درخت حوزه‌های تخصصی

جغرافیا

حوزه‌های تخصصی
ادبیات اقتصاد تاریخ تربیت بدنی جغرافیا حقوق روانشناسی زبان شناسی علم اطلاعات و دانش‌شناسی علوم اجتماعی علوم اسلامی علوم انسانی علوم تربیتی علوم سیاسی فلسفه و منطق مدیریت مطالعات زنان هنر و معماری
جغرافیای انسانی جغرافیای طبیعی رشته های جغرافیای عمومی فنون جغرافیایی گروه های ویژه نقد و بررسی کتاب
ترتیب بر اساس: جدیدترینپربازدید‌ترین
فیلتر های جستجو: فیلتری انتخاب نشده است.
نمایش ۲٬۵۴۱ تا ۲٬۵۶۰ مورد از کل ۳۰٬۱۶۹ مورد.
۲۵۴۱.

طراحی چارچوب مدل کسب وکار پایدار اقامتگاه های بوم گردی با استفاده از روش فراترکیب(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: برنامه‏‏ ریزی و توسعه گردشگری دوره ۱۱ بهار ۱۴۰۱ شماره ۴۰ 161 - 186

کلید واژه ها: اقامتگاه بوم گردی گردشگری توسعه پایدار فراترکیب گروه کانون

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۳۸ تعداد دانلود : ۱۴۸
اقامتگاه های بوم گردی گونه ای از تأسیسات در صنعت گردشگری هستند که به سرعت در حال رشدند. این اقامتگاه ها تجاربی شخصی، اصیل و محلی را به میهمانان ارائه می کنند. یکی از مهم ترین جنبه های مطالعه این اقامتگاه ها، مدل کسب وکار آنهاست که ارتباط مستقیمی با موفقیتشان دارد و ناکامی در طراحی مدل کسب وکار، شکست این اقامتگاه ها را رقم می زند. در این تحقیق، چارچوبی برای طراحی مدل های کسب وکار اقامتگاه های بوم گردی ارائه شده که همه جوانب کسب وکار آنها را پوشش می دهد و الزامات مربوط به توسعه پایدار را نیز پیش بینی میکند. برای طراحی چارچوب مدنظر، با استفاده از روش فراترکیب مؤلفه های چارچوب شناسایی و سپس برای ارزیابی مؤلفه ها، با دو گروه کانون شامل 9 نفر کارشناس مصاحبه شد. در نهایت 34 مؤلفه تأیید شد که ذیل 9 مضمون کلی تر شامل عوامل زمینه ای، جهان بینی، مدل داراییها، مدل عملیات، مدل مشارکت، مدل بازاریابی، مدل مالی، مدل اثرات و ارزش پیشنهادی دسته بندی شدند. چارچوب پیشنهادی این تحقیق، جامع و منعطف است و قابلیت تولید مدل های کسب وکار موفق در شرایط متفاوت را دارد. این چارچوب به مالکان و مدیران اقامتگاه های بوم گردی کمک می کند تا ابعاد مختلف کسب وکار خود را در یک نگاه مشاهده و درک کرده و با ترکیب متنوع عناصر آن، مدل های کسب وکار پایدار منحصربفردی برای کسب وکارشان طراحی کنند.
۲۵۴۲.

تحلیلی بر نقش بقاع متبرکه در توسعه گردشگری مذهبی (مطالعه موردی بقاع متبرکه بخش سرفاریاب استان کهگیلویه و بویراحمد)

نویسنده:
منبع: علوم زیست محیطی و دانش جغرافیا دوره ۲ بهار ۱۴۰۱ شماره ۲

کلید واژه ها: گردشگری گردشگری مذهبی بقاع متبرکه سرفاریاب و کهگیلویه و بویراحمد

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۷۶ تعداد دانلود : ۱۷۸
گردشگری مذهبی یکی از اشکال عمده ی گردشگری است که شامل دیدار از اماکن مذهبی و انجام فرایض دینی و مذهبی است. گردشگری زیارتی، از قدیمی ترین اشکال در گذشته و از جمله پر رونق ترین گردشگری ها در زمان حاضر است. درواقع در مقوله گردشگری فرهنگی باید به گردشگری زیارتی و گردشگری مذهبی اشاره نمود که در نوع اول، گردشگر فقط با انگیزه زیارت اماکن مورد احترام و اعتقاد خویش به سفر نموده، ولی در نوع دوم، علاوه بر زیارت اماکن مقدسه به سیاحت و تفریح نیز می پردازد. به این خاطر در این پژوهش گردشگری زیارتی در مفهوم گردشگری مذهبی بیان می شود، چرا که در منطقه مورد مطالعه علاوه بر وجود مقبره امامزادگان، وجود طبیعتی بکر و زیبا در جذب گردشگران مؤثر است. در گردشگری مذهبی از یک سو باور مذهبی نقش دارد و از دیگر سو زمانی که گردشگران صرف دیدن مکان های مذهبی می کنند. جنبه دیگر واقعیت این است که این گردشگران قبل از اینکه قصد سفر داشته باشند، انگیزه های مذهبی برای سفر دارند. زیارت یکی از مصادیق کنش دینی است که در ادیان ومذاهب مختلف مورد تاکید قرار گرفته است. این نوع گردشگری در کشور ما به جهت بافت مذهبی و همچنین جاذبه های زیارتی که در آن وجود دارد اهمیت بیشتری می یابد و می تواند موجبات افزایش سرمایه گذاری های کلان و خرد در نواحی روستایی، خود اشتغالی روستاییان، توسعه گردشگری روستایی، شناخت جاذبه های تاریخی، طبیعی، مذهبی و خدمترسانی بهتر به روستاییان را سبب شود. هدف این پژوهش ارائه توصیفی نو به مقوله گردشگری مذهبی و توسعه آن در استان کهگیلویه و بویراحمد و بخصوص بخش سرفاریاب می باشد. برای این منظور ابتدا مبانی نظری گردشگری مذهبی، مورد مطالعه قرار گرفته سپس، جاذبه های گردشگری مذهبی سرفاریاب ذکر و ظرفیت های گردشگری مذهبی در سرفاریاب معرفی گردید. روش تحقیق این مطالعه، مشاهده مستقیم ظرفیت های محدوده مورد بررسی و استفاده از مطالعات اسنادی و اطلاعات ثانویه است. در پایان، پیشنهادهایی برای توسعه گردشگری مذهبی در منطقه مورد مطالعه بیان شده است.
۲۵۴۳.

