صورت گرفته است. دسته بندی ویژگی ها و شاخصه های زیبایی شناسانه و تکنیکی، بیان شاعرانه در فیلم های مستند، ترسیم ظرفیت های بیانی این شیوه در ساخت مستندهای تلویزیونی مطابق با فرهنگ ایرانی-اسلامی و ظرفیت های بیانی آن در قالب برنامه های آیینی، حماسی و مذهبی در گاه شمار مناسبتی برنامه های سیمای جمهوری اسلامی ایران، از اهداف این تحقیق به شمار می رود. پس از تحلیل موارد نمونه ، ویژگی های مستند شاعرانه مانند تجربه گرایی در کل ساختار فیلم، فضاسازی شاعرانه در نوع روایت، موسیقی، صداگذاری، نورپردازی، صحنه پردازی و تدوین پویا به دست آمد. از میان شیوه های متنوعی که برای ساخت فیلم مستند به کار می رود، تلویزیون می تواند بزرگ ترین جایگاه کاربرد بیان شاعرانه در مستند باشد و از ظرفیت های این شیوه بهره برداری کند. به نظر می رسد پژوهش در زمینه ی شیوه ی بیان شاعرانه در فیلم مستند می تواند موجب رسیدن به درک روشن تری از جایگاه فیلم مستند شاعرانه با توجه به تحولات تکنیکی و گونه ای امروز تلویزیون، به دست دهد و علاقه ی فیلم سازان مستند را به این زمینه ی خاص بیشتر کند.

نام گذاری هر سال بیانگر جهت گیری های کلان کشور در آن سال است. با توجه به اینکه این جهت گیری های کلان به عنوان گام های کلیدی تحقق سند چشم انداز 1404 و آرمان های دهه عدالت و پیشرفت محسوب می شوند، پیگیری و تلاش همه جانبه در جهت تحقق اهداف برنامه ریزی شده در این سال، امری بسیار ضروری است. در این پژوهش کوشیده شده است با انجام مطالعات کتابخانه ای، تشکیل گروه فکری و نظرسنجی از خبرگان، ظرفیت های رسانه ملی در راستای تبیین و تحقق سیاست های کلان نظام مبتنی بر شعار سال شناسایی شود، ضمن اینکه در گام دوم با استفاده از روش تحلیل سلسله مراتبی(AHP)، به رتبه بندی راهبردهای کلان و راهکارهای عملیاتی شناسایی شده اقدام شده است. بر اساس نتایج به دست آمده از پژوهش، فرهنگ سازی در میان خانواده ها و گفتمان سازی در جامعه به عنوان مهم ترین راهبردهای کلان رسانه ملی در راستای تحقق سیاست های کلان نظام مبتنی بر شعار سال، از سوی خبرگان انتخاب شدند، ضمن اینکه دیده بانی و پیگیری اجرایی شدن سیاست ها، تشریح و تبیین سیاست ها برای عموم جامعه و ارائه راهکار و حمایت نرم افزاری از موضوع سال در رتبه های بعدی قرار گرفتند. تزریق فرهنگ کار و تلاش، انعکاس مستمر فعالیت های اقتصادی کشور و چگونگی پیشرفت پروژه ها و طرح های اجرایی، ترویج سبک زندگی اسلامی- ایرانی، معرفی مشکلات مردم و پیگیری پاسخ های مسئولان در زمینه مشکلات و معرفی راهکارهای کاهش مصرف و ارائه الگوی صحیح مصرف از مهم ترین راهبردهای انتخاب شده جهت تحقق اهداف سال، از سوی خبرگان بودند. در یک جمع بندی کلی می توان گفت، مهم ترین رسالت رسانه ملی در این سال باید تلاش برای فرهنگ سازی و تزریق روحیه جهادی در همه عرصه های جامعه باشد.

تجسم نمایشی پدیده های ماورایی به همان اندازه که اهمیت فرهنگی – تربیتی دارد، همواره دارای چالش های نظری و بیانی (فنی) خاص است. در این پژوهش به امید تقویتِ بخشی از مبانی اسلامی ژانر نوپدید «سینمای ماورا» در ایران که علی رغم طلوع درخشنده ای که در دهة هشتاد داشت متأسفانه اکنون در رکود به سر می برد، به بررسی موردی بازنمایی «ارتباط فرشته با انسان» در سریال «ملکوت» پرداخته ایم. بدین منظور نخست مبانی نظری «ارتباط فرشته با انسان» را بنابر فرهنگ اسلامی ارائه، سپس ارتباط فرشته با انسان را در سریال مذکور به گونه روایی تحلیل کرده ایم. نقد بازنمایی ارتباط انسان با فرشته در سریال یادشده و ارائة الگویی اسلامی از الزامات روایی این مقوله به منزلة بن مایة اساسی نمایش این مقولة ماورایی در درام های تصویری، از دستاوردهای این پژوهش است.

