درخت حوزه‌های تخصصی

جغرافیا

حوزه‌های تخصصی
ادبیات اقتصاد تاریخ تربیت بدنی جغرافیا حقوق روانشناسی زبان شناسی علم اطلاعات و دانش‌شناسی علوم اجتماعی علوم اسلامی علوم انسانی علوم تربیتی علوم سیاسی فلسفه و منطق مدیریت مطالعات زنان هنر و معماری
جغرافیای انسانی جغرافیای طبیعی رشته های جغرافیای عمومی فنون جغرافیایی گروه های ویژه نقد و بررسی کتاب
ترتیب بر اساس: جدیدترینپربازدید‌ترین
فیلتر های جستجو: فیلتری انتخاب نشده است.
نمایش ۱٬۷۶۱ تا ۱٬۷۸۰ مورد از کل ۳۰٬۱۶۹ مورد.
۱۷۶۱.

تحلیل فضایی تخلفات ساختمانی براساس کمیسیون ماده 100 شهرداری (نمونه موردی: شهر بستان آباد)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: جغرافیا و آمایش شهری - منطقه ای سال سیزدهم زمستان ۱۴۰۲ شماره ۴۹ 93 - 122

کلید واژه ها: ساختمان تخلفات ساختمانی کمیسیون ماده 100 تحلیل فضایی شهر بستان آباد

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۵۲ تعداد دانلود : ۴۲
تخلفات ساختمانی به دلیل سطح فراگیر و آثار بلندمدت آن در شهرها ازجمله چالش های شهر نشینی نوین محسوب می شوند که همسو با افزایش تقاضای مؤثر در صنعت ساختمان، شهرها را با چالش های عظیمی مواجه کرده است. هدف پژوهش حاضر تحلیل فضایی تخلفات ساختمانی براساس کمیسیون ماده 100 شهرداری در شهر بستان آباد است. تحقیق حاضر به لحاظ هدف کاربردی و از لحاظ ماهیت توصیفی-تحلیلی است. تخلفات ساختمانی ثبت شده در کمیسیون ماده 100 شهرداری شهر بستان آباد طی دوره 5 ساله (1400- 1396)، با استفاده از فنون تحلیل فضایی در محیط نرم افزار ArcGIS، از نظر زمانی و مکانی تحلیل شدند. سپس با استفاده از مدل میانگین نزدیک ترین فاصله همسایگی (َANN)، الگوی توزیع فضایی تخلفات ساختمانی در سطح شهر بستان آباد طی دوره 5 ساله مورد مطالعه مشخص شد. همچنین از تکنیک لکه های داغ (Hot Spot Analysis) درجهت تحلیل مقادیر زیاد یا پایین تخلفات ساختمانی در سطح شهر بستان آباد استفاده شده است. براساس یافته های پژوهش با توجه به فراوانی تخلفات ساختمانی ثبت شده در کمیسیون ماده 100 شهرداری شهر بستان آباد در طی دوره 5 ساله (1400- 1396)، محلات فرهنگیان، ولیعصر، مولوی و قربان آباد به ترتیب با 227، 190، 114 و 93 مورد تخلف ساختمانی ثبت شده در کمیسیون ماده 100 شهرداری شهر بستان آباد، بخش عمده ای از تخلفات ساختمانی را به خود اختصاص داده اند. محلات قره کوره و اسکی کندی نیز با 37 و 49 مورد تخلف ساختمانی ثبت شده در طی دوره 5 ساله مورد مطالعه، کمترین فراوانی تخلفات ساختمانی را داشته اند. الگوی پراکنش فضایی تخلفات ساختمانی ثبت شده نیز از نوع خوشه ای بوده و تراکم فضایی تخلفات ساختمانی در هر هکتار با توجه به مساحت محلات در محلات مولوی، قره کوره و تربیت بیشتر از سایر محلات بوده است. بخش عمده ای از تخلفات ساختمانی ثبت شده، مربوط به تخلفات ساختمانی فاقد پروانه ساخت و مازاد بر پروانه ساخت است که در قالب کاربری های مسکونی و تجاری به ثبت رسیده است. درنتیجه، این مطالعه، شواهدی را برای بهبود سیاست ها توسط مدیریت شهری و کنترل ساخت وسازهای خارج از ضوابط و مقررات در سطح شهر بستان آباد توسط مأموران شهرداری ارائه می کند.
۱۷۶۲.

بررسی موانع گردشگری کودکان و ارائه راهکارهای توسعه آن در ایران (مطالعه موردی: شهر مشهد)

نویسنده:
منبع: جغرافیا و روابط انسانی دوره ۶ زمستان ۱۴۰۲ شماره ۲۳ 599 - 617

کلید واژه ها: کودک گردشگری کودکان توسعه پایدار گردشگری شهر دوستدار کودک مشهد

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۰ تعداد دانلود : ۲۱
اهمیت مناسب بودن فضاهای شهری برای گروه های مختلف استفاده کننده از این فضاها، بر کسی پوشیده نیست. احداث محیط شهری سازگار با روحیات کودکان، سهم عمده ای در بلوغ اجتماعی و تکامل شخصیتی آنان خواهد داشت. تغییر در نوع زندگی و پیشرفت تکنولوژی در شهرها، به خصوص شهرهای بزرگ، زندگی کودکان را تغییر داده است، کودکان از تجربه های روزانه در دنیای طبیعی جدا شده اند. هدف پژوهش حاضر ارزیابی فضاهای فرهنگی، تفریحی و گردشگری شهر مشهد ویژه کودکان و بررسی موانع گردشگری کودکان و ارائه راهکارهای توانمندی و توسعه آن در شهر مشهد بوده است که شاخص های مورد بررسی را در سه بُعد کلی تقسم بندی کرده ایم که عبارتند از: بعد فیزیکی کالبدی، بعد بوم شناختی و بعد فرهنگی اجتماعی. روش پژوهش توصیفی - تحلیلی مبتنی بر مطالعات کتابخانه ای و اسنادی، بررسی های میدانی و پرسشنامه بوده که تجزیه و تحلیل اطلاعات با نرم افزار SPSS استفاده گردید. یافته ها نشان می دهد، از بین مکان های گردشگری شهر مشهد مجتمع کوهسنگی با میانگین 3.8 نسبت به دیگر مکان ها از وضعیت بهتری در ارائه خدمات ویژه به کودکان برخوردار بوده در واقع این عملکرد مدیریت گردشگری در این مکان بوده که توانسته شرایط و امکانات بهتری را فراهم نماید. در پایان با توجه به رابطه همبستگی (پیرسون و رگرسیون خطی) بین عملکرد مکانیزم های اجرایی نشان داد که مکانیزم های اجرایی لازم جهت عملیاتی نمودن آئین نامه ها، استانداردها و معیارهای توسعه گردشگری کودکان در شهر مشهد وجود دارد اما این مکانیزم ها به دلایلی موجب گردیده اند تا طرح های مرتبط با حوزه تحقیق، ابه طور کامل اجرا نشوند. بنابراین در مطالعه حاضر سعی شده است تا با بکارگیری فرآیند برنامه ریزی راهبردی ضمن شناسایی توانمندی ها و محدودیت های گردشگری ویژه کودکان در شهر مشهد راه کارهایی ارائه و راهبردهای کاربردی برای بهبود فضاهای تفریحی و گردشگری در بخش گردشگری کودکان در شهر مشهد تعیین شود.
۱۷۶۳.

