فیلتر های جستجو: فیلتری انتخاب نشده است.
نمایش ۱۰۱ تا ۱۲۰ مورد از کل ۴٬۲۵۵ مورد.
۱۰۱.

بررسی و تبیین اهداف و اصول تربیت اخلاقی بر مبنای نظریات اخلاقی علّامه طباطبایی

کلید واژه ها: تربیت اخلاقی هدف غایی اهداف کلی اصول فنای فی الله

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۶۴ تعداد دانلود : ۵۱
این مقاله با هدف شناسایی، معرفی و طبقه بندی اهداف و اصول تربیت اخلاقی، بر مبنای نظریات اخلاقی علامه طباطبایی، تدوین شده است. سوالات اساسی این پژوهش عبارتند از: 1- چه موضوعاتی را می توان به عنوان هدف غایی و اهداف کلی تربیت اخلاقی بر مبنای نظریات اخلاقی علامه طباطبایی معرفی کرد؟ و 2- اصول حاکم بر تربیت اخلاقی، بر مبنای نظریات اخلاقی علامه طباطبایی چه هستند؟ دراین پژوهش، از روش تحقیق تحلیلی- استنتاجی استفاده شده است. چنان که در مقام تبیین از روش تحلیلی و در مقام نتیجه گیری و کشف دلالت های تربیتی، از روش استنتاجی استفاده گردیده. در این پژوهش مشخص شد که هدف غایی تربیت اخلاقی عالی ترین مرتبه تقرب به پروردگار، یعنی فنای فی الله است. این غایت تربیتی را می توان در سه بعد شناختی، عاطفی و عملی بدین گونه تقسیم کرد که در بعد شناختی، معرفت به پروردگار و طی مراتب توحید و در بعد عاطفی، محبت پروردگار و اولیای او و در بعد عملی، اطاعت از پروردگار و اولیای او را شامل می شود. همچنین مشخص شد که بر اساس نظریات اخلاقی علامه می توان هفت اصل تربیتی را معرفی کرد که لازم است بر سیر تربیت اخلاقی که به منظور دست یابی به اهداف مذکور صورت می پذیرد حاکم باشند. چنانکه این اصول عبارتنداز: 1- اصل مساوات، 2- اصل واقع بینی، 3- اصل تعادل میان ماده و معنا، 4- اصل اجتماعی بودن تربیت اخلاقی، 5- اصل اولویت نفس فرد در تربیت اخلاقی، 6- اصل تخفیف و تسهیل تکلیف، 7- اصل اولویت تعلیم.
۱۰۲.

مؤلفه های رفتاری و هیجانی سبک زندگی عفیفانه(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: سبک زندگی عفاف مؤلفه های رفتاری مؤلفه های هیجانی سبک زندگی عفیفانه

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۹۳ تعداد دانلود : ۵۷
سبک زندگی عفیفانه یکی از انواع گوناگون سبک زندگی است که قلمرو گسترده ای را دربردارد و به ویژگی های حوزه روابط میان فردی می پردازد و مشتمل بر اصول و قواعدی است که موجب ایجاد و تداوم عفاف در حیطه های مختلف زندگی می گردد. پژوهش کنونی با استفاده از روش تحلیلی و توصیفی و به منظور بررسی مؤلفه های رفتاری و هیجانی سبک زندگی عفیفانه با نگرش به منابع اسلامی انجام شده است. یافته ها حاکی از آن است که عدم جلوه گری و اجتناب از عوامل تحریک کننده، ارضای نیازهای جنسی در بسترهای عفیفانه، هم افزایی برای توفیق در حفظ عفاف، قناعت به داشته ها و صیانت از سرمایه ها، ایجاد و افزایش رفتارهای عفیفانه و کاهش و حذف رفتارهای غلط ضد عفاف از جمله مهم ترین مؤلفه های رفتاری سبک زندگی عفیفانه در منابع اسلامی است. همچنین، با کنترل ترس و اضطراب از تصمیمات و اقدامات عفیفانه، علاقه به زندگی سالم و آینده روشن و ندامت از خطاهای گذشته، انتظار و شوق برای تکامل و رشد، شادی و رضایت خاطر از حرکت در مسیر ارزشمند عفاف، محبت و عشق به خداوند و خوش بینی و امید به یاری او، تقویت حیا و کنترل و هدایت صحیح هیجانات جنسی می توان به عوامل هیجانی سبک زندگی عفیفانه دست یافت.
۱۰۳.

روش های انضباط انتظامی در آموزه های تربیتی نهج البلاغه(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: انضباط انضباط انتظامی روش تربیت نهج البلاغه

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۰ تعداد دانلود : ۸
زمینه و هدف: بررسی و تبیین روش های انضباط انتظامی متناسب با اهداف انضباط انتظامی در آموزه های تربیتی نهج البلاغه، هدف مقاله حاضر است. روش تحقیق: این نوشتار در صدد است با روش استنادی و تحلیلی، روش های انضباط انتظامی را مبتنی بر تعریف دقیق مفاهیم و تجزیه و تحلیل اطلاعات استخراج شده از نهج البلاغه و شرح ها و تفاسیر مرتبط با آن احصاء نماید. یافته ها: روش های انضباط انتظامی در دو دسته معطوف به هدف غایی و اهداف واسطه ای احصاء گردیدند. هدف غایی در انضباط انتظامی «قرب الهی» است که با روش«هماهنگ سازی زبان و قلب» محقق می گردد. روش هایی که اهداف واسطه ای انضباط انتظامی را قابل وصول می کردند، به دو حوزه «معنوی» و «ظاهری» تقسیم شدند. در مجموع 35 روش معطوف به اهداف جنبه معنوی انضباط انتظامی و 4 روش معطوف به اهداف جنبه ظاهری انضباط در آموزه های تربیتی نهج البلاغه احصاء گردید. نتیجه گیری: نهج البلاغه کتابی است جامع که می توان با رویکردهای مختلف، از جمله رویکرد تربیتی و حوزه مطالعات انتظامی متناسب با بایسته های سازمانی مانند انضباط انتظامی از آن بهره گرفت.
۱۰۴.