«سواد رسانه ای» در لغت به معنای کسب دانش رسانه ای می باشد و عبارت است از درک متکی بر مهارتی که بر اساس آن می توان تولیدات رسانه ای را شناخت و از یکدیگر تفکیک کرد. سواد رسانه ای مخاطب را به ابزار تحلیل و گزینش گری پیام ها مجهز می کند  تا مخاطب صرفا برای سرگرمی و تفریح از رسانه ها استفاده نکند بلکه با آگاهی به باز تولید  و تفسیر پیام ها بپردازد. در این پژوهش به دلیل اهمیت دریافت مخاطب خردسال از پیام های رسانه ای به طور خاص بر نقش سواد رسانه ای برای آنها توجه شده است. گروه سنی 3-6 سال از لحاظ ذهنی بالاترین قدرت در آموزش پذیری و تجربه را از محیط اطرافشان دارند ولی در دنیای امروز که مملو از پیام های رسانه ای است می شود. ولی خردسالان  به دلیل عدم رشد کامل فیزیکی و ذهنی خواسته یا ناخواسته کمتر در انتخاب پیام دخالت دارند و در معرض انواع پیام های مفید و مخرب قرار می گیرند. لذا در تولید برنامه های رادیویی برای آنها باید به ارتقا سواد رسانه ای این گروه سنی  توجه شود. این تحقیق با تکیه بر نظریه های سواد رسانه ای جیمز پاتر، به ناتوانی خردسالان به عنوان مخاطب انتخاب گر و چگونگی ایجاد مهارت در انتخاب پیام های مناسب توجه کرده و تلاش می کند راهکارهایی برای تولید مطلوب برنامه های رادیویی خردسالان ارائه نماید. روش تحقیق مورد استفاده نیز روش اسنادی، تحلیل محتوای کیفی و مصاحبه عمیق می باشد.

هدف از نگارش این مقاله شناخت و ارزیابی منطق مدیریتی حاکم بر تولید محتوا در مجله های علمی عمومی ایرانی است. تولید دانش در این حوزه کمک خواهد کرد تا درک روشنی از چرایی و چگونگی تولید متون علمی عمومی در ایران به دست آوریم. برای دست یابی به این شناخت، این مقاله بر نحوه کاربرد زبان در ساده سازی علم تمرکز کرده و بین کاربرد قابلیت های زبان در این مجله ها و منطق مدیریتی حاکم بر آنها رابطه منطقی برقرار کرده است. اهمیت این پژوهش در آن است که این مجله ها حدود صد سال است که در ایران فعالند ولی تاکنون مدیریت انتقال پیام های علمی در این مجله ها مورد پژوهش قرار نگرفته است. برای انجام این مطالعه از روش تحقیق ترکیبی استفاده شده است که شامل سه روش تحلیل محتوا، مصاحبه و پیمایش از طریق پرسشنامه می باشد. جمعیت مورد مطالعه در این تحقیق شامل اشخاص و مجلات هستند که به طور تصادفی نمونه گیری شده اند. البته با توجه به فقدان فهرست مجله های علمی عمومی ایرانی، ابتدا این فهرست را تهیه کردیم و سپس بر آن اساس واحد تحلیل مشخص شد و نمونه گیری تصادفی بر این مبنا انجام شد. برخی نتایج این پژوهش علاوه بر این که نشان می دهند مجلات علمی در ایران از روش های ساده کردن و جذاب کردن علم در تلفیق با نظرات خوانندگان استفاده کرده اند، همین نتایج آشکار می سازند که منطق مدیریتی حاکم بر تولید محتوا در مجله های علمی عمومی ایرانی، بر اساس مؤلفه های فرهنگی اطلاع رسانی تنظیم شده است. در عین حال و بر اساس نتایج به دست آمده، مقاله مدعی است که منطق تجارت آموزش، منطق مناسب تری برای مدیریت این مجله ها است.