تحلیل شاخص های اجتماعی روستایی تاثیر پذیر از کرونا برپایه روش های سناریوپردازی و تحلیل اثرات متقاطع (مطالعه موردی: روستاهای شهرستان زاهدان)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: جغرافیا و برنامه ریزی سال ۲۷ تابستان ۱۴۰۲ شماره ۸۴ 35 - 44

کلید واژه ها: آینده پژوهی شاخص های اجتماعی سناریونگاری میک مک سناریو ویزارد

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۵۰ تعداد دانلود : ۵۰
ویروس کرونا آثار و تبعات بسیاری بر ساختار اجتماعی مناطق مختلف از جمله مناطق روستایی داشته است. مناطق روستایی، به ویژه در کشورهای در حال توسعه برای مقابله با تاثیر مستقیم و غیرمستقیم این بحران، آمادگی کمتری دارند.. لذا هدف از این تحقیق آینده پژوهی وضعیت شاخص های اجتماعی روستایی در آینده می باشد.ایﻦ ﭘﮋوﻫﺶ ﺑﻪ روش ﺗﻮﺻیﻔی و ﺗﺤﻠیﻠی و در چهارچوب آیﻨﺪه ﻧﮕﺎری ﺑﺮ ﭘﺎیﻪی ﺳﻨﺎریﻮﻧﮕﺎری اﻧﺠﺎم ﮔﺮﻓﺘﻪ اﺳﺖ. روش ﮔﺮدآوری اﻃﻼﻋﺎت ﺑﻪ دو روش اﺳﻨﺎدی و ﻣیﺪاﻧی ﺑﻮده اﺳﺖ. برای جمع آوری اطلاعات از روش پرسشنامه و برای تجزیه و تحلیل از تکنیک های تحلیل اثرات متقاطع استفاده شده است و پرسشنامه ها صرفا از 10 کارشناس که به مسائل روستا و توسعه روستایی احاطه دارند در دو مرحله تکمیل شده است. نتایج مرحله اول با استفاده از نرم افزار میک مک به شناسایی 5 عوامل کلیدی(سلامت خانواده، میزان اضطراب و افسردگی، امنیت غذایی خانواده، انزاوی خانواده، مراسم مذهبی و شادی) از بین 15 عامل شناسایی شد. این عوامل به عنوان پایه اصلی در سناریو نویسی در ادامه مورد استفاده قرار گرفت. در مرحله دوم 15 وضعیت محتمل برای 5 عامل تعریف گردید. با تحلیل های انجام شده توسط نرم افزار سناریو ویزارد، 3 سناریوی قوی، 20 سناریوی باور کردنی براساس 15 وضعیت محتمل مربوط به 5 پیشران کلیدی استخراج گردید. همچنین، نتایج پژوهش نشان داد قویترین سناریو این مطلب است که در دوران پساکرونا و اثراتی که بر شاخص های اجتماعی می گذارد به علت شیوع کرونا سلامت خانوارهای روستایی کاهش میابد. میزان اضطراب و افسردگی بیشتر می شود. همچنین امنیت غذایی خانوارهای روستایی به تبع ویروس کرونا تحت تاثیر قرار می گیرد ولی انزوای خانواده قبل و بعد کرونا تغییری نمی نماید. مردم به علت ترس قبل از کرونا در مراسمات شرکت نمی کنند.
۱۷۶۴.

تنهایی استراتژیک تاریخی ایران و سیاست خارجی غیردولتی: از نفرین جغرافیا تا مخمصه ژئوپلیتیکی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: ژئوپلیتیک سال نوزدهم بهار ۱۴۰۲ شماره ۱ (پیاپی ۶۹) 269 - 306

کلید واژه ها: تنهایی استراتژیک سیاست خارجی غیردولتی استراتژی ژئوپلیتیکی مخمصه ژئوپلیتیک همتافته تهاجمی - تدافعی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۴۰ تعداد دانلود : ۲۱۹
نوشته پیش رو به دنبال ریشه های سیاست خارجی غیردولتی ایران با کاوش جغرافیا و تاریخ ویژه این کشور است. "چه عواملی و با چه سازوکاری برسازنده سیاست خارجی غیردولتی ایران است؟" این پرسش بنیادین و محوری نوشته پیش روست که خوانشی تحلیلی از ژرفا و دامنه پیوندهای استراتژیک ایران با گروه های غیردولتی در منطقه را نمایان می سازد. برای روشن ساختن این استراتژی ژئوپلیتیکی ، نوشته با برجسته ساختن نفرین جغرافیایی و ناامنی تاریخی پیوسته ایران به تشریح مفهوم بنیادی "تنهایی استراتژیک تاریخی ایران" می پردازد. از این دریچه، نوشته به پیوند دیرین تنهایی استراتژیک تاریخی با ژئوپلیتیک  ایران اشاره دارد. در ادامه، تأثیر پیوسته چنین تنهایی استراتژیک تاریخی را بر سیاست خارجی غیردولتی برای مهار دشمنان منطقه ای ایران نشان می دهد. سرانجام، نوشته استدلال می کند که گرچه سیاست خارجی غیردولتی باعث حفظ یکپارچگی و امنیت ملی ایران شده است، اما کشور را در یک "مخمصه ژئوپلیتیکی" مداوم به دام انداخته است.
۱۷۶۵.

تأثیر کالبدی و اقتصادی خوشه های صنعتی - کارگاهی در نواحی پیراشهر چابهار(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: توسعه فضاهای پیراشهری سال ۵ بهار و تابستان ۱۴۰۲ شماره ۱ (پیاپی ۹) 169 - 186

کلید واژه ها: اثرات کالبدی و اقتصادی خوشه های صنعتی - کارگاهی نواحی پیراشهری چابهار

