درخت حوزه‌های تخصصی

شعر شیعی با تنوع مضامین، رویکردها، کارکردها و قالب های شعری در دوره های تاریخیِ مختلف توانسته است به صورت جریانی مستمر و پویا تداوم یابد. محبان اهل بیت با عشق و شوری خاص، خالصانه ترین بخش ادبیات تشیع را تا قبل از استقرار حکومت صفویان باوجود موانع و تهدیدات فراوان خلق کردند. هنوز پژوهش های گسترده در دیوان ها و جُنگ های شیعیِ به جامانده از گذشته صورت نگرفته است؛ اما همین میزان انجام شده نشان می دهد شعر شیعی و گونه های مختلف آن توانسته است هم در حوزه شکلی و هم محتوایی بر تنوع و غنای شعری در ادبیات فارسی بیفزاید. از آن جمله شکل گیری گونه ها و زیرگونه های جدید است که در این مقاله برآنیم تا نمونه ای از آن را معرف ی نماییم که از جُنگ های خطی استخ راج کرده ایم. تقسیم بندی این گونه براساس محتوا و درون مایه آن است که به صورت عنوان در آغاز اشعار ذکرشده است. عنوانی که بعدها به مرور زمان و در اثر تکرار بیانگر یک نوع و گونه ادبی در ادبیات دینی ما شده است. در این مقاله برای نخستین بار گونه «وفات نامه» مطرح و معرفی می شود و نمونه هایی از دیوان ها و نسخه های خطی برای شاهد مثال آورده می شود. بدیهی است با بررسی های وسیع تر  به انواع تازه تری در اشعار شیعی دست یافت.

هدف پژوهش حاضر تحلیل وضعیت کنش ارتباطی در کافه های تهران است. این پژوهش از نوع کیفی و به شیوه مصاحبه نیمه ساخت یافته است. جامعه آماری این پژوهش شامل کلیه افراد کافه رو تهران است. به منظور انتخاب نمونه از روش غیر احتمالی نمونه گیری هدفمند استفاده شد. حجم نمونه مورد استفاده برای انجام مصاحبه 30 نفر می باشد. برای تجزیه و تحلیل داده ها، از روش کد گذاری و تفسیر کد های بدست آمده، استفاده شد. نتایج حاکی از آن استالگوی های کنش ارتباطی افراد در کافه های تهران از الگوی کنش ارتباطی هابرماس پیروی نمی کند. در حقیقت کنش ارتباطی افراد بیشتر بر مبنای احساسات، سنت، قومیت و روابط دوستی بود و بسته به نوع مساله مورد بحث، نوع کنش فرق می کرد. در این رابطه به نظر می رسد که این امر در سطح کلان منجر به دو یا چند دستگی شدید در جامعه و بین اقوام و گروه های مختلف می شودکه این امرباعثبه وجود آمدن فضای تشنج در بین اقشار مختلف می شود.در این شرایط افکار موافق و مخالف وضع موجود چندان به چالش کشیده نمی شود و این امر می تواند منجر به تعارض، درگیری و ستیزبین طبقات مختلف در خوشبینانه ترین حالت و در بدترین حالت منجر به سرکوب و حذف یکی از طرفین شود.

پژوهش حاضر به بررسی زبان شناختی شیوه های ترغیب مخاطبان در برنامه های مشارکتی کنکورمحور شبکه های سیما در چارچوب نظریه کنش های گفتاری و تحلیل گفتمان انتقادی می پردازد. داده ها شامل پنج ساعت (سیصد دقیقه) از برنامه های پخش شده در پاییز و زمستان 1395 از شبکه های سراسری سیماست . نتایج نشان دهنده آن است که هدف اصلی و محوری این برنامه ها، ترغیب دانش آموزان به استفاده حداکثری از خدمات حامیان مالی برنامه است. بدین منظور، از کنش ترغیبی مستقیم و غیرمستقیم و اقناع ضمنی مخاطبان به طور همزمان، استفاده می شود. بیش از هشتاد درصد از موارد ترغیب کلامی از نوع ترغیب مستقیم مخاطب به تهیه کالا یا خدمات خاص است که گفتمان کلی این برنامه ها را به گفتمانی بازرگانی و تبلیغاتی تبدیل می کند. یافته های این پژوهش نشان دهنده آسیب های متعدد برنامه هایی از این نوع و عدم انطباق محتوای آن ها با اهداف اسناد کلان فرهنگی و آموزشی کشور است. از این رو، شکل فعلی و کنونی این برنامه ها نیازمند بازنگری است و پیشنهاد می شود نظارت بیشتر و تخصصی تری بر محتوای این گونه برنامه ها انجام شود.