مصادیق بی ثبات ساز مؤثر بر شکنندگی دولت ترکیه از زمان روی کار آمدن حزب عدالت و توسعه تا سال 2018(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: ژئوپلیتیک سال هجدهم پاییز ۱۴۰۱ شماره ۳ (پیاپی ۶۷) 289 - 327

کلید واژه ها: بی ثباتی سیاسی دولت شکننده حزب عدالت و توسعه ترکیه

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۸۰ تعداد دانلود : ۱۸۶
حفظ ثبات سیاسی برای مشروعیت بخشیدن به حاکمیت، کارآمدی در تأمین خدمات رفاهی و افزایش وزن ژئوپلیتیک در نظام بین المللی از مهم ترین کارکرد های یک نظام سیاسی است. دولت با بی ثباتی سیاسی بالا، شکننده نامیده می شود. هدف اصلی این پژوهش شناسایی و بررسی عوامل و مصادیق بی ثبات ساز و همچنین متغیرهای تاثیرگذار بر شکنندگی دولت ترکیه است. یافته های پژوهش به دو روش کتابخانه ای و پنل خبرگان بدست آمده است. 29 متغیر در 9 دسته مورد نظر شوارتز STEEPVASL طبقه بندی گشت و برای هر کدام، وضعیت ترکیه به تفصیل تشریح گردید. در مرحله بعد،  با استفاده از داده های کمی شاخص دولت های شکننده بنیادی برای صلح تحلیل کمی مصادیق بی ثباتی ترکیه انجام شد. و در پایان بر اساس نظرات خبرگان ترکیه شناس، یافته های پژوهش نشان می دهد که افزایش شکاف قومی- مذهبی، شکنندگی اقتصادی، شکایات گروهی گسترده، عدم عدالت فضایی، افزایش پناهندگی و آوارگی، حمایت سیاسی، اقتصادی و لجستیکی کنش گران خارجی از گروه های اپوزیسیون، سرزمین آسیب دیده بواسطه درگیری، سیاست های هیدروپلیتیکی، فساد مالی و تقابل حزب عدالت و توسعه با جریان گولنیسم بیشترین اثر را بر شکنندگی دولت ترکیه دارند.
۲۵۴۴.

برآورد تبخیروتعرق مرجع روزانه با استفاده از داده های سنجش از دور (مطالعه موردی: استان سیستان و بلوچستان)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: سنجش از دور و GIS ایران سال چهاردهم تابستان ۱۴۰۱ شماره ۲ (پیاپی ۵۴) 37 - 50

کلید واژه ها: تبخیروتعرق مرجع سنجش از دور WaPOR ERA5

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۰۸ تعداد دانلود : ۱۳۴
تعیین دقیق نیاز آبی محصولات گوناگون و همچنین میزان آب مصرفی در سطحی پهناور و در زمان واقعی یکی از مهم ترین نیازهای متخصصان آب وخاک است. پیش نیاز آن نیز تعیین تبخیروتعرق مرجع است. معمولاً محاسبه این پارامتر براساس استفاده از داده های اقلیمی و حل معادلات تجربی انجام می شود اما، به دلیل محدودبودن و توزیع نامناسب ایستگاه های هواشناسی، اغلب استفاده از داده های آنها سبب ایجاد خطا در محاسبه این پارامتر می شود. بهترین گزینه، به منظور برطرف کردن این محدودیت، استفاده از داده های سنجش از دوری است. بدین منظور می توان از محصولات گوناگون ماهواره ای بهره برد و با ترکیب آنها، برای تهیه نقشه های به روز تبخیروتعرق مرجع و واقعی اقدام کرد. ازاین رو تحقیق حاضر به منظور بررسی امکان استفاده از محصولات سامانه های WaPOR و ERA5 با هدف محاسبه میزان تبخیروتعرق مرجع روزانه، برمبنای روش تجربی پنمن مانتیث و ارزیابی و صحت سنجی خروجی های آن در سطح استان سیستان و بلوچستان ایران انجام شده است. نتایج تحقیق نشان داد که سامانه های سنجش از دوری با دقت بالای 80%، در محل ایستگاه های هواشناسی، مقدار تبخیروتعرق مرجع را برآورد کرده اند و در تمامی ایستگاه ها خطای کمتر از 2 میلی متر گزارش شد. همچنین فصل زراعی پانزدهم خرداد تا پانزدهم آبان، در مقایسه با فصل زراعی اول آذر تا پانزدهم اردیبهشت، تبخیروتعرق مرجع به دست آمده از داده های ماهواره ای همبستگی بالاتری را نشان می دهد. ازآن جاکه مقادیر برآورد و صحت سنجی شده دقت مورد قبولی داشتند، در گام بعدی می توان، در هر نقطه از استان، از این سامانه ها استفاده کرد
۲۵۴۵.

واکاوی روند ارتفاع ژئوپتانسیل جو بر روی ایران تحت تأثیر تغییر اقلیم(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: جغرافیا و مخاطرات محیطی بهار ۱۴۰۱ شماره ۴۱ 201 - 216

کلید واژه ها: ارتفاع ژئوپتانسیل تحلیل روند تغییر اقلیم ایران

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۴۴ تعداد دانلود : ۱۶۷
تغییر روند سامانه های کلان مقیاس جوی همچون پرفشار جنب حاره ای، نقش بسزایی در تغییر اقلیم سطح زمین دارد. در این پژوهش برای نیل به این هدف، از داده های ارتفاع ژئوپتانسیل جو تراز میانی (تراز 500 ه.پ) از پایگاه داده وابسته به مرکز اروپایی پیش بینی میان مدت جو استفاده شده است. این داده ها داری تفکیک مکانی 1*1 درجه قوسی و به صورت میانگین روزانه برداشت گردیده است. دوره آماری این پژوهش از سال 1980 تا 2019 میلادی برای کشور ایران بوده و شامل 155 یاخته است. جهت بررسی روند ارتفاع ژئوپتانسیل بر روی ایران از آزمون روند من-کندال استفاده گردید. نتایج پژوهش نشان داد که ارتفاع ژئوپتانسیل جو بر روی ایران در ماه های ژوئن، جولای و آگوست دارای روند افزایشی (مثبت) در سطح معنی داری 1.96 است. البته روند کاهشی ارتفاع ژئوپتانسیل در مناطق شرق و جنوب شرق ایران قابل تأمل است. همچنین در تمام ماه های موردبررسی، ارتفاع جو ایران در مناطق مرکز، غرب و شمال غرب روند افزایشی داشته که عموماً این روند افزایشی متأثر سطح گستره پرفشار جنب حاره است. این تغییرات باعث ناهنجاری در الگوهای آب و هوایی مناطق می گردد.
۲۵۴۶.