صورتبندی روشهای مواجهه با اندیشه های برون دینی در آثار اندیشمندان تربیت اسلامی(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: اندیشه های برون دینی تعلیم و تربیت اسلامی صورت های مواجهه

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۲ تعداد دانلود : ۷
موضوع این مقاله بررسی صورت های مواجهه با اندیشه های برون دینی در آثار اندیشمندان تعلیم و تربیت اسلامی است. هدف این پژوهش بررسی انتقادی و در نظر گرفتن تفاوت موقعیت ها، اقتضائات، ترجیحات فکری نویسندگان و هدف های متفاوت آنها در انتخاب یک شیوه مواجهه خاص با اندیشه های برون دینی است و از روش تحلیل هرمونوتیکی بهره برده است. نتایج نشان می دهد که هر کدام از شیوه های مواجهه دارای مزیت ها و محدودیت هایی است و می توان آن را همراه با نمونه مثال ها در عناوین استقلال گرا (شریعت مداری)، مبناگرا (علم الهدی)، رقابت پیشرو (صفائی حائری)، تلفیقی (باقری)، حمایت گرا (قطب) ابزارنگر (مظلومی)، آسیب شناسانه (کیلانی) و پاسخگو (مطهری) و در سه دسته کلی تأثیر بر بینش مخاطب، راهبردی و مقابله با اندیشه های الحادی (برای مخاطب عام، خاص و متخصص) طبقه بندی نمود. رویکرد استقلال گرا نشان دادن جامعیت اسلام در فضای آغاز انقلاب، رویکرد حمایت گرا تجدید روحیه اعتمادبنفس پس از مشاهده پیشرفت های علمی جهان غرب، رویکرد پاسخگو پاسخ دادن به شبهات برخاسته از مواجهه غرب و اسلام، رویکرد آسیب شناختی ارائه خوانش جدید از اسلام پس از ناکارامدی رویکردهای دینی، رویکرد میانه گرا انعطاف و گشودگی منتقدانه دربرابر اندیشه های برون دینی برای اخذ مزیت ها و احتراز از آسیب های آن در جهان رسانه، رویکرد رقابت پیشرو یکی ساختن جهان دینی و دنیوی مخاطبان دینی، رویکرد ابزارنگر استفاده انتخابگرانه از اندیشه های غربی در فضای اعتماد به یافته های علمی غرب، و رویکرد مبناگرا مقابله با انحرافات فکری غرب در اساس فلسفی را برای تدوین نظام تعلیم و تربیت رسمی مطالبه می کند.
۱۰۵.

واکاوی مؤلفه های حماسی در سیره شهید سلیمانی و رهاوردهای تربیتی آن در تحقق بیانیه گام دوم انقلاب اسلامی(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: حاج قاسم سلیمانی حماسه جوانان بیانه ی گام دوم انقلاب تربیت

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۱ تعداد دانلود : ۸
هدف اصلی پژوهش حاضر واکاوی مؤلفه های حماسی در سیره شهید سلیمانی و رهاوردهای تربیتی آن در تحقق بیانیه گام دوم انقلاب اسلامی ایران است. روش این پژوهش از حیث هدف کاربردی و ازلحاظ رویکرد، کیفی است. داده ها پس از فیش برداری اسنادی، اینترنتی به شیوه ی تحلیل مضمون مورد تجزیه وتحلیل قرارگرفتند. در ایران پس از انقلاب، چشم انداز تحقق تمدن نوین اسلامی به عنوان یک اصل اساسی در حوزه های و سطوح مختلف (فرهنگی، سیاسی، اجتماعی و...) مدنظر قرار گرفت. در تحقق این فرآیند متکامل، منزلت و جایگاه برخی افراد، جریان ها، تحولات و رویکردهای مختلف نقشی تسریع گر دارند. گام دوم انقلاب به عنوان یک مانیفست تسریع جهت دهی انقلاب در مسیر تمدن نوین اسلامی در چهل سال دوم انقلاب از سوی رهبری معظم مطرح شد. شهید سلیمانی به عنوان یکی از اشخاص کاریزماتیک، نماد اقتدار و غرور ملی، حافظ امنیت اجتماعی ملی کشور، مقابله با جریان های تکفیری، شهید وطن در غربت و... در سطح جامعه مطرح بود، این موارد پس از شهادت ایشان به عنوان یک مکتب و سرمایه ی اجتماعی مطرح شد. دراین پژوهش در ابتدا تلاش می شود ضمن مفهوم شناسی و احصا تربیت حماسی، مبانی فکری و اندیشه ای تربیتی حماسی شهید سلیمانی، جایگاه و نقش منزلتی این تفکرات در تحقق اهداف و چشم اندازهای گام دوم انقلاب و تمدن نوین اسلامی موردبررسی و تحلیل قرارگیرد. یافته های پژوهش حاکی از آن است که شاخص های مکتب شهید سلیمانی (وحدت گرایی، ولایتمداری، ظلم ستیزی، حامی محرومان و مستضعفان، شجاعت محوری، استقامت، جوانمردی، شهادت طلبی و...) کارکرد و کارویژه های تربیتی و اجتماعی در ابعاد عزت نفس، تقویت سرمایه اجتماعی، اعتمادبه نفس، خودباوری و... دارد که در تحقق چشم انداز ترسیم شده جامعه در گام دوم انقلاب نقش مهم و حیاتی دارد؛ دراین راستا نیازمند تبیین جهادی و ارتقای بیش سیاسی اجتماعی و تربیتی شهروندان می باشیم.
۱۰۶.