اهمیت نقش و جایگاه شبکه های استانی در تأمین بخشی از محتوای عرضه شده به مخاطبان و تأکید براستفاده از ظرفیت های شبکه های استانی در حفظ و اشاعه فرهنگ بومی در اسناد راهبردی و بالا دستی صدا و سیما نظیر سند افق رسانه، موجب شد تا چگونگی استفاده از خبرهای استانی در بخشهای خبری 21 شبکه یک (سراسری) وجام جم1 (برون مرزی) به عنوان کامل ترین بخش های خبری مشروح در این دو شبکه، مورد بررسی و مداقه قرار گیرد. هدف این پژوهش مشخص نمودن سهم و چگونگی استفاده از خبرهای استانی در بخش های خبری شبکه های با پخش سراسری و برون مرزی است. به این منظور از نظریه دروازه بانی و الگوی پیشنهادی پیتر بالانتین استفاده شده است. روش مورد استفاده در این پژوهش، تحلیل محتوا است و جامعه آماری آن  شامل تمامی اخبار استانی پخش شده از بخش های مشروح ساعت 21 شبکه یک سیما و ساعت 24 شبکه جام جم1 در شش ماهه اول سال 1392 است. با استفاده از روش نمونه گیری طبقه بندی دو مرحله ای، یک ماه آماری از این جامعه آماری انتخاب شد. بر اساس یافته های تحقیق  شبکه یک حدود دو برابر بخش خبری 24 شبکه جام جم1 از خبرهای استانی استفاده می کند. نتایج پ ژوهش نشان داد که حدود دو سوم (64%) از خبرهای استانی استفاده شده در بخش خبری 21 شبکه یک، خاستگاه محلی با کاربرد فرامحلی (ملی و فراملی) و حدود یک سوم (36%) از این خبرها، خاستگاه فرامحلی با کاربرد فرامحلی داشتند. در بخش خبری 24 شبکه جام جم1، حدود نیمی از خبرهای استانی (53%) خاستگاه محلی با کاربرد محلی و حدود نیمی از آنها (47%)، خاستگاه فرامحلی با کاربرد فرامحلی داشتند. در هیچ یک از این دو بخش خبری خبرهای محلی و یا فرامحلی با کاربرد محلی مشاهده نشد.

برنامه های رادیویی با بیان خاص رادیو در قالب های مختلف و با هدف فرهنگ سازی، آموزش، اطلاع رسانی، ایجاد مشارکت اجتماعی، صمیمیت و هم ذات پنداری با مخاطبان تولید می شود. یکی از قالب های رایج در دنیای رادیو، نمایش رادیویی است. نمایش، اقتصادی ترین وسیله ی بیانی ممکن برای تبیین حالت ها، تنش ها و احساسات و همچنین موشکافی مناسبات و روابط متقابل انسان ها است. قالب نمایشی، تماشاگر یا شنونده را در درک و تفسیر متن پوشیده ای که در پشت متن مشهود قرار گرفته است آزاد می گذارد. یکی از راه های تولید نمایش نامه ی رادیویی، اقتباس از دیگر آثار هنری است. رایج ترین نوع اقتباس، اقتباس از متون مکتوب است. زبان فارسی از نظر منابع کهن از غنای بالایی برخوردار است. نمایش نامه نویسان رادیویی در حین اقتباس از آثار کهن ادبی باید تلاش کنند تا همان مفاهیم منتقل شود. دیگر وظیفه ی آن ها، شکل دهی و ساختاربخشی به متن جدید است تا برای شنونده ی امروزی جذاب و قابل پذیرش باشد. این پژوهش به روش کتابخانه ای اسنادی انجام شده و سعی کرده تا با شناسایی و معرفی عناصر حکایت های عرفانی و مقایسه ی آن ها با عناصر نمایش نامه ی رادیویی، به اشتراکات و تفاوت های میان این دو دست یابد. هدف پژوهش این است که با استفاده از این یافته ها بتواند از حکایت های عرفانی کهن، جهت تولید نمایشنامه ی رادیویی اقتباس کند.