سنجش توسعه پایدار اجتماعی در کلانشهرهای ایران با استفاده از تکنیک های آیداس و میرکا(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: جغرافیا و برنامه ریزی سال ۲۶ بهار ۱۴۰۱ شماره ۷۹ 39 - 59

کلید واژه ها: توسعه پایدار اجتماعیتکنیک آیداس تکنیک میرکا کلانشهر

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۸۸ تعداد دانلود : ۱۰۸
دولت ها در کشورهای توسعه یافته و در حال توسعه در جهت مقابله با شهرنشینی شتابان سیاست هایی را اتخاذ کرده اند، یکی از این استراتژی ها بحث پایداری اجتماعی است. طرح ها و برنامه های مختلف توسعه بایستی به پایداری محیط زیست، پایداری اقتصادی و نهایتاً پایداری اجتماعی منتهی شود. تمرکز پروژه ها بر اهداف اقتصادی و اهداف زیست محیطی ممکن است به پایداری در این دو بخش منتهی شود؛ ولی توسعه زمانی پایدار است که همه جانبه و یکپارچه باشد. لازم است پروژه های مختلف توسعه به پایداری اجتماعی منجر شود. از مهمترین مؤلفه های پایداری اجتماعی افزایش کیفیت زندگی و نیل به عدالت اجتماعی است. در پژوهش حاضر سعی شده که با استفاده از تکنیک آیداس به سنجش و ارزیابی شاخص های توسعه پایدار اجتماعی در کلانشهرهای ایران پرداخته شود. کلانشهرهای مورد مطالعه در این پژوهش تهران، مشهد، اصفهان، شیراز، تبریز و قم بوده است. داده های مورد نیاز پژوهش از طریق آمارنامه کلانشهرهای مورد مطالعه جمع آوری شده است. نتایج بکارگیری مدل آیداس نشان می دهد که میزان امتیاز نهایی برای کلانشهر تهران(0.998)، مشهد (0.189)، اصفهان (0.201)، شیراز (0.100)، تبریز (0.143) و قم (0.008) به دست آمده است. نتایج محاسبه مجموع مقادیر نهایی شکاف کل تکنیک میرکا نشان می دهد که کلانشهر تهران با کسب امتیاز (0.0049) بیشترین امتیازات شاخص های توسعه پایدار اجتماعی را داشته است. کلانشهر اصفهان با کسب امتیاز(0.1410) بعد از تهران بیشترین امتیاز را از آن خود کرده است. میزان امتیاز کلانشهرهای مشهد(0.1462)، تبریز(0.1520)، شیراز(0.1540) و قم(0.1612) بوده است. مقایسه تطبیقی تکنیک های آیداس و میرکا نتایج مشابهی را نشان می دهد و در این دو تکنیک کلانشهر تهران دارای بیشترین امتیاز و کلانشهر قم دارای کمترین امتیاز بوده است. نتایج هر دو تکنیک با توجه به فاصله امتیازی که کلانشهرهای مورد مطالعه باهم دارند از عدم تعادل و نابرابری حکایت دارد.
۲۵۴۷.

تحلیل آمایشی توسعه منطقه آزاد ماکو: یک رویکرد مبتنی بر پویایی سیستم ها به سوی توسعه پایدار(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: جغرافیا و برنامه ریزی سال ۲۶ بهار ۱۴۰۱ شماره ۷۹ 187 - 205

کلید واژه ها: آمایش سرزمین توسعه پایدار منطقه آزاد ماکو رویکرد سیستمی منابع آب

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۱۴ تعداد دانلود : ۹۷
منطقه آزاد ماکو به لحاظ قرار گرفتن در مرز ایران با ترکیه و جمهوری آذربایجان دارای یک موقعیت استراتژیک بالقوه در کشور بوده و توسعه ی پایدار آن از جنبه های مختلف اقتصادی، اجتماعی و سیاسی از اهمیت بالایی برخوردار است. با این حال سیاست های توسعه منطقه هنوز بر رشد بدون توجه به محدودیت منابع به خصوص منابع آب متمرکز بوده و نیازمند مطالعه بیشتر در راستای پارادایم توسعه ی پایدار و توجه به محدودیت منابع خصوصا منابع آب این منطقه است. توسعه ی پایدار در یک منطقه با در نظر گرفتن توان اقتصادی، اجتماعی و زیست محیطی متعلق به آن منطقه می تواند تحقق یابد. از این رو، هدف تحقیق حاضر نیز تحلیل آمایشی توسعه منطقه آزاد ماکو با توجه به سه زیرسیستم اقتصادی، اجتماعی و زیست محیطی با تاکید بر منابع آب بوده و برای تحلیل تعاملات بین متغیرها از رویکرد سیستمی بهره می گیرد. ابتدا با استفاده از مطالعه داده ها و اطلاعات مشاهده ای منطقه و مصاحبه با کارشناسان منطقه اطلاعات و داده های آماری لازم به دست آمده است. سپس با استفاده از دانش پویایی سیستم سه بخش اقتصادی و اجتماعی و منابع آب منطقه در قالب حلقه های علّت و معلولی (تعادلی و تقویتی) به صورت مجزا با نرم افزار ونسیم ترسیم و عملکرد آن ها با نمودارهای مرجع تائید شد. سپس این زیرسیستم ها به صورت جامع و در ارتباط باهم در قالب یک مکانیزم سیستمی حاکم بر شاخص های توسعه منطقه آزاد ماکو ترسیم شدند. درنهایت بامطالعه ی سیستمی زیرسیستم های مربوط به منطقه سه سیاست از درون مکانیزم سیستمی در جهت توسعه منطقه با توجه به پتانسیل های موجود در منطقه استخراج گردید. نتایج مطالعه مکانیزم های سیستمی حاکم بر توسعه منطقه آزاد ماکو حاکی از آن است که سه سیاست مبتنی بر تقویت آبزی پروری، سرمایه گذاری برای تقویت گردشگری و کشت گیاهان دارویی با تقویت مکانیزم های سیستمی تعادلی، قابلیت تقویت پایداری منطقه آزاد ماکو را دارند.
۲۵۴۸.

ارزیابی و پهنه بندی توانمندی مناطق مستعد توسعه تفرج آبی با تلفیق AHP ،TOPSIS و GISدر منابع آبی شهرستان دورود(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: جغرافیا و برنامه ریزی سال ۲۶ تابستان ۱۴۰۱ شماره ۸۰ 133 - 155