واکاوی مولفه های معلم جهادی بر اساس تربیت انتقادی مقاومت محور(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: معلم جهادی نظریه انتقادی مقاومت محور تعلیم و تربیت

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۰ تعداد دانلود : ۹
هدف پژوهش حاضر، واکاوی مؤلفه های معلم جهادی بر اساس تربیت انتقادی مقاومت محور بود. روش پژوهش کیفی با رویکرد پدیدارشناسی انجام گردید. حوزه مورد مطالعه شامل معلمان ابتدایی جهادی مناطق روستایی شهرستان سامان در سال تحصیلی 1400-1401 بودند که به شیوه نمونه گیری هدفمند انتخاب شدند. حجم نمونه بعد از رسیدن نمونه به اشباع نظری 11 نفر تعیین گردید. ابزار جمع آوری اطلاعات مصاحبه نیمه ساختار یافته بود. روایی محتوایی پرسش های مصاحبه توسط اساتید تأیید شد. شیوه تجزیه وتحلیل اطلاعات براساس سلسله مراتب مضامین (king 2004) با استفاده از نرم افزار مکس کیودا ورژن 18 انجام شد. نتایج نشان داد مؤلفه های معلم جهادی بر اساس تربیت انتقادی مقاومت محور شاخص هایی چون توجه به بعد معنوی(مقدس دانستن کار)، دیدگاه حرفه ای شغل خود، ویژگی های اخلاق کاری و ویژگی های شخصیتی افراد دارد. شرایط علی مؤلفه های معلم جهادی شامل توجه به معنویات در شغل، شرایط کاری مورد نیاز، باور و رسالت فردی معلم ، ویژگی های فردی معلم و شرایط زمینه ای مؤلفه های معلم جهادی، شرایط خارج از سیستم آموزش و پرورش، شرایط درون سیستم آموزش و پرورش، شرایط و ویژگی های فردی معلم ، تفویض اختیار و امکانات به فرد جهادی ، قدر دانی از فرد جهادی، مقدس دانستن شغل است. شرایط مداخله گر مؤلفه های معلم جهادی شامل، شرایط شغل معلمی، عدم قدردانی از فرد جهادی، عدم همکاری بافرد جهادی، محیط و جو نامناسب فعالیت جهادی، مشکلات اقتصادی و کمبود امکانات، عدم شناخت و انگیزه از فعالیت جهادی، وجود مدیران و مسئولین غیر جهادی است. پیامدهدی اجرایی مؤلفه های معلم جهادی، پیامدهای خارج از مدرسه، پیامدها برای فرد جهادی، پیامدهای داخل مدرسه، الگوی مناسب برای دانش آموزان است و راهبردهای اجرایی مؤلفه های معلم جهادی شامل پرورش روحیه جهادی در معلمان، تشویق و قدردانی معنوی و مادی معلم جهادی، گزینش افراد جهادی در نظام آموزش و پرورش است.
۱۰۷.

تبیین مدل مفهومی رابطه زبان و تفکر براساس قرآن و استخراج دلالت های تربیتی آن برای پرورش فکری کودکان(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: زبان تفکر دلالت های تربیتی قرآن کودکان

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۱ تعداد دانلود : ۷
این پژوهش با هدف تبیین مدل مفهومی رابطه زبان و تفکر براساس قرآن و استخراج دلالت های تربیتی آن برای پرورش فکری کودکان صورت گرفته است. بنابراین با استفاده از روش توصیفی- تحلیلی– استنباطی؛ نخست کلیدواژگان پرکاربرد ناظر به زبان و تفکر در قرآن معادل یابی گردید که عبارتند از نطق، قول و کلام، سپس ویژگی های هر کدام براساس آیات ناظر به کلیدواژگان تحلیل، آنگاه رابطه میان زبان و تفکر تبیین فلسفی شده و این نتیجه حاصل شد که مراحل طی شده در تفکر، متناظر با پدیده های زبانی نطق، کلام و قول است. با زاویه دید دیگری هر کدام از پدیده های زبانی نطق، کلام و قول نیز قابل انطباق با فرایند تفکر می باشد. در ادامه مدل مفهومی این رابطه براساس قرآن ترسیم و در نهایت دلالت های تربیتی رابطه زبان و تفکر برای پرورش فکری کودکان استخراج گردید. با توجه به اینکه بهترین رویکرد تربیتی در رابطه با کودک، می تواند رویکرد زیبایی-شناختی باشد؛ به وسیله محرک های کلامی مطلوب، کودک به سمت ارزش ها و نیازهای حقیقی سوق پیدا کند. برای فعال سازی تفکر صحیح در کودک باید او را در معرض کلام حق قرار داد و با استفاده از قدرت اثرگذاری کلام الهی در قالب های هنری و زیبایی شناسانه بکار رفته آن، می توان شیوه های کلام آموزی را به کودکان آموزش داد.
۱۰۸.

