درخت حوزه‌های تخصصی

در جامعة چند قومی ایران، هویت قومی یکی از مهم ترین هویت های جمعی است که سبب شناسایی و تمایز افراد از یکدیگر میشود. با این حال، برجسته شدن احساس هویت قومی، به ویژه برتری یافتن آن بر احساس هویت ملی، همواره از مهم ترین دغدغه های مرتبط با انسجام و یکپارچگی ملی محسوب میشود. از این رو، مقاله حاضر رابطه هویت قومی و هویت ملی در بین بختیاریهای سه استان خوزستان، لرستان و چهارمحال بختیاری را بررسی می کند. پرسش اصلی این است که آیا بین میزان گرایش به هویت ملی و میزان گرایش به هویت قومی بختیاریها رابطه وجود دارد؟ برای پاسخ به این پرسش و نیز سنجش و بررسی این رابطه برای هویت ملی چهار بعد تاریخی، جغرافیایی، زبانی و فرهنگی در نظر گرفته است. همچنین، هویت قومی نیز بر اساس چهار بعد تاریخی، زبانی، فرهنگی و مذهبی سنجیده شده است. نتایج تحقیق از نمونه برای 385 نفری، با نمونه گیری خوشه ای و به شیوة پیمایش، با استفاده از فرمول کوکران به دست آمده است. نتایج حاصل از تجزیه و تحلیل داده ها نشان می دهد میزان گرایش به هویت قومی و میزان گرایش به هویت ملی نزد پاسخگویان در حد بالا و بین هویت ملی و هویت قومی رابطة مثبت و معناداری برقرار است.

تجربهی تجدد، تجربه ای است که در کوردستان به شکلی جدی و عمیق مورد مطالعه قرار نگرفته است. مطالعهی تجربهی رویارویی جامعهی سراپا سنتی کوردستان با پدیده ها و مظاهر و ایده های مدرن از جمله چیزهایی است که میتواند نحوهی رویارویی و واکنش این جامعه را با جهان مدرن نشان دهد. این مقاله در پی آن است که با خوانش افکار و آثار «امین زکی بگ» به عنوان یک فرد صاحب منصب در امپراطوری عثمانی و حکومت عراق،که به سمتهای عالی حکومتی دست یافته است، و هم به عنوان یک اندیشمند متجدد، چگونگی تجربهی مدرنیته از نگاه وی و بینش او نسبت به جامعهی مدرن و نیز جامعهی غیر مدرن کوردستان را نشان دهد. امین زکی بگ در این راستا پروژه های تجددطلبانه و اصلاح طلبانهی خاصی از قبیل گسترش آموزش، بهداشت، پرورش نخبگان، تاریخ نویسی و... را در نظر داشت و در پی طرح و اجرای آن بوده است. این مقاله به تفصیل جایگاه وی در ورود افکار مدرن و مدرنیزاسیون به کوردستان را بررسی میکند.

ترکمن ها شاخه ای از ترکان آسیای میانه اند که از عهد قدیم در صحراها ی وسیع بخش سفلای رود سیحون و بین دریای آرال به زندگی کوچ نشینی روزگار می گذراندند. تا حدود قرن هفتم میلادی ترکمن ها جزئی از قوم بزرگ ترک بودند. در این سال ها به دنبال اضمحلال امپراطوری گؤگ تؤرک، گروهی از ترک ها که اغوز نامیده می شدند، از آنان جدا شده و از ناحیه ارخون به طرف آرال و سیردریا کوچ کردند. مراکز عمده سکونت ترکمن ها عبارتند از: ترکمنستان، ایران، افغانستان، عراق، ترکیه، اردن، سوریه و چین ، تاجیکستان ، روسیه ، ازبکستان . ایران یکی از مراکز عمده اسکان ترکمن هاست .ترکمن های ایران بیشتر در جنوب شرقی دریای خزر و در ترکمن صحرا سکونت دارند. از لحاظ استانی، سکونت گاه های آنها در استان های گلستان، خراسان رضوی (تربت جام) و خراسان شمالی پراکنده است. جمعیت ترکمن های ایران به حدود دو میلیون نفر می رسد. از شهرهای مهم ترکمن ها در ایران می توان بندر ترکمن ، آق قلا و گنبد قابوس را نام برد . نام ترکمن از قرن پنجم هجری (یازدهم میلادی) نخست به شکل جمع فارسی «ترکمانان» ، توسط نویسندگان ایرانی مانند گردیزی و ابوالفضل بیهقی استعمال شده و به همان معنی اغوز در ترکی و غز در عربی و فارسی به کار رفته است . واژه ی « اوغوز» اولین بار در اوایل قرن هشتم پس از میلاد ، به زبان ترکی و بر کتیبه هایی در مغولستان ظاهر شد . اوغوزها یکی ازبخش های عمده امپراتوری چادرنشین بودند که از چین تا استان های مرزی ایران ، بیزانس و تا رود ولگا گسترش داشتتند . مطابق این کتیبه ها، اوغوزها از نه قبیله تشکیل می شدند . برخی از نویسندگان معتقدند که اوغوزها بیست و چهار قبیله بوده اند . نام «ترکمن » اولین بار در اواخر قرن دهم میلادی ظاهر شد، بررسی اصل و معنی کلمه «ترکمن » نشان می دهد که اوغوزهای غیر مسلمان اوغوزهای مسلمان را «ترکمن » نامیدند. بعدها نام «ترکمن » فقط بوسیله اوغوزها بکار رفت . هر چند که نام اجدادی خود را فراموش نکردند . حوادث نیمه دوم قرن دهم و نیمه اول قرن یازدهم نقش مهمی در تاریخ اوغوزها بازی کرد. این حوادث شامل گرویدن آنها به اسلام و ظهور سلسله سلجوقی بود . در این زمان اوغوزها، خان نداشتند، بلکه یبغو (شاه ) داشتند که در کتیبه های ترکی مغولستان هم از آن یاد شده است .

29431