کلید واژه ها: ارزیابی چند معیاره طبیعت گردی پهنه بندی منطق فازی TOPSIS

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۲۱ تعداد دانلود : ۱۰۵
شهرستان دورود در شرق استان لرستان می باشد که به عنوان سرزمینی سرشار از منابع طبیعی، تاریخی و فرهنگی از یک سو و دارا بودن آب و هوای چهار فصل، رودخانه های پرآب و چشمه های جاری، کوهستان های برف گیر و نظایر آن جزء یکی از مهمترین مناطق جاذب گردشگر در استان لرستان شناخته شده است. این موقعیت ممتاز در گردشگری می تواند بسترهای لازم را برای سرمایه گذاری و جذب گردشگر، ایجاد اشتغال و درآمد و ارتقا رفاه اجتماعی فراهم نماید. در این پژوهش با استفاده از ارزیابی چند معیاره، پهنه های مناسب برای تفرج آبی در منابع آبی ساکن و خروشان در شهرستان دورود شناسایی شدند. معیارهای محیط زیستی تأثیرگذار در پهنه بندی گردشگری آبی در 5 گروه معیار شامل معیار های فیزیکی، اکولوژیکی، زیرساختی- کالبدی، ایمنی و اقتصادی- اجتماعی و 27 زیرمعیار برای تفرج آبی در منابع آبی ساکن و 26 زیرمعیار برای تفرج آبی در منابع آبی خروشان تدوین شدند و براساس مدل ارزیابی چند معیاره، پهنه های مناسب گردشگری تعیین گردید. در نهایت با استفاده از مدل TOPSIS پهنه های مناسب برای گردشگری اولویت بندی گردیدند. نتایج حاصل از مدل تاپسیس نشان داد که پهنه های سد مروک، سراب و آب بندان ماهی همیانه، آب بندان حشمت آباد 2 به ترتیب دارای بالاترین اولویت پهنه ها برای تفرج آبی در منابع آبی ساکن شناخته شدند. همچنین بالاترین اولویت برای تفرج آبی در منابع آبی خروشان مربوط به پهنه های رودخانه سزار، گهر رود 1 و گهر رود 2 می باشد. نتایج حاصل از روش مقایسات زوجی نشان می دهد که 69/8 درصد از مساحت کل منطقه برای تفرج آبی متمرکز در منابع آبی ساکن، 16/7 درصد برای تفرج آبی گسترده در منابع آبی خروشان، توان بالا داردوشهرستان دورود با توجه به منابع آبی فراوان، قابلیت و ظرفیت بالایی در زمینه تفرج های آبی دارد.
۲۵۴۹.

بررسی تاثیر خودشیفتگی بر ایجاد دلبستگی به خدمات هتلداری لوکس با نقش میانجی ارزش لوکس ادراک شده

نویسنده:
منبع: پژوهش های گردشگری و توسعه پایدار سال پنجم بهار ۱۴۰۱ شماره ۱ (پیای ۱۷) جلد دوم 29-38

کلید واژه ها: خودشیفتگی مشتریان ایجاد دلبستگی به خدمات هتلداری لوکس ارزش لوکس ادراک شده

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۲۰ تعداد دانلود : ۷۷
پژوهش حاضر به بررسی تاثیر جهت گیری ارزشی مشتریان بر ایجاد دلبستگی به خدمات هتلداری لوکس با نقش میانجی ارزش لوکس ادراک شده پرداخته است. نوع تحقیق کاربردی - توصیفی از نوع پیمایشی است. جامعه آماری تحقیق حاضر کلیه مشتریان هتل های 4 و 5 ستاره در سطح کشور می باشد که تعداد آنها نامحدود است، برای حجم نمونه، تعداد 300 تن و براساس فرمول تعیین حجم نمونه گرین (1992) انجام شد. ابزار پژوهش شامل پرسشنامه از پژوهش های استاتوپولوو و بالابانیس(2019)، گومز-سیوارز و ولسو(2020) و ال-ایدلی (2018) بوده است. روایی پرسشنامه با استفاده از روش روایی تحلیل محتوا و پایایی پرسشنامه با استفاده از آزمون آلفای کرونباخ مورد تایید قرار گرفت. تجزیه و تحلیل داده های با استفاده نرم افزار SmartPLS انجام شده است. بررسی نتایج نشان داد که خودشیفتگی بر سه متغیر ارزش عملکردی، شخصی و اجتماعی محصولات لوکس اثر مثبت و معنادار دارد. محافظه کاری بر ارزش مالی محصولات لوکس اثر مثبت و معنادار دارد. سه متغیر مقدار عملکردی، فردی و اجتماعی بر دلبستگی محصول اثر مثبت و معنادار دارد. اما ارزش مالی بر دلبستگی محصول اثر مثبت و معنادار ندارد. در بین ارزش های عملکردی، شخصی، مالی و اجتماعی، ارزش های شخصی بیشترین تاثیرگذاری بر دلبستگی محصول را داشته است.
۲۵۵۰.

تاثیر طرح 46 هزار هکتاری آبیاری دشت سیستان بر تغییرات مکانی - فضایی پایداری محیطی روستاها (مطالعه موردی: نواحی روستایی شهرستان هامون)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: جغرافیا و برنامه ریزی سال ۲۶ پاییز ۱۴۰۱ شماره ۸۱ 245 - 264

کلید واژه ها: طرح انتقال آب پایداری محیطی روستا سیستان مدل ماباک

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۶۹ تعداد دانلود : ۹۲
با عنایت به قرارگیری منشأ جریان های ورودی آب به سیستان در کشور افغانستان، کمبود آب یکی از عوامل اصلی محدودکننده توسعه فعالیت-های کشاورزی در این منطقه بشمار می رود. بطوریکه خشکسالی های اخیر منجر به خشک شدن شریان های حیاتی، نابودی بنیان های تولیدی و ناپایداری زیست محیطی در منطقه شده است. در این راستا طرح آبیاری 46 هزار هکتار از اراضی کشاورزی سیستان به منظور انتقال سیلاب های جاری از کشور افغانستان به گودال های طبیعی معروف به مخازن چاه نیمه ها و امکان بهره برداری مناسب از سیلاب های مذکور برای توسعه ی کشاورزی و پایداری منطقه مورد تصویب و اجرا قرار گرفت. از سویی دیگر وضعیت پایداری محیطی از جمله مسائلی است که برای رسیدن به توسعه پایدار بسیار حائز اهمیت است. بنابراین در این پژوهش تلاش شده است تاثیر طرح 46 هزار هکتاری آبیاری دشت سیستان بر تغییرات مکانی - فضایی پایداری محیطی روستاها مورد کنکاش قرار گیرد. جامعه آماری پژوهش، ساکنین 40 روستای شهرستان هامون که با استفاده از فرمول کوکران از بین 19133 خانوار، تعداد 346 نفر پرسشگری بعمل آمد. برای تجزیه وتحلیل داده ها، از نرم افزارهای سوارا، ماباک، جی. آی. اس و نیز از آزمون های ویلکاکسون در نرم افزار اس. پی. اس. اس برای تحلیل های آماری استفاده شده است. نتایج سطح بندی روستاها بر اساس مدل ماباک نشان می دهد با اجرای طرح انتقال آب پایداری 5/32 درصد روستاها کاهش، 5/37 درصد روستاها بدون تغییر و در 30 درصد روستاها، پایداری محیطی افزایش یافته است. برایند کلی مولفه های مورد بررسی نیز نشان می دهد که اجرای طرح انتقال آب به اراضی کشاورزی روستاییان بر تمامی مولفه های پایداری محیطی (به جز مولفه آسیب به حیات جانداران) تاثیر مثبتی برجای گذاشته است و با اجرای طرح سطح سبز کل منطقه از 22300 هکتار در سال 1397 به 55900 هکتار در سال 1399 افزایش یافته است.
۲۵۵۱.