تحلیل محتوای کتاب های عربی دوره متوسطه دوم، رشته علوم انسانی، براساس مؤلفه های تربیت انقلابی با تأکید بر محتوای بیانیه گام دوم انقلاب اسلامی(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: تحلیل محتوا کتاب درسی عربی متوسطه دوم تربیت انقلابی بیانیه گام دوم انقلاب

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۰ تعداد دانلود : ۱۵
هدف از پژوهش حاضر، تحلیل محتوای کتاب های عربی متوسطه دوم براساس میزان توجه به مؤلفه های تربیت انقلابی در آن هاست و برای انجام دادن این پژوهش از روش تحلیل محتوای کیفی و کمّی استفاده کرده ایم. جامعه پژوهش در بخش تحلیل محتوای کیفی، متن بیانیه گام دوم و بیانات امام خامنه ای را شامل می شود و در این حوزه، با استفاده از روش نمونه گیری هدفمند، تمام مستندات مرتبط در سال های 1368 تا 1401 بررسی شده است. در بخش تحلیل محتوای کتاب های درسی، کتاب های عربی رشته علوم انسانی متوسطه دوم، موردنظر بوده و با توجه به ماهیت موضوع و به دلیل محدودیت جامعه آماری، از روش تمام شماری برای نمونه استفاده شده است. ابزار جمع آوری داده ها چک لیست محقق ساخته، مشتمل بر مؤلفه های تربیت انقلابی مبتنی بر بیانیه گام دوم با اعتبار 0/88 بوده و پایایی آن با استفاده از ضریب پایایی اسکات، به میزان 0/89 به دست آمده است. براساس نتایج تحقیق، هفت مقوله مبانی و اصول، نقاط قوّت، فرصت های پیشِ روی، تهدیدها، راهبردها، سیاست ها و اهداف انقلاب اسلامی، مهم ترین مؤلفه های تربیت انقلابی ازدیدگاه مقام معظم رهبری را تشکیل می دهند. نتایج تحلیل محتوا بیانگر آن است که در کتاب های موردنظر، درمجموع، 245 بار به تربیت انقلابی اشاره شده که از این تعداد، 82 مورد (33/47 درصد) به پایه دهم، 86 مورد (35/11 درصد) به پایه یازدهم و 77 مورد (31/42 درصد) به پایه دوازدهم اختصاص یافته است. بیشترین میزان توجه به مؤلفه های تربیت انقلابی در کتاب عربی پایه دهم و کمترین میزان توجه در کتاب عربی پایه دوازدهم دیده می شود. میزان توجه به مفاهیم تربیت انقلابی در بخش مبانی و اصول، 130 مورد (53/06 درصد)، نقاط قوّت انقلاب، سی مورد (12/24 درصد)، تهدیدها یک مورد (0/40 درصد)، راهبردها 79 مورد (32/24 درصد) و سیاست ها پنج مورد (2/04 درصد) بوده و به دو بخش فرصت های پیشِ روی و اهداف انقلاب اسلامی توجهی نشده است.
۱۰۹.

نقش بازی های گروهی در ارتقاء فرهنگ شهروندی، مبتنی بر اصول تربیت اجتماعی اسلامی؛ مطالعه موردی: بازی شهروند و مافیا(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: اصول تربیت اجتماعی اسلامی بازی شهروند و مافیا بازی های گروهی فرهنگ شهروندی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۶ تعداد دانلود : ۱۱
از آنجا که درک صحیح فرهنگ شهروندی و ارتقای آن مستلزم آموزش است و با نظر به اهمیت و جایگاه بازی های گروهی در آموزش، در این پژوهش تلاش شده است تا بازی شهروند و مافیا» به جهت اقبال عمومی، به صورت مطالعه موردی و در جایگاه نمونه ای از بازی های گروهی برای آموزش اصول تربیتی ناظر بر فرهنگ شهروندی، مورد تحلیل قرار گیرد. مبنای این تحلیل، اصول تربیت اجتماعی اسلامی است؛ برهمین اساس، این مهم با روش توصیفی تحلیلی و استنباطی انجام شده است. یافته های پژوهش شامل دو بخش است؛ نخست، احصاء اصول تربیت اجتماعی اسلامی ناظر بر ارتقای فرهنگ شهروندی بنا بر آیات، روایات و دیدگاه اندیشمندان مسلمان و بخش دوم، تحلیل و استنباط اصول تربیتی برگرفته از بازی شهروند و مافیا»، ناظر بر ارتقای فرهنگ شهروندی. اصول تربیت اجتماعی اسلامی در این حوزه، شامل ده اصل است که از آن میان، چهار اصل ضرورت هدایت گری، مشارکت جمعی، انتخاب آگاهانه و اصل رعایت قانون و نظم اجتماعی در اولویت است. اصول تربیتی برگرفته از بازی شهروند و مافیا برای مطالعه موردی در این پژوهش نیز شامل ده اصل است که از آن میان، اصل لزوم نظارت و رهبری، اصل خرد جمعی، اصل پرورش تفکر انتقادی و اصل جامعه پذیری بیشترین تناظر و همسویی را با اصول تربیت اجتماعی اسلامی دارد؛ در حالی که با چهار اصل نوع دوستی و احترام متقابل، اصل اعتدال و اصل انتخاب همنشین، همسو نیست. عدم توجه به اصل برائت، ترویج شک و تأکید بر دروغگویی نیز از جمله نقاط منفی زمینه ساز بروز استحاله ارزشی، از طریق ترویج این بازی است. نتیجه این است که ساخت بازی هایی مبتنی بر اصول تربیت اجتماعی اسلامی که با جذابیت ها و به دور از القائات نادرست، شهروندان آتی جامعه اسلامی را بهتر با فرهنگ اجتماعی اسلامی آشنا سازد، از ضروریات است.
۱۱۰.

