فیلتر های جستجو:
فیلتری انتخاب نشده است.
نمایش ۱۶۱ تا ۱۸۰ مورد از کل ۷٬۱۹۵ مورد.
نقد و بررسی الادب المقارن، دراسات تطبیقیه فی الادبین العربی و الفارسی(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزه های تخصصی:
الادب المقارن، اثر محمد سعید جمال الدین، ازجمله آثار قابل توجه در موضوع ادبیات تطبیقی است که نخستین بار در 1990 منتشر شد. نویسنده مباحث را با رویکرد مکتب فرانسه و با تأکید بر ادبیات فارسی و عربی نگاشته است. اگرچه این اثر مشخصات کتاب درسی را ندارد، ولی با توجه به اهمیت مباحث آن و با عنایت به این که به عنوان کتاب کمک درسی قابل استفاده است، نقد و بررسی آن به منظور تبیین نقاط قوت و ضعف آن ضروری می نماید. نقد این کتاب بر اساس دستور العمل شورای بررسی متون در دو سطح شکلی و محتوایی با مراجعه به متن اثر و با کمک سایر آثار مکتوب به ویژه ترجمة فارسی آن انجام پذیرفت. بررسی کتاب نشان داد که این اثر در شکل و محتوا فاقد مشخصات کتاب درسی است و بر اساس منابع پیشین عربی به نگارش درآمده است و نو آوری چندانی در آن دیده نمی شود. از نظر تناسب و جامعیت مباحث نیز نقطه ضعف هایی دارد. نقطة قوت اثر دارا بودن دو بخش نظری و عملی در مباحث و محوریت داشتن ادبیات فارسی پس از ادبیات عربی است.
نقد و بررسی کتاب: از رمان تا ضد رمان: از مبادی رمان تا رمان نو(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزه های تخصصی:
بررسی مبادی تحولات نوع ادبی رمان فرانسه، از قرن دوازدهم میلادی تا ایام ما، موضوع کتابی است که مؤلف در مقدمة آن اعلام داشته که مخاطبان آن دانشجویان و محققان اند. اما بررسی منابع، ارجاعات کتابشناسی، چکیده ها، و نقل قول های ظاهراً غیر مستقیم که بخش عمدة کتاب را شامل می شود، نشان می دهد که مؤلف رعایت نکات لازم را برای تألیف کتاب به عمل نیاورده و در مواردی هم اشتباهات عدیده ای را مرتکب شده است. در این مقاله سعی شده تا تمامی زوایای قابل توجه بررسی شده و به تبع آن نحوة تحقیق و ارائة آن نیز شناسانده شود.
منهج تعامل شراح المعلقات مع الشواهد فی شروحهم(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزه های تخصصی:
نظر به نقش شاهد در دانش های زبانی و ادبی و نیز اهمیت معلقات در ادبیات عربی و جایگاه شروح این چکامه های ارزشمند مقاله حاضر روش شارحان معلقات در استعمال شواهد مختلف قرآنی، حدیثی، شعر و مثل را با روش توصیفی تحلیلی بررسیده است. یافته های پژوهش بیانگر آن است که شارحان توجه شایانی به شاهد داشته و این شواهد کاربردهای مختلفی چون شرح واژگان مشکل، تأکید معنی، توضیح مسئله ای نحوی یا صرفی، بیان نکته ای بلاغی، یا اشاره به قضایای آوایی و عروضی داشته اند.
بررسی چند سکّه در دیوان خاقانی(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزه های تخصصی:
دشواری ها و ابهامات دیوان خاقانی بیش از آن که نتیجه شگردهای ادبی و هنرهای زبانی شاعر باشد، نتیجه پشتوانه فرهنگی و آگاهی های گوناگون و گسترده اوست. پشتوانه ای فرهنگی که چونان ماده خامی، شاعر را در آفرینش مضامین، تصاویر و تعابیر بدیع و نوآیین یاریگر بوده است. وسعت این آگاهی ها سبب شده است تا شاعر در آفرینش های هنری خود، گرفتار تکرار نشود و سخنش از تنوع مضمونی و تصویری برجسته ای برخوردار باشد. با وجود توان ادبیّات و متون ادبی در تبیین وجوه مختلف زندگی و تمدن پیشینیان، بهره گیری از سکّه ها در ادب پارسی مورد توجه خاصی قرار نگرفته است. این جستار، تلاشی برای گزارش گوشه ای از دشواری ها و رفع پاره ای از ابهامات دیوان خاقانی است. سعی بر آن بوده است تا با تأمل پرسش گرایانه در ابیات و با جستجو در منابع و مأخذ اصیل و معتبر، تحلیلی قابل توجه از پشتوانه فرهنگی خاقانی در باب سکّه های یاد شده در دیوان وی به دست داده شود.
آرمان شهر در رمان ما، اثر یوگِنی زامیاتین(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزه های تخصصی:
در میان آثار یوگِنی زامیاتین، رمان ما اهمیت خاصی دارد. رمان ما در سال 1920 نوشته شد، ولی به سبب دیدگاه های «ضد انقلابی» آن تا سال 1988 در شوروی به چاپ نرسید. این مقاله، ابتدا به موضوعات بررسی شده در آثار زامیاتین می پردازد و سپس به دیدگاه های نویسنده درباره نظام حاکم بر اتحاد شوروی در دوران بعد از انقلاب اکتبر 1917 اشاره می کند. زامیاتین، در رمان ما، اتحاد شوروی را هزار سال جلوتر می برد و شرایط اجتماعی و سیاسی آن را در صورت تحقق وعده های سردمداران و نظریه پردازان حکومت کمونیستی به تصویر می کشد.
رمان ما، اثر زامیاتین، رمانی است انتقادی که نویسنده سعی دارد در آن تأثیر غرق شدن در مادیات و بی توجهی به ارزش های معنوی و انسانی را بیان کند. تصویری که زامیاتین از آرمان شهر مورد ادعای نظریه پردازان حکومت شوروی ترسیم می کند، نشان گر آن است که مردم از لحاظ مادی زندگی بسیار مرفهی دارند و به طور یکسان از مادیات برخوردارند، ولی بدون خلاقیت و ارزش های دینی و انسانی خوشبخت نیستند و خود را در حصار و بند مادیات می بینند.
نقد و بررسی المدارس الادبیة و مذاهبها نوشتة یوسف عید(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزه های تخصصی:
مکاتب ادبی و روش ها، اهداف، و ویژگی های آن رهاورد مغرب زمین است. با وجود این، باید به بررسی مکاتب غربی همت گماشت. در این راستا مؤلف شرقی، که برای نگارش مکاتب ادبی تلاش می کند، نباید ویژگی های بومی و محلی را در اثر خود فراموش کند. یوسف عید در کتاب المدارس الادبیة و مذاهبها، که در دو جلد نوشته شده است، انواع مکاتب ادبی غرب را بررسی کرده و تلاش نموده است ویژگی های ادبی مکاتب مغرب زمین را در مراحل ادبی عربی اجرا نماید. او جلد اول کتابش را به بررسی تئوریک و نظری مکاتب اختصاص داده است؛ جلد دوم نیز ظاهراً به بررسی و تطبیق اشعار و متون با تئوری ها و آرایی است که در جلد اول مطرح نموده است. این اثر اشکالاتی دارد که از مهم ترین آن ها می توان به این موارد اشاره کرد: عدم تناسب حجم و محتوای کتاب برای یک درس دوواحدی، عدم ظهور و بروز شخصیت علمی نویسنده در کتاب، عدم تناسب محتوای کتاب با توانایی های فراگیران به سبب وجود اصطلاحات مبهم و سخت و نبود تعریفی برای آن، یک دست نبودن بررسی مکاتب ادبی در هر دو جلد کتاب، و عدم جامعیت متن مذکور. در این پژوهش، به شیوة توصیفی تحلیلی به نقد و تحلیل کتاب این نویسندة گران قدر پرداخته شده است.
نقد و بررسی: درآمدی بر تاریخ ادبیات اسپانیایی امریکایی
حوزه های تخصصی:
آگاهی های تازه درباره ادیبِ کرمینی، مؤلف تکملة الاصناف(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزه های تخصصی:
آینه؛ جنگ ابزاری ناشناخته در آوردگاه(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزه های تخصصی:
در میان ابزارهای نبرد، که از روزگاران دیرین در آثار پارسی بر جای مانده است، آینه از جمله ابزاری است که پژوهشگران کم تر بدان توجه کرده اند و در فرهنگ ها نیز اطلاع چندان کاملی درباره آن نیامده است. در این پژوهش سعی کرده ایم تعاریف، کاربرد، و سابقه استفاده از آینه را، با توجه به مآخذ متعدد، بیان کنیم و در پایان نشان دهیم که بی توجهی به این کاربرد از آینه چگونه برخی از شارحان متون را دچار اشتباه کرده است. پس از بررسی متون، مشخص شد که تقریباً، از سده چهارم تا سیزدهم هجری، آینه در آوردگاه ابزاری بوده که بر پیشانی فیل و اسب بسته می شده برای بازتاباندن نور در دیدگان هماورد. علاوه بر آن، یکی از انواع طبل ها و زنگ های جنگی بوده که بر پشت فیل گذاشته یا از گردن آن آویخته می شد. گاه نیز نوعی زره بر تن جنگ جویان بود؛ هم برای محافظت بیش تر و هم برای بازتاباندن نور در دیدگان مبارز.
نقد کتاب پسامدرنیسم در ادبیات داستانی ایران(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزه های تخصصی:
در پاره ای از کشورهای جهان، اواخر نیمة دوم قرن بیستم تا عصر حاضر با عنوان دورة پسا مدرن نام گذاری شده است. این نام گذاری سبب شد که فرهنگ، هنر، دانش، و کنش های اجتماعی این دوران در این جوامع، همواره با صفت پسا مدرن تلازم یابد. از این رو و به طریق اولی، ادبیات این عهد نیز با این صفت همراه شد و هریک از منتقدان و فیلسوفان غربی، ویژگی هایی برای ادبیات این دوره تعریف کردند. مقالة حاضر، ضمن بررسی این ویژگی ها، به نقد کتاب پسامدرنیسم در ادبیات داستانی ایران، نوشتة منصوره تدینی می پردازد و فراز و نشیب و کفایت سخنِ علمی این کتاب را بررسی می کند.
عامیانه نگاری دهخدا، ضرورتی ناگزیر(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزه های تخصصی:
بررسی تخلّص در شعر فارسی(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزه های تخصصی:
نقش مایه های شرقی در اشعار آنّا آخماتِوا، شاعره معاصر روسیه(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزه های تخصصی:
آنّا گورنکا که تخلص «آخماتِوا»، نامی تاتاری و کهن، را برای خود برگزید، محبوب ترین شاعره معاصر روسیه است که «به زنان سخن گفتن آموخت» و به همراه نیکالای گومیلیوف و چهار شاعر دیگر مکتب آکمه ایسم را در روسیه بنیان نهاد. اشعار آخماتِوا دربرگیرنده مسائل گوناگون از جمله عشق است. در اشعار عاشقانه اش عشق به وطن در اوج قرار دارد. حوادث سیاسی روسیه (شوروی) سبب شد تا آخماتِوا به شاعرِ ملی و حماسه سرای مرثیه خوان معروف شود. شاعر دیدگاه های دینی فلسفی خود درباره زندگی و معنای آن را در اشعارش بیان می کند. دغدغه حفظ خاک وطن سرلوحه زندگی قهرمان های اشعار اوست. آخماتِوا که خود را «دختر شرقی» می نامد صاحب اشعاری با نقش مایه های شرقی است. او در مردمان شرقی معرفت و حکمت می یابد و طبیعت شرق برای او شگفت انگیز است. اشعار آخماتِوا با «دانه های مروارید» کلام شیخ سعدی منور است. در اشعار شرقی او طنین رود و نغمه عندلیب شرقی گوش نواز و رایحه یاس ایرانی روح نواز است. در این مقاله کوشش شده ضمن معرفی آخماتِوا و بیان ویژگی های شعری او، با بررسی اشعار شرقی ایرانی او به علل سرودن آن ها، دیدگاه شاعر به طبیعت، فرهنگ، حکمت شرق، و این که شرق برای آخماتِوا چیست، اشاره شود
مقاله به زبان فرانسه: ابراهیم گلستان در میانه راه ناتورالیسم (Ibrahim Golestân à mi-chemin du naturalisme)(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزه های تخصصی:
ابراهیم گلستان , نویسنده, کارگردان, روزنامه نگار و عکاس ایرانی معاصر بر خلاف نویسندگان هم عصر خویش دیگر دنباله روی رئالیسم سنتی نیست وآثارش تحت تاثیر مکاتب ادبی خارجی قرارگرفته است. نشانه هایی از ناتورالیسم امیل زولا در نوشته هایش به چشم می خورد. در این مقاله با نگاهی موضوعی به آثار گلستان کوشیدیم تا به این پرسش پاسخ دهیم که آیا گلستان نیز همچون زولا نویسنده ای ناتورالیست است ؟ در واقع باید گفت ناتورالسیم گلستان نمونه ای دقیق و روشن از ناتورالیسم زولا نیست. در حقیقت نسبت دادن نویسنده ای ایرانی به مکتب یا جریان ادبی خارجی و غربی امری رایج در میان منتقدان است. اما باید گفت که نمی توان نویسندگان ایرانی را تنها به یک مکتب یا جریان ادبی خاص نسبت داد. از ورای آثار گلستان می توان نشانه هایی از حضور مکتب رئالیسم, سمبولیسم و حتی اگزیستانسیالیسم را دید اما نشانه های ناتورالیستی در آثار او حضوری پررنگ تر دارند و در واقع می توان گفت که ابراهیم گلستان نویسنده ای شبه ناتورالیست است.
بررسی قصیده های نعتیه و منقبتیة میرزا محمد رفیع سودا(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزه های تخصصی:
شاعران اردو زبان که آثار شاعران بلند مرتبه فارسی زبان را چه در شکل و چه در محتوای اغلب قالب های شعری اردو سرمشق خود قرار دادند، پس از گذشت سال های زیاد و کسب مهارت، نمونه های قابل تأمل و پر مغز و نغزی را از خود به یادگار گذاشتند. در قصیده سرایی هم از همان آغاز عده زیادی از این شاعران طبع آزمایی کردند. در این بین، میرزا محمد رفیع سودا، علاوه بر دیگر موضوعات این قالب شعری چون مدح، ذم، هجو، در تشبیب های بهاریه و عاشقانه، موضوع نعت رسول خدا، حضرت محمد(ص)، و منقبت ائمه اطهار(ع) را هم به طور ویژه سر لوحه کار خود قرار داده و قصیده های ارزش مندی با آرایه های ادبی مناسب و به جا با محتوای بسیار خوب و جذاب از خود به یادگار گذاشته است. در این مقاله، با روش توصیفی و تحلیلی، اجزای چند قصیده نعتیه و منقبتیه او و مهارتش در پرداختن به اجزای گوناگون یک قصیده، از قبیل مطلع، تشبیب، تخلص، تجدید مطلع و مقطع توصیف و تحلیل شده است و مشخص شده که او در مدح ممدوحِ مقدس و دینی به جایگاه و اهمیت او وقوف کامل داشته و اغلب با در نظر گرفتن همین قداست و اهمیت، به خوبی از عهدة ستایش و تعریف او برآمده است. انکسار و خضوع او در تمام قصیده ها در مقابل این بزرگواران و انتظار کرم و بخشش و شفاعت از آن ها به جای چشم داشت مادی، که عموماً از یک ممدوح غیر دینی متصور است، از ویژگی مهم شعر سودا به شمار می رود.