تاریخ جمهوری اسلامی ایران

مقاله حاضر در پی آن است که دسته بندی جناح های سیاسی در درون هیئت حاکمه جمهوری اسلامی را ریشه یابی کند. این دسته بندی ها نخستین بار در سال 1979 آغاز شدند که جمعی از روحانیون متمایل به جناح چپ که در بازوی سیاسی روحانیت یعنی تشکل «جامعه روحانیت مبارز» فعال بودند، پس از طی یک دوران طولانی اختلاف نظر با همکاران خود، تصمیم به تغییر تشکیلات و روش سیاسی گرفتند و از جامعه روحانیت مبارز انشعاب کرده، تحت عنوان «مجمع روحانیون مبارز» به فعالیت رسمی خود ادامه دادند. به این ترتیب مرزبندی کاملی میان دو جریان راست و چپ روحانیون در جمهوری اسلامی شکل گرفت. با توجه به اینکه دسته بندی های چپ و راست در دهه اول انقلاب شکل گرفت با مطالعه این برهه تاریخی، چگونگی شکل گیری جریان سیاسی چپ در ایران آشکار می شود.

۲۹.

اصلاحات دموکراتیک؛ جامعه محور یا حکومتی؟

نویسنده: سید مصطفی تاج زاده

منبع: آیین آذر و دی ۱۳۸۷ شماره ۱۷ و ۱۸

حوزه های تخصصی:

تعداد بازدید : ۱۹۴۱ تعداد دانلود : ۹۴۷

۳۰.

مبانی اندیشه ای در تدوین الگوی اسلامی ایرانی پیشرفت با تاکید بر سیره علمی و عملی امام خمینی(ره)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده: محمدمهدی اسماعیلی

منبع: جستارهای سیاسی معاصر سال ششم زمستان ۱۳۹۴ شماره ۴ (پیاپی ۱۸)

کلید واژه ها: عرفان فلسفه فقه انقلاب اسلامی امام خمینی (ره) الگوی اسلامی ایرانی پیشرفت

حوزه های تخصصی:

تعداد بازدید : ۱۹۲۵ تعداد دانلود : ۱۴۳۲

پیروزی انقلاب سلامی در ایران بستر مناسبی برای حرکت به سمت ایجاد تمدن نوین اسلامی را فراهم کرده است. امروز و بعد از قریب به چهار دهه از عمر انقلاب اسلامی، سازوکارهای رسیدن به این جایگاه بزرگ و نحوه ساخت بنای رفیع آن مورد توجه است. ایدة «الگوی اسلامی ایرانی پیشرفت» که از سوی مقام معظم رهبری مطرح گشته است مدل رسیدن به این تمدن جدید می باشد. قالب مدل های فعلی توسعه برگرفته از مدل های غربی و غیر اسلامی هستند و از خاستگاهی بومی برخوردار نبوده؛ لذا از خصلت کارآمدی برخوردار نیستند این پژوهش کوششی است برای تبیین مبانی فکری و معرفتی این پیشرفت.. فقه، فلسفه و عرفان در تمدن اسلامی و ایرانی، از جمله «ابرمفاهیمی» محسوب می شوند که به راه اندازندة جریان های علمی و عملی، و از ویژگی مهم «سازندگی» برخوردار هستند. در ترسیم الگوی پیشرفت و حرکت از وضع موجود به وضع مطلوب، دانش فقه به جهت «سرشت انسان» و همین طور توانایی این دانش در حلّ معضلات زندگی انسانِ مسلمان، از موقعیت مرکزی و محوری برخوردار است که می تواند با بهره گیری از سنت فلسفی و عرفانی، اسباب تحول را موجب شود. این نوشتار تلاش می نماید تا نشان دهد الگوی پیشرفت اسلامی – ایرانی، با ملاحظه سنت فکری و نقد گذشته تمدن اسلامی، چاره ای جز برقراری تعامل، همراهی و نسبت روشن بین فقه، فلسفه و عرفان ندارد. امام خمینی(ره) الگوی روشنی در این خصوص است.

۳۱.

پازل «جریانها» تحلیلی بر جریانهای فکری و فرهنگی ایران معاصر

مصاحبه شونده: عبدالحسین خسرو پناه

منبع: زمانه سال چهارم مهر ۱۳۸۴ شماره ۳۷

حوزه های تخصصی:

تعداد بازدید : ۱۹۱۱ تعداد دانلود : ۱۳۰۳

۳۲.

تاریخ نگاری جنگ

نویسنده: کاوه بیات

منبع: گفتگو بهار ۱۳۷۸ شماره ۲۳

حوزه های تخصصی:

تعداد بازدید : ۱۸۹۸ تعداد دانلود : ۱۰۰۹

از زمان پایان گرفتن جنگ به بعد، برای ثبت جوانب مختلف این تجربه مهم، بویژه ابعاد تاریخی نظامی آن، تلاش گسترده و فزاینده ای در کار بوده است که در این مقاله گوشه هایی از آن به بحث گذاشته شده است. ""مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ"" وابسته به سپاه پاسداران انقلاب اسلامی و "" گروه نگارش تاریخ نظامی ارتش"" وابسته به ارتش دو مرکز عمده ای هستند که بار اصلی این بررسی ها را برعهده دارند و حاصل تلاش های آن ها در مقایسه با کل فرایند تاریخ نگاری در ایران معاصر و آثار آن در حاصل درخور توجهی است. در این مقاله به پاره ای از دشواری های کار نیز اشاره شده است.

۳۳.

محرومیت نسبی و چرخش رای در انتخابات دوم خرداد1376(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده: محسن گلپایگانی سید حسین سیف زاده

منبع: فصلنامه سیاست ۱۳۸۸ دوره ۳۹ شماره ۳

کلید واژه ها: قدرت ادراک محرومیت آرزومندانه ارزیابی نابرابری محرومیت صعودی، محرومیت نزولی ادراک نابرابری محرومیت نسبی،

حوزه های تخصصی:

حوزه‌های تخصصی علوم سیاسی تاریخ تحولات سیاسی اجتماعی ایران تاریخ جمهوری اسلامی ایران

تعداد بازدید : ۱۸۸۶ تعداد دانلود : ۱۰۶۳

در کنار عوامل تاثیر گذار مهم سیاسی، فرهنگی و مذهبی، در این مقاله از فرضیات روانشناسی اجتماعی تدگر Ted Gurr) ( برای تفسیر تاثیر سرخوردگی اجتماعی و اقتصادی بخش اعظمی از جامعه ایران بر تغییر رای دهی آنان در دوم خرداد 1376 استفاده می شود. در این خصوص، مدعای این مقاله به شرح زیر است. نارضائی اجتماعی و ادراک اجتماعی بخش عظیمی از جامعه مبنی بر محرومیت نسبی موجب شد تا لحن انتقادی و گرایش اصلاح طلبانه خاتمی آرای بسیاری از ناراضیان اجتماعی را به خود جلب کند، که از برنامه اقتدارگرائی بوروکراتیک عملگراها دچار احساس محرومیت نسبی شده بودند.در این راستا، نقش احساس فاصله میان انتظارات یا توقعات افراد با واقعیت های اقتصادی، اجتماعی یا حتی سیاسی و تاثیر آن در ایجاد تغییرات رفتاری به اشکال مختلف (پرخاشگری و یا رفتارهای اجتماعی خاص و حتی رای دادن به جناح خاص) مورد بحث قرار می گیرد.

۳۴.

زمینه های سقوط اولین رییس جمهور (ابوالحسن بنی صدر)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده: مهدی صفرپور الهه کولایی

منبع: فصلنامه سیاست ۱۳۸۸ دوره ۳۹ شماره ۱

حوزه های تخصصی:

حوزه‌های تخصصی علوم سیاسی تاریخ تحولات سیاسی اجتماعی ایران تاریخ جمهوری اسلامی ایران

تعداد بازدید : ۱۸۵۴ تعداد دانلود : ۱۲۱۳

انقلاب اسلامی ایران در سال 1357 چندین گروه، طبقه و حزب با عقاید ناهمگون، که همه آنها مخالف رژیم پیشین بودند را متحد ساخت. در انقلاب اسلامی ایران نیز همانند بسیاری از انقلاب ها، پس از پیروزی انقلاب، این ائتلاف چندان دوام نیاورد. مطابق نظریه کرین برینتون، بعد از پیروزی انقلاب، میانه روها بر سر کار می آیند. اما پس از مدت کوتاهی توسط تندروها به حمایت از رژیم پیشین و استفاده از روش های غیر انقلابی متهم می شوند. منازعه تندروها و میانه‌روها، به پیروزی تندروها و انحصار قدرت توسط آنها می انجامد. انقلاب اسلامی ایران نیز از این قاعده مستثنی نیست. رویدادهایی که از 22 بهمن 1357 تا تیرماه 1360 در ایران به وقوع پیوست، بازتابی از منازعه انقلابی در فرایند انقلاب می باشد.

۳۵.

تحول الگوی صدور انقلاب در دوران دفاع مقدس(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده: سید جلال دهقانی فیروزآبادی

منبع: رهیافت انقلاب اسلامی سال سوم زمستان ۱۳۸۸ شماره ۱۱

حوزه های تخصصی:

تعداد بازدید : ۱۸۳۹ تعداد دانلود : ۱۳۰۶

۳۶.

رویکردهای متفاوت نسبت به جمهوریت و اسلامیت در جمهوری اسلامی ایران(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده: محسن پالیزبان

منبع: فصلنامه سیاست ۱۳۸۸ دوره ۳۹ شماره ۳

کلید واژه ها: گفتمان مشروعیت جمهوری اسلامی خرده گفتمان اسلامیت جمهوری جمهوریت اسلامی

حوزه های تخصصی:

حوزه‌های تخصصی علوم سیاسی تاریخ تحولات سیاسی اجتماعی ایران تاریخ جمهوری اسلامی ایران

تعداد بازدید : ۱۸۳۱ تعداد دانلود : ۹۳۱

فضای اسطوره ای عام و ایدئولوژیک گفتمان ها بعد از پیروزی و تسلط به سمت رقابت و عینیت گرایش پیدا می‌کند. در خصوص گفتمان جمهوری اسلامی بروز خرده گفتمان های رقیب به دلیل شخصیت فرهمند امام خمینی(ره) و تحمیل جنگ هشت ساله با تأخیر روی داد. در سال های بعد خرده گفتمان هایی ظاهر شد که هر یک بر تعبیر و تفسیر خود از جمهوریت و اسلامیت تأکید دارند. در این مقاله تلاش می‌شود ضمن بررسی خرده گفتمان های مورد نظر، به قابلیت و توان گفتمان جمهوری اسلامی در مفصل بندی و بازسازی تئوریک در برابر بی قراری های درون گفتمانی و تثبیت خود، پرداخته شود.

۳۷.

جامعه روستایی و گسترش کشاورزی در ایران پس از انقلاب: دو دهه اول

نویسنده: کاوه احسانی

منبع: گفتگو خرداد ۱۳۸۵ شماره ۴۶

حوزه های تخصصی:

تعداد بازدید : ۱۸۰۴ تعداد دانلود : ۹۴۴

۳۸.

جمهوری اسلامی ایران و چالش کارآمدی

نویسنده: بهرام اخوان کاظمی

منبع: مطالعات انقلاب اسلامی تابستان ۱۳۸۴ شماره ۱

حوزه های تخصصی:

تعداد بازدید : ۱۷۶۱ تعداد دانلود : ۱۰۷۹

۳۹.

ریشه یابی پیدایش و تحولات بعدی سازمان مجاهدین خلق؛ پس از فاجعه

نویسنده: لطف الله میثمی سعید شاهسوندی

منبع: چشم انداز ایران دی و بهمن ۱۳۸۹ شماره ۶۵

حوزه های تخصصی:

تعداد بازدید : ۱۷۵۶ تعداد دانلود : ۱۱۳۱

۴۰.

سرمقاله: تروریسم اقتصادی

منبع: جهاد اول آذر ۱۳۶۰ شماره ۲۲

حوزه های تخصصی:

حوزه‌های تخصصی علوم سیاسی تاریخ تحولات سیاسی اجتماعی ایران تاریخ جمهوری اسلامی ایران

تعداد بازدید : ۱۷۴۷ تعداد دانلود : ۷۲۷

درخت حوزه‌های تخصصی