اعتباریابی مقیاس «حیات طیبه» مبتنی بر منابع اسلامی(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: اعتباریابی «حیات طیبه» متون اسلامی مقیاس

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۸ تعداد دانلود : ۱۲
پژوهش حاضر با هدف اعتباریابی مقیاس حیات طیبه» مبتنی بر منابع اسلامی انجام شد. رویکرد پژوهش کمی و روش مورد استفاده توصیفی پیمایشی بود. اعضای هیئت علمی و دانشجویان دکتری رشته الهیات، معارف و تعلیم و تربیت اسلامی و دبیران و آموزگاران آموزش و پرورش، جامعه آماری پژوهش را تشکیل دادند که با استفاده از روش نمونه گیری تصادفی ساده، 317 نفر برای نمونه پژوهش انتخاب شدند. جهت جمع آوری داده های پژوهش از پرسشنامه محقق ساخته، براساسِ مطالعات نظری و پیشینه پژوهشی، استفاده گردید و روایی و پایایی پرسشنامه از طریق روش روایی محتوایی و آلفای کرونباخ تأیید و به شیوه تحلیل عاملی تأییدی مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. بر اساسِ نتایج بخش کمی، مقیاس حیات طیبه» به دستِ نمونه پژوهش تأیید و نتایج تحلیل عاملی تأییدی معناداری تمامی مؤلفه های مقیاس و اعتبار آن را نشان داد.
۱۱۱.

بررسی اثرگذاری هوش هیجانی بر دینداری با توجه به نقش واسطه ای وضعیت اقتصادی دانش آموزان دوره متوسطه اول شهر خرامه(مقاله پژوهشی حوزه)

کلید واژه ها: هوش هیجانی دینداری وضعیت اقتصادی دانش آموزان

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۶۵ تعداد دانلود : ۶۴
هدف این پژوهش بررسی رابطه هوش هیجانی و دینداری با توجه به نقش واسطه ای وضعیت اقتصادی دانش آموزان دوره متوسطه اول شهر خرامه بود. این پژوهش از نظر هدف، کاربردی، و از نظر روش، توصیفی همبستگی در قالب معادلات ساختاری است. جامعه آماری پژوهش دانش آموزان دوره متوسطه اول شهر خرامه (2401 نفر) بود که با توجه به تعداد متغیرها و حداقل تعداد نمونه موردنیاز در تحلیل مسیر، تعداد 331 نفر با روش نمونه گیری خوشه ای انتخاب شدند. ابزارهای پژوهش، پرسش نامه هوش هیجانی شات و همکاران (1998)، مقیاس دینداری گلاک و استارک (1965) و پرسش نامه وضعیت اقتصادی قدرت نما و همکاران (1392) بود. برای بررسی فرضیات پژوهش، از مدل معادلات ساختاری و رویکرد کمترین مربعات جزئی با استفاده از نرم افزار smart pls استفاده شد. نتایج به دست آمده نشان داد که تأثیر هوش هیجانی بر وضعیت اقتصادی دانش آموزان (0.833)، تأثیر هوش هیجانی بر دینداری آنان (0.993) و تأثیر وضعیت اقتصادی بر دینداری آنها (0.267) تأیید می شود. همچنین مقدار آزمون سوبل (3.92) نقش وضعیت اقتصادی (متغیر میانجی) در تأثیر هوش هیجانی بر دینداری دانش آموزان را تأیید می کند. یافته های این پژوهش نشان می دهد که تقویت هوش هیجانی دانش آموزان و بهبود وضعیت اقتصادی دانش آموزان، تأثیر مثبتی بر دینداری آنها خواهد داشت.
۱۱۲.

تدوین مدل علّی راهبردهای یادگیری بر پایه ادراک از سبک های فرزندپروری و سبک های تفکر با واسطه گری جهت گیری های مذهبی دانشجویان دختر(مقاله پژوهشی حوزه)

نویسنده:

کلید واژه ها: سبک فرزندپروری سبک تفکر جهت گیری مذهبی راهبردهای یادگیری

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۸۱ تعداد دانلود : ۶۹
پژوهش حاضر با هدف تبیین نقش واسطه ای جهت گیری های مذهبی در رابطه ادراک از سبک های فرزندپروری و سبک های تفکر با راهبردهای یادگیری صورت پذیرفت. روش پژوهش، توصیفی از نوع همبستگی است و جامعه آماری شامل تمام دانشجویان دختر مقطع کارشناسی دانشگاه فردوسی مشهد بوده است که با روش نمونه گیری تصادفی طبقه ای تعداد 250 دانشجو انتخاب شدند و پرسش نامه سبک های فرزندپروری بامریند (1967)، جهت گیری مذهبی آلپورت و فیگن (1963)، سبک های تفکر استرنبرگ و واگنر (1992) و پرسش نامه راهبردهای یادگیری خودتنظیمی پینتریچ و دیگروت (1990) را تکمیل کردند. نتایج نشان داد که از بین سبک های تفکر سبک تفکر قضایی و سبک تفکر درونی، و از بین سبک های فرزندپروری سبک فرزندپروری مقتدرانه دارای اثر مثبت و معناداری بر راهبردهای یادگیری بودند. سبک تفکر سلسله مراتبی دارای اثر منفی و معنادار بر مذهب بیرونی، و سبک تفکر بیرونی دارای اثر مثبت و معنادار بر مذهب درونی بودند. سبک فرزندپروری سهل گیرانه اثر مثبت و معناداری بر مذهب بیرونی داشت. همچنین مذهب درونی دارای اثر مثبت و معناداری بر راهبردهای یادگیری بود. نتایج غیرمستقیم مسیرها نشان داد که سبک تفکر بیرونی با واسطه گری مذهب درونی می تواند بر میزان راهبردهای یادگیری دانشجویان بیفزاید.
۱۱۳.