امکان سنجی انتخاب محل مناسب دفن زباله های شهر کرج با رویکرد توسعه ی پایدار با استفاده از تلفیق GIS و روش AHP فازی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: اطلاعات جغرافیایی سپهر دوره ۳۱ پاییز ۱۴۰۱ شماره ۱۲۳ 155 - 177

کلید واژه ها: محل دفن زباله شهری تئوری تصمیم گیری فرآیند تحلیل سلسله مراتبی فازی سامانه اطلاعات جغرافیایی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۸۰ تعداد دانلود : ۱۰۷
تعیین محل مناسب دفن زباله های شهری به دلیل تأثیر فراوان بر اقتصاد، اکولوژی و محیط زیست هر منطقه یک امر مهم در فرآیند برنامه ریزی شهری می باشد. برای تحقق این هدف سعی می شود نقاطی با کم ترین احتمال خطر برای محیط زیست و سلامت انسان مد نظر قرار گیرد. سنجش امکان یافتن محل مناسب دفن زباله ها مستلزم انتخاب روشی کارآمد می باشد. بکارگیری روش های مبتنی بر منطق ریاضی می تواند به اعمال معیارهای لازم و نیز تعیین سهم هر معیار در اثرگذاری بر انتخاب محل مناسب بیانجامد. این تحقیق تلاش دارد تا شاخص ها و مؤلفه های موثر در مکانیابی مناسب ترین محل دفن زباله های شهر کرج را با رویکرد توسعه ی پایدار شناسایی، ارزیابی و اولویت بندی کند. برای تحقق این هدف، سامانه اطلاعات جغرافیایی (GIS) و فرآیند تحلیل سلسله مراتبی (AHP) فازی با یکدیگر تلفیق شدند. نتایج حاصل از تحلیل داده های تحقیق نشان داد که معیار "توسعه شهری" با وزن 0/270 مهم ترین معیار در انتخاب محل مناسب دفن پسماند شهری بود و بعد از آن معیار "زیست محیطی" با وزن 0/226 در رتبه دوم و معیار "اجتماعی- اقتصادی" با وزن 0/152 در رتبه آخر قرار گرفتند. همچنین، رتبه بندی زیر معیارهای مهم در هر گروه نیز انجام شد که شاخص های " گسل"، "شرایط اقلیمی"، "فاصله از آب های سطحی"، "بوی نامطبوع محل دفن"، "کاربری زمین"، "دسترسی به تجهیزات و تسهیلات"، "پذیرش مردم"، و "آبراهه اصلی و چاه" بالاترین اهمیت را یافتند. در تحلیل GIS با استفاده از روش وزن دهی افزایشی ساده نیز مشخص شد که منطقه "دشت نظر آباد" و سایت جدید "حلقه دره" ارجح ترین گزینه ها برای انتخاب محل جدید دفن زباله های شهر کرج هستند.
۲۵۵۲.

بررسی عوامل مؤثر بر توسعه گردشگری درمانی با استفاده از روش پویایی سیستم و ارزیابی نقش آن در رشد اقتصادی با شاخص منفعت به هزینه(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: گردشگری و توسعه سال یازدهم پاییز ۱۴۰۱ شماره ۳ (پیاپی ۳۲) 39 - 59

کلید واژه ها: گردشگری درمانی عوامل پویایی سیستم رشد اقتصادی منفعت به هزینه

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۳۴ تعداد دانلود : ۱۱۷
گردشگری درمانی یکی از گونه های روبه رشد گردشگری در جهان است که منافع فراوانی را برای مقاصد گردشگری به همراه می آورد. با توجه به ظرفیت مناسب ایران در زمینه پزشکی و وجود جاذبه های فرهنگی و طبیعی در کنار این توانمندی، می توان با برنامه ریزی مناسب، این کشور را به یکی از مقاصد مهم گردشگری درمانی تبدیل کرد. این مقاله با هدف شناسایی عوامل مؤثر بر توسعه گردشگری درمانی و بررسی تأثیر آن در رشد اقتصادی کشور به نگارش درآمده است. پژوهش از نظر ماهیت توسعه ای است و عوامل و متغیرهای مدل بر اساس مطالعات نظری و مصاحبه با خبرگان استخراج شده است. روش به کاررفته پویایی سیستم بوده و از نرم افزار ونسیم برای شبیه سازی در افق ده ساله استفاده شده و رفتار متغیرها در قالب سه سناریو بررسی شده است. بر اساس نتایج این پژوهش، توسعه گردشگری درمانی تأثیری مثبت در شاخص های رشد اقتصادی کشور دارد و با افزایش میزان تخصیص درآمد صنعت گردشگری به گردشگری درمانی، مقدار شاخص منفعت به هزینه افزایش می یابد. همچنین، با سرمایه گذاری بخش خصوصی در گردشگری درمانی، مقدار شاخص منفعت به هزینه در کوتاه مدت، به علت افزایش هزینه ها، کمی کاهش می یابد. ولی با توجه به افزایش شیب نمودار منفعت به هزینه پس از سرمایه گذاری، مقدار شاخص منفعت به هزینه در بلندمدت بیشتر خواهد شد. با افزایش ضریب اشتغال، مقدار شاخص منفعت به هزینه افزایش و با کاهش ضریب اشتغال، مقدار شاخص منفعت به هزینه کاهش می یابد.
۲۵۵۳.

سنجش کمی اثرات مثبت همه گیری کووید-19 در تغییر کیفیت زندگی کلانشهر تهران(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مطالعات محیطی هفت حصار سال یازدهم تابستان ۱۴۰۱ شماره ۴۰ 85-104