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۹۸ تعداد دانلود : ۶۰
امروزه با رشد روزافزون شهرنشینی و شکل گیری ابعاد جدیدی از رشد شهری در طی چند دهه اخیر، موجب شده است که شهر و شهرسازی معاصر با چالش های جدیدی روبرو شود. احداث صنایع و استقرار فعالیت های کارگاهی- صنعتی در قالب شهرک ها در نواحی پیراشهری ازجمله پدیده هایی است که پیامدهای گوناگونی در برداشته است. لذا هدف پژوهش حاضر، تحلیل اثرات کالبدی-اقتصادی خوشه های صنعتی- کارگاهی در نواحی پیراشهری چابهار می باشد. این پژوهش به لحاظ هدف کاربردی و از نظر ماهیت و روش توصیفی- تحلیلی است. داده های موردنیاز تحقیق به روش اسنادی- میدانی (پرسشنامه و مشاهده) گردآوری شده است. به منظور تجزیه وتحلیل اطلاعات از نرم افزار SPSS (آزمون تی) و مدل های آراس خاکستری و آراس فازی استفاده شد. نتایج آزمون تی تک نمونه ای نشان داد در همه گویه های مورد بررسی با توجه به میانگین بالای (3) و سطح معناداری (000/0)، خوشه های صنعتی - کارگاهی بر ابعاد (کالبدی و اقتصادی) نواحی پیراشهری تأثیر بسزایی دارند. نتایج مدل آراس فازی، نشان داد در بعد کالبدی، شاخص دسترسی به خدمات شهری با مقدار وزن 453/0 و در بعد اقتصادی، شاخص شغل با مقدار وزن 426/0، بالاترین وزن را به خود اختصاص داده اند. درنهایت نتایج تحلیل فضایی مناطق پیراشهری با تأکید بر نقش خوشه های صنعتی-کارگاهی با محوریت توسعه اقتصادی و کالبدی با استفاده از مدل آراس خاکستری نشان داد، روستای زمین، در اولویت قرار دارد.
۱۷۶۶.

بررسی تغییرات کاربری اراضی و پوشش زمین در محدوده معدن مس سرچشمه با استفاده از تصاویر ماهواره ای سری لندست در بازه زمانی 1972 تا 2017

نویسنده:
منبع: جغرافیا و روابط انسانی دوره ۶ تابستان ۱۴۰۲ شماره ۲۱ 177 - 197

کلید واژه ها: کاربری اراضی حداکثر احتمال تعیین تغییرات تصاویر OLI

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۶۰ تعداد دانلود : ۵۴
در این پژوهش به منظور تعیین تغییرات کاربری اراضی محدوده معدنی مس سرچشمه، از داده های ماهواره ای سری زمانی لندست در طی دوره 46 ساله از 1972 تا 2018 میلادی استفاده شده است. جهت این امر روش های پردازش تصاویر ماهواره ای از جمله روش-های طبقه بندی حداکثر احتمال و تعیین تغییرات پس از طبقه بندی مورد استفاده قرار گرفتند. جهت انجام طبقه بندی کاربری اراضی کلاس های محدوده معدنی، محدوده صنعتی، پوشش گیاهی و زمین بایر تعریف شدند. نتایج حاصله با داده های واقعی با استفاده از روش صحت کلی و ضریب کاپا اعتبارسنجی شدند. نقشه کاربری اراضی در بازه های 5 ساله تهیه گردید و در نهایت با روش تعیین تغییرات پس از طبقه بندی برای دوره های 5 ساله، 16 ساله و 46 ساله جهت آشکارسازی میزان تغییرات کاربری از یک طبقه به سایر طبقات مورد تحلیل قرار گرفتند. تغییرات کاربری اراضی و پوشش زمین در محدوده معدن سرچشمه بین زوج تصویرهای سال های در دوره های 5 ساله 1984-1972 و 1988-1984 و 1993-1988 و 1998-1993 و 2003-1998 و 2008-2003 و 2013-2008 و 2018-2013 و دوره های 16 ساله 1972-1988 و 1988-2003 و 2003-2018 و دوره 46 ساله 1972-2018 میلادی بررسی شد. نتایج حاصله نشان داد که حداکثر تغییرات از سال 1972 تا 2018، در محدوده معدنی به مساحت 4/15 کیلومتر مربع و در محدوده صنعتی به 6/3 کیلومتر مربع و پوشش گیاهی به مساحت 8/0 کیلومتر مربع می باشد. با انجام این تحقیق میزان تغییرات در هر کاربری، جهت گسترش معدن، باطله ها و ناحیه صنعتی را مشخص و سیاست های توسعه ای و زیست محیطی لازم را جهت توسعه پایدار معدن در آینده برنامه ریزی نمود.
۱۷۶۷.

تحلیل اثرگذاری محیط طبیعی و زیست بوم بر احساس نشاط شهروندان (مطالعه موردی: محلات منتخب شهر رودکناری اهواز)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مطالعات جغرافیایی نواحی ساحلی سال چهارم تابستان ۱۴۰۲ شماره ۲ (پیاپی ۱۳) 15 - 44

کلید واژه ها: احساس نشاط محیط طبیعی زیست بوم روش Cocoso شهر اهواز

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۵۲ تعداد دانلود : ۶۳
پژوهش حاضر با تأکید بر اثرگذاری عوامل محیط طبیعی و زیست بوم بر نشاط شهروندان اهواز و در حیطه جغرافیای سلامت است. شهر رودکناری اهواز با مشکلات محیطی عدیده ای از آلودگی هوا و گرد و غبار، کمبود فضای سبز، حاشیه نشینی و نابرابری خدمات رسانی، آلودگی پسماند و فاضلاب، کیفیت آب و بحران سیل در بستر رودخانه کارون و غیره مواجه است. بنابراین پژوهش حاضر به دنبال دو هدف است که آیا عوامل محیط طبیعی و زیست بوم بر نشاط شهروندان اهواز اثرگذار است و این که میزان اثرگذاری عوامل محیط طبیعی و زیست بوم بر نشاط شهروندان در محلات منتخب شهر اهواز چگونه است. پژوهش حاضر کاربردی و از لحاظ روش شناسی «توصیفی-تحلیلی» است. ابزار مورد استفاده، ترکیبی از پرسشنامه محقق ساخته و پرسشنامه استاندارد شادکامی آکسفورد است. جامعه آماری شامل شهروندان شهر اهواز (زن و مرد) در محدوده سنی 15 سال به بالا (887280 نفر) است. حجم نمونه متناسب با جامعه آماری و بر اساس فرمول کوکران 385 نفر و روش نمونه گیری نیز طبقه ای نسبی است. پرسشنامه هادر شش محله منتخب شهرک نفت، کیانپارس، گیت بوستان، عامری، منبع آب و کوی علوی توزیع و تکمیل گردید. جهت تحلیل داده ها از نرم افزارهای Spss، Gis و روش Cocoso استفاده شده است. یافته ها نشان داد که عوامل محیط طبیعی و زیست بوم بر نشاط شهروندان اهواز اثرگذار است و عواملی مانند آلودگی هوا و گرد و غبار با امتیاز 0/132-، وضعیت فاضلاب و پسماند با امتیاز 0/109- و مخاطره طبیعی سیل با امتیاز 0/077- اثر منفی بر سطح نشاط شهروندان گذاشته است. همچنین در بین محلات مورد مطالعه از لحاظ اثرپذیری سطح نشاط از عوامل محیط طبیعی و زیست بوم  به ویژه در محله های کوی علوی و منبع آب تفاوت وجود دارد. بر اساس نتایج شرایط و آلودگی های محیط زیستی شهر اهواز به طور عمومی رنج هایی را برای شهروندان این شهر به همراه داشته است و در حوزه سلامت و نشاط آنان بسیار اثرگذار بوده است اما در محله های حاشیه نشین از جمله کوی علوی و منبع آب وضعیت حادتری را برای شهروندان ایجاد کرده است. در نهایت پیشنهادهایی از جمله ارتقاء کیفیت محیط زیست و استفاده از پتانسیل های موجود رودخانه کارون و استفاده بهینه از فضاهای رها شده و فراموش شده امتداد این محور و تبدیل آن ها به فضاهایی جاذب برای حضور افراد ارائه گردیده است.
۱۷۶۸.