با پیشرفت های بشری و افزایش سطح آگاهی اشخاص درباره حقوق اولیه خود، توجه به حفظ و نگهداری از داده های شخصی افزایش یافته است. اما در عین حال، زندگی در دنیایی که شکل جدیدی از ارتباطات را رقم می زند، بسترهای تحول یافته و مختلفی را برای نقض این حق به وجود می آورد. اگرچه قوانین و مقررات مربوط به حمایت از داده های شخصی و حفظ مطالعه قرار گرفته و وضعیت ایران در مقایسه با آن ها بررسی و راهکار مناسب برای برطرف کردن این خلأ ارائه شده است حریم خصوصی تلاش می کنند تا دایره شمول قواعد مذکور را با تحولات بشری منطبق سازند، اما اشکال جدید نقض حق، نیازمند بررسی های بیشتر و کارآمدتری است. چالش اصلی زمانی مطرح می شود که علاوه بر ظهور اشکال جدید نقض حریم خصوصی، ارتباطات گسترده و فراملی دایره نقض حق را گسترش داده و نیاز به اصولی را آشکار می سازد که جامع تمام تعاریف از حریم خصوصی باشد. بر همین اساس، ضروری است نهادی مستقل و حقوقی وجود داشته باشد تا با نظارت صحیح بر نحوه اجرای قواعد حمایت از داده، از نقض این حق جلوگیری کند؛ موضوعی که در بیشتر کشورهای دنیا مورد توجه قرار گرفته، ولیکن در نظام حقوقی ایران مغفول مانده است. لذا در این پژوهش نمونه های مشابه مورد.

گروه سنی نوجوان(Adolescents ) بخش مهمی از جمعیت کشورهای جوان را تشکیل می دهند که نحوه گذران اوقات فراغت آنها اهمیت زیادی در شکل گیری هویت فردی و جمعی ، و نزدیک ترین پیوند را با زندگی معنوی و فرهنگی شان دارد. زیرا آنها تمایل زیادی به تکیه بر روابط اجتماعی، و تعامل و گذران وقت با دوستان و همسالانشان در ساعات فراغت خود دارند تا بتوانند بیشتر درباره نقش و ارزششان در جامعه بیاموزند. بدین ترتیب طبق مطالعات مختلف، عرصه عمومی و فضاهای شهری از مناسب ترین بسترهای جامعه جهت تأمین این نیاز آنها تلقی می شوند. اما متأسفانه امروزه شاهد سپری شدن بخش قابل توجهی از ساعات روزمره و اوقات فراغت این گروه سنی در خانه، و به منظور استفاده از اینترنت و فعالیت در فضای مجازی هستیم. لذا در پژوهش حاضر تلاش شده است تا ضمن در نظرگرفتن تأثیر عوامل شناخته شده در این گرایش نوجوانان، به بررسی تأثیر احتمالی میزان رضایت مندی نوجوانان از وضعیت کمّی و کیفی فضاهای شهری نیز بر این مسئله پرداخته شود. پژوهش حاضر از نوع کاربردی و کمّی است که به منظور انجام آن، 250 نفر از نوجوانان 12 تا 19 ساله کرجی به روش طبقه بندی متناسب و تصادفی ساده به عنوان نمونه انتخاب شدند. ابزار گردآوری داده ها پرسشنامه محقق ساخته بوده و تحلیل داده ها با آمار توصیفی و استنباطی (پیرسون، t مستقل ، تحلیل عاملی و رگرسیون چندمتغیره) صورت گرفته است. یافته ها نشان می دهد از بین عوامل فردی و خانوادگی، تنها متغیر جنسیت با میزان حضور نوجوانان در شبکه های اجتماعی مجازی رابطه معناداری ندارد. جذابیت های شبکه های اجتماعی مجازی، و میزان رضایت مندی نوجوانان از فضاهای شهری نیز در مجموع 41درصد از تغییرات متغیر وابسته را تبیین می کنند که در صورت ثابت بودن سایر متغیرها، بیشترین ضریب تأثیر را ” امکان تقویت و توسعه تعاملات اجتماعی“ (436/0) در متغیر وابسته داشته، و میزان رضایت مندی از وضعیت کمّی و کیفی فضاهای شهری نیز هریک به ترتیب با ضرایب 161/0 -  و 103/0 -  بر میزان سپری شدن اوقات فراغت نوجوانان در شبکه های اجتماعی مجازی تأثیرگذارند. .

