فیلتر های جستجو:
فیلتری انتخاب نشده است.
نمایش ۱٬۷۶۱ تا ۱٬۷۸۰ مورد از کل ۵٬۱۴۷ مورد.
منبع:
رودکی۱۳۸۷ شماره۲۲
حوزه های تخصصی:
زبان و ادبیات فارسی: زبان، فصل ممیز انسان
حوزه های تخصصی:
گل و خورشید و عقاب
حوزه های تخصصی:
بیدل و بهزاد
حوزه های تخصصی:
کارکرد بررسی واژگان دخیل در فهم متون مقدس؛ مطالعه موردی: سجیل
حوزه های تخصصی:
در حوزه مطالعات قرآنی، بررسی واژگان دخیل معمولا با دو دشواری اصلی همراه است. نخست: محققان در بررسی این واژه ها، به مواردی بر می خورند که ریشه و معنای دقیق آنها برای متقدم ترین لغویان معلوم نیست. بنابراین، هم فهم آیات مشتمل بر این واژه ها با ابهامات لغوی همراه است، هم این سردرگمی لغویان متقدم، پیگیری ریشه اصلی واژه را دشوارتر می سازد. دوم، در توضیح این واژه ها عموما تعداد قابل توجهی روایات تفسیری وجود داردکه توضیحاتی تاویلی و مصداقی ـ و در موارد اندکی، توضیحات لغوی ـ درباره این واژه ها به دست می دهند. این دسته از روایات به سبب اساس و صبغه تاویلی غیر زبان شناختی شان، نه تنها به کار معناشناسی واژگان دخیل نمی آیند، بلکه فهم خود آنها و کشف ارتباط مصداق های تاویلی مطرح شده در آنها با معنای لغوی واژگان، مستلزم آگاهی به معنای دقیق واژه دخیل است. با این وصف، اگر این روایات را در کنار آیات قرآنی مشتمل بر واژه های دخیل به عنوان بخشی از متون مقدس یا ماثور به حساب آوریم، فهم دقیق آنها در گرو مطالعات زبان شناختی در باب ریشه و معنای واژه های دخیل است. در این نوشتار«سجیل» از واژگان دخیلی است که ریشه های مختلفی برای آن پیشنهاد شده و روایات تفسیری مختلفی در توضیح آن وجود دارد. دستیابی به فهم دقیقی از این واژه در درجه نخست مستلزم تحلیل و نقادی ریشه یابی های زبان شناسان است. با تحلیل این ریشه یابی ها ابتدا معلوم می گردد که مناسب ترین ریشه پیشنهادی، ریشه فارسی است. ضمنا نشان داده می شود که پذیرش هر ریشه و معنای متناسب با آن چگونه بر فهم ما از روایات تفسیری و قبول یا رد آنها تاثیر می گذارد.
رابطه زمامدار و مردم از دیدگاه سعدی
حوزه های تخصصی:
نویسنده این مقاله با ارائه نظریات بزرگانی چون افلاطون، ارسطو، خواجه نصیرالدین طوسی و.. در مورد حاکمان و رابطه آنها با مردم عامهبه مقایسه دیدگاه آنان با سعدی میپردازد و به تشابهات و تفاوتها را بررسی میکند.
اصطلاحات دیوانی و اداری در کتاب «تاریخ سیستان»
حوزه های تخصصی:
مسلمانان بر پایه آیه شریفه 13 سوره حجرات (49): «إنا خلقناکم من ذکر و انثیو جعلناکُم شعوباً و قبائل لِتعارفُوا» توجه فراوانیبه جامعه مدنیو شهرنشینیداشتند و دانش مندانیهم چون فارابی، طرح مدینه فاضله را به عنوان جاییکه مردم در آن گرد آیند و به یارییک دیگر بپردازند ریختند و مورخان و جغرافیدانان در آثار خود جنبه هایمختلف شهرنشینیو زندگیشهریرا آوردند. یکیاز ابتکارات آنان تالیف کتاب هاییمستقل درباره تاریخ شهرها بود که برخیاز آن کتاب ها مانند تاریخ نیشابور، تاریخ بیهق، تاریخ بخارا، تاریخ قم و تاریخ سیستان برایما باقیمانده است. در این کتاب ها بسیاریاز اصطلاحات شهریو شهرنشینیو هم چنین نهادهایاداریو اجتماعیو مشاغل و حرف به چشم میخورد که برایبررسیمباحث تمدن شهریو نظام اداریو دیوانیحاکم بر شهرها مفید است. از میان این گونه کتاب ها میتوان از تاریخ سیستان نام برد که علاوه بر مباحث تاریخیو اجتماعیمربوط به زمان خود حاویبسیاریاز لغات، کلمات و اصطلاحات اداری، دیوانیو اجتماعیاست که در متن، به توضیح آن ها پرداخته آمده است.
کتاب شناسی دکتر حکیمه دبیران
حوزه های تخصصی:
تطور تاریخی کنایه در ادب فارسی و عربی تا قرن هفتم هجری(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزه های تخصصی:
کنایه یکی از مهم ترین و زیباترین مباحث علم بیان است که در افواه و نوشته های ادبی جمیع ملل، کاربرد بیشتری از مجاز و استعاره دارد؛ به همین منظور، علمای علم بلاغت در تعریف و تبیین اقسام آن در طول قرون متمادی - با وجود اختلاف نظرهایی که دارند- تلاش های برجسته ای کرده و آثار ماندگاری از خود به جا گذاشته اند. در این مقاله سعی بر آن است که مبدا تاریخی کنایه از دو منظر لغوی و اصطلاحی در ادب فارسی و عربی بررسی و خاستگاه اصلی آن به صورت مستند و به دور از گرایش های ملی و تعصبات قومی، در اختیار صاحبان اندیشه و جویندگان علم و معرفت، قرار داده شود.
بازتاب خواب و رویا در شاهنامه فردوسی(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزه های تخصصی:
خواب و رویا یکی از رازناک ترین و پیچیده ترین پدیده های عالم هستی است که هنوز سخن فرجامین درباره آن گفته نشده است. از سوی دیگر، این پدیده با همه رازناکی و پیچیدگی اش، کاربردی ژرف در فرهنگ ایرانی یافته است، به گونه ای که در سراسر زندگی این قوم می توان نمودی از خواب و رویا را مشاهده کرد. از آنجا که شاهنامه آیینه تمام نمای فرهنگ ایرانی در درازنای تاریخ این ملت است، در این جستار، بازتاب این پدیده (خواب و رویا) بر پایه کتاب ورجاوند و گران سنگ شاهنامه بررسی شده است.
ساختهای جزیره ای در زبان فارسی(مقاله پژوهشی دانشگاه آزاد)
حوزه های تخصصی:
در این مقاله ساختهای جزیره ای یعنی ساختارهایی که حرکت از درون آنها غیرممکن می باشد که تاکنون از سوی زبان شناسان مختلف از جمله راس مطرح شده اند معرفی و بر روی داده های زبان فارسی بررسی خواهند شد تا مشخص شود که آیا این ساختارها در زبان فارسی نیز مانع از حرکت سازه های درون خود می شوند یا اینکه در زبان فارسی چنین محدودیت هایی برای حرکت نمی توان متصور شد. در این مقاله تمام محدودیت های حرکت و ساختارهای جزیره ای جداگانه مطرح و با داده های فارسی بررسی خواهند شد.
جادو و جادو شناسی
زبان و ادبیات فارسی: ترجمه های منظوم فارسی قرآن
منبع:
حافظ مهر ۱۳۸۷ شماره ۵۵
حوزه های تخصصی:
انعکاس نابرابری های اجتماعی در اشعار پروین اعتصامی(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزه های تخصصی:
از ویژگیهای شعری پروین اعتصامی استفاده از فنمناظره بیان اشیاء با یکدیگر است. او با استفاده از تصویرسازیهای ذهنی متعارف و براساس خلق تز و آنتیتز مناظره را گسترش و ادامه میدهد و سرانجام و در پایان بحث نقطهنظر خود را در قالب سنتز ارائه میکند. محورها و موضوعات اصلی شعر پروین جبر یا تقدیر، بیان حال توده مردم در برابر استثمارگرایی طبقات بهتر و وضع نابسامان بیوهها، سالخوردگان و تهیدستان جامعه است. پروین اعتصامی درباره مردان و زنان وابسته به گروه با زمینههای مختلف اجتماعی سخن گفته است و بدینسان آینهای را در برابر مخاطبان خود قرار داده است و کژیها و کاستیهای جامه و قصور آنها درباره تعهدات اخلاقی را به آنان مینمایاند. همچنین در این مناظرهها او با زبان و بیانی فصیح و رسا اندیشههای اساسی خود را درباره زندگی و مرگ عدالت اجتماعی، اخلاقیات، آموزش و اهمیت والای دانایی و موقعیت را ارائه میکند