واکاوی معنای تربیت بر اساس خوانش شهید مطهری از نظریه فطرت(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: فطرت تربیت رشد تکامل شکوفایی شهید مطهری

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۵ تعداد دانلود : ۳۶
مفهوم فطرت عنصر محوری اندیشه انسان شناسانه بسیاری از اندیشمندان علوم اسلامی است. معانی اتخاذ شده از این مفهوم اما بر خلاف لفظ آن، متعدد بوده و موجب اختلافاتی در تبیین و نتایج حاصل از آن در سایر حوزه های علوم انسانی شده است. در میان اندیشمندان، شهید مطهری فطرت را «امّ المعارف» قرآن و اندیشه اسلامی دانسته و آن را محور اندیشه خود قرار داده است. لذا پرداختن به تربیت در اندیشه شهید مطهری، متوقف بر پرداختن به نظریه فطرت در دیدگاه ایشان است. این پژوهش با هدف تحلیل معنای تربیت بر اساس خوانش شهید مطهری از نظریه فطرت انجام شده است. برای این منظور از روش تحلیل محتوی استفاده شده و تمامی آثار مکتوب در دسترس ایشان مورد بررسی قرار گرفته است. نتایج حاصل از این پژوهش نشان می دهد که دو معنا از فطرت در اندیشه ایشان قابل استنباط است، یکی فطرت به مثابه نحوه خلقت انسان و دیگری به مثابه بعد انسانی انسان. هر یک از این تعابیر فطرت، دلالت های تربیتی گوناگونی را موجب می شود. در نتیجه، معنای تربیت در اندیشه ایشان را می توان در تبیین مضامینی چون اصلاح، شکوفایی، هدایت، تکامل و رشد پی جویی کرد.
۱۱۴.

مدل رهبری دین مدار برای مدارس متوسطه ایران(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: آموزش متوسطه آموزش و پرورش رهبری رهبری آموزشی رهبری دین مدار

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۸۶ تعداد دانلود : ۱۰۴
عوامل بسیاری بر ارتقای کیفیت نظام آموزشی و بهبود فرایند یاددهی و یادگیری تأثیر دارد، از جمله رهبری آموزشی که جریان تعلیم و تربیت را تسهیل و تسریع می نماید. در این میان، رویکرد دینی رهبران آموزشی و بهره گیری از معارف اسلامی در مدیریت مدرسه می تواند نقش ممتاز و برجسته آنان را دوچندان نماید. هدف پژوهش حاضر، تدوین مدل رهبری دین مدار برای مدارس متوسطه ایران بوده است. این پژوهش از لحاظ هدف، توسعه ای بوده و رویکردی کیفی داشته است. داده های پژوهش از طریق مصاحبه با 15 نفر از خبرگان، جمع آوری شد. تجزیه و تحلیل داده ها و طراحی مدل با استفاده از روش داده بنیاد و در سه مرحله کدگذاری باز، محوری و انتخابی انجام پذیرفت. متغیرهای علّی پژوهش در سه بخش عوامل فردی، سازمانی و حاکمیتی مشخص شدند. همچنین عوامل سازمانی، شامل مهارت های رهبران اثربخش و ویژگی های رهبران اثربخش به عنوان متغیرهای زمینه ای شناسایی شدند و ماهیت تعلیم و تربیت، عوامل حقوقی قانونی، عوامل تکنولوژیکی، عوامل اقتصادی، عوامل سیاسی، عوامل محیطی و عوامل اجتماعی فرهنگی نیز به عنوان متغیرهای مداخله گر تعیین گردید و راهبردهای رهبری دین مدار در دو بخش راهبردهای حاکمیتی و سازمانی تعریف شد. نتایج پژوهش نشان داد که رهبری دین مدار، پیامدهایی همچون افزایش اثربخشی در انجام مسؤولیت ها، به روزآوری مدارس، تکریم ذینفعان، کمک به پیشرفت همه جانبه افراد و مدیریت اثربخش روابط با افراد را به همراه خواهد داشت.
۱۱۵.

الگوی تربیتی توانمندسازی و ارتقاء استعدادها در خبر رسانه ملی(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: استعداد توانمندسازی خبر رسانه ملی الگوی توانمندسازی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۶۹ تعداد دانلود : ۸۰
امروزه بکارگیری استعدادها بعنوان منابع انسانی پیش برنده در سازمانهای مختلف از جمله خبر رسانه ملی به امری ضروری تبدیل شده که بایسته است الگوی تربیتی ویژه ای نیز مختص آنها طراحی و ارائه شود؛ توانمندسازی و ارتقاء بخشی از این الگوی تربیتی است که این پژوهش تلاش می کند به آن دست یابد. بدین منظور در جهت تعیین معیارها و روشهای توانمندسازی مبتنی بر الگو هاتوم و با بهره گیری از پژوهش ترکیبی کثرت گرا (گردآوری همزمان داده های کیفی و کمی، ترکیب آنها و استفاده از نتایج برای درک مسئله) و با استفاده از روش مصاحبه و پرسشنامه، از جامعه هدف 50 نفره متشکل از خبرگان خبر سیما، داده های مورد نیاز در بخش کیفی با حجم نمونه 20 نفره مبتنی بر اشباع نظری و انتخاب با تکنیک گلوله برفی و در بخش کمی با حجم نمونه 44 نفر مبتنی بر فرمول کوکران و نمونه گیری تصادفی ساده با جایگزین، جمع آوری گردید. داده های کیفی با استفاده از روش تحلیل مضمون و با بهره گیری از رویکرد آتراید-استرلینگ مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفته که در نهایت شبکه مضامین شامل 35 مضمون پایه، 13 مضمون سازمان دهنده و نیز 2 مضمون فراگیر حاصل شد که در نتیجه معیارهایی برای توانمندسازی استعدادها متناسب با عملکرد قوی در گذشته و پتانسیل قوی در آینده بعنوان دو مضمون فراگیر پیشنهاد و نیز روشهایی برای افزایش یادگیری شناختی، هوش عاطفی و تجربه برای بهبود شایستگیهای فنی، صلاحیت های بین فردی و شایستگی های مدیریتی ارائه گردید.
۱۱۶.