قیاس تطبیقی کیفیت های فضایی پیاده روهای خیابان تجاری با تأکید بر آسایش زنان (مورد پژوهی: خیابان مصدق و نوبهار شهر کرمانشاه)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: توسعه پایدار شهری سال ۴ بهار ۱۴۰۲ شماره ۱۰ 71 - 101

کلید واژه ها: کیفیت فضایی پیاده رو تجاری آسایش زنان کرمانشاه

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۵۹ تعداد دانلود : ۷۶
زنان، بخش قابل توجهی از مخاطبان خیابان های تجاری هستند که نیازهای آنان برای حضور در این فضاها کمتر از سایر گروه ها مورد توجه قرار گرفته است و بطوری که ممکن است بارها از زنان شنیده باشیم که تجربه حضور و عبور از این گذرها برای این گروه جنسی راحت نیست؛ چرا که حس ناراحتی و ناامنی را در آنان ایجاد می کند. مسیرهای پیاده رو خیابان های تجاری مصدق و نوبهار در شهر کرمانشاه نیز از این قاعده مستثنی نبوده وآنچه از بررسی و تحلیل وضعیت عملکردی و تجربه حضور زنان به ویژه در ساعات پر رفت و آمد در این دو خیابان برآید، نشان از عدم توجه به معیارهای آسایش زنان اعم از آسایش محیطی و روانی در طراحی این فضاها دارد. بر این اساس هدف پژوهش حاضر کاربردی و در پی بررسی و تحلیل وضعیت آسایش (محیطی و روانی زنان) براساس امکانات موجود در پیاده روهای مذبور و نیز تحلیل و ارزیابی کیفیت محیط براساس شاخص های کیفیت محیط است و به دنبال پاسخ به این پرسش است که وضعیت آسایش زنان در پیاده روهای خیابان تجاری شهر کرمانشاه چگونه است و برای تحقق آن چه باید کرد؟ این پژوهش از نظر ماهیت کاربردی و با رویکرد توصیفی-تحلیلی، ابتدا به شناخت عناصر تشکیل دهنده پیاده رو، شاخص های کیفیت فضا و مؤلفه های آسایش زنان با استفاده از مطالعات اسنادی و منابع کتابخانه ای می پردازد، سپس براساس مفاهیم مستخرج از بخش نظری و رابطه نیاز آسایش زنان با شاخص های کیفیت فضای پیاده رو، معیارهای ارزیابی آسایش زنان براساس استاندارد های جهانی تدوین می گردد. ابزار مورد استفاده در این پژوهش مشاهده میدانی و پرسشنامه (طیف لیکرت) و مصاحبه می باشد. حجم نمونه براساس فرمول کوکران و برای هر نمونه 200 نفر و توزیع پرسشنامه به صورت تصادفی در میان زنان حاضر در خیابان های تجاری بوده است. سنجش داده ها با استفاده از سنجش رایج آماری (درصد) و ارزیابی پایایی با استفاده از آلفای کرونباخ در نرم افزار SPSS انجام گرفته است. نتایج حاصل از تحلیل نظام مند داده ها حاکی از آن است که وضعیت تأمین آسایش زنان در هر دو پیاده روِ خیابان های مصدق و نوبهار ضعیف ارزیابی می شود، بطوریکه آسایش محیطی (فیزیولوژیکی و فیزیکی) زنان نامطلوب و بیشترین میانگین در حوزه عبور و حوزه سواره رو می باشد. از نظر معیارهای آسایش روانی نیز هر دو خیابان در حوزه لبه دارای وضعیت نسبتاً مطلوبی می باشند. همچنین نتایج حاصل از بررسی و ارزیابی کیفیت فضایی نشان می دهد پیاده رو خیابان نوبهار دارای کیفیت مطلبوب تری نسبت به خیابان مصدق است.
۱۷۶۹.

تغییر اقلیم، تغییر جهان بینی: دگرگونی های عقیدتی در چشم انداز هولوسن(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: پژوهشهای تغییرات آب و هوایی سال چهارم بهار ۱۴۰۲ شماره ۱ (پیاپی ۱۳) 1 - 18

کلید واژه ها: تغییر اقلیم هولوسن جهان بینی چندخدایی یکتاپرستی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۶۸ تعداد دانلود : ۱۴۷
شرایط اقلیمی، وضعیت محیطی هر منطقه را شکل می دهد، چیزی که سیستم معیشتی جوامع به آن بستگی دارد و نظام اعتقادی بر پایه آن استوار شده است. بنابراین، هر نوسانی در اقلیم نه تنها قادر است شیوه زندگی انسان ها را تغییر دهد، بلکه بر جهان بینی و معنویات ایشان نیز تأثیر می گذارد. دگرگشت فرهنگی انسان در دوازده هزار سال گذشته با رویدادهای اقلیمی ناگهانی و شدیدی همراه بوده است. این رویدادها بسیاری از دگرگونی های عقیدتی را رقم زده اند. در حقیقت، از آیین های اولیه تا ادیان پیشرفته، همه به نوعی در پیوند با اقلیم بوده اند و ارتباط محکمی با شرایط زیست محیطی داشته اند. در دوران پیشاتمدن، یک دگرگونی عقیدتی در گذار از دریاس جوان به هولوسن اولیه رخ داده که به تدریج تا هولوسن میانی توسعه یافته است. در هزاره چهارم ق.م با ظهور شهرنشینی، تشکیل حکومت های اولیه کاهن-شاهی و طبقاتی شدن جامعه، پرستش پدیده های طبیعت به پرستش خدایان تبدیل شد. ادیان بزرگ امروزی که از هزاره دوم ق.م به بعد پا به عرصه گذاشته اند، دو گروه کلی را تشکیل می دهند که برحسب نوع اقلیم و محیطِ خاستگاهشان، ماهیت هایی کاملاً مجزا دارند. ادیان چندخدایی هندی متعلق به دهقانان مناطق مرطوب و جنگلی و ادیان یکتاپرستی ابراهیمی متعلق به کوچرو-گله داران مناطق خشک و بیابانی بودند. در این مقاله، ارتباط اقلیم و جهان بینی در مسیر دگرگشت فرهنگی انسان از عصر نوسنگی تا عصر جدید بررسی می شود. هدف اصلی، در واقع، آگاهی بخشی درباره رسالت مهم پیشوایان مذهبی در تغییر، اصلاح و تعدیل مؤثر احکام دینی در راستای برنامه های تاب آوری، سازگاری و کاهش تغییر اقلیم کنونی زمین است. این امر همچنین می تواند به میزان قابل توجهی از تهدیدات و مخاطرات احتمالی اجتماعی-سیاسی داخلی کشورهای درحال توسعه و بیشتر درگیر با تبعات اقلیمی گرمایش زمین بکاهد.
۱۷۷۰.

