ملت و دولت ایران در زمان دکتر مصدق، همدل و همسو خواستار ملی شدن نفت بودند، اما دولت عراق در ابن باره با مردم عراق همسو نبود. از این رو مردم عراق و به ویژه روشنفکران، حمایت آشکار خویش را از اقدامات ملت و دولت ایران در این نهضت ضد استعماری اعلام نمودند و به انتقاد از دولتمردان عراق پرداختند.
در زمان برقراری دوباره روابط سیاسی، اختلاف شدیدی میان دولت ایران و انگلیس بروز نمود. ایرانیان معتقد بودند که گفتگو، نخست باید در مورد حل اختلاف نفت باشد و پس از دستیابی به راه حل موفقیت آمیز، روابط سیاسی را تجدید نمود، اما انگلیسها نظرشان این بود که نخست باید مناسبات سیاسی بین دو دولت برقرار شود و بعد دولت انگلیس در شرایط مساوی با ایرانیان در مورد نفت گفتگو نماید.
در بررسی نحوه واکنش ایران به نقض بی طرفی در جنگ به نقش جبهه مردمی یا به عبارتی حوزه اجتماعی و نیز عملکرد ایران می پردازیم. در صحنه دولتی کارگزاران دولت ایران و به ویژه وزارت امور خارجه و در جبهه مردمی نیز فتاوای اعلان جهاد علماء در برابر قوای متفقین ایستادگی می کردند.
در این پژوهش، روابط ایران با کشورهای جنوب شرقی آسیا، به ویژه کشورهای مسلمان اندونزی، مالزی و برونئی از سه دیدگاه فرهنگ، ادبیات و زبان شناسی مورد بررسی اجمالی قرار گرفته است.
از آغاز دهه 1920 کوششهای زیادی برای تعیین مبانی مشخص در روابط ایران و افغانستان انجام گرفت تا آنجا که سرانجام در سال 1917 موافقتنامه ای میان دو کشور درباره تقسیم میزان آب هیرمند در بند کمال خان امضاء شد که بر این اساس آب مزبور به دو قسمت مساوی سیستان و چخانسور تقسیم شد، اما مشکل اساسی در تقسیم میزان آب رسیده نبود بلکه در خود میزان آبی بود که به بند کمال خان می رسید.
با وجود اینکه در سال 1930 مذاکرات سیاسی ایران و ترکیه در زمینه سرکوبی کردهای شورشی سرحدات به شکست کامل انجامید و تنشهای نظامی نیز در مناطق مرزی رو به افزایش نهاد، با ارائه تصویری از یک سیاست فرضی انگلیسی در قبال شورش کردها، عامل جدیدی وارد کار شد که در نهایت این بن بست سیاسی را باز کرد.
بلشویکها با امضای معاهده ایران و شوروی و همچنین قرارداد تجاری روسیه و انگلیس، ملزم به تعهد عملی در عدم توسل به فعالیتهای خصمانه علیه انگلیس شدند. بلشویکها از امپریالیسم انگلیس امتیازاتی کسب کردند و سرنوشت انقلاب گیلان، دیگر برای آنان چندان اهمیتی نداشت.
شوروی از 1917 تا 1940 نخست سیاست گسترش روابط دوستانه را در پیش گرفت تا ضمن تامین منافع اقتصادی خود، به تدریج زمینه را برای گسترش حوزه ایدئولوژیک خود آماده نماید اما پس از جنگ جهانی دوم، سیاستی تجاوزکارانه و مداخله گرانه نسبت به ایران و کشورهای همسایه خود در پیش گرفت و با آغاز دوره تنش زدایی راهبرد توسعه روابط بازرگانی و همکاری را برای دستیابی به منافع خود بر گزید.
نخستین فرستاده روسیه بلشویک، کارل براوین نام داشت که در پی ناکامی اقدامات روسیه فراخوانده شد. فرستاده بعدی شوروی به ایران کلومیتسف، یک بلشویک تندرو بود
می دانیم که مرزهای فرهنگی ایران بسیار فراتر از مرزهای سیاسی است و این امر نشان دهنده آن است که در گذشته مرزهای سیاسی ایران وسیع تر از مرزهای کنونی آن بود.
اگرچه نمایندگیهای بریتانیا در زمینه های فرهنگی ایفاگر نقشهایی بودند، اما فعالیتهای فرهنگی به طور معمول خارج از حیطه رسمی و سیاسی بود. منابع نشان می دهند آن دسته از اتباع بریتانیا که میان ایرانیان زندگی می کردند، روابط نزدیکی با مردم داشتند.
هر چند پرتغالیها بیش از یک سده از طریق سواحل شمالی خلیج فارس با ایران در تماس بودند، اما هیچ گاه نتوانستند به طور کامل با جامعه و اقتصاد این سرزمین تعامل داشته باشند. در واقع پرتغالیها تنها با آن بخش از جامعه و اقتصاد ایران که جنبه دریایی داشت مرتبط شدند و با بخش اصلی آن که در فلات داخلی ایران قرار داشت، پیوندی نیافتند. این خود یکی از دلایل اصلی ناکارآمدی دیپلماسی پرتغال در دستیابی به تفاهم با دولت صفوی به شمار می آید.
در حاشیه سفر رئیس محترم جمهوری ایران به اتریش، نمایشگاهی از اسناد تاریخ روابط خارجی دو کشور به ابتکار مرکز اسناد و تاریخ دیپلماسی در ساختمان اصلی موزه تاریخ و هنر وین افتتاح شد.
در نیمه سال 1995 مؤسسه بین المللی تاریخ اجتماعی هلند بر آن شد که ایران، قفقاز و آسیای مرکزی را نیز در محدوده فعالیتهای خویش قرار دهد که گرد آوردن اسناد تاریخ سیاسی و اجتماعی ایران از پایان جنگ جهانی دوم، مجموعه اسناد جنبش های اجتماعی ایران و قفقاز و گردآوری تاریخ شاهنشاهی از جمله فعالیتهای مفید این مؤسسه بوده است.
تاسیس کارخانه خارک در 1735 را باید با در نظر گرفتن برنامه های کمپانی هند شرقی هلند برای بهبود سطح، الگو و میزان سودآوری فعالیتهای تجاری اش در خلیج فارس مورد توجه قرارداد، اگر چه تاسیس شرکت جدید در جزیره خارک با شکست روبه رو شد.
مقبره گوهرشاد خاتون و مقبره سلطان حسین بایقرا از بناهای موجود در مجموعه باغ نسوان است که پیشینه تاریخی آن به عهد تیموریان باز می گردد و در ورودی غربی شهر هرات واقع شده است.
کلیات مباحث مربوط به آب هیرمند در دوره پیش از 1339 و پس از آن خلاصه می شود. در دوره اول مذاکرات دو کشور ایران و افغانستان دستاورد بسیار مهم تغییر راه حل “تقسیم بالمناصفه آب” به “تحویل مقدار مشخص آب” را همراه داشت. اما در مرحله دوم ایران تسهیلات و امتیازاتی به افغانستان داد که مهم ترین آنها کوتاه آمدن از مواضع خود در رابطه با آب هیرمند بود. در واقع ایران سرسختی در قبال آب هیرمند را به انگیزه یافتن جا پایی در افغانستان کنار گذاشت.
سلسله قطب شاهیان که در سده شانزدهم میلادی در سرزمین دکن (آندراپرادش کنونی) هند تاسیس شد، بنا به علایق مذهبی مشترک می کوشیدند تا روابط بسیار نزدیک با دربار ایران و شاهان شیعه صفویه برقرارر نمایند.