رابطه ساختاری جهت گیری مذهبی با سرسختی روانشناختی با میانجی گری سبک هویت در دانش آموزان دوره دوم متوسطه(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: سرسختی روانشناختی جهت گیری مذهبی سبک های هویت دانش آموزان

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۱۲ تعداد دانلود : ۵۳
هدف: هدف این پژوهش پیش بینی سرسختی روانشناختی براساس جهت گیری مذهبی بامیانجی گری سبکهای هویت دردانش آموزان بود. روش: روش پژوهش همبستگی و از نوع تحلیل معادلات ساختاری بود. جامعه آماری پژوهش کلیه دانش آموزان دوره دوم متوسطه شهر کاشان (8100 نفر) در سال تحصیلی 1401-1400 بودند. برای تعیین حجم نمونه ازملاک های مربوط به روش آماری معادلات ساختاری استفاده شد. حجم نمونه در این پژوهش به تعداد 500 نفر با استفاده از روش نمونه گیری مرحله ای خوشه ای تعیین شد. ابزارگردآوری اطلاعات سه پرسش نامه، مقیاس سرسختی(Kobasa,1979)، مقیاس سبک هویت( Berzonesky,1992) و پرسشنامه جهت گیری مذهبی) Alport& Ross 1967)بود. داده ها به روش مدل یابی معادلات ساختاری و بااستفاده از نرم افزار لیزرل ۸.۸ و26 spss. تجزیه وتحلیل گردید یافته ها: بر اساس نتایج جهت گیری بیرونی با (01/0 > p)، جهت گیری درونی با (05/0 > p ) به صورت مستقیم سرسختی روان شناختی را پیش بینی کردند. جهت گیری درونی با (01/0 > p) با میانجی گری سبک های هویت سرسختی روان شناختی را پیش بینی کرد. سبک هویتی اطلاعاتی با (05/0 > β)، سبک هویتی هنجاری با (05/0 > p) به صورت مستقیم سرسختی روان شناختی را پیش بینی کردند. جهت گیری بیرونی با (01/0 > p)، جهت گیری درونی با (01/0 > p) به صورت مستقیم سبک هویتی اطلاعاتی، جهت گیری درونی با (01/0 > p) به صورت مستقیم سبک هویتی هنجاری را پیش بینی کردند. نتیجه گیری: بر اساس نتایج سرسختی روانشناختی را براساس جهت گیری مذهبی با میانجی گری سبک هویت را می توان پیش بینی کرد. ازاین رو، درنظرگرفتن این دو متغیر در برنامه های آموزشی دانش آموزان توصیه می شود.
۱۱۷.

تبیین مبانی معرفت شناختی اخلاق باور دردیدگاه جوادی آملی به منظور طراحی الگوی مفهومی آموزش اخلاق باور(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: باور اخلاق باور الگوی مفهومی آموزش اخلاق باور جوادی آملی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۵ تعداد دانلود : ۴۰
پیوند اخلاق با فرایند باور تحت عنوان «اخلاق باور» اولین بار در فلسفه غرب توسط کلیفورد در قرن نوزدهم مطرح گردید و باعث پرسش های زیادی در این زمینه شد. اما پیشینه آن در فلسفه اسلامی نیز تحت مضامین خاص مثل اخلاق درتفکر و بینش در مرحله کسب اعتقاد قلبى و ایجاد باور وجود دارد. هدف اصلی این مقاله طراحی الگوی مفهومی آموزش اخلاق باور مبتنی بر مبانی معرفت شناختی جوادی آملی است. محقق با بررسی منابع مکتوب ایشان با روش تحلیل مفهومی و قیاس نظری موفق به احصاء پنج مبنای معرفت شناختی ،تلازم( اراده و تکلیف معرفتی، قرینه وشهود، درونگرایی و برونگرایی، فضایل معرفتی و اخلاقی، شبکه باور باعمل فردی و اجتماعی) در زمینه اخلاق باور شد و بر اساس این مبانی با استفاده از الگوی قیاس عملی و مدل فرانکنا نیز بترتیب موفق به استخراج اصول تربیتی (تکلیف گرایی در فرایند تشکیل باورها ، مسئولیت دربرابر حقیقت) و(پاک سازی درون،خردورزی وهمبستگی) و(یکپارچگی توجیه) و (وحدت حسن فاعلی و فعلی باور) و(شبکه باور وایمان و حکمت) برای الگوی آموزش اخلاق باور شد.
۱۱۸.

تحلیل مضمون فلسفه "تربیت عبادی" و تقویت قوای "پرستش " بر اساس متن صحیفه ی سجادیه(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: صحیفه سجادیه تربیت عبادی تقویت قوای ارادی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۷۷ تعداد دانلود : ۵۵
عبادت، سپاس و اطاعت رب یگانه به وجود و شخصیت مومن آرامش می بخشد و از اصول ضروری در زندگی انسان مومن و مسلمان است. این پژوهش با الگو قرار دادن صحیفه سجادیه به عنوان راهنما و چراغ راه زندگی، به بررسی سخنان امام سجاد در زمینه "عبادت" و تقویت " قوای پرستش" پرداخته است. رویکرد پژوهشی کیفی و از نوع تحلیل مضمون می باشد این پژوهش با الگو قرار دادن صحیفه سجادیه به عنوان هدایتگر عملی زندگی، به واکاوی جملات صحیفه سجادیه در زمینه عبادت و تقویت قوای پرستش پرداخته است. هدف پژوهش بررسی سه سؤال اساسی چیستی، چرایی و چگونگی تربیت عبادی و تقویت قوای ستایش از نگاه صحیفه سجادیه و پیشنهاد یک الگوی جامع در این زمینه است. در این تحقیق که پژوهشی بنیادی از نوع توصیفی – اکتشافی است، برای بررسی الگوی تربیت عبادی و تقویت قوای ستایش و اطاعت از روش تحلیل مضمون استفاده شد. برای گردآوری و شناسایی مضامین مرتبط با عبادت و بندگی، تخست مبانی نظری صاحب نظران بررسی شد. سپس با مطالعه کامل صحیفه سجادیه، مضمون های مرتبط استخراج و کد گذاری شدند. یافته ها نشان داد که تقویت قوای اطاعت و پرستش ای ارزشمند است که در جهت تقرب به خدای متعال و رضای الهی باشد و با خصلتهایی مانند امانت داری، علم و عقل و تقوا همراه باشد. الگوی به دست آمده دارای 3 مضمون غالب 17 مضمون فراگیر ،23 مضمون سازمان دهنده و 31 مضمون پایه می باشد .با توجه به نتایج پژوهش پیشنهاد می شود، علاوه بر توجه به ابعاد جنبه شناختی، با بهره گیری ازجنبه عاطفی متربیان، از ابتدا تصویری زیبا از دین و تکالیف بندگی و اطاعت برای آنان ترسیم کرد، تا شور و انگیزه گرایش و عمل به تکالیف و مناسک عبادی نماز، روزه .... در کودکان درونی شود.
۱۱۹.