بررسی خشکسالی و ترسالی شهرستان چابهار با استفاده از شاخص SPI

نویسنده:
منبع: جغرافیا و روابط انسانی دوره ۶ بهار ۱۴۰۲ شماره ۲۰ 110 - 127

کلید واژه ها: شاخص SPI خشکسالی ترسالی چابهار

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۶۰ تعداد دانلود : ۴۵
بخش وسیعی از کشور ما به علت قرار گرفتن در کمربند بیابانی دنیا دارای اقلیمی خشک و نیمه خشک است و به این علت بارش کمی ( یک سوم بارش متوسط جهان) دریافت می کند که این میزان بارش کم نیز در سال های مختلف دارای توسانات شدیدی است. خشکسال پدیده ای است که هرچند سال یکبار، در نتیجه کاهش میزان بارندگی در نقاط مختلف جهان به وقوع می پیوندد و چنانچه کشاورزی نتواند در برابر این پدیده مقاومت کند، قحطی رخ می دهد. برای پایش خشکسالی از شاخص های متعدد به عنوان شاخص های خشکسالی در سراسر جهان استفاده می شود. در این پژوهش از شاخص SPI برای بررسی خشکسالی و ترسالی های شهرستان چابهار استفاده شده است. برای انجام این پژوهش و با هدف تحلیل بارش و تعیین سال های خشک و مرطوب از داده های ماهیانه بارش ایستگاه هواشناسی سینوپتیک چابهار در یک دوره 34 ساله (2018-1985) استفاده شده است. نتایج حاصل از این پژوهش نشان می دهد در 6 ماه از سال یعنی از ماه دسامبر تا پایان ماه می بیشتر سال ها خشکسالی اتفاق افتاده است و وضعیت خشکسالی ها ملایم، یعنی از نوع خفیف می باشند. همچنین در 6 ماه از سال یعنی از ماه ژوئن تا پایان ماه نوامبر وضعیت شهرستان چابهار در شرایط نرمال قرار دارد و در این بخش از سال هیچ گونه خشکسالی رخ نداده است. همچنین نتایج پژوهش نشان می دهد تعداد ترسالی های چابهار کمتر از خشکسالی ها هستند، اما بر خلاف خشکسالی ها در همه ماه های سال به استثنا ماه می، به وقوع پیوسته اند و ماه ژانویه با 10 سال ترسالی، 13 سال خشکسالی و 11 سال شرایط نرمال، پر نوسان ترین ماه سال می باشد. همچنین سال های 1997، 2007 و 2008 مرطوب ترین سال ها در طی دوره مورد بررسی بوده اند.
۱۷۷۱.

واکاوی وضعیت سکونتگاه های غیررسمی شمال کلانشهر تبریز (مطالعه موردی: محله احمدآباد)

نویسنده:
منبع: جغرافیا و روابط انسانی دوره ۶ بهار ۱۴۰۲ شماره ۲۰ 406 - 441

کلید واژه ها: سکونتگاه های غیررسمی احمدآباد تبریز قدمت کیفیت ابنیه

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۵۹ تعداد دانلود : ۱۱۱
مطالعه و بررسی وضعیت موجود سکونتگاه های غیررسمی به عنوان یکی از مهم ترین ابزارها در راستای تسهیل مشکلات آنان و رهیافتی جهت برون رفت از مسائل و مشکلات آتی ساکنین این سکونتگاه ها قلمداد می شود. هدف پژوهش توصیفی - تحلیلی حاضر، واکاوی وضعیت سکونتگاه های غیررسمی شمال کلانشهر تبریز با مطالعه موردی محله احمدآباد می باشد. داده های پژوهش با بهره گیری از مطالعات اسنادی، بررسی میدانی، اطلاعات برگرفته شده از مرکز آمار ایران و بلوک های آماری کلانشهر تبریز در سال 1395 گردآوری شده است. موارد مورد بررسی در این پژوهش 14 مورد از جمله تعداد طبقات، متوسط مساحت بناها، وضعیت شیب و نقاط ارتفاعی، نسبت جنسی، میزان اشتغال و بیکاری، کیفیت ابنیه، وضعیت سواد، بعد خانوار، کاربری های مهم شهری، وضعیت شبکه های معابر، نوع اسکلت ابنیه، نوع مصالح، متوسط عمر بناها و در نهایت ساختار سنی ساکنین محله احمدآباد تبریز می باشد. نتایج پژوهش حاکی از آن است که بیش از سه چهارم بافت غالب محله احمدآباد تبریز، ریزدانه می باشد و به لحاظ قدمت بناها، بیش از 40% بناها دارای قدمتی بیش از 30 سال هستند. بیش از 64% از کاربری ها، متعلق به کاربری مسکونی است. سهم جمعیت فعال در محله احمدآباد بیشتر از (74/02%) سایر گروه های سنی است. معابر در این محله دارای عرض کم، کیفیت نامناسب کف سازی و گره های ترافیکی زیادی می باشد. بیش از 90% مصالح بناهای مسکونی از مصالح کم دوام و یا بی دوامی همچون آجر و چوب ساخته شده اند. به طور کلی می توان گفت وضعیت سکونتگاه های غیررسمی در محله احمدآباد تبریز، در سطح نازلی قرار دارد.
۱۷۷۲.

بررسی نقش سنت های فرهنگی بر توسعه پایدار شهرها با رویکرد جنبش شهر آرام (مطالعه موردی: شهر اردبیل)

نویسنده:
منبع: جغرافیا و روابط انسانی دوره ۶ بهار ۱۴۰۲ شماره ۲۰ 442 - 454

کلید واژه ها: سنت های فرهنگی توسعه پایدار شهری جنبش شهر آرام ویکور اردبیل

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۹۲ تعداد دانلود : ۸۲
شهرها به عنوان مکان مناسب و شهرنشینی به عنوان شیوه مطلوب زیست در آن از مهم ترین کانون های توسعه به شمار می روند. در این میان سنت های فرهنگی به عنوان مقوله مهم در توسعه پایدار شهری با رسوخ و نفوذ فرهنگ سرمایه داری در جهان سوم از جمله ایران موجب تمرکز شهری ناهمگون و رشد شتابان شهری شده است. برای برطرف کردن چالش های پیش رو دیدگاه های متعددی در راستای دستیابی به پایداری تدوین شده است؛ یکی از جدیدترین و موفق ترین رویکردها، جنبش شهر آرام است . بر همین اساس پژوهش حاضر با هدف بررسی نقش سنت های فرهنگی بر توسعه پایدار شهر اردبیل با رویکرد شهر آرام، جهت برنامه ریزی آتی انجام تدوین شده است. این پژوهش از لحاظ هدف کاربردی و از لحاظ روش توصیفی- تحلیلی است. داده های موردنیاز این بررسی از طریق روش های میدانی و اسنادی گردآوری شده اند. جامعه آماری تحقیق منطبق بر مناطق 5 شهر اردبیل می باشد. برای رتبه بندی مناطق 5گانه شهراردبیل به لحاظ شاخص های شهرآرام، از مدل تصمیم گیری چند معیاره ویکور در محیط نرم افزار Excel استفاده شده است. جهت وزن دهی به شاخص ها نیز از مدل آنتروپی شانون استفاده شده است. یافته های تحقیق حاکی از آن است که میانگین شاخص ها زیرِ حد متوسط بوده است، به طوری که به جز شاخص زیرساختی میانگین تمامی شاخص ها کمتر از حد 3 بوده است. نتایج حاصله از پیاده سازی مدل ویکور نیز نشان می دهد بالاترین رتبه به منطقه دو و پایین رتبه به منطقه یک اختصاص دارد. لازم به ذکر است منطقه 3 در میان مناطق5 گانه شهراردبیل بیشترین کمبود را در زمینه شاخص های شهرآرام دارد.
۱۷۷۳.

