درخت حوزه‌های تخصصی

توسعه اقتصادی با تأکید بر بخش صنعت و بهره برداری غیر اصولی از محیط زیست، توسعه پایدار را با خطرات جدی مواجه ساخته است. آلودگی آب و هوا از جمله مشکلات زیست محیطی است که با صنعتی شدن و افزایش مصرف انرژی شدت یافته است. امروزه راه دستیابى به توسعه پایدار، توجه به صنایعى است که با بهره بردارى اصولى از منابع، ضمن حفظ اصول محیط زیست، موجب بهترشدن زندگى افراد جامعه شده و مخاطرات جدى را براى نسل آینده به دنبال نداشته باشد. از این رو، پژوهش حاضر با هدف شناسایی و پیش-بینی اثرات زیست محیطی ناشی از احداث کارخانه سیمان یاسوج در روستای تنگاری شهر یاسوج انجام گردیده است. روش شناسی پژوهش از لحاظ هدف کاربردی و بر اساس ماهیت توصیفی- تحلیلی و بر پایه مطالعات اسنادی و داده های میدانی است. جهت تحلیل موضوع از ماتریس لئوپولد ایرانی و RIAM بهره گرفته شد. تجزیه و تحلیل حاصل از ماتریس RIAM نشان داد که منفی ترین اثرات مربوط به کیفیت هوا، فرسایش خاک، آلودگی صوتی، کیفیت محصولات کشاورزی، چشم اندازها و مناظر روستا، اشتغال و بیکاری می باشد و در مقابل مثبت ترین اثرات مربوط به طرح های توسعه آتی روستا، خدمات و حمل و نقل، ارزش ملک می شود. نتایج نشان می دهد که آثار مثبت پروژه 27 درصد و آثار منفی 73 درصد می باشد همچنین با توجه اینکه در ستون ها و ردیف ها میانگین رده بندی کوچکتر از 1/3- وجود ندارد، بنابراین اجرای پروژه کاملاً تأیید می شود. همچنین اجرای پروژه دارای منافع اجتماعی – اقتصادی بسیار برای روستا و مناطق اطراف می باشد. همچنین بر اساس نتایج حاصل از ماتریس لئوپولد بیشترین آسیب های زیست محیطی وارده در مرحله بهره-برداری مربوط به بخش های اجتماعی- اقتصادی و فرهنگی و در مرحله ساخت بیولوژیکی و فیزیکی می باشد، بنابراین چون بیشترین آثار منفی ایجاد شده در رده بندی گروه ضعیف قرار داشتند اجرای پروژه کاملاً تأیید شد. ولی به اقدامات اصلاحی نیز باید توجه شود تا اثرات زیست محیطی کارخانه افزایش نیابد.

پایداری کشاورزی در نظام‌های بهره‌برداری از جمله موضوعات جدی است که در سال‌های اخیر توجه بسیاری از محققین را به خود جلب کرده است. از این رو هدف اصلی این تحقیق ارزیابی وضعیت سطوح حفظ پایداری نظام زراعی گندمکاران تحت پوشش تعاونی‌های تولید استان فارس می‌باشد. جامعه آماری این تحقیق را گندمکاران 6 شهرستان (در سه منطقه شمالی، مرکزی و جنوبی) استان فارس در قالب 9 تعاونی تولید تشکیل داده‌اند که به روش نمونه‌گیری تصادفی با انتساب متناسب تعداد 132‌نفر برگزیده شده‌اند. این تحقیق با استفاده از روش پیمایشی انجام شده و روایی پرسشنامه تحقیق با استفاده از نظرات متخصصان و کارشناسان مرکز تحقیقات کشاورزی استان فارس تعیین گردید. به منظور تعیین اعتبار پرسشنامه پیش‌آزمون در یکی از شهرستان‌ها به عمل آمد و ضریب آلفای کرونباخ محاسبه‌گردید که 76/0 به دست آمد. تحلیل داده‌های این تحقیق با استفاده از تحلیل کلاستر، جهت سنجش میزان پایداری کشاورزی در سطح مزارع گندمکاران منتخب صورت گرفت. بر اساس نتایج این تحقیق تعاونی‌های تولید سه شهرستان ارسنجان،‌ مرودشت و داراب (چشمه‌عروس، ارسنجان، نقش رستم، رودبال و رحمت) در گروه ناپایدار، تعاونی‌های تولید دو شهرستان لار و اقلید( سبزدشت، کلوان و ایثارگران) در گروه نیمه‌پایدار و تعاونی تولید شهرستان آباده (میثاق) در گروه پایدار دسته‌بندی گردیدند. همچنین نتایج حاصل از بررسی پایداری مزارع مورد مطالعه نشان داد که 7/26 درصد مزارع در سطح ناپایدار، 1/43% مزارع در سطح نیمه پایدار و 2/30% مزارع در سطح پایدار قرار دارند.