رویکرد تربیت ولایی در تعلیم و تربیت اسلامی با محوریت استعاره شجره طیبه : اهداف، اصول، روشها(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: تربیت اسلامی شجره طیبه تربیت ولایی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۵۲ تعداد دانلود : ۳۳
هدف از تحقیق حاضر ارائه چارچوبی از تربیت ولایی به عنوان یک رویکرد تربیت اسلامی است؛ تحقیق حاضر با روش کیفی تحلیل محتوا انجام شده است. تربیت ولایی اجمالا تربیتی است که بر ولایت الهی و هدایت اولیاء الهی مبتنی باشد. مساله اصلی تحقیق این است که بتوان مبنای یک نظام تربیت اسلامی را بر پایه قرآن کریم و روایات بنا نهاد؛ که مبتنی بر ولایت باشد از این جهت که رکن رکین اسلام است. تمثیل شجره طیبه در قرآن کریم به شبکه انسان های مومن با محوریت اولیاء الهی اشاره دارد لذا تمثیل قابل توجهی برای تربیت ولایی به نظر می رسد. سوالات تحقیق این است که اولا تعریف تربیت ولایی در قرآن کریم با محوریت آیه شجره طیبه چیست؟ دوما نظام تربیت ولایی بر اساس معانی ولایت مقتضی چه اهداف، اصول و روش هایی برای تعلیم و تربیت اسلامی است؟ طبق یافته های تحقیق، تربیت ولایی در تمثیل شجره طیبه عبارت است از تربیتی شبکه ای که از طریق اتصال و ارتباط قلبی انسان ها به اولیاء خدا به عنوان افراد دارای دو خصیصه نشاط و شجاعت؛ و پذیرش رهبری آن ها انجام شده؛ و نفی ولایت مستکبرین سبب آزادسازی انسان ها از نظامات ارباب رعیتی فرهنگی، اقتصادی و سیاسی می شود". اهداف تربیت ولایی عبارتند از تولی و تبری، تشبه به اولیاء و تقرب الی الله. اصول تربیت ولایی عبارتند از لزوم اتخاذ مربی و هم مسلکان طریق، لزوم شبکه ای بودن و سلسله مراتب بودن ساختار تربیتی و لزوم دائم التعلیم و التعلم بودن عموم مردم. روشهای تربیت ولایی عبارتند از پویایی و انعطاف، آزادسازی مردم از بندهای مادی و ذهنی، حکمت آموزی و در نهایت همیاری و همدلی.
۱۲۰.

مؤلفه های تربیتی انسان با تاکید بر تربیت اخلاقی در خطبه های امام حسین( علیه السلام) در واقعه عاشورا(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: امام حسین (ع) عاشورای 61 هجری مؤلفه تربیت خطبه

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۱ تعداد دانلود : ۳۷
این پژوهش، یافتن مؤلفه ها و عناصر تربیتی انسان با مطالعه عمیق و دقیق خطبه های امام حسین( علیه السلام) و تحلیل آن در واقعه عاشورا را در دستور کار خویش قرار داده است. هدف اصلی این مقاله استخراج مؤلفه ها و عناصر تربیتی انسان از خطبه های امام حسین( علیه السلام) در واقعه عاشورا و کاربست آن در نظام تعلیم و تربیت است . روش انجام این پژوهش «کیفی» با رویکرد «گراندد تئوری» است. منابع گردآوری داده های پژوهش(خطبه ها)، کتب مقاتل و حدیث چون «مقتل ابی مخنف »، «نفس المهموم» ، «مقتل ابن مقرم» ، «مقتل شیخ مفید» ، «لهوف» و ... است.آنچه پس از سه مرحله کدگذاری باز،کدگذاری محوری و انتخابی به عنوان الگوی تربیتی استخراج می گردد بر این اساس است که سطر به سطر خطبه های امام حسین علیه السلام سرشار از درس های جامع و متقن آموزشی و پرورشی است که هر کدام می تواند موضوع جداگانه ای برای پژوهش باشد. در مدل نهایی، نمودار کاربردی یا به عبارت دیگر نقشه کاربست مدون و مؤثر الگوی تربیتی امام حسین علیه السلام در نظام تعلیم و تربیت ،آغازش رستگاری و سعادت است و پایانش؛ یعنی رسیدن به کمال انسانی؛ یعنی وصال به قرب و رضوان الهی است. با توجه به یافته های استخراج شده در این مقاله، امید است که بدین وسیله بتوان گام مهمی در حوزه علوم تربیتی کشور عزیزمان ایران برداشت.

پالایش نتایج جستجو

تعداد نتایج در یک صفحه:

درجه علمی

مجله

سال

زبان