پهنه بندی خطر وقوع بهمن در مسیر امامزاده هاشم تا هردو رود با استفاده از سیستم اطلاعات جغرافیایی GIS

نویسنده:
منبع: جغرافیا و روابط انسانی دوره ۶ بهار ۱۴۰۲ شماره ۲۰ 554 - 567

کلید واژه ها: بهمن جاده هراز پهنه بندی خطر

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۲۳ تعداد دانلود : ۷۰
پهنه بندی خطر وقوع بهمن مسیر امامزاده هاشم تا هردو رود با استفاده از سیستم اطلاعات جغرافیایی GIS)) چکیده سقوط بهمن یکی از پدیده های مخاطره آمیز مناطق برفگیر است. جاده کوهستانی هراز از جمله محورهای بسیار پر تراکم ارتباطی شمال کشور می باشد که به علت شرایط خاص ژئومورفولوژیکی، بخش هایی از مسیر آن در معرض مخاطره سقوط بهمن قرار دارد. به طوری که از ابتدای احداث این جاده تاکنون منجر به ایجاد خسارات مالی و جانی فراوانی شده است . از این رو به عنوان خبر سازترین جاده ایران شناخته شده است. هدف این پزوهش شناخت عوامل موثر بر شکل گیری بهمن و نیز شناسایی محل های وقوع آن و همچنین تهیه نقشه پهنه بندی خطر بهمن در منطقه با کمک سیستم اطلاعات جغرافیایی GIS)) و سنجش از دورRS) ) می باشد. جهت دستیابی به هدف پژوهش با استفاده از نرم افزار GIS اقدام به ترسیم نقشه های طبقات ارتفاعی (هیپسومتری ) مقدار و جهت شیب دامنه ،ژئومورفولوژی و سایر نقشه ها مربوط گردید. سپس با بررسی منابع اطلاعاتی مربوطه جداول امتیاز بندی عوامل موثر وقوع بهمن تشکیل شد. این جداول شامل 5 معیار اصلی (میزان شیب، جهت شیب، ارتفاع، دما و بارش می باشد.که هریک به شاخص هایی تقسیم شده اند و امتیاز های مربوطه با توجه به نوع عامل و درجه تاثیرگذاری در وقوع بهمن درج شده است .در ادامه با تلفیق اطلاعات گفته شده در قالب مدل Bolean با توجه به درجه تأثیر آنها وزن دهی شده و ضمن ترکیب این لایه ها با هم ، نقشه پهنه بندی خطر بهمن محدوده مورد مطالعه تهیه شد ودر انتها نتایج به دست آمده از نقشه ها با نتایج کنترل صحرایی مقایسه شد. کلمات کلیدی: بهمن، جاده هراز،پهنه بندی خطر
۱۷۷۴.

بررسی تأثیر توسعه گردشگری پزشکی در عصر اپیدمی کووید-۱۹ در بازدید مجدد مقصد گردشگری با استفاده از رویکرد آمیخته (کیفی - کمّی)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: گردشگری و توسعه سال ۱۲ تابستان ۱۴۰۲ شماره ۲ (پیاپی ۳۵) 203 - 218

کلید واژه ها: گردشگری پزشکی تجربه گردشگری کارکنان پزشکی تبلیغ دهان به دهان

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۹ تعداد دانلود : ۳۲
صنعت گردشگری پزشکی به سرعت درحال رشد است و یکی از سریع ترین رشدهای بازار گردشگری را دارد. ایران با داشتن فرصت ها و توانایی های فراوان در این زمینه می تواند به یکی از مقاصد گردشگری پزشکی بین المللی تبدیل شود. در این پژوهش، به بررسی اثر توسعهٔ گردشگری پزشکی در عصر اپیدمی کووید-19 در بازتاب بازدید مجدد مقصد گردشگری به واسطهٔ بهبود عملکرد، امکان پیش بینی نیازهای بیماران، برقراری ارتباطو تسهیلات مناسب و مشارکت فعال پزشکان پرداخته شده است. هدف پژوهش حاضر طراحی مدل توسعهٔ گردشگری پزشکی با بهره گیری از شیوهٔ پژوهشی کیفی و روش داده بنیاد است. در این پژوهش، نمونه گیری به روش های هدفمند، نظری و گلوله برفی انجام شده است. ابزار گردآوری داده ها، در این پژوهش، مصاحبه های نیمه ساختاریافته و تجزیه وتحلیل آن با استفاده از مدل پارادایمی داده بنیاد است. در تحلیل استنباطی داده ها، از ضریب آلفای کرونباخ و روش مدل معادلات ساختاری استفاده شد. یافته های پژوهش حاکی از آن است که توسعهٔ گردشگری پزشکی در بازدید مجدد مقصد گردشگری به واسطهٔ بهبود عملکرد، امکان پیش بینی نیازهای بیماران، برقراری ارتباط و تسهیلات مناسب و مشارکت فعال پزشکان اثرگذار است. ایران یکی از کشورهایی است که این قابلیت را دارد تا گردشگری پزشکی را رونق بخشد و خود را به یکی از مقاصد منحصربه فرد در جهان تبدیل کند.
۱۷۷۵.