کلید واژه ها: پاندمی کووید کیفیت زندگی تحلیل عاملی تأییدی کلانشهر تهران

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۵۲ تعداد دانلود : ۱۰۳
شهر به مثابه سیستمی زنده و ساختاری پویا در تمامی طول تاریخ از بدو تولد تا به امروز رفتاری منعطف در برابر چالش های پیش روی خویش نشان داده است و پیوسته بر آن بوده تا با گذر از مشکلات و بازتولید ارکان خود بتواند چالش ها را به فرصت هایی کارآمد و قابل استفاده در آینده تبدیل کند، در مواجهه با چالش پاندمی کرونا نیز شهر به همین شیوه عمل کرده و رفتار متقابلی را از خود نشان داده است و سعی داشته تا این بحران را نیز به شکل کارآمدی از پیش رو بردارد. از همین رو نیاز است تا برنامه ریزان و مدیران شهری نیز با رویکرد و دیدگاه متفاوتی به شهر و عناصر آن بپردازند. پاندمی کرونا فارغ از اثرات مخربی که بر جسم و روح انسان ها گذاشته، کیفیت زندگی در شهرها و محیط آن ها را نیز مورد تغییر و تحول زیادی قرار داده است به طوری که الگو های زیست جدیدی تشکیل و برخی از ساختار های گذشته کنار گذاشته شده اند . هدف از این پژوهش، شناسایی و سنجش جنبه های مثبت پاندمی کرونا ویروس در زندگی شهروندان و محیط پیرامون آن ها است. برای این منظور پس از مطالعه ادبیات نظری و بررسی اقدامات صورت گرفته در تجارب جهانی ابعاد، عوامل و شاخص های اثرپذیر از پاندمی کرونا شناسایی شده است. پژوهش حاضر از نوع توصیفی- تحلیلی بوده و از طریق پرسش نامه و با استفاده از روش های کمی و کیفی و ابزار تحلیل عاملی تأییدی، به تبیین یافته های مورد نظر پرداخته شده است. نتایج تحلیل ها حاکی از آن است که 14 شاخص، تغییر سبک زندگی و رعایت پروتکل های بهداشتی، افزایش معاشرت های مجازی، کاهش نابرابری بین گروه های دارای دسترسی به کامپیوتر های هوشمند و اینترنت در مقایسه با افراد محروم تر، ترویج و گسترش گردشگری دیجیتال (سفر های مجازی)، توسعه استارت آپ ها و کسب و کار نو پا، افزایش بازارهای تجاری خرد مقیاس، ارتقا تجهیزات پزشکی، افزایش تعامل کشور ها در حوزه سلامت و بهداشت، اهمیت کاشت درختان، استفاده از حمل و نقل عمومی، افزایش ظرفیت حمل و نقل عمومی، تعبیه بیشتر فضاهای باز و سبز در سطح شهر، توجه بیشتر به مناطق محروم و زاغه ها و طراحی مجدد فضاهای عمومی بر اساس شرایط حاکم شهر تهران موجب فراهم سازی اثرات مثبت در دوران پاندمی شهر تهران می باشند. همچنین از دیگر نتایج پژوهش آن که کلانشهر تهران در بعد کالبدی- فضایی (59/4) بیشترین و در بعد اجتماعی (03/3) کمترین میزان اثرپذیری مثبت را در پاندمی کووید را داشته است. از همین رو به منظور بهبود و ارتقاء کیفیت زندگی در محیط های کلانشهری بویژه در دوران پاندمی ها پیشنهادهایی ارائه گردیده شده است.
۲۵۵۴.

تحلیل پراکنش مکانی آلاینده های هوا در مرکز شهر (منطقه 8) تبریز و ارتباط آن با محیط انسان ساخت(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: توسعه پایدار شهری سال سوم بهار ۱۴۰۱ شماره ۶ 69 - 83

کلید واژه ها: آلاینده تبریز کاربری ترافیک ضریب دید به آسمان کیفیت هوای شهری

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۱۱ تعداد دانلود : ۸۷
آلودگی هوا از مسائل قرن حاضر در سراسر دنیا محسوب می شود. پژوهش حاضر با هدف شناسایی آلاینده های عمده در منطقه 8 تبریز و تحلیل نحوه پراکندگی مکانی آن ها و بررسی ارتباط آن با برخی از مؤلفه های محیط انسان ساخت انجام گرفته است. برای بررسی نحوه پراکنش آلاینده ها در محدوده، اطلاعات مربوط به غلظت آلاینده ها توسط تجهیزات سیار در 11 نقطه از پیش تعیین شده مابین ساعت 10 تا 20 در ساعات مختلف در روزهای متعدد در خردادماه 1400 اندازه گیری شد و به کمک نرم افزار GIS نقشه های پراکنش آن در کل منطقه استخراج شد. نقشه های تولیدشده نشان می داد که غلظت آلاینده ها با تراکم کاربری تجاری و به تبع آن افزایش حجم ترافیک ارتباط مستقیم دارد همچنین نتایج نشانگر وجود رابطه معنی داری بین غلظت ذرات معلق و فاکتور دید به آسمان و همین طور تراکم توده ساختمانی در منطقه بودند. غلظت مونوکسید کربن با نسبت فضای سبز در نقاط اندازه گیری رابطه معکوس و آلاینده های NO 2 , SO 2 و CO رابطه معنی داری را با نسبت سطح ساخته شده به ساخته نشده و درواقع تراکم ساختمانی نشان می داد. علاوه بر این، رابطه میان میزان غلظت آلاینده ها با یکدیگر نیز موردبررسی قرار گرفت که بیانگر رابطه قوی مستقیم بین غلظت ذرات معلق PM 10 و PM2.5 با یکدیگر و غلظت NO 2 , SO 2 و CO با یکدیگر بودند. درمجموع می توان نتیجه گرفت که تیپولوژی شهر نقش بسزایی در تشدید یا تعدیل غلظت برخی آلاینده های هوا دارد و در مناطق بحرانی به کمک کنترل متغیرهای طراحی شهری می توان کیفیت هوای منطقه را تا حدودی بهبود بخشید.
۲۵۵۵.

ارزیابی مؤلفه های کیفیت سکونتی در محلات تاریخی شهر سبزوار (مطالعه موردی: محله تاریخی سرده)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: پژوهش های جغرافیای انسانی دوره ۵۴ بهار ۱۴۰۱ شماره ۱ (پیاپی ۱۱۹) 21 - 43

کلید واژه ها: ارزیابی کیفیت سکونتی بافت تاریخی تحلیل عاملی محله سرده محیط شهری

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۹۸ تعداد دانلود : ۱۱۴
محلات تاریخی بخش ارزشمندی از ساخت و هویت شهر به شمار می روند و امروزه از نظر برنامه ریزی و مدیریت شهری اهمیت زیادی دارند. کیفیت سکونتی ، به عنوان یک مفهوم ، مجموعه ای از شاخص ها و معیارهاست و از این نظر به یکی از عوامل مهم زیست پذیری محلات شهری و به ویژه محلات تاریخی تبدیل شده است. این مقاله با هدف ارزیابی کیفیت محیط شهری در محل ه تاریخی سرده در شهر سبزوار و شناخت شاخص های تأثیرگذار بر کیفیت محیط شهری از دو ب ُ عد عینی و ذهنی انجام گرفته است. این پژوهش از لحاظ هدف از نوع کاربردی و توسعه ای، از لحاظ نوع تحقیق توصیفی-تحلیلی ، و از نظر روش تحقیق پیمایشی است. برای گردآوری داده ها از ابزار پرسش نامه استفاده شده است. حجم نمونه با استفاده از فرمول کوکران 333 نفر محاسبه شده است. همچنین ، برای تحلیل یافته های پژوهش، از شیوه های آماری به ویژه روش تحلیل عاملی، آزمون پارامتریک t تک نمونه ای ، و ضریب همبستگی پیرسون در محیط نرم افزار SPSS استفاده شده است . بدین منظور ، شاخص های تحقیق در سه ب ُ عد کیفیت سکونتی عینی، کیفیت سکونتی ذهنی ، و مجموع آن ها تقسیم شده است. نتایج به دست آمده نشان داد که میزان کیفیت محیط شهری در ب ُ عد ذهنی از نسبت بالایی نسبت به ب ُ عد عینی برخوردار است. همچنین ، نُه عامل تأثیرگذار بر کیفیت سکونتی از دیدگاه ساکن ا ن محله به ترتیب اهمیت عبارت ا ند از: ساختار کالبدی- فضایی، حس تعلق مکانی، رضایت از زندگی، دسترسی ها، روابط خانوادگی ، همبستگی اجتماعی، امنیت، سیما و منظر شهری ، و مشارکت اجتماعی. پایین بودن مشارکت اجتماعی یکی از دلایل مهم در کاهش کیفیت سکونتی بافت است.
۲۵۵۶.

