درخت حوزه‌های تخصصی

هدف این مقاله، این است که به یاری چهار مقوله نشانه، ساخت، نقش و ارزش به چهار معیار در شناخت معانی اولیه زبانشناختی فهم و تاویل متن دست یابیم که عبارت است از: معیارهای نشانه ای، ساختاری، نقش و ارزش. بر اساس این معیارها به این نتایج می توان اشاره کرد: 1- بر پایه معیار نشانه ای، نشانه های زبانی و دلالت اختیاری و ثابت لفظ بر معنا در انتقال پیام به مخاطب در اثر زبانی و نشانه های ادبی و دلالت انگیخته ای و ناپایدار و غیر ثابت در پیوند بین نشانه و معنا در اثر ادبی مطرح است. 2- بر پایه معیار ساختی، تاثیر ساخت و روابط دستوری در شکل گیری پیام در اثر زبانی و عدم تاثیر ساختها و روابط در شکل گیری پیام در زبان ادبی جلوه می کند. 3- بر پایه معیار نقشی، ابلاغ معنا در اثر زبانی و القای معنا در اثر ادبی صورت می پذیرد. 4- بر پایه معیار ارزشی، پیوند اثر زبانی با مصداقهای عینی و پیوند پیام اثر ادبی با جهان درون متنی مطرح می شود. همچنین در این مقاله این نتایج به دست آمده است: الف- به یاری پژوهشی علمی و جامع و به کمک مطالعات زبانی، دانش نشانه شناسی و معیارهای علمی یاد شده، می توان به اصول و مبانی فهم متن دست یافت. ب- آشنایی با مقتضیات ساختار دلالتی در فهم متن ایجاب می کند به ساختارهای زبانی، جنبه های زیبا شناختی متن و بافت موقعیتی اثر دست یابیم. ج- بدون توجه به مباحثی مانند نظریه ارتباطی زبان و معیارهای نشانه ای، ساختاری، نقشی و ارزشی، نقد و تحلیل متون ادبی و جنبه های تاویل پذیر آن تقریبا دشوار است. د- معنایی که به کمک روابط دستوری، نشانه های زبانی و ساختهای زبانی متنهای ادبی به دست می آید، پذیرفتنی نیست. ه- در اثر زبانی با «ابلاغ معنا» و در اثر ادبی با «القای معنا» سرو کار داریم. و- به نظر می رسد ابزار اصلی آفرینش شعر، هنجار گریزی معنایی است.

این نوشته که با طرح پرسشی بنیادین در باره امکان سنجش درجه سختگی و معیاری زبان و نیز مقایسه زبانها از حیث درجه معیاری آغاز می شود، در پی روشن ساختن مفهوم درجه معیاری و نیز به دست آوردن ملاکها و ضوابطی معتبر و عینی برای این امر است. این ملاکها با در نظر داشتن چارچوب نظری پیشنهادی فرگوسن و نیز ویژگیهای آرمانی زبان معیار تعیین شده، و با توجه به آن، چارچوبی نظری به دست داده شده و گونه معیار فارسی در این چارچوب از دید کلان بررسی گردیده است. ملاکهای پیشنهادی در این چارچوب نظری چهار دسته است: الف) ملاکهای مربوط به نحوه کاربرد زبان و گستره آن ب) ملاکهای مربوط به میزان انعطاف و سختگیری در تدوین و تثبیت زبان ج) ملاکهای مربوط به موقعیت زبان معیار در جامعه زبانی د) ملاکهای مرتبط با پذیرش زبان معیار از سوی مردم. نتیجه پژوهش این است که زبان فارسی از حیث درجه معیاری با توجه به دسته الف و ب وضعیتی نه چندان مطلوب اما رو به رشد و با توجه به دسته ج و د وضعیتی مطلوب دارد.

نام های جغرافیایی مجموعة بزرگی از واژگان هستند. این نام ها که در طول نامیده می شوند. بررسی جاینام ها از (Toponym) قرن ها پدید آمده اند، جاینام آن روی اهمیت دارد که می تواند در آشکار ساختن بسیاری از حقایق تاریخی پنهان که جز نام، اثری از آنها به جای نمانده است پژوهشگران را یاری دهد . جاینام ها به عنوان واحد های زبانی در معرض همة تغییراتی هستند که در حوز ة زبان روی می دهد. در بررسی جاینام ها کوشیده می شود بر پایه رو ش های زبان شناسیِ تاریخی- تطبیقی و با توجه به اطلاعات تاریخی و جغرافیایی مربوط به مکا نها، ریشه شناسی جامعی از این واژگان عرضه شود. « آدراپان ا » و « نهاوند » این مقاله به بررسی تاریخی-ریشه شناختی دو جاینام در استان همدان پرداخته است. نتیجه این بررسی نشان دهند ة ارتباط میان جاینام باستانی نسا و نام شهر نهاوند و کمک به آشکار شدن مکانِ جاینام های باستانی نسا و آدراپانا در سرزمین ماد است که از دیدگاه باستان شناسی و جغرافیای تاریخی نیز اهمیت دارد.

این مقاله تحقیقی است در مورد یادگیری ساختارهای نظارت فاعل در زبان انگلیسی توسط گویشوران فارسی. ساختارهای نظارت، بندهای پیرو مصدری هستند که دارای فاعل انتزاعی با حالت تهی می باشند. در زبان فارسی بندهای پیرو همیشه دارای مشخصه زمان و فاعلی هستند. براساس فرضیه های مختلف بلوغ مانند فرضیه پارامتری بودن مقوله های کارکردی و فرضیه نقصان مشخصه های دستوری حالت تهی می تواند یکی از مشخصات پایدار و غیرقابل یادگیری برای گویشوران زبانهایی باشد که فاقد این مشخصه هستند. شواهد بدست آمده از چهار گروه فارسی زبان که در مقاطع مختلف یادگیری زبان انگلیسی می باشند نشان می دهد که این پیش بینی فرضیات فوق تحقق نمی پذیرد و گرچه فراگیران در مراحل اولیه یادگیری بجای ساختارهای مصدری از ساختارهای مصدری از ساختارهای زماندار استفاده می نمایند؛ اما علیرغم این انتقال اولیه در مراحل بعد ساختارهای مصدری ظاهر می گردند. در این ساختارها نه فاعل و یا ضمیری با حالت فاعلی و نه مشخصه زمان مشاهده می گردد.

بررسی و توصیف گویشها نه تنها برای ثبت و ضبط گفتاری که بر اثر تاثیر رسانه‌های گروهی بخصوص تلویزیون، همگانی شدن تحصیلات ابتدایی و مهاجرت روستائیان به شهرهای بزرگ، به ویژه تهران، در آینده‌ای نه چندان دور از میان خواهد رفت سودمند است، بلکه از واژگان آن می‌توان برای برطرف کردن مشکلاتی که در برخی متون کهن فارسی دری از نظر فهم و درک دیده می‌شود سود جست. زیرا گویشها به ویژه گویشهای خراسان، غالباً ادامه فارسی قرنهای چهارم و پنجم و ششم هجری است . در این مقاله برخی از واژه‌های گویش قاینی با برابرهای آن در فرهنگهایی مانند: برهان قاطع، فرهنگ جهانگیری و نیز بعضی از متون کهن فارسی دری مقایسه شده و نشان داده شده که تفاوت چندانی میان واژه‌های گویش قاینی و واژه‌های این فرهنگها و متون کهن فارسی دیده نمی‌شود و اگر اختلافی وجود دارد، اختلاف آوایی است که در طی این مدت در گویشها صورت گرفته است.

شکل یا فرم مفهومی است که در متدشناسی رشته‌های مطالعات‌ ادبی مورد استفاده قرار گرفته است. نوشته‌های مربوط به این موضوع از این نظر که در پیش‌فرضهای تفکر متد‌شناختی خود زبان را مادی یا شیء‌واره فرض می‌کنند یکسان‌اند. این مقاله ابتدا به بررسی و تحلیل مفهوم شکل در سه متن نظری می‌پردازد و با نقل قولهایی از پل دومان تحلیلهای بیشتری را ارائه می‌دهد. در انتها نیز به تأثیر دیدگاههای زبانشناختی بر شیوة‌ تدریس و تحقیق مطالعات ادبی اشاره می‌شود.

درباره "بودن" وسوم شخص مفرد مضارع این فعل که به صورت "است" و "هست" تبلور می یابد و نیز تفاوتهای موجود میان این دو بحث و تتبع فراوانی صورت نگرفته است. پژوهشهائی اندک نیز که در این زمینه انجام شده، بررسی خود را تنها به مقایسه "است" و "هست" آن هم صرفا در سطح معنایی، محدود کرده، صیغه های دیگر این فعل و تفاوت در سایر سطوح را به دست فراموشی سپرده و در نتیجه به برخی نتیجه گیری های خطا رسیده اند. در این مقاله، پس از بررسی پژوهشهای پیشین تلاش خواهد شد که علاوه بر صیغه سوم شخص مفرد، سایر صیغه ها نیز مورد بررسی قرار گیرد و نیز نشان داده شود که افزون بر تفاوت در سطح معنائی، این دو فعل، در سطوح نحوی و ساختواژی نیز دارای تفاوتهای عمیقند.