شناسایی عوامل مؤثر بر کاهش استرس در پارک های کوچک محلی در مناطق ۱ و ۴ کلان شهر تهران(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: پژوهش های جغرافیایی برنامه ریزی شهری دوره ۱۱ پاییز ۱۴۰۲ شماره ۳ 99 - 118

کلید واژه ها: کاهش استرس پارک های کوچک محلی تحلیل عاملی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۵۹ تعداد دانلود : ۳۷
زندگی پرمشغله شهری منجر به بالا رفتن استرس در افراد شده است. استرس می تواند زمینه ساز ابتلا به انواع مختلفی از بیماری های جسمی و روحی-روانی شود. فضای سبز شهری در بهبود کیفیت زندگی افراد تأثیر قابل توجهی دارد. علاوه بر فواید زیست محیطی، فضای سبز مزایای قابل ملاحظه ای برای سلامتی شهروندان همچون کاهش استرس و فشارهای روانی دارد. تحقیق حاضر قصد دارد عوامل موثر بر کاهش استرس در پارک های کوچک محلی را مشخص کند. ابزار این تحقیق پرسشنامه ای شامل ۴۵ گویه است که بر اساس جدول هدف-محتوا و با مطالعات اسنادی به دست آمده است. حجم نمونه ۲۱۰ نفر است و با روش نمونه گیری خوشه ای تصادفی اقدام به جمع آوری داده ها شده است. روایی پرسش نامه با تحلیل عاملی و اعتبار یابی با محاسبه ضریب آلفای کرونباخ صورت گرفته است. نتایج آزمون کایزر– مایر–الکین کفایت حجم نمونه و آزمون کرویت بارتلت توانایی عاملی شدن داده ها را تأیید نمود.  تحلیل عاملی اکتشافی از بین سیزده عامل هشت عامل اصلی را شناسایی نمود که عبارت اند از: اجتماع پذیری، مشارکت پذیری، خوانایی، پاسخ ده بودن، تنوع، جذابیت، حس تعلق و حس امنیت. در این میان عوامل اجتماع پذیری، مشارکت پذیری و خوانایی با بیشترین درصد واریانس، اهمیت بیشتری از جنبه کاهش استرس از دیدگاه پاسخ دهندگان دارند. بدین ترتیب در نظر گرفتن عوامل مستخرج از این پژوهش توسط طراحان و برنامه ریزان شهری، می تواند شهرها را با فضاهایی که نقش پررنگ تری در زمینه کاهش استرس افراد دارند، تجهیز کند.
۱۷۷۶.

ارزیابی ترجیحات حسی موثر بر حس مکان کاربران در بازار تبریز- ایران(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: پژوهش های جغرافیایی برنامه ریزی شهری دوره ۱۱ پاییز ۱۴۰۲ شماره ۳ 161 - 187

کلید واژه ها: حس مکان فضاهای تاریخی ترجیحات حسی بازار

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۶۲ تعداد دانلود : ۴۸
از دیرباز بازارها یکی از مهم ترین فضاهای عمومی در کالبد شهری بوده اند که توجه مخاطبان زیادی را به خود جلب نموده و همواره از پویایی بالایی برخوردار هستند. پژوهش حاضر با هدف شناسایی شاخص های مولفه های ترجیحات حسی موثر بر حس مکان کاربران در بازار تاریخی تبریز صورت پذیرفته است تا زمینه ای برای تداوم حیات، ماندگاری و تقویت پیوند میان میراث معماری با کاربران آن باشد. پژوهش حاضر به لحاظ هدف کاربردی و از جهت ماهیت به روش توصیفی-پیمایشی در بازار تاریخی شهر تبریز- ایران صورت پذیرفته است. ابزارهای گردآوری اطلاعات شامل مطالعات اسنادی و منابع مکتوب، مشاهدات عینی، برداشت های میدانی و پرسشنامه به تعداد 384 عدد بوده است. به منظور تجزیه و تحلیل مؤلفه های اصلی هر یک از متغیرها از نرم افزار  spss 20و Amos 24 بهره گرفته شده است. نتایج تحقیق حاضر نشان می دهد 75 درصد از تغییرپذیری حس مکان براساس متغیرهای ترجیحات حسی قابل پیش بینی بوده و متغیرهای شنوایی که شامل صدای انسان، صدای موسیقی، صدای مکانیکی، بوی مصنوعی، بوی طبیعی و نیز لامسه که شامل عملکری و ابزاری، بینایی که شامل انسجام، پیچیدگی و رمزآلود کمتر از 05/0 بوده و معنی دار هستند. پژوهش حاضر به طراحان، مدیران و برنامه ریزان شهری در جهت حل مشکلات رابطه انسان و محیط از نقطه نظر روان شناختی محیط کمک کرده و منجر به ارتقای کیفیت محیطی و اجتماعی، تداوم و ماندگاری حیات اینگونه فضاها خواهد بود.
۱۷۷۷.

بررسی نقش حکمروایی خوب روستایی در توسعه کالبدی روستاها، نمونه موردی: شهرستان خرم آباد

نویسنده:
منبع: جغرافیا و روابط انسانی دوره ۶ پاییز ۱۴۰۲ شماره ۲۲ 590 - 609

کلید واژه ها: حکمروایی خوب سکونتگاه های روستایی توسعه کالبدی شهرستان خرم آباد

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۸ تعداد دانلود : ۴۰
حکمروایی خوب با دارا بودن مهم ترین اصول و معیارهایی نظیر مشارکت مردمی، پاسخگویی، مسئولیت پذیری، قانون محوری، شفافیت، کارایی و اثربخشی، عدالت و برابری، اجماع گرایی و مشروعیت یکی از رویکردهای نوین مدیریتی و رهیافت جدید توسعه و کاهش فقر به ویژه در نواحی روستایی می باشد. در راستای موارد مذکور، پژوهش حاضر با هدف؛ بررسی نقش حکمروایی خوب روستایی در توسعه کالبدی روستاهای شهرستان خرم آباد تدوین شده است. روش به کار گرفته شده توصیفی- تحلیلی مبتنی بر منابع اسنادی و پیمایشی است. جامعه آماری در این تحقیق شامل جوامع بومی روستایی، کارشناسان و متخصصان حوزه مدیریت و توسعه روستایی (دانشگاهیان، شوراهای اسلامی و دهیاران روستا) است. یافته های تحقیق حاصل از مدل اندازه گیری «توسعه کالبدی» نشان می دهد «توسعه زیرساخت های ارتباطی و حمل و نقل» و«افزایش بهره گیری از فناوری های نوین» به ترتیب بیشترین و کمترین همبستگی با متغیر توسعه کالبدی را در موضوع حکمروایی خوب و توسعه کالبدی دارند. از بین شاخص های حکمروایی خوب مولفه های «پاسخگویی» و «قانون مندی» به ترتیب بیشترین و کمترین همبستگی با متغیرحکمروایی خوب را در موضوع توسعه کالبدی را دارند. نتایج مدل ویکور نشان می دهد در بین مولفه های اثرگذار بر تحقق حکمروایی خوب روستایی سه مولفه پاسخگویی، مشارکت و مسئولیت پذیری از اثرگذارترین شاخص ها بر تحقق حکمروایی خوب روستایی در شهرستان خرم آباد می باشند.
۱۷۷۸.