این تحقیق به بررسی چگونگی بازتاب انتخابات دومین دوره ریاست جمهوری افغانستان در چهار روزنامه مطرح این کشور (انیس، هشت صبح، باختر و ماندگار) با هدف بررسی و شناخت و مقایسه نحوه پوشش اخبار و مطالب انتخاباتی پرداخته است. این تحقیق دو ماه منتهی به کارزار انتخاباتی دومین دوره انتخابات ریاست جمهوری افغانستان (از 26 خرداد تا 26 مرداد) را با تکیه بر نظریه اعتماد سیاسی و با استفاده از روش تحلیل محتوا مورد بررسی قرار داده است. حامد کرزی و عبدالله عبدالله، دو رقیب عمده این کارزار انتخاباتی بودند. روزنامه های انیس و باختر، طرفدار کرزی و روزنامه های هشت صبح و ماندگار، حامی عبدالله هستند. از دو ماه مورد بررسی، یک ماه به شیوه نمونه گیری طبقه بندی شده انتخاب شد که حاصل آن، 513 مطلب انتخاباتی بود که مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. بنابر یافته های این پژوهش، حامد کرزی، سهم بیشتری از مطالب انتخاباتی را به خود اختصاص داده است. در ارائه اخبار و مطالب انتخاباتی، سبک غالب، «خبر» و بیشترین برخورد با کاندیداها «احترام آمیز» بوده است؛ به طوری که رفتارهای محترمانه، بیش از چهار برابر رفتارهای غیر محترمانه بوده است. از نظر نوع حمایت، حمایت «مستقیم» از کاندیداها بیشتر به چشم می خورد. از نظر نوع مطلب نیز روزنامه نگاران افغان به مطالب «فرایند مدار» بیش از مطالب رویداد مدار پرداخته اند. بر اساس داده های به دست آمده، کاندیداهای دومین دوره ریاست جمهوری افغانستان، به شعارهای «دموکراسی» و «توجه به آرای مردم» در برنامه هایشان بیشتر توجه کرده اند و بر «مشارکت مردم» بیش از سایر محورهای انتخاباتی تأکید داشته اند. در مجموع، با توجه به آنچه از داده ها برمی آید، روزنامه های افغانستان، ضمن حمایت از کاندیدای مورد نظر خود، با حفظ چارچوب های اصول حرفه ای روزنامه نگاری، نحوه بازتاب مطالب انتخاباتی را به نمایش تمرین دموکراسی تبدیل کرده و با وجود انتقاد و حمایت مستقیم از کاندیداها، پای بندی خود را به موازین اخلاقی حرفه روزنامه نگاری نشان داده اند.

پژوهش حاضر به دنبال دست یابی به تعریفی جامع از پدیده ی رسانه ای سرگرم آموزی و بررسی ویژگی های آن در حوزه های مختلف کاربردی، از جمله تلویزیون می باشد. سرگرم آموزی به عنوان پدیده ای مهم و پیش رو در ادبیات رسانه ای جهان، با قدمتی بیش از چهل سال در حوزه های مختلف رسانه ای ورود داشته و به دنبال پوشش دهی دو حوزه ی کارکردی مهم رسانه، یعنی آموزش و سرگرمی است. علی رغم آشنایی تاریخی و فرهنگی ایرانیان با این پدیده ی رسانه ای و مشاهده به کارگیری این راهبرد ارتباطی در جای جای تاریخ فرهنگی این مرزوبوم، اما حتی واژه ی اجوتین منت هنوز به فارسی ترجمه نشده و تعریفی از آن در ادبیات رسانه ای داخل کشور وجود ندارد. با توجه به این فقر نظری، پژوهش گر با انجام مطالعات کتابخانه ای و اسنادی گسترده و مراجعه به منابع مختلف و معتبر بین المللی، به شناخت پیشینه، انتقال ادبیات نظری و دست یابی به تعریفی جامع و کاربردی از سرگرم آموزی به طور عام و همچنین سرگرم آموزی تلویزیونی به طور خاص اقدام نمود. به این صورت که منابع مختلف در ارتباط با سرگرم آموزی، جمع آوری و ترجمه شده و در انتهای مقاله، پژوهش گر با استخراج و تجمیع نکات مختلف از این منابع به تعریفی جامع از سرگرم آموزی و سرگرم آموزی تلویزیونی دست یافت.