زمین، یکی از مهمترین عوامل موثر تولید، در بخش کشاورزی است. وجود واحدهای خرده مالکی، به دلیل عدم استفاده ی مؤثر از فناوری و امکانات نوین، از عوامل محدود کننده ی بهره وری و بازدهی تولید در بخش کشاورزی محسوب می شود. هدف این نوشتار، اولویت بندی عوامل بازدارنده ی اجرای طرح یکپارچه سازی اراضی در شهرستان درمیان استان خراسان جنوبی می باشد. روش کار به صورت میدانی بوده و اطلاعات از طریق پرسشنامه از 128 بهره بردار شهرستان درمیان جمع آوری گردیده است. داده های به دست آمده با استفاده از تکنیک AHP (فرایند تحلیل سلسله مراتبی) و نرم افزار Expert Choice مورد تحلیل قرار گرفته اند. نتایج تحقیق نشان داد که عامل اجتماعی در شهرستان درمیان، اصلی ترین عامل بازدارنده ی اجرای طرح یکپارچه سازی اراضی بوده و عوامل فرهنگی، اقتصادی و ساختاری در اولویت های بعدی قرار گرفتند. جهت اجرای طرح یکپارچه سازی اراضی، آموزش و ترویج، اعتماد سازی، اعطای تسهیلات اعتباری و مالی پیشنهاد می شود.

بررسی زمینه­ها و عوامل موثر بر الگوی سفرهای درون شهری یکی از موضوعات مطرح در ادبیات برنامه­ریزی شهری است. در این میان، سفرهای تحصیلی در حدود 30 تا 40 درصد سفرهای درون شهری را به خود اختصاص می­دهند و بخش عمده­ای از آنها مربوط به سفر دانش­آموزان ابتدایی است که تا حد زیادی به رفتار و تصمیم والدین وابسته است. در کشورهای توسعه یافته، مطالعات بسیاری به منظور تحلیل نقش عوامل موثر بر تصمیم خانواده­ها برای انتخاب گزینه سفر دانش­آموزان صورت گرفته است. در این راستا، جایگاه مولفه­های جغرافیایی و کالبدی از قبیل تراکم، توزیع کاربری­ها و ساختار و کیفیت شـبکه معابر مهم ارزیابی مـی­شود. در پژوهش حاضر، اطلاعات مربوط به جابه­جایی دانش­آموزان در سطح چهار محله از سطح کلانشهر مشهد شامل محله­های احمدآباد و ملک­آباد از منطقه یک و محله­های گاز و فاطمیه از منطقه سه شهرداری بر اساس نمونه­گیری تصادفی (با حجم نمونه 238) و با استفاده از پرسشنامه کتبی جمع آوری شده است. دلیل انتخاب این محله­ها، تفاوت­های بارز آنها از نظر بافت کالبدی و نیز خصوصیات اجتماعی- اقتصادی ساکنان بوده است. اطلاعات به­دست آمده از پرسشنامه­ها با استفاده از روش­های تحلیل آماری (آزمون­های همبستگی، جداول توافقی و مدل رگرسیون لاجیت) و همچنین تحلیل فضایی (GIS) مورد بررسی قرار گرفته­اند. نتایج حاصل، بیانگر معنادار بودن تفاوت میان الگوهای سفر دانش­آموزان در سطح محله­های مورد مطالعه است. از میان عوامل اجتماعی­ـ اقتصادی بررسی شده، درآمد خانوار و جنسیت دانش­آموز بیشترین تأثیر در انتخاب روش انجام سفر دارند. برخورداری از پارکینگ واحد مسکونی، یکی از عوامل کالبدی مورد بررسی است که با انتخاب وسیله سفر دارای رابطه معنادار بوده است، هر چند این متغیر، متاثر از وضعیت اقتصادی خانوار و کیفیت واحد مسکونی است. بر این اساس مهم­ترین عامل موثر بر انتخاب گزینه سفر کودکان ابتدایی در محدوده مورد مطالعه، درآمد خانوار تشخیص داده شد.

دولت ها همواره با دو نوع تهدید یا با دو مرکز تهدید روبرو می باشند داخلی و خارجی حکومت ها در برابر تهدیدات داخلی از نیروهای سرکوب پلیس و دادگاههای حقوقی و زندانها استفاده می کنند و در رویارویی با تهدیدات خارجی از دستگاه دیپلماسی تشکیلات جاسوسی و در نهایت از نیروهای نظامی بعنوان سپر دفاعی بهره میگرند ( رنجبر ص 21، 1378) واکنش بر ضد تهدیدات خارجی در سطح دولت ملی بوده که به صورت متمرکز وکنترل شده انجام می پذیرد در ابتدای قرن بیست و یکم و در آستانه هزار سوم میلادی باید به پیذیریم که منشا بسیاری از مسائل جهانی به تحولات استراتژی های نظامی وابسته و ÷یوسته است ادبیات پایه ای سیاسی نظامی در کشور ما به ویژه در سطح محیط های پژوهشی گاهی فقیر و بیشتر ترجمه ای است اصولا جغرافیدانان کشور ما میل و رغبت چندانی برای ورود به مفاهیم و موضوعات دفاعی ندارند که البته چرایی آن خود می تواند موضوع پژوهش مستقلی باشد بر این اساس و بعنوان راهکاری برای ÷ر کردن خلا استراتژی دفاعی دولت ها مقاله حاضر که در واقع بخش کوچکی از پژوهشی پایه ای تحت عنوان روش شناخت مناطق استراتژیک می باشد تنظیم گردیده است کوشش محوری این مقاله بر ان است که قلمروهای دفاعی دولتها را درمحیط های بیرونی در چارچوبی واقعی وملموس که منطبق با شرایط جمهوری اسلامی ایران باشد طبقه بندی نماید

در این تحقیق رابطه مشروعیت و کارآمدی یک حکومت از نظر ساکنان قلمرو آن و تفاوتهای موجود بین مردم ساکن در دو منطقه مختلف مورد بررسی قرار گرفته است. با توجه به کارویژه های مورد انتظار از یک حکومت پرسشنامه ای با تعداد 25 گویه طراحی و در بین جمعیت نمونه به تعداد 280 خانوار از ساکنان شمال و جنوب تهران عرضه شد تا معیارهای یک حکومت مقبول از نظر ایشان تعیین شده و تفاوت بین نگرشهای آنان مشخص شود.نتایج تحقیق نشان داد که در مجموع یک حکومت متکی بر اصول و معیارهای اسلامی مورد نظر مردم است و علاوه بر معیارهای عقلی و قانونی رایج در همه جوامع، برخی معیارهای مذهبی ناشی از کارویژه های یک حکومت دینی نیز در مقبولیت حکومت موثر است. اما در نگرش مردمی که متاثر از پایگاه اقتصادی و اجتماعی خود، در شمال و جنوب این شهر سکونت دارند، تفاوت معناداری وجود دارد.

ارزیابی دیدگاه های ساکنان از محیطی که در آن به سر می برند، یکی از مهم ترین روش های سنجش میزان دست یابی به اهداف و تعیین میزان موفقیت طرح های روستاشهری تلقی می شود. پژوهش حاضر در نیمه دوم سال 1388 جهت سنجش میزان رضایت مندی ساکنان از کیفیت محیط سکونتی روستاشهر عاشق آباد صورت پذیرفته است. بدین منظور ارتباط ویژگی-های فردی و ارتباطی- موقعیتی افراد به عنوان متغیر مستقل با متغیر وابسته رضایت مندی مورد بررسی و تحلیل قرار گرفت. یافته ها نشان داد که بین متغیرهای جنسیت، تاهل، سن، تحصیلات، درآمد خانوار و متغیرهای ارتباطی- موقعیتی با سازه رضایت مندی از کیفیت محیط سکونتی ارتباط معنا دار وجود دارد. همچنین با استفاده از نتایج تحلیل رگرسیونی، متغیرهای سن، تحصیلات و درآمد، حدود 7/49 درصد از تغییرات سطح رضایت افراد را از کیفیت محیط سکونتی تبیین می کنند.

Some geographical areas, in order to prevent the possibility of direct contact and conflict between rival powers, often by mutual or unilateral agreements, function as buffer spaces. These powers are then committed not to trespass on any spaces or take control of them. Buffers as geographical phenomena are as old as mankind, but there have been no academic studies on the subject so far, and only some brief scientific definitions of ""buffer states"" have been proposed by scientists without dealing with their nature, features and usages. On the other hand, ""buffer geographical space"" was first used by the authors of this study without prior inclusion in geographical, political and international studies. Rivalry of two powers and existence of a weak space between them with strategic importance for them shifts their attention to this space and a rivalry emerges between them in controlling and maintaining it. Also, such spaces are zones for the incidence of overt and covert rivalries between these powers. Problems that countries, like Lebanon, Iran, Iraq, Korea, Afghanistan and Cambodia in Asia, Poland and Belgium in Europe, Uruguay, Nicaragua, in Central America in the twentieth century, have faced or sometimes they still face. Current study, based on descriptive – analytical method, seeks to understand and explain the nature and structural-functional characteristics of buffer spaces

به لحاظ سیاسی، جهان اسلام می تواند برای خود نقش یک قدرت جهانی را تعریف نماید و بدین ترتیب زمینه ای را فراهم آورد که منافع کلیه کشورهای اسلامی عضو از ناحیه تعریف و تاسیس «اتحادیه ی کشورهای اسلامی» حاصل آید. روایی و پایایی چنین نقش و جایگاهی به دلایل ذیل است : بهره مندی جهان اسلام از کانون های معتبر برای ایجاد قدرت؛ داشتن ایدئولوژی برون گرا که قابلیت طرح خود را در گستره ی جهانی دارد و حداقل در قلمرو جهان اسلام از مقبولیت اجتماعی برخوردار است؛ سهم قابل توجهی که در شبکه ارتباطات جهانی به دلیل داشتن توان تولید معنا عهده دار است؛ امکان ارتقای سازمان نظامی خود و تبدیل نمودن آن به یک قدرت مؤثر در سطح منطقه ای؛برخوردار بودن از قلمرو جغرافیایی وسیع که در بردارنده ی جمعیتی بالاست؛ داشتن ژئوپلیتیک حساس و تاثیرگذار در نظام جهانی. تاسیس «اتحادیه ی کشورهای اسلامی» هدفی بزرگ در حد و اندازه ی نظام های منطقه ای ارزیابی می شود که به گمان بسیاری، به عنوان کارآمدترین بدیل ساختاری برای نظم نوین جهانی در قرن حاضر مطرح است.

از آنجا که در بسیاری از مناطق جهان و از جمله در کشور ما، جامعة عشایری با تأثیرپذیری از جریان نوسازی شهری رو به افول نهاده و اسکان حمایت شده از سوی دولت ها شدت یافته است، پژوهش حاضر به تدوین برنامة راهبردی سامان دهی عشایر استان تهران می پردازد. بدین منظور، برای تعیین نقاط ضعف، قوت، فرصت و تهدید جامعة عشایری در قالب ماتریس SWOT، بررسی های لازم صورت می پذیرد و سپس، راهبردهای سامان دهی جامعة عشایری استان تهران انتخاب و عوامل چهارگانة راهبردی از سوی خبرگان جامعة عشایری تعیین می شود؛ آنگاه آزمون صحت آن از طریق توزیع پرسشنامه ای با 41 سؤال در میان جامعة عشایری صورت می گیرد. مهم ترین عامل راهبردی تعیین شده بر این فرضیه تأکید می کند که راهبرد اسکان در قشلاق و کوچ در ییلاق مناسب است. در ادامه، برنامه های عملیاتی دستیابی به اهداف تعیین شده تدوین و در پایان، چشم انداز 1404 امور عشایر استان تهران ترسیم می شود.

پیامدهای ژئوپلیتیکی، تنش های سیاسی، امنیتی، اجتماعی و اقتصادی ناشی از خشک شدن دریاچه ها، کشورها را با مشکلات جدی مواجه می سازد. اطلاع و آگاهی مدیران سیاسی و مسئولین کشور از چالش ها و مسائل زیست محیطی منطقه آذربایجان و آگاهی از پیامدهای حاصل از این بحران زیست محیطی می تواند در این زمینه تأثیر به​سزایی در اتخاذ سیاست های آنها در سطح ملی و محلی داشته باشد و امنیت ملی را پایدار سازد. بدین منظور با استفاده از روش شناسی توصیفی- تحلیلی، برای شناسایی پیامدهای خشک شدن دریاچه علاوه بر مصاحبه با ساکنان ارومیه، مشاهدات عینی نگارندگان و مصاحبه با کشاورزان روستاهای اطراف دریاچه و مصاحبه با مسئولین آذربایجان غربی و شرقی، پرسشنامه ای تدوین و توسط اساتید و متخصصان تکمیل گردید. سپس از نرم افزار SPSS و آزمون تی تک نمونه ای استفاده شد. نتایج پژوهش نشان می دهد که پیامدهای سیاسی امنیتی ناشی از خشک شدن دریاچه ارومیه عبارتند از: درگیری های قومی و طایفه ای، کاهش سطح رفاه ساکنان پیرامون دریاچه، کاهش ورود گردشگر، بی اعتمادی عمومی نسبت به عملکرد حکومت، افزایش بیکاری، چالش در مدیریت فضای منطقه، محروم شدن انسان ها از زیستن در مکان مورد علاقه، حاشیه​نشینی، توسعه ناهنجاریهای اجتماعی، آسیب به یکپارچگی و توسعه ملی، کاهش ضریب امنیت ملی، فقر و نابرابری، تعطیلی صنایع تبدیلی، تقویت گروه های معارض و مخالف نظام، تهدید موجودیت ملی، بقای کشور و تضعیف قدرت ملی.