طبقه بندی و شناسایی تغییرات اراضی ساخته شده شهر اردبیل با استفاده از سنجش از دور ماهواره لندست

نویسنده:
منبع: جغرافیا و روابط انسانی دوره ۶ زمستان ۱۴۰۲ شماره ۲۳ 102 - 123

کلید واژه ها: تصاویر ماهواره ای لندست تغییرات کاربری اراضی شهر اردبیل

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۳ تعداد دانلود : ۲۵
کاربری اراضی و بررسی تغییرات آن یکی از اساسی ترین نیازهای سازمان ها جهت برنامه ریزی توسعه شهری و سایر طرح های عمرانی نظیر توسعه فضای سبز شهری می باشد. در این تحقیق به طبقه بندی و شناسایی تغییرات اراضی ساخته شده شهر اردبیل طی سال های 2021-2013 به کمک علم سنجش از دور و بهره گیری از تصاویر ماهواره ی لندست 8 مورد بررسی قرار گرفته است. ابتدا تصویر ماهواره ای مورد نظر و محدوده مورد مطالعه در سامانه Google Earth مشخص گردیده سپس با استفاده از آن به تهیه نقشه پوشش شهری پرداخته شد. تصاویر ارائه شده در این مطالعه، از لحاظ اتمسفری، رادیومتریک و هندسی تصحیح گردیده و آماده اعمال پردازش های بعدی شدند. برای این منظور منطقه مورد بررسی به 5 کاربری مجزا اراضی کشاورزی، اراضی بایر، باغات، مناطق ساخته شده و آب، تفکیک گردید. پس از طبقه بندی تصاویر، به منظور ارزیابی دقت آن ها از داده های برداشت زمینی و ماتریس خطا استفاده شده است که بر اساس آن تصاویر لندست 8 سال 2013 و 2021 به ترتیب با دقت کلی 82 و 80 همچنین ضریب کاپای 78/0و 72/0درصد در رتبه های اول و دوم از جهت طبقه بندی تصاویر قرار گرفته اند. نتایج روندیابی تغییرات کاربری ها بیانگر سیر صعودی سطح اراضی ساخته شده (96/4 کیلومتر مربع) و اراضی کشاورزی (54/1 کیلومتر مربع) ، همچنین سیر نزولی مساحت اراضی بایر (58/6 کلیومتر مربع) و باغات (24/0 کلیومتر مربع) می باشد. بر این اساس می توان نتیجه گرفت در طی دوره مورد مطالعه، در شهر اردبیل نیز مانند اکثر نقاط کشور طی سال های گذشته با توسعه شهرنشینی مواجه بوده است که این امر در نتیجه تبدیل اراضی بایر و باغات به اراضی مسکونی بوده است که در نهایت باعث افزایش مساحت اراضی ساخته شده در طی سال های گذشته گردیده است.
۱۷۷۹.

ارائه مدل نوسازی استراتژیک دیجیتال در صندوق بیمه کشاورزی با استفاده از نظریه داده بنیاد(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: روستا و توسعه سال ۲۶ تابستان ۱۴۰۲ شماره ۲ 197 - 226

کلید واژه ها: مدیریت استراتژیک نوسازی استراتژیک دیجیتالی شدن صندوق بیمه کشاورزی نظریه داده بنیاد

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۷ تعداد دانلود : ۳۱
صندوق بیمه کشاورزی در مدیریت ریسک بخش کشاورزی کشور نقش راهبردی و اساسی دارد. اگرچه مدیریت و انتقال بخش مهمی از ریسک های کشاورزی در حال حاضر توسط این صندوق انجام می شود اما ساختار و حیطه اختیارات این مجموعه تناسبی با نیازهای امروز کشور در حوزه کشاورزی ندارد و سطح نارضایتی در بیمه گذاران و کلیه لایه های ذی نفعان این سازمان بالا است. بررسی های مقدماتی نشان می دهد نظام فعلی بیمه های کشاورزی، ساختار صندوق، مأموریت ها و راهبردها، شیوه های تأمین مالی، قوانین و مقررات همگی نیازمند تغییر و بازنگری هستند؛ لذا ارائه یک مدل نوسازی استراتژیک دیجیتال برای صندوق در دستور کار این تحقیق قرار گرفته است. به منظور دستیابی به مدل از روش تئوری زمینه ای استفاده شده است. ابزار تحقیق، مصاحبه نیمه ساخت یافته با خبرگان و ذی نفعان این صندوق در سراسر کشور بوده و از کدگذاری و تحلیل های دستی و نرم افزاری به صورت توأم برای تحلیل داده های مصاحبه ها استفاده شده است. مدل پارادایمی نهایی، عوامل تأثیرگذار بر نوسازی استراتژیک دیجیتال صندوق، شرایط مداخله گر و زمینه ای تأثیرگذار بر این نوسازی و در نهایت راهکارها و نتایج حاصل از نوسازی را نشان می دهد که در قالب مفاهیم و مقوله ها ارائه شده اند.
۱۷۸۰.

بازآفرینی بافت های فرسوده حاشیه رودخانه شهری، مطالعه موردی: بافت فرسوده حاشیه رودخانه آبشوران شهر کرمانشاه(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: شهر پایدار دوره ۶ تابستان ۱۴۰۲ شماره ۲ 79 - 93

کلید واژه ها: بازآفرینی شهری بافت فرسوده رودخانه شهری آبشوران کرمانشاه

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۳ تعداد دانلود : ۳۸
عدم توجه به ملاحظات و نگرش های محیطی در برنامه ریزی شهری و ساده سازی الگوهای طبیعی در بستر شهری ازجمله رودخانه ها، سبب تغییر فرایندهای شکل دهنده آن ها و آسیب جدی به سامانه های طبیعی شان می شود. برخی فضاهای حاشیه رودخانه های درون شهری فضاهایی هستند که معمولاً بافت فرسوده و قدیم شهرها در کنار آن ها شکل گرفته است. این گونه فضاها دارای ظرفیت هایی هستند که می توانند به یک منظر شهری زیبا و هویت مند تبدیل گردند. شهر کرمانشاه ازجمله شهرهایی است که از این عناصر طبیعی بهره برده، اما مورد بی توجهی واقع شده اند، ازجمله این رودخانه ها، رودخانه آبشوران است که بی توجهی به آن باعث معضلات متعدد شده است. این پژوهش به دنبال پاسخگویی به این سؤال است که برای بازآفرینی بافت های فرسوده شهری حاشیه رودخانه های شهری باید چه مواردی را مدنظر قرارداد. روش تحقیق، توصیفی – تحلیلی بوده و روش گردآوری اطلاعات، روش های میدانی و مطالعه اسنادی (کتابخانه ای) می باشد. برای تجزیه وتحلیل اطلاعات نیز از روش تحلیل عاملی در محیط نرم افزار SPSS استفاده شده است. در این پژوهش شاخص های اصلی برای ابعاد عملکردی، هویتی- معنایی، اجتماعی – فرهنگی و ... احصا گردید که این مؤلفه ها در قالب 4 عامل معنادار بارگذاری شده اند. نتایج نشان می دهد، رتبه بندی محلات محدوده مطالعاتی، طبق امتیازات عاملی به دست آمده برای هرکدام از آن ها، به ترتیب عبارت اند از باغ نی، فیض آباد، توپخانه و چال درویشان. یافته اصلی پژوهش این است که هیچ کدام از محلات محدوده مطالعاتی در وضعیت مطلوبی ازنظر مؤلفه های بازآفرینی قرار ندارند و می بایستی برای آن ها برنامه ریزی یکپارچه و جامعی صورت گیرد.

پالایش نتایج جستجو

تعداد نتایج در یک صفحه:

درجه علمی

مجله

سال

زبان