امروزه تغییرات  سریع تکنولوژی  و  محتوایی بر فضای رسانه ای جهان حاکم است. در این فضای رقابتی شدید صدا و سیمای جمهوری اسلامی ایران به عنوان دانشگاه عمومی، نیازمند همگام بودن با تغییرات است. از آنجا که آموزش مهم ترین ابزار برای همگام شدن با تغییرات وسیع جهانی است و این تغییرات به وسیله منابع انسانی که مهم ترین دارایی سازمان است اتفاق می افتد. آموزش به منابع انسانی یکی از مهم ترین اهداف سازمانی صدا وسیما می باشد که بسیاری از این هدف در مرکز آموزش محقق می گردد. این پژوهش با استفاده از روش کیفی انجام گردید و ابتدا اسناد بالادستی مطالعه شد و سپس با استفاده از مصاحبه نیمه ساختار یافته، از میان جامعه آماری به صورت هدفمند، 14 نفر از کارشناسان، خبرگان و اساتید به عنوان نمونه انتخاب شدند. اهداف راهبردی با نظر کمیته استراتژیک تعیین و اولویت بندی شد و سپس با استفاده از مصاحبه ها و اسناد بالادستی، عوامل داخلی و خارجی مشخص شد و با استفاده از آرای کمیته استراتژیک، ضریب اهمیت و درجه هر یک از عوامل داخلی و خارجی مشخص گردید. قوت ها و ضعف ها، فرصت ها و تهدید ها و درجه نسبی و جدی بودن هر یک از آنها مشخص گردید و با توجه به جمع بندی امتیازات آنان، ناحیه دوم یعنی ناحیه محافظه کارانه به عنوان موقعیت راهبردی مرکز آموزش تعیین گردید. در مجموع از تناظر میان فرصت ها وضعف ها مرکزآموزش  راهبرد  حاصل شد  و  در نهایت  با استفاده از نمره جذابیت راهبردها (تعیین کننده میزان ارتباط بین اهداف راهبردی و راهبردها) ماتریس QSPM ترسیم گردید و اولویت بندی راهبرد ها مشخص شدند.

امروزه، جراحی های زیبایی، به عنوان یکی از جراحی های پرطرفدار در دنیا شناخته می شود. افرادی که به این جراحی ها اقدام می کنند، لزوماً مشکل جسمی ندارند؛ بلکه اغلب به خاطر ملاک های زیبایی قابل قبول در اجتماع که همانا پذیرش اجتماعی می باشد، دست به این اقدام می زنند. بر این اساس، این تحقیق با هدف سنجش میزان گرایش زنان به زیبایی با عمل جراحی در نظر دارد به بررسی تاثیر عواملی چون پذیرش اجتماعی و رسانه ها بر این گونه جراحی ها بپردازد. روش تحقیق، پیمایشی بوده و 385نفر به شیوه نمونه گیری طبقه ای تصادفی متناسب انتخاب گشته اند. روش آماری مورد استفاده، شامل رگرسیون چند متغیره و تحلیل مسیر بوده و برای محاسبه ضرایب مسیر از برآوردهای روش ایموس[1] استفاده گردیده است. نتایج تحقیق نشان داد تاثیر متغیر پذیرش اجتماعی بر میزان گرایش زنان به زیبایی با عمل جراحی بیش تر از متغیر رسانه ها بوده است. هم چنین، متغیرهای یاد شده توانسته اند، 31 درصد تغییرات متغیر وابسته را تبیین نمایند.

در مقاله ی حاضر سعی شده است شاخص های پذیرفته شده برای ساخت یک برنام ه ی مستند رادیویی با وضعیت موجود در برنامه های مستند شبکه ها ی رادیویی معاونت صدا مطابقت داده شود. نتایج پژوهش نشان می دهد مستندسازی در شبکه های رادیویی معاونت صدا از اقبال زیادی برخوردار نیست و معدود مستندهایی هم که در شبکه هایی چون رادیو گفت وگو و رادیو جوان تهیه و پخش شده است، کیفیت مناسبی ندارد و با برخی شاخص های رایج مستند رادیویی منطبق نیست. بر همین اساس، با ارائه ی الگویی کاربردی برای ساخت مستند، پیشنهاد شد شبکه های رادیویی معاونت صدا متناسب با ماموریت شبکه و مخاطب هدف خود به آموزش این قبیل برنامه ها توجه بیشتری نشان دهند و تا حد امکان با شبکه های رادیویی مطرح خارجی ارتباط نزدیکی برقرار نمایند تا از تجربیات موفق آنان در ساخت مستندهای رادیویی استفاده شود.