این مقاله به بررسی رابطه بین مهارت کاربران در استفاده از شبکه های اجتماعی موبایلی و کاربردهای مثبت و منفی آن می پردازد. برای این پژوهش با استفاده از روش نمونه گیری خوشه ای چند مرحله ای، 385 پرسشنامه محقق ساخته بین جوانان شهر یزد توزیع و جمع آوری شد. نتایج نشان داد که هر چه سطح مهارت کاربر افزایش یابد، میزان کاربردهای مثبت شبکه های اجتماعی موبایلی نیز افزایش یافته و هرچه سطح مهارت کاربر کاهش پیدا کند میزان کاربردهای منفی شبکه های اجتماعی موبایلی افزایش می یابد. همچنین مهارت های کاربر در استفاده از شبکه اجتماعی موبایلی 33 درصد واریانس کاربردهای مثبت و 14 درصد از کاربردهای منفی شبکه های اجتماعی موبایلی را تبیین می کند. علاوه بر این نتایج مدل یابی معادله ساختاری نشان داد که برازش داده ها به مدل برقرار است و شاخص های برازش دلالت بر مطلوبیت مدل معادله ساختاری دارند.

از جمله شخصیتهایی که می توان از آثارشان در جهت ایجادوحدت رویه درسیاستهای نظام در هر زمینه ، از جمله مسئله تبلیغات استفاده کرد ، حضرت امام خمینی رضوان ا.. تعالی علیه هستند که خود محیی وحدت و بنیانگذار این نظام در ایران بوده اند.

"فصلنامه پژوهش و سنجش ده سال فعالیت خود را در حوزه ارتباطات و با رویکرد رادیو و تلویزیون به انجام رسانده است. این نشریه کوشیده است تا از یکسو در حوزه رسانه و ارتباطات به جایگاه مناسبی دست یابد و به غنای ادبیات این حوزه بیفزاید و از سوی دیگر در حد امکان خود به نیازهای صدا و سیما در بخش‌های نظری و کارکردی، پاسخ گوید. محصولی که تاکنون ارائه شده در یک مسیر تکاملی به گونه‌ای از هر دو حوزه و برای هر دو حوزه بوده است. این فصلنامه طی یک دهه فعالیت توانسته است مخاطبانی را در میان استادان و دانشجویان رشته ارتباطات و نیز سایر رشته‌های مرتبط بیابد و از سوی دیگر مدیران و پژوهشگران سازمان صدا و سیمای جمهوری اسلامی ایران را در جریان تازه‌ترین دستاوردهای علمی قرار دهد. نخستین شماره‌های پژوهش و سنجش به شکلی جُنگ مانند در موضوعات مختلف ارائه می‌شد اما به تدریج با احساس نیاز به تمرکز بیشتر بر روی موضوعات خاص، هر شماره به یک موضوع ویژه اختصاص یافت و دست‌اندرکاران نشریه با توزیع فراخوان مقالات؛ دریافت مقاله از استادان و پژوهشگران؛ بهره‌گیری از پژوهش‌های انجام شده در واحدهای پژوهشی سازمان صدا و سیما؛ و ترجمه برخی آثار برگزیده خارجی کوشیدند تا مجموعه‌ای مناسب گرد آورند و در اختیار علاقه‌مندان قرار دهند و بدین وسیله به تعمیق اندیشه در این حوزه کمک کنند. حسن قبول مخاطبان طی یک دهه فعالیت‌ نشان داد که نشریه توانسته است هر چند با برخی فراز و نشیب‌ها، وظیفه خود را انجام دهد و به موقعیت مناسبی دست یابد. به این ترتیب همکاری بسیاری از استادان بنام و برجسته این حوزه و نیز پژوهشگران ارجمند از داخل و خارج صدا و سیما و سایر علاقه‌مندان و ارائه مقالات ارزنده که بسیاری از آنها حاصل پژوهش‌های انجام شده در حوزه رسانه و ارتباطات بوده، سرمایه اصلی کار نشریه در طی یک دهه گذشته محسوب می‌شده است. پژوهش و سنجش در دهه دوم فعالیت خود نیز خواهد کوشید تا ضمن استفاده از تجارب ارزشمند یک دهه کار و تلاش، گام‌های بلندتری در جهت رسیدن به اهداف خود بردارد و در این راه نیازمند راهنمایی و کمک همه استادان، پژوهشگران، مدیران رسانه و نیز همة علاقه‌مندان است. شماره‌ای که اینک در پیش روی شماست دارای مقالات متنوعی پیرامون موضوعات مختلف در حوزه رسانه و ارتباطات است و به صورت جُنگ ارائه شده است. پر واضح است نظرات، انتقادات و پیشنهادهای صاحبنظران می‌تواند به پر بارتر شدن هر چه بیشتر نشریه کمک کند. "

مسئله تعلیم (پداگوژی) هر روزه قرابت بیشتری با تعریف مطالعات فرهنگی می یابد. مدرسان باید تعریف تعلیم را گسترده سازند تا بتوانند از مرز محدود آموختن فنون و روش ها فراتر روند. (ژیرو،1385) می خواهم در این گفتار «تصور جمعی غالب» که در فضای آموزشی دانشگاه های ما از آموزش نظریه ها وجود دارد واکاوی کنم و نشان دهم «آموزش نظریه ها» به ویژه نظریه های فرهنگی چه چیزهایی نیست و چه چیزهایی باید یا می تواند باشد. امروزه محققان «درس پژوهی» نشان داده اند که تدریس و یادگیری هر دانشی به مجموعه وسیعی از عوامل بستگی دارد. آموزش نظریه های فرهنگی را نوعی «تمرین فکری» می دانم. در این تمرین کردن ما انواع تمرین های انسانی و فکری را تجربه می کنیم. این تمرین ها را با توجه به تجربه ای که از آموزش و یادگیری «نظریه های مطالعات فرهنگی» دارم در چهار مقوله متمایز طبقه بندی می کنم: «تمرین نظری»، «تمرین اخلاقی»، «تمرین شناختی»، و نهایتا «تمرین عاطفی». این رویکرد به آموزش نظریه فرهنگی ریشه در این واقعیت دارد که نظریه فرهنگی آن گونه ای که تاکنون تکوین و توسعه یافته است همواره در کنار هدف های شناختی و معرفتی، اهداف سیاسی، اخلاقی و زیبایی شناختی ویژه ای را دنبال کرده است.

رسانۀ خدمت عمومی برمبنای مسئولیت پذیری اجتماعی شکل گرفته است. نظام مطلوب مدیریت رسانه در سازمان صداوسیما به الگوی رسانه خدمت محور نزدیک تر است. حضور مؤثر در زیست بوم صنعت رسانه و محتوا، نیازمند برنامه ریزی راهبردی و مهمتر از آن ارزیابی و اصلاح این راهبردها است. فقدان شاخص های مناسب ارزیابی عملکرد، موجب اتلاف منابع مالی و سرمایه های انسانی خواهد شد. حوزۀ فنی و زیرساخت به عنوان یکی از مهمترین حوزه های کلیدی سازمان صداوسیما، نیز از این قاعده مستثنی نیست. هدف اصلی این پژوهش «شناسایی شاخص های ارزیابی برنامه های راهبردی حوزۀ فنی و زیرساخت سازمان صداوسیما برای تحقق مفاهیم رسانه خدمت عمومی است.» محقق در گام نخست، با استفاده از روش اسنادی، متون و منابع مهم انتشاریافته توسط مراجع بین المللی در حوزۀ رسانه خدمت عمومی را مورد بررسی قرار داده و 11 مفهوم را احصاء نموده است. در گام دوم، با تطبیق کلیه برنامه های راهبردی حوزۀ فنی و زیرساخت سازمان صداوسیما با این مفاهیم، چهار استراتژی (مشتمل بر ده برنامه راهبردی) متناظر با دو مفهوم رسانۀ خدمت عمومی یعنی «جامعیت» و «تمایز» استخراج شد که نشان می دهد در برنامه ریزی راهبردی سازمان صداوسیما، ویژگی های این نظام رسانه ای انعکاس یافته است. در نهایت، با استفاده از کارت امتیازی متوازن و برگزاری چهار جلسه گروه متمرکز با حضور 6 نفر از مدیران کل و 9 نفر کارشناس خبره حوزه فنی که به صورت هدفمند انتخاب شدند، شاخص های ارزیابی در چهار بعد فرایندها، مالی (اقتصاد رسانه)، رشد و یادگیری (سرمایه انسانی) و مشتری (مخاطب و ذی نفع) شناسایی و تبیین شده است.