بررسی نقش ظرفیت های مردمی و محلی در بازآفرینی بافت ناکارآمد شهری (نمونه موردی: بافت فرسوده ارومیه)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: پژوهش های جغرافیای انسانی دوره ۵۴ بهار ۱۴۰۱ شماره ۱ (پیاپی ۱۱۹) 131 - 154

کلید واژه ها: بازآفرینی بافت ناکارآمد شهری برنامه ریزی مشارکتی شهر ارومیه ظرفیت های مردمی و محلی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۱۹ تعداد دانلود : ۱۴۹
توجه به بافت های فرسوده و قدیمی و رفع ناپایداری آن ها به موضوعی جدی و محوری تبدیل شده؛ به گونه ای که سازمان های ذی ربط را به تکاپوی سامان دهی و بازآفرینی بافت های یادشده سوق داده است. پژوهش حاضر از نظر هدف کاربردی و بر اساس طرح تحقیق توصیفی- تحلیلی است و از نظر ماهیت، بر اساس روش های جدید برنامه ریزی مشارکتی، تحلیلی محسوب می شود که با استفاده ترکیبی از تحلیل های فضایی و ساختاری در پی ارائه یک مدل تجربی از نقش اجتماعات مردمی در فرایند بازآفرینی است. محدوده مطالعه کل بافت فرسوده ارومیه شامل بافت تاریخی، بافت میانی، و بافت فرسوده حاشیه ای  را دربر می گیرد. با توجه به گستردگی حوزه مطالعه در هر بافت، محلات واجد الویت برای بازآفرینی با استفاده از تکنیک TOPSIS انتخاب می شوند. در محلات واجد الویت، ساکنان هر کاربری با به دست آوردن میزان سازگاری، وابستگی، و کارایی ملک خود تصمیم به بازآفرینی ملک دارای بدترین میزان کارایی با کسب مجوز از شهرداری می نمایند. پس از درگیرشدن مردم در فرایند بازآفرینی، سرانه کاربری های مورد نیاز در محلات واجد الویت به سرانه استاندارد نزدیک شده است. بنابراین، این مدل می تواند بازآفرینی کاربری اراضی را با درنظرگرفتن عاملان بازآفرینی محقق گرداند. بنابراین، پیش شرط همه برنامه های مشارکتی باور سیاست گذاران و مدیران شهری به تأثیر مشارکت شهروندان در حل مسائل و مشکلاتی است که بهبود کیفیت زندگی آن ها در گرو یافتن راه حل و چاره ای مناسب برای آن هاست.
۲۵۵۷.

تبیین نقش محله ها در ساختار فضایی کلان شهر اهواز(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: پژوهش های جغرافیای انسانی دوره ۵۴ بهار ۱۴۰۱ شماره ۱ (پیاپی ۱۱۹) 317 - 336

کلید واژه ها: ساختار فضایی محله فرایندهای فضایی محله کلان شهر اهواز محله توانمندساز محله خدمات ده

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۹۲ تعداد دانلود : ۱۸۰
محله، به عنوان یک نظام سکونتی، چه به صورت خودانگیخته و چه به صورت برنامه ریزی شده، از دیرباز جزء اصلی شهرها بوده است. محله دارای پویایی ها و سازوکارهای درونی و بیرونی است؛ هرگاه نظام فضایی محله از تعادل و توازن برخوردار باشد ساختار فضایی شهرها به سمت تعادل و همگنی فضایی پیش می رود و بالعکس. با این نگرش، مقاله حاضر درصدد شناخت وضعیت تعادل و توازن محله ها در ساختار فضایی کلان شهر اهواز است. ازآنجاکه کلان شهر اهواز با شهرنشینی شتابان و توسعه افقی بی رویه همراه است، ضرورت دارد توسعه محلات در چارچوب توسعه هنجارگونه و رشد نظام یافته هدایت و کنترل شود. واحدهای تحلیل در این پژوهش شامل 139 محله در کلان شهر اهواز است. داده های موردنیاز شامل داده های جمعیتی، خدماتی، نقشه های کاربری اراضی، و شبکه معابر شهری است که به صورت کتابخانه ای- اسنادی و پیمایشی فراهم شده است. تجزیه و تحلیل داده ها با استفاده از تکنیک های خودهمبستگی فضایی شامل آماره موران عمومی و محلی و در چارچوب نظریه های برخاسته از تحلیل کنش فضایی انجام شده است. نتایج پژوهش حاکی از آن است که، بر اساس شاخص های موردنظر در «محله های خدمات ده» و «محلات توانمندساز»، محله های موجود در کلان شهر اهواز وضعیت متعادل و یکنواختی ندارند. با این حال، محله های واقع در بخش مرکزی کلان شهر اهواز، در مقایسه با محله های موجود در بخش های میانی و پیرامونی، تناسب بیشتری با الگوی محله های خدمات ده و توانمندساز دارند. این نوع عدم تعادل در وضعیت محله ها و نقش نامتوازن آن ها در فرایند شکل گیری و تکامل کلیت نظام فضایی کلان شهر اهواز اثرهای تعیین کننده ای در ساختار فضایی کل شهر داشته است.
۲۵۵۸.

آسیب شناسی خانه های دوم در نواحی روستایی شهرستان لاهیجان در دو دهه اخیر(مقاله پژوهشی دانشگاه آزاد)

نویسنده:
منبع: جغرافیا و مطالعات محیطی سال بازدهم بهار ۱۴۰۱ شماره ۴۱ 69 - 80

کلید واژه ها: گردشگری خانه های دوم آسیب پذیری شهرستان لاهیجان

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۷۵ تعداد دانلود : ۱۲۱
شهرستان لاهیجان با داشتن جاذبه های طبیعی و فرهنگی فراوان همواره به عنوان یکی از کانونهای گردشگری در استان گیلان بوده است. نواحی روستایی این شهرستان نیز با برخورداری از محیط طبیعی بکر در هر یک از بخشهای نواحی کوهستانی، کوهپایه ای و جلگه ای- ساحلی و همچنین جاذبه های فرهنگی و انسانی، یکی از مقاصد اصلی گردشگری این شهرستان به شمار می آید. اما گسترش جریانهای گردشگری دراین شهرستان که عموماً بدون برنامه ریزی و عدم مدیریت کافی همراه می باشد اثرات مثبت و منفی فراوانی را در زمینه های، اقتصادی، زیست محیطی و کالبدی- فضایی به همراه داشته است. هدف این پژوهش بررسی رابطه خانه های دوم با آسیب شناسی نواحی روستایی شهرستان لاهیجان می باشد. روش پژوهش از نظر هدف کاربردی و از لحاظ روش شناسی توصیفی- همبستگی بود. جامعه آماری پژوهش شامل کارشناسان و خبرگان شهرستان لاهیجان بودند که به شیوه هدفمند 125 نفر از آن ها انتخاب شدند. ابزار مورد استفاده پرسشنامه محقق ساخته زیست پذیری بود که روایی پرسشنامه با استفاده از آلفای کرونباخ 79/0 بود. داده ها با استفاده از نرم افزار spss و amos و با استفاده از ضریب همبستگی و تحلیل واریانس مورد تجریه و تحلیل قرار گرفتند. نتایج تجزیه و تحلیل داده ها نشان داد بین تمام مؤلفه های زیست پذیری و گردشگری خانه های دوم رابطه معنادار وجود دارد و گسترش خانه های دوم در مناطق کوهستانی و جنگلی بیشتر از مناطق ساحلی بوده است و تاثیرات بخش کالبدی- فیزیکی از گردشگری خانه های دوم بیشتر از بخش های دیگر بوده است.
۲۵۵۹.

بررسی تأثیر سازمان ها به عنوان یک کنشگران شهری بر روند تغییر کاربری منطقه 6 شهر تهران(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: تحقیقات کاربردی علوم جغرافیایی سال بیست و دوم تابستان ۱۴۰۱ شماره ۶۵ ۴۳۸-۴۲۳

کلید واژه ها: تغییر روند کاربری تاثیر کنشگران شهرداری تهران منطقه6 شهر تهران

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۳۷ تعداد دانلود : ۱۲۲
تحقیق حاضر با هدف تبیین زمینه ها و تاثیرات سازمان هایی نظیر شهرداری بر مدیریت کاربری زمین در منطقه 6 شهر تهران انجام شده است تا چگونگی تعیین و تغییر الگوهای کاربری زمین در اسناد و عوامل زمینه ای موثر بر آنها را روشن سازد. از آنجائیکه رویکرد پژوهش کیفی و نوع آن مسأله محور بود، با روش تاثیر ارگان ها و محتوای اسناد شامل طرح های کاربری زمین شهر تهران استفاده گردید. یافته های تحقیق نشان داده اند که مدیریت کاربری زمین در شهر تهران با تعارض هایی در پهنه های فعالیت که در آن ها کنشگران خصوصی و غیررسمی نقش مهمی ایفا می کنند و طی دهه های اخیر شاهد تغییرات چشم گیری در این زمینه بوده ایم و هشت عامل اصلی شامل عامل اقتصاد سیاسی ملی و محلی ، عامل ضعف در نظام درآمدی مدیریت کاربری زمین ، عامل ضعف در نظام فنی مدیریت کاربری زمین ، عامل نهادینه نشدن منافع عمومی در بخش عمومی ، عامل ضعف در نظام قانونی مدیریت کاربری زمین ، عامل بخشی نگری در مدیریت کاربری زمین ، عامل فقدان در نظام مشارکتی و عامل فقدان در بخش نظارتی نیز به عنوان عوامل موثر بر بروز این تعارض ها در نظام مدیریت کاربری زمین در شهر تهران شناسائی شده اند و همچنین کنشگران اصلی در سه دسته اصلی کنشگر رسمی و دولتی، کنشگر غیررسمی و شبه دولتی و کنشگر خصوصی دسته بندی گردیده اند. در نهایت به بررسیتغییر روند تغییر کاربری در منطقه6 شهر تهران پرداخته شده و چالش ها و فرصت های آن ارائه میگردد. روش پژوهش حاضر به صورت تحلیلی و به کمک اس پی اس اس و روش تی تست میباشد.
۲۵۶۰.

تحلیل فضایی معلولیت با استفاده از GIS، مطالعه ی موردی: استان اردبیل(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: تحقیقات کاربردی علوم جغرافیایی سال بیست و دوم پاییز ۱۴۰۱ شماره ۶۶ ۷۸-۵۷

کلید واژه ها: معلولیت تحلیل فضایی GIS آمار فضایی استان اردبیل

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۵۳ تعداد دانلود : ۱۳۲
طبق آمار، در ایران یک میلیون و سیصد هزار نفر معلول وجود دارد. همچنین در استان اردبیل حدود 25738 معلول ساکن هستند. این مسئله توجه به برنامه ریزی کلان برای جامعه ی معلولان را ضروری می کند. این برنامه ریزی، مستلزم شناخت و تحلیل فضایی وضعیت معلولان در مناطق مختلف کشور است. هدف این پژوهش تحلیل دقیق تر وضعیت پراکنش فضایی معلولان و ارتباط آنها با مناطق مختلف شهرستان های اردبیل برای رسیدگی بیشتر به مشکلات دسترسی به خدمات شهری و ایجاد شرایط زندگی بهتر برای معلولان است. در این پژوهش با استفاده از تحلیل های آمار فضایی شاخص هایی چون سن، جنسیت، وضعیت سکونت، نوع و شدت معلولیت، وضعیت تاهل، تحصیلات و اشتغال تحلیل شدند. همچنین از مدل رگرسیون وزنی جغرافیایی ( GWR ) برای سنجش ارتباط بین میزان توسعه یافتگی و معلولیت استفاده شده است. یافته های پژوهش نشان می دهند که ارتباطی میان سطح توسعه یافتگی ومعلولیت در شهرستان های استان اردبیل وجود ندارد. معلولان مرد در تمام شهرستان ها بیشتر از معلولان زن هستند. معلولان استان اردبیل جوان بوده و 55/91 درصد آنها بیسواد و نزدیک به 64/96 درصد از آنها با معضل بیکاری مواجه هستند. تقریبا در تمام شهرستان های استان اردبیل (98/73)، معلولیتی از شدید تا خیلی شدید وجود دارد و از نظر انواع معلولیت، بین شهرستان های استان اردبیل نظم خاصی وجود ندارد ومعلولیت های مختلف در شهرستان های استان پراکنده شده اند.

پالایش نتایج جستجو

تعداد نتایج در یک صفحه:

درجه علمی

